KopalniaWiedzy.pl

Nie od dzisiaj wiemy, że ludzkość od dawna wywiera wpływ na środowisko naturalne. Jednak znalezienie dowodów na wczesny taki wpływ jest czymś niezwykle rzadki. Tym rzadszym, gdy mamy do czynienia z dowodami wskazującymi na poważne zmiany wywołane przez człowieka. Międzynarodowy zespół naukowy poinformował na łamach Science Advances, o znalezieniu dowodów, że ponad 2000 lat temu działalność rolnicza spowodowała długotrwale zmiany w cyklu obiegu azotu. Irlandzcy rolnicy epoki brązu doprowadzili do takich zmian, że w swoim szczytowym okresie zaburzyły one obieg azotu pomiędzy atmosferą, glebą a oceanami. Badając, kiedy i jak starożytne społeczności zmieniły rozkład składników odżywczych w glebie na poziomie molekularnym zyskujemy lepszą wiedzę o tym, kiedy ludzie po raz pierwszy przyczynili się do zmian środowiskowych, mówi główny autor badań doktor Eric Guiry z University of British Columbia. Naukowcy przeprowadzili analizy stabilnych izotopów w 712 kościach zebranych z co najmniej 90 stanowisk archeologicznych w Irlandii. Odkryli znaczące zmiany w poziomie azotu, który z gleby i roślin trafiał wraz z pożywieniem do organizmów zwierząt. Naukowcy są przekonani, że zmiany te były spowodowane coraz większą intensywnością rolnictwa, rozwojem pasterstwa i postępującym wylesianiem. Uzyskane obecnie wyniki są specyficzne dla Irlandii epoki brązu, jednak Guiry jest przekonany, że podobne ślady można znaleźć na całym świecie. Wpływ działalności człowieka na obecność azotu w glebie można będzie wyśledzić wszędzie tam, gdzie ludzie intensywnie modyfikowali krajobraz na potrzeby rolnictwa. Nasze badania mogą posłużyć jako model dla przyszłych odkryć. « powrót do artykułu

Odkryto, w jaki sposób witamina A wpływa na układ odpornościowy płuc, by poradził sobie z gruźlicą. W 2016 r. gruźlica zabiła na świecie 1,7 mln osób. Ponieważ rośnie częstość występowania lekoopornych prątków, naukowcy poszukują alternatywnych sposobów walki z tą chorobą. Naukowcy podkreślają, że u pacjentów z gruźlicą często obserwuje się niedobór witaminy A. Z drugiej strony wiadomo też, że niedobór witaminy A aż 10-krotnie zwiększa ryzyko zachorowania. Dotąd specjaliści nie mieli jednak pojęcia, w jaki dokładnie sposób witamina A chroni płuca przed zakażeniami gruźliczymi. Zespół z Trinity College i Szpitala św. Jakuba w Dublinie odkrył ostatnio, że witamina A wspiera autofagię. To z kolei pozwala skuteczniej eliminować Mycobacterium tuberculosis. Autorzy publikacji z American Journal of Respiratory Cell and Molecular Biology zademonstrowali, że przy wsparciu ze strony witaminy A makrofagi lepiej sobie radzą z prątkami gruźlicy w płucach. W ramach wcześniejszych badań Irlandczycy wykazali także, że witamina A "napędza" sygnały przeciwzapalne w ludzkich płucach. Łącznie oznacza to, że witamina A nie tylko ogranicza liczebność M. tuberculosis, ale i zapobiega niepożądanemu stanowi zapalnemu w płucach. Oprócz tego zespół z Trinity stwierdził, że witamina A wspiera układ odpornościowy w walce z krztuścem. Nic więc dziwnego, że jest przez to postrzegana jako wyjątkowo atrakcyjna opcja terapeutyczna. Naszym następnym krokiem będzie przełożenie wyników laboratoryjnych na zastosowania kliniczne. Jeśli się to uda, by poprawić rokowania pacjentów, myślimy o dodawaniu witaminy A do istniejących terapii - podsumowuje dr Sharee A. Basdeo. « powrót do artykułu

Olbrzymie wirusy z rodziny Pandoraviridae mają wiele unikatowych cech. Wydaje się, że do tej listy można dopisać kolejną - bycie "fabrykami" nowych genów. Zespół Nadège Philippe z Université d'Aix-Marseille wyizolował 3 kolejnych członków tej rodziny. Jeden (Pandoravirus quercus) występował w glebie w Marsylii, drugi (P. neocaledonia) w błotnistej wodzie wśród namorzynów w pobliżu lotniska w Numei, a trzeci (P. macleodensis) w słodkowodnym zbiorniku koło Melbourne. Biorąc pod uwagę izolat z Niemiec (Pandoravirus inopinatum) i 2 pandorawirusy opisane jako pierwsze (P. salinus i P. dulcis), autorzy publikacji z pisma Nature Communications mogli przeanalizować aż 6 przypadków. Naukowcy z CNRS i innych jednostek badawczych podkreślają, że pandorawirusy są tak duże jak bakterie, a ich genomy są często bardziej złożone niż u części organizmów eukariotycznych; wielkość genomu P. salinus i P. dulcis wynosi, odpowiednio, 1,9 i 2,5 Mpz (milionów par zasad, ang. Mb). Dziwny kształt amfory i nietypowy genom sprawiły, że wirusolodzy zaczęli się zastanawiać nad ich pochodzeniem. Porównanie 6 znanych przedstawicieli pokazało, że mimo bardzo podobnych kształtów i funkcji, pandorawirusy dzielą tylko ok. połowy genów kodujących białka. Zazwyczaj członkowie jednej rodziny mają więcej wspólnych genów. Co więcej, Francuzi zauważyli, że u nowych członków rodziny Pandoraviridae występuje duża liczba tzw. genów sierocych ORF-an (od ang. ORFans), które nie mają swoich odpowiedników w innych organizmach żywych. Podobne odkrycia miały miejsce w przypadku wcześniej opisanych pandorawirusów. Tym, co najbardziej zaskoczyło specjalistów, był jednak fakt, że każdy z pandorawirusów miał inne ORF-any, co zmniejszało prawdopodobieństwo, że zostały one odziedziczone od wspólnego przodka. Analizy bioinformatyczne wykazały, że ORF-any wykazywały spore podobieństwo do regionów międzygenowych (ang. intergenic region, IGR). Wydaje się więc, że jedynym prawdopodobnym wyjaśnieniem gigantycznych rozmiarów genomów, ich różnorodności i dużego odsetka ORF-anów jest spontaniczne i losowe powstawanie większości genów pandorawirusów w IGR-ach. Przy takim scenariuszu geny pojawiają się u poszczególnych szczepów w różnych miejscach, stąd ich unikatowość. Gdyby się to potwierdziło, mielibyśmy do czynienia z wirusami-mistrzami genetycznej kreatywności. « powrót do artykułu

Zastępując połowę porcji ziemniaków czy ryżu soczewicą, można obniżyć poziom glukozy we krwi nawet o ponad 20%. Prof. Alison Duncan z Uniwersytetu w Guelph i dr Dan Ramdath z Agriculture and Agri-Food Canada odkryli, że zastąpienie połowy ryżu roślinami strączkowymi prowadzi do spadku glukozy o 20%. W przypadku ziemniaków spadki te sięgają 35%. W ramach studium 24 zdrowych dorosłych zjadało 4 dania: wyłącznie z ryżem, pół na pół z białym ryżem i dużą zieloną soczewicą, pół na pół z białym ryżem i małą zieloną soczewicą oraz pół na pół z białym ryżem i czerwoną soczewicą. Kanadyjczycy mierzyli poziom glukozy we krwi przed jedzeniem i 2 godziny po posiłku. Badania powtórzono, zastępując ryż ziemniakami. Zmieszaliśmy soczewicę z ryżem i ziemniakami, bo ludzie zazwyczaj nie jadają samych roślin strączkowych, ale łączą je z produktami skrobiowymi [...]. Autorzy publikacji z The Journal of Nutrition stwierdzili, że bez względu na rodzaj wykorzystanej soczewicy, po jej uwzględnieniu w daniu poziom cukru spadał o podobną wartość. Jak podkreśla Duncan, rośliny strączkowe, np. soczewica, mogą spowolnić trawienie i uwalnianie cukrów ze skrobi, co ostatecznie redukuje poziom glukozy we krwi. Wolniejsze wchłanianie oznacza, że nie doświadcza się skoków glukozy. Podwyższony przez dłuższy czas poziom cukru prowadzi do zaburzeń glikemii, objawu cukrzycy typu 2. Zasadniczo spożywanie roślin strączkowych może więc obniżyć ryzyko tej choroby. Kanadyjczycy dodają, że rośliny strączkowe zawierają związki hamujące enzymy biorące udział we wchłanianiu glukozy. Występujące w nich włókna mogą zaś sprzyjać produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które pomagają obniżyć poziom glukozy. « powrót do artykułu

W Science Advances ukazały się wyniki badań, które obalają obowiązującą teorię dotyczącą pochodzenia turkusów używanych przez cywilizacje Mezoameryki. Przez ponad 150 lat uznawano, że Aztekowie i Mistekowie importowali turkus z południowo-zachodnich regionów obecnych Stanów Zjednoczonych. Przeprowadzone szeroko zakrojone badania geochemiczne turkusów ujawniły jednak, że ich źródłem była Mezoameryka. Profesor geochemik Alyson Thibodeau z Dickinson College oraz naukowcy z University of Arizona, California State University w San Bernardino oraz Museo del Templo Mayor w Mexico City, zmierzyli sygnatury izotopowe turkusowych dzieł sztuki wykonanych przez Azteków i Misteków. Skupili się przede wszystkim na izotopach strontu i ołowiu we fragmentach mozaik. Badali dziesiątki fragmentów znalezionych w Templo Mayor oraz obiekty znajdujące się w zbiorach amerykańskiego National Museum of American Indian. Analizy wykazały, że sygnatury izotopowe turkusów są zgodne z budową geologiczną Mezoameryki, a nie południowego-zachodu USA. Ta praca zmienia nasze zrozumienie tych dość rzadkich zabytków i rzuca nowe światło na dostępność turkusu, bardzo cenionego w Mezoameryce towaru luksusowego, mówi Thibodeau. Najnowsze badania to wynik wieloletniej współpracy pomiędzy archeologami a geochemikami. Już w swoich wcześniejszych pracach Thibodeau wykazała, że złoża turkusu w południowo-zachodnich USA różnią się pomiędzy sobą sygnaturami izotopowymi i zidentyfikowała źródło turkusów znalezionych na stanowiskach archeologicznych w Arizonie i Nowym Meksyku. Uczona dodaje, że teoria mówiąca, iż turkusy w mezoamerykańskich zabytkach pochodzą z południowego-zachodu USA nigdy nie była w pełni wsparta na dowodach. To odkrycie może zmienić nasze poglądy na naturę i rozmiar długodystansowych kontaktów pomiędzy Mezoameryką a społecznościami z południowego-zachodu USA. Mam nadzieję, że zainspiruje to innych, by sceptycznie podchodzili do różnych stwierdzeń, mówi Thibodeau. « powrót do artykułu

Apple zamknie lukę, która pozwala organom ścigania na zdobycie informacji osobistych z zablokowanego iPhone'a. Dziura zostanie załatana wraz z najbliższą aktualizacją iOS-a. Po jej naprawieniu nie będzie już możliwe pobranie danych przez port Lightning. Nadal będzie on wykorzystywany do transferu danych, jednak jeśli w ciągu godziny po zablokowaniu telefonu urządzenie nie zostanie odblokowane za pomocą hasła, transfer danych zostanie wyłączony. To właśnie tę dziurę wykorzystano podczas głośnego włamania do iPhone'a mordercy z San Bernardino. Po odmowie współpracy ze strony Apple'a, FBI wynajęło nieujawnioną dotychczas firmę, która wydobyła dane z zablokowanego telefonu. Postawa Apple'a, które odmówiło FBI pomocy przy zdobyciu danych z telefonu terrorysty, wywołała dyskusję na temat kwestii prawnych, etycznych i technicznych. Koncern został ostro skrytykowany m.in. przez kandydata na prezydenta, Donalda Trumpa. Teraz firma jeszcze bardziej zwiększy bezpieczeństwo swoich urządzeń i utrudni tym samym organom ścigania dostęp do telefonów przestępców. Dyrektor wykonawczy Apple'a Tim Cook stwierdził, że prawo do prywatności jest podstawowym prawem człowieka i skrytykował Facebooka oraz Google'a za przechowywanie i przetwarzanie w celach marketingowych olbrzymich ilości dancyh swoich użytkowników. Sprzeciwiał się też próbom uzyskania przez FBI dostępu do iPhone'a terrorysty z San Bernardino twierdząc, że stworzyłoby to niebezpieczny precedens. Nie wiadomo, dlaczego Apple tak długo zwlekało z załataniem dziury, która była znana organom ścigania i, prawdopodobnie, przestępcom. « powrót do artykułu

Tysiące czy miliony smartfonów mogłyby utworzyć największy detektor cząstek promieniowania kosmicznego, obejmujący całą planetę. Aby pomóc tworzyć taki detektor, wystarczy zainstalować na smartfonie bezpłatną aplikację CREDO Detector. Gdy z kosmosu nadlatuje cząstka promieniowania o energii rzędu największych z obserwowanych we Wszechświecie, inicjuje w ziemskiej atmosferze spektakularne zjawisko: gigantyczną kaskadę cząstek wtórnych, nazywaną wielkim pękiem atmosferycznym. Po dotarciu do Ziemi, wywołana pojedynczą cząstką kaskada może pokryć powierzchnię nawet dużej aglomeracji. Okazuje się, że takie cząstki może wykryć nawet zwykły smartfon... robiąc zdjęcie przy całkowicie zakrytym obiektywie. Wydaje się, że takie "nieudane" zdjęcie powinno być całkiem czarne. Jeśli jednak przez detektor kamery przejdzie cząstka (np. wtórnego promieniowania kosmicznego, ewentualnie cząstka promieniowania lokalnego), może pobudzić jego niektóre piksele. Na jednorodnie czarnym tle powinno się wtedy pojawić od kilku do kilkudziesięciu jaśniejszych pikseli, zlepionych w grupkę o mniej lub bardziej fantazyjnych kształtach. W ciągu doby można się spodziewać od jednej do nawet kilkuset detekcji. I właśnie takie nie do końca czarne zdjęcia zbierać będzie aplikacja CREDO Detector przygotowana przez polskich badaczy. O aplikacji poinformowali w przesłanym PAP komunikacie przedstawiciele Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk (IFJ PAN). Jeśli aplikację CREDO Detector zainstalowałyby tysiące czy miliony użytkowników na całym świecie, CREDO stałby się największym w historii detektorem cząstek. CREDO Detector nie jest wprawdzie jedyną aplikacją do detekcji cząstek promieniowania kosmicznego czy radioaktywności lokalnej, jest to jednak pierwszy program tego typu z otwartym, dostępnym dla każdego kodem. Co więcej, CREDO Detector jest częścią globalnego przedsięwzięcia naukowego - Cosmic-Ray Extremely Distributed Observatory (CREDO), zainicjowanego i koordynowanego przez zespół naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Użytkownik, który choć na chwilę uruchomi detekcję cząstek w CREDO Detector, ma prawo do członkostwa w międzynarodowej kolaboracji CREDO oraz do podpisywania jej publikacji swoim nazwiskiem. Badania w ramach programu pomogą odpowiedzieć na intrygujące pytania takie jak: czy za niektóre choroby odpowiadają zjawiska astrofizyczne zachodzące miliony, a nawet miliardy lat świetlnych od Ziemi? Czy ciemna materia rzeczywiście istnieje? Jaka jest prawdziwa natura naszej czasoprzestrzeni – ciągła czy cyfrowa? Czy egzotyczne efekty kwantowej grawitacji można badać eksperymentalnie? Jeśli CREDO zdobędzie choćby umiarkowaną popularność, dane ze smartfonów rozproszonych na wszystkich kontynentach mają szansę zrewolucjonizować nie tylko fizykę teoretyczną, ale także dziedziny znacznie bliższe naszej codzienności - zauważa dr hab. Piotr Homola z IFH PAN. Stworzyliśmy CREDO z myślą o naukowej potrzebie zorganizowania globalnej infrastruktury, za której pomocą będzie można realizować nie jeden, lecz wiele wyspecjalizowanych eksperymentów. Pierwszy z nich, Quantum Gravity Previewer – czyli Podglądacz Kwantowej Grawitacji – został uruchomiony 17 maja. Spodziewamy się, że już jesienią tego roku zbierzemy ilość danych wystarczającą do przedstawienia pierwszych poważnych raportów naukowych. Na tym właśnie polega prawdziwe piękno naszego projektu: badamy tak egzotyczne obszary naszej rzeczywistości, że możemy się spodziewać nawet... niespodziewanego - mówi dr Homola. Aplikacja dostępna jest na telefony z systemem operacyjnym Android. Oprogramowanie projektu CREDO, w tym aplikacja CREDO Detector, będzie udostępnione dla każdego na licencji MIT, co oznacza, że może być rozwijane i używane w innych projektach naukowych, szkolnych, a nawet komercyjnych. « powrót do artykułu

Śmiertelnie niebezpieczny grzyb, który doprowadził do zagłady całych gatunków w Ameryce Południowej, pojawił się u krytycznie zagrożonych płazów w Indiach. Mowa o grzybie Batrachochytrium dendrobatidis (Bd), który może wywołać śmiertelną chytridiomikozę, uszkadzającą układ oddechowy i nerwowy. Bd w Indiach po raz pierwszy zauważono w 2011 roku w Rezerwacie Bioróżnorodności Western Ghats. To jeden z ośmiu najważniejszych rezerwatów bioróżnorodności na świecie, a odkrycie Bd u skrajnie zagrożonych endemicznych ropuch z gatunku Xanthophryne tigerina oraz płazów bezogonowych z gatunku Fejervarya cf. sahyadris to powód do poważnych zmartwień. Z artykułu opublikowanego na łamach Royal Society Open Science dowiadujemy się, że nie znaleziono na razie dowodów, by w Western Ghats pojawiła się chytridimikoza. Western Ghats to największe w Indiach skupisko rzadkich płazów, a wiele z żyjących tutaj gatunków znajduje się na liście zagrożonych. Odkrycie wśród nich Bd to poważny problem. Jednak w tym momencie nie jesteśmy w stanie powiedzieć, czy to infekcja z dalekiej przeszłości, czy coś nowego. Jednak w przeszłości obserwowaliśmy, jak chytridimikoza powodowała spadki lub całkowite zniknięcie populacji płazów w innych miejscach na świecie. Musimy więc szybko zrozumieć wszelkie czynniki, które mogą decydować o jej pojawieniu się w Western Ghats, gdzie płazy stoją przed takimi zagrożeniami jak utrata i degradacja habitatów, zanieczyszczenie środowiska i choroby, mówi jeden z głównych autorów badań Christopher Thorpe. Naukowcy z Plymouth pracują w Western Ghats od lat. Ostatnio odwiedzili 13 miejsc na północy tego łańcucha wzgórz i zbadali 118 płazów z 21 gatunków. Aż u 79% zwierząt znaleziono Bd. Na szczęście u żadnego z nich koncentracja pasożyta nie była na tyle duża, by wywołać chorobę. « powrót do artykułu

Po szkielecie mężczyzny, który stracił głowę, i to dosłownie, podczas ucieczki przed Wezuwiuszem w Pompejach znaleziono świetnie zachowane inskrypcje z hasłami wyborczymi. Wykorzystywali je kandydaci na edyla. Hasła - czarno-czerwone i czerwone - widniały na 2 ścianach tego samego budynku. Hasło "Helvium Sabinum; aedilem d(ignum) r(ei) p(ublicae) v(irum) b(onum) o(ro) v(os) f(aciatis)" można przetłumaczyć jako "Helwiusza Sabinusa edylem godnym spraw publicznych człowieka dobrego, błagam was, uczyńcie". Niedokończone "L(ucium) Albucium aed(ilem)" miało zapewne zbliżony wydźwięk i dotyczyło Lucjusza z rodu Albucii. Archeolodzy uważają, że druga z inskrypcji ciągnie się w dolnej części ściany południowej, w rejonie nadal zakrytym lapilli, czyli materiałem piroklastycznym wyrzucanym podczas erupcji wulkanu. Albucii byli prawdopodobnie właścicielami położonego nieopodal Casa delle Nozze d'Argento. Warto odnotować, że hasła namalowano na warstwie białej farby, którą, wg specjalistów, naniesiono, by ukryć wcześniejsze napisy. « powrót do artykułu

Spanie mniej niż 6 godzin dziennie i ponad 10 godzin dziennie wiąże się z zespołem metabolicznym i jego składowymi. Naukowcy z College'u Medycyny Uniwersytetu Narodowego w Seulu zbadali przypadki 133.608 Koreańczyków w wieku 40-69 lat. Wyniki analiz ukazały się w piśmie BMC Public Health. Naukowcy stwierdzili, że w porównaniu do osób śpiących 6-7 godzin na dobę, mężczyźni przesypiający mniej niż 6 godzin częściej mieli zespół metaboliczny i większy obwód w pasie. Kobiety, które przesypiały mniej niż 6 godzin, z większym prawdopodobieństwem miały więcej centymetrów w pasie. U mężczyzn spanie powyżej 10 godzin dziennie oznaczało zespół metaboliczny i wyższy poziom trójglicerydów. U kobiet wiązało się zaś z zespołem metabolicznym, większym obwodem w pasie, wyższym stężeniem trójglicerydów i cukru we krwi, a także niższym poziomem dobrego cholesterolu. Akademicy stwierdzili, że mniej niż 6 godzin spało blisko 11% mężczyzn i 13% kobiet. Sen dłuższy niż 10 godzin występował natomiast u 1,5% mężczyzn i 1,7% kobiet. To największe badanie analizujące zależność między długością snu i zespołem metabolicznym oraz jego składowymi u mężczyzn i kobiet. [...] Zaobserwowaliśmy potencjalną różnicę międzypłciową: [...] związek między zespołem metabolicznym i długim snem u kobiet i dla odmiany - krótkim u mężczyzn - opowiada Claire E. Kim. U ochotników stwierdzano zespół metaboliczny, gdy występowały u nich co najmniej 3 z poniższych objawów: otyłość brzuszna (zwiększony obwód w pasie), wysoki poziom trójglicerydów, niskie stężenie dobrego cholesterolu, nadciśnienie oraz wysoki poziom cukru na czczo. Współczynnik chorobowości wynosił nieco powyżej 29% u mężczyzn i 24,5% u kobiet. Naukowcy analizowali informacje ze studium HEXA, dużego badania przeprowadzonego w Korei w latach 2004-13. W czasie jego trwania zgromadzono dane socjoekonomiczne, nt. historii medycznej, zażywania leków, trybu życia, w tym diety czy aktywności fizycznej, oraz czynników reprodukcyjnych u kobiet. W ramach HEXA zebrano próbki osocza, surowicy, kożuszków leukocytarno-płytkowych oraz moczu. Pozyskano też dane genetyczne. Ochotnicy byli badani przez lekarzy. Długość snu oceniano za pomocą wywiadu (pytano, "Ile godzin/minut na dobę - z drzemkami włącznie - spał(a) pan(i) przeciętnie na przestrzeni zeszłego roku?"). Na razie nie wiadomo dokładnie, jakie mechanizmy leżą u podłoża opisanego zjawiska. Koreańczycy mają jednak kilka pomysłów, czemu się tak dzieje. Wspominają np. o podwyższonym poziomie hormonów zwiększających apetyt i liczbę przyjmowanych kalorii u osób śpiących poniżej 7 godzin dziennie. Zespół Kim podkreśla, że ze względu na obserwacyjny charakter studium nie można wyciągać wniosków dotyczących przyczyny i skutku. Oprócz tego długość snu oceniano na podstawie samoopisu, a nie obiektywnych pomiarów, co może oznaczać, że badani określali np. długość przebywania w łóżku, a nie rzeczywisty czas trwania snu. Ponieważ nie wprowadzano rozróżnienia między drzemkami w ciągu dnia i snem w nocy, nie można osobno rozważać ich wpływu na zdrowie. « powrót do artykułu

Naukowcy z Uniwersytetu Zachodniego Ontario (UZO) potwierdzili rzadki przypadek niewidomej kobiety, zdolnej do postrzegania poruszających się obiektów. Zespół Jody Culham przeprowadził najobszerniejsze jak dotąd analizy i mapowanie mózgu 48-letniej Szkotki Mileny Canning. Canning straciła wzrok 18 lat temu po zakażeniu dróg oddechowych i serii udarów. Jakiś czas po wybudzeniu z 8-tygodniowej śpiączki spostrzegła błysk na brokatowej torebce na prezent. Potem zaczęła sporadycznie zauważać inne ruszające się rzeczy, np. huśtający się koński ogon idącej córki (nie widziała jednak jej twarzy), deszcz spływający po szybie (bez widoku za szybą) czy wodę spływającą do kanału (ale już nie pełną wannę). Gordon Dutton, oftalmolog z Glasgow, skierował pacjentkę do Instytutu Mózgu i Umysłu UZO, gdzie poddano ją szeregowi badań, w tym funkcjonalnemu rezonansowi magnetycznemu (fMRI). Okazało się, że kobieta cierpi na rzadki fenomen (objaw) Riddocha, przy którym chory zachowuje świadomość poruszających się obiektów. Z tyłu brakuje jej fragmentu tkanki mózgowej wielkości mniej więcej jabłka - chodzi o prawie całe płaty potyliczne, które odpowiadają za przetwarzanie wzrokowe. Sądzimy, że choć w przypadku Mileny superautostrada układu wzrokowego kończy się ślepym zaułkiem, [...] wytworzyła ona boczne drogi, dzięki którym da się ominąć autostradę i przenieść jakąś część widzenia - zwłaszcza ruchu - do innych części mózgu. Podczas badań Canning była w stanie rozpoznać ruch, a także kierunek, rozmiar i prędkość toczonych w jej stronę piłeczek. Umiała też otworzyć dłoń i schwytać je w idealnie dobranym momencie. Jak podkreślają Kanadyjczycy, 48-latka bez większych problemów przemieszczała się wokół krzeseł. Milena tylko czasami poprawnie identyfikowała kolor i tylko w połowie przypadków stwierdzała, czy pokazywana jej dłoń ma kciuk skierowany w górę, czy w dół. Nie widzę jak normalni ludzie. Nie widzę też jak kiedyś. Rzeczy, które postrzegam, są naprawdę dziwne. Coś się dzieje i mój mózg próbuje się poprzełączać lub wypróbować inne szlaki - podsumowuje sama Canning.   « powrót do artykułu

Naukowcy z norweskiego Centrum Badań Ekonomicznych Ragnara Frischa zauważyli, że od kilku dekad zmniejsza się średni poziom inteligencji. Wyniki badań przeprowadzonych przez Brenta Bratsberga i Ole Rogeberga zostały opublikowane w PNAS. Wcześniej badania wykazywały, że w pierwszej połowie ubiegłego stulecia ludzie stawali się coraz bardziej inteligentni. Zjawisko to określono mianem efektu Flynna. Coraz lepsze wyniki uzyskiwane w testach IQ tłumaczono wieloma przyczynami, takimi jak lepsze odżywianie się, lepsza opieka zdrowotna, lepsza edukacja i inne. Wszystkie one powodowały, że kolejne pokolenia uzyskiwały w testach IQ lepsze wyniki, niż ich rodzice. Teraz, zdaniem norweskich badaczy, zjawisko to nie tylko zanikło, ale ludzie stają się coraz mniej inteligentni. Bratsberg i Rogeberg przeanalizowali wyniki testów na inteligencję, jakim poddawani byli w latach 1970–2009 mężczyźni powoływani do wojska. W sumie mieli do dyspozycji 730 000 testów. Analiza wykazała, że średnia inteligencja pomiędzy pokoleniami zmniejsza się obecnie w tempie 7 punktów na pokolenie. Zauważono też różnice w spadkach wskazujące, że część spadu może mieć związek z otoczeniem, w jakim się człowiek wychowywał. Zdaniem naukowców za spadki inteligencji odpowiada też zmiana stylu życia, zmiany w systemie edukacji oraz fakt, że dzieci coraz mniej czytają, a coraz więcej czasu grają w gry komputerowe. Wyniki norweskich badań potwierdzają to, o czym wcześniej donosili brytyjscy naukowcy. Ci zauważyli, że mniej więcej od końca II wojny światowej średni poziom inteligencji spada o 2,5–4,3 punktu na dekadę. Z kolei przed kilkoma miesiącami przeprowadzono w USA badania, z których dowiadujemy się, że dzieci spożywające więcej ryb osiągają więcej punktów w testach IQ i lepiej śpią, co również ma znaczenie dla poziomu inteligencji w dorosłym życiu. Współczesne dzieci w wielu krajach niemal nie jadają ryb. « powrót do artykułu

W ciągu ostatnich 12 lat w całości lub częściowo uschło 9 z 13 najstarszych afrykańskich baobabów. To zjawisko na bezprecedensową skalę, czytamy w najnowszym numerze Nature Plants. Naukowcy obawiają się, że drzewa, w wieku 1100–2500 lat, mogły paść ofiarami ocieplającego się klimatu. To szokujące i niezwykle dramatyczne, że za naszego życia umiera tak wiele drzew, które liczą sobie ponad 1000 lat, powiedział jeden z autorów badań, Adrian Patrut z Uniwersytetu Babes-Bolyai w Rumunii. Wśród dziewięciu uschniętych drzew znajdowały się cztery największe afrykańskie baobaby. Przyczyny śmierci tych drzew nie są znane, jednak naukowcy podejrzewają, że są one przynajmniej częściowo związane ze zmianami klimatycznymi, które dotykają przede wszystkim południowych części Afryki. Obecnie naukowcy z Rumunii, RPA i USA prowadzą badania mające na celu ustalenie przyczyn usychania wiekowych drzew. W latach 2005–2017 przebadano wszystkie znane wielkie i potencjalnie stare afrykańskie baobaby. Drzew takich jest ponad 60. Naukowcy zauważyli, też, że większość z najstarszych i największych drzew uschła w trakcie badań. Wszystkie pochodziły z krajów południa Afryki, Zimbabwe, Namibii, RPA, Botswany i Zambii. Baobab to największe i najbardziej długowieczne kwitnące drzewo na Ziemi. Występuje ono na afrykańskich sawannach oraz na innych obszarach tropikalnych, na które zostało wprowadzone przez człowieka. Baobab może żyć około 3000 lat. Jeden ze starych baobabów w Zimbabwe jest tak wielki, że wewnątrz jego pnia pomieści się 40 osób. Baobaby są wykorzystywane jako sklepy, więzienia, domy, magazyny i przystanki autobusowe, czytamy na witrynie Parku Narodowego Krugera. Drzewo jest wielkim zbiornikiem wody, źródłem pożywienia dla ludzi i zwierząt. Można jeść jego owoce, liście po ugotowaniu przypominają szpinak, wykorzystuje się do produkcji leków. Naukowcy postanowili zbadać, w jaki sposób drzewa zyskują tak wielkie rozmiary. Jako, że baobaby nie mają typowych pierścieni przyrostu, ich wiek oceniano metodą radiowęglową. Baobaby są niezwykle odporne. Jak zauważyli uczeni, mają one nie jeden, a wiele rdzeni pnia. Można je palić, pozbawić kory, a one nadal będą rosły. Gdy umierają, wszystkie ich rdzenie gniją od środka i nagle upadają, pozostawiając po sobie włókna. Taki własne los spotkał cztery z najstarszych drzew. Inne umarły częściowo, tracąc jeden lub kilka rdzeni. Najstarsze drzewo, które zginęło w czasie badań, to Pankee z ZImbabwe, którego wiek oceniono na 2500 lat. Największe padłe drzewo to Holboom z Namibii, którego wysokość sięgała 30,2 metra. Najbardziej znanym ze wspomnianych baobabów jest Chapman. Był on pomnikiem narodowym Botswany, i można było na nim oglądać inicjały wyrzeźbione przez słynnego podróżnika Davida Livingstone'a. Drzewo zostało nazwane od myśliwego Jamesa Chapmana, który odwiedził je w 1852 roku. Licząca 1400 lat roślina padła nagle 7 stycznia 2016 roku, tracąc wszystkie 6 rdzeni. Naukowcy alarmują, że poza największymi i najstarszymi życie straciło też wiele mniejszych baobabów. Uczeni wykluczają, by przyczyną nagłej śmierci baobabów była jakaś epidemia. Nie znaleziono bowiem śladów żadnej choroby. « powrót do artykułu

Amerykańscy naukowcy stworzyli hydrożel, który w przypadku zwierząt pomaga odzyskać kontrolę nad oddechem po urazie rdzenia kręgowego. Eliminuje to konieczność wentylacji mechanicznej. Hydrożel może dostarczać czynnik stymulujący neurony [...]. Przy okazji udaje się uniknąć jego układowych skutków ubocznych. Przyglądaliśmy się [głównie] kontrolującemu oddychanie nerwowi przeponowemu. Nasze wstępne badania na modelu zwierzęcym mogą doprowadzić do opracowania terapii dla osób z upośledzeniem oddychania. Niewykluczone, że przydadzą się także do odtworzenia innych funkcji utraconych wskutek urazu - podkreśla prof. Angelo Lepore z Uniwersytetu Thomasa Jeffersona. Lepore i dr Yinghui Zhong z Drexel University opracowali hydrożel, który wiąże się z neurotroficznym czynnikiem pochodzenia mózgowego (ang. brain-derived neurotrophic factor, BDNF) i uwalnia go w miejscu uszkodzenia. Żel uwalnia go w specyficznej dawce, w kontrolowanym okresie, w konkretnym obszarze i może być bezpiecznie implantowany. Ponieważ jest biokompatybilny, nie uruchamia odpowiedzi immunologicznej - opowiada dr Biswarup Ghosh. Autorzy publikacji z The Journal for Neuroscience wyjaśniają, że dotąd potencjał BDNF badano np. w terapii stwardnienia zanikowego bocznego. Kiedy jednak BDNF oddziałuje układowo, krążąc we krwi, może powodować skutki uboczne w postaci skurczów mięśni i przewlekłego bólu; pojawia się zwiększona wrażliwość na ból lub odczuwanie bólu pod wpływem bodźców, które normalnie by tak nie zadziałały. Wstrzyknięcie wysyconego BDNF hydrożelu tylko w miejscu urazu może zapobiec tym zjawiskom. Amerykanie podkreślają, że u szczurów, którym po urazie rdzenia podawano hydrożel z BDNF, wystąpiła 60-70% poprawa kontroli oddychania (mierzona skurczami przepony). Podczas testów u samic szczurów doprowadzano do urazu rdzenia na poziomie kręgów szyjnych C4/5. Implantacja hydrożelu z BDNF pozwalała zachować funkcję przepony. Oceniano to za pomocą CMAP (od ang. compound muscle action potential), czyli złożonego potencjału czynnościowego, rejestrowanego z mięśnia po stymulacji elektrycznej włókien ruchowych nerwu. Przeprowadzano także elektromiografię. Hydrożel nie zmniejszał wielkości urazu ani degeneracji ciał neuronów ruchowych, co zasugerowało, że nie chodzi o neuroochronę w obrębie rdzenia. Badania na poziomie komórkowym ujawniły, że hydrożel z BDNF zapobiega "odłączeniu" nerwu od przepony po urazie lub pomaga w ponownym unerwieniu przepony przez motoneurony przeponowe (ang. phrenic motor neurons, PhMNs). Zespół wykazał również, że hydrożel z BDNF wspomaga odtwarzanie połączeń między centrum kontroli rytmu oddychania, rdzeniem i przeponą. Choć istnieje jeszcze wiele rodzajów uszkodzeń, które mogą wystąpić podczas urazu rdzenia, dobrze jest widzieć, że za pomocą naszego hydrożelu da się wpłynąć na 2 niezwykle istotne mechanizmy utraty kontroli oddechu - cieszy się Lepore. « powrót do artykułu

Specjaliści z London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM) przeprowadzili pierwsze systematyczne badania nad wpływem prognozowanych zmian klimatycznych oraz związanych z nimi wzrostem temperatury i problemami z dostępnością do wody, na uprawy warzyw i zawartość składników odżywczych. Dotychczas pojawiły się liczne badania dotyczące wpływu zmian klimatu na uprawy ryżu czy pszenicy. Naukowcy ocenili, że jeśli nie zostaną podjęte żadne działania mające na celu zredukowanie negatywnego wpływu zmian klimatu, to w latach 2050-2100 średnie plony warzyw spadną o 35%, a plony roślin strączkowych zmniejszą się o 9%. Zmiany klimatu, związane z tym zmiany wzorców opadów, problemy z dostępem do wody i utrata bioróżnorodności to poważne wyzwania dla rolnictwa i zabezpieczenia wyżywienia ludzkości. Oprócz spadku plonów należy też spodziewać się spadku zawartości składników odżywczych w roślinach uprawnych. Uczeni z LSHTM przeanalizowali wyniki eksperymentów nad wpływem zmian środowiskowych na zawartość składników odżywczych w warzywach i roślinach strączkowych. Pod uwagę wzięto dane od 1975 roku, a analizowane eksperymenty były prowadzone w 40 krajach. Później uczeni szacowali też zmiany w plonach, spowodowane większą zawartością dwutlenku węgla i ozonu w atmosferze, zwiększonymi temperaturami i mniejszą dostępnością wody. Wcześniejsze badania wykazywały, że zwiększona koncentracja dwutlenku węgla zwiększy plony, jednak autorzy najnowszych badań zauważyli, że efekt ten może zostać zniwelowany przez jednoczesne zmiany innych czynników środowiskowych. Zwiększone temperatury i mniejsza dostępność do wody stanowią poważne zagrożenie dla rolnictwa, co może wpłynąć na bezpieczeństwo żywności i zdrowie ludzi. Warzywa i rośliny strączkowe to niezbędne składniki zdrowej, zbilansowanej diety, a wszelkie zalecenia mówią o konieczności zwiększenia konsumpcji tego rodzaju żywności. Jednak z naszych badań wynika, że w przyszłości pokarmy te mogą stać się mniej dostępne – mówi doktor Pauline Scheelbeek. Zdaniem naukowców, by uniknąć ryzyka spadku plonów warzyw i roślin strączkowych, konieczny będzie ciągły postęp w rolnictwie, w tym opracowywanie nowych odmian roślin. « powrót do artykułu

Dwie szklanki mango dziennie wywierają korzystny wpływ na ciśnienie skurczowe zdrowych kobiet w wieku pomenopauzalnym. Podczas eksperymentu owoc pomagał w rozluźnieniu naczyń już 2 godziny po spożyciu. Oprócz tego u części ochotniczek badanych przez zespół z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis stwierdzono korzystne zmiany w zakresie wydychanego metanu, co może odzwierciedlać wpływ na procesy fermentacyjne w jelitach. To pierwsze badanie, które pokazuje pozytywny wpływ naczyniowy spożycia mango na ludzi - podkreśla Robert Hackman. W ramach najnowszego studium 24 zdrowe kobiety w wieku pomenopauzalnym spożywały przez 2 tygodnie 330 g mango dziennie. Do badania wybrano odmianę Ataúlfo, bo zawiera dużo polifenoli, np. mangiferyny, kwercetyny czy kwasu galusowego. Po 14 dniach panie miały wrócić do swojej zwykłej diety, powiedziano im tylko, by na 13 dni wyeliminowały z niej mango. Podczas wizyt w laboratorium mierzono tętno i ciśnienie, a także pobierano próbki krwi. Oprócz tego analizowano próbki wydychanego powietrza. Okazało się, że 2 godziny od zjedzenia mango ciśnienie skurczowe i ciśnienie tętna (różnica skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego) były znacząco niższe. Analiza próbek powietrza wykazała, że wskutek zachodzącej w jelitach fermentacji 6 pań wydychało metan. Po spożyciu mango u 3 z nich ilość tego gazu znacząco spadła. « powrót do artykułu

Grupa psychologów z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill postanowiła sprawdzić, jak amerykańscy chrześcijanie wyobrażają sobie Boga. W badaniu wzięło udział 511 osób, a na podstawie udzielonych odpowiedzi naukowcy zrekonstruowali twarz Stwórcy. Osobom badanym pokazywano setki przypadkowo zestawionych ze sobą par zdjęć twarzy, a ich zadaniem było wskazanie, która z twarzy z każdej pary jest bardziej podobna do twarzy Boga. Naukowcy połączyli następnie wybrane przez uczestników obrazy, tworząc w ten sposób „twarz Boga”, która odzwierciedlała odpowiedzi badanych. Uzyskane wyniki są zaskakujące. Chrześcijanie od setek lat przedstawiają wizerunek Boga. Niezależnie czy widzimy go w dziełach Michała Anioła, czy w skeczach Monty Pythona, Bóg jest starszym, białym mężczyzną z siwą brodą. Tymczasem Bóg zrekonstruowany podczas opisywanych badań był młodszy, miał bardziej kobiecy wygląd i rysy twarzy mniej typowe dla rasy kaukaskiej. Naukowcy zauważyli, że wygląd Boga zależał od preferencji politycznych. Osoby określające siebie jako bardziej lewicowe nadawały Bogu więcej cech kobiecych, był on dla nich młodszy i miał bardziej przyjazny wygląd. Zdaniem konserwatystów Bóg miał więcej cech rasy białej i wydawał się potężniejszy. Te różnice mogą wynikać z typu społeczeństwa, jakiego chcieliby liberałowie i konserwatyści. Wcześniejsze badania pokazały, że konserwatyści wolą lepiej uporządkowane społeczeństwo, nad którym czuwa potężny Bóg. Liberałowie zaś chcą żyć w tolerancyjnym społeczeństwie zarządzanym przez kochającego Boga, mówi główny autor badań, Joshua Conrad Jackson. Odpowiedzi zależały też od cech samej osoby. Młodsi ludzie wyobrażali sobie Boga jako młodszego, Murzyni nadawali mu więcej cech rasy czarnej niż Biali. Ludzie wykazują egocentryczną potrzebę, by Bóg wyglądał tak jak oni. Ludzie często dokonują projekcji swoich przekonań na innych, a nasze badania pokazały, że tak samo dzieje się w przypadku wyobrażeń Boga. Wierzą w Boga, który nie tylko myśli jak oni, ale i wygląda jak oni. Nie zauważono natomiast różnic pomiędzy płciami. Zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet, Bóg był mężczyzną. « powrót do artykułu

Czwartego czerwca na plażę w prowincji Chanthaburi w środkowej Tajlandii morze wyrzuciło żółwia zielonego, w którego żołądku znajdowała się masa plastikowych odpadów. Mimo wysiłków weterynarzy, reprezentujący zagrożony gatunek gad zmarł 2 dni później. Specjaliści podkreślają, że to kolejny przykład zwierzęcia zabitego przez plastiki. W pierwszym tygodniu czerwca sekcja zwłok martwego grindwala znalezionego w pobliżu granicy z Malezją wykazała, że połknął on 80 reklamówek. Na początku kwietnia media obiegła zaś wiadomość o kaszalocie z wybrzeży Hiszpanii, w którego żołądku znaleziono aż 29 kg plastiku. Weerapong Laovechprasit, weterynarz z Eastern Marine and Coastal Resource Research and Development Centre, powiedział w wywiadzie udzielonym AFP, że przewód pokarmowy żółwia wypełniały m.in. gumki recepturki czy fragmenty balonów. Zwierzę nie mogło jeść, było osłabione i nie mogło pływać. Główną przyczyną zgonu były morskie odpady. Niedrożność przewodu pokarmowego odkryto za pomocą badania obrazowego. Gada żywiono pozajelitowo. Plastik wydobyto dopiero po śmierci zwierzęcia. Laovechprasit dodaje, że w przeszłości spożycie plastiku lub zakażenia spowodowane przez kontakt z odpadami stwierdzano u ok. 10% żółwi wyrzuconych na plaże w regionie. W tym roku odsetek ten wzrósł aż do 50%. « powrót do artykułu

Syfilis staje się coraz poważniejszym problemem. W roku 2012 na całym świecie na syfilis chorowało 10,7 miliona osób w wieku 15-49 lat, a każdego roku zaraża się nim około 5,6 miliona osób. W USA rośnie liczba zachorowań, głównie wśród homoseksualistów. Na całym świecie coraz częściej chorują prostytutki i ich klienci. Dotychczas walczono z syfilisem lecząc osobę zarażoną oraz starając się dotrzeć do jej partnerów seksualnych, których również leczono. Jednak to zawodna metoda, gdyż zakłada, że ludzie zdradzą, z kim mieli kontakty seksualne. Dodatkowo sprawę utrudnia fakt, że syfilis jest trudny w zdiagnozowaniu. To poważna choroba, która jest drugą na świecie przyczyną poronień i urodzeń martwych dzieci. Nieleczona powoduje udary, demencję i inne choroby neurologiczne. Jakby jeszcze tego było mało, syfilis jest trudny w badaniu, gdyż jego bakterii nie można hodować w laboratorium, a jedynym zwierzęciem laboratoryjnym podatnym na syfilis nie jest mysz, a królik. Jednak króliki szybko radzą sobie z infekcją, więc w czasie badań laboratoryjnych trzeba ciągle zarażać nowe zwierzęta, by podtrzymać badany szczep Treponema pallidum. Bakteria ta jest niezwykle delikatna. Traktowanie preparatów środkami chemicznymi czy ich suszenia prowadzi do zniszczenia bakterii. Pęka ich błona komórkowa i nie wiadomo, które proteiny powinny być wewnątrz mikroorganizmu, a które na zewnątrz. Te zewnętrzne proteiny to klucz do opracowania skutecznych metod leczenia. Dlatego też, mimo że sama bakteria została odkryta w 1905 roku, do dzisiaj nie wiadomo, jakie proteiny znajdują się na jej zewnętrznej błonie komórkowej. Dokonywane są próby analizy genetycznej T. pallidum. Okazało się, że bakteria ma jedynie około 1000 genów. Mikrobiolodzy Justin Radolf i Melissa Caimano z University of Connecticut przeanalizowali genomy bakterii zebranych w Kolumbii, USA i Czechach. Zauważyli, że między nimi występują niewielkie różnice genetyczne. To spostrzeżenie ma sens. Przy tak niewielkim genomie każdy z genów odgrywa ważną rolę, więc nie powinien ulegać zmianom. Naukowcy założyli, że zmiany zaszły tam, gdzie zwiększyły szanse bakterii na przetrwanie. Mutują, by uniknąć układu odpornościowego, mówi Radolf. Naukowcy uznali, że zmutowane geny kodują proteiny, których szukali. Zaczęli więc je badać. Za pomocą modelu komputerowego modelowali proteiny, które mogły być kodowane przez wspomniane geny i sprawdzali, czy proteiny te mają beczułkowate kształty charakterystyczne dla protein z zewnętrznym membran. Okazało się, że wiele z nich tak właśnie wygląda. Następnie wykonano te proteiny i sprawdzono, czy rzeczywiście zwijają się tak, jak pokazał to model komputerowy. W końcu uczeni stworzyli przeciwciała, które przyczepiały się do tych protein. Oczywiście proteiny, które mutują, nie są dobrym celem dla szczepionek. Najlepsze są takie, które w każdej bakterii wyglądają tak samo. Uczeni wykorzystali więc już zidentyfikowane przez siebie geny do poszukiwania genów, które kodują białka na zewnętrznej membranie, ale się nie zmieniają. Udało się znaleźć takie geny. Naukowcy chcą teraz opracować szczepionkę, którą podadzą królikom, by sprawdzić, czy uchroni je to przed infekcją T. pallidum. « powrót do artykułu

Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) została zobowiązana przez sąd do przedstawienia badań, które potwierdzałyby wysuwane przez szefa Agencji stwierdzenia, jakoby to nie antropogeniczna emisja dwutlenku węgla była głównym czynnikiem powodującym globalne ocieplenie. Dotychczas szef EPA odmawiał przedstawienia dowodów na stwierdzenia, które podważają olbrzymią liczbę dotychczasowych badań prowadzonych przez największe światowe autorytety naukowe. Scott Pruitt, niedługo po tym jak został mianowany szefem EPA, pojawił się w prowadzonym przez CNBC programie „Squawk Box”. Dziennikarze zapytali go o dwutlenek węgla i globalne ocieplenie. Na to Pruitt odpowiedział nie zgadzam się, że dwutlenek węgla jest główną przyczyną obserwowanego globalnego ocieplenia. Następnego dnia organizacja Public Employees for Environmental Responsibility (PEER) złożyła na podstawie Freedom of Information Act (FOIA) wniosek do EPA z prośbą o udostępnienie badań, na których Pruitt oparł swoje stwierdzenia. We wniosku czytamy, że urząd proszony jest szczególnie o dokumenty potwierdzające, że aktywność człowieka nie jest głównym czynnikiem prowadzącym do zmian klimatycznych. Sędzia Beryll Howell z Sądu Okręgowego dla Dystryktu Kolumbii właśnie nakazał EPA, by spełniła prośbę PEER. Szczególnie niepokojące jest przypuszczenie, co do przyczyn, dla których EPA sprzeciwia się wypełnieniu ustawy FOIA. Przypuszczenie to zakłada, że polityka szefostwa lub stwierdzenia stanu faktycznego wysuwane przez szefostwo agencji, w tym dotyczące faktów naukowych na temat przyczyn zmian klimatycznych, nie opiera się na dowodach naukowych. Jeśli wyrok się uprawomocni, będzie to oznaczało, że EPA będzie musiała w najbliższym czasie przeprowadzić badania potwierdzające twierdzenia swojego szefa. Myślę, że przedstawione przez EPA dokumenty potwierdzą, że opinia Pruitta nie ma podstaw naukowych. To zaś może wywołać jeszcze większe zamieszania w społeczności zaprzeczającej istnieniu zmian klimatycznych, mówi Michael Gerrard, dyrektor Sabin Center for Climate Change Law na Columbia University. To również wzmocni sprawy sądowe toczące się przeciwko niektórym działaniom obecnej administracji, gdyż pokaże, że działania takie nie opierają się na solidnych podstawach, dodaje uczony. Dyrektor Pruitt i wielu członków administracji prezydenta Trumpa publicznie kwestionowali fakt, że globalne ocieplenie jest spowodowane głównie przez działalność człowieka. Nigdy jednak nie przedstawili na to żadnych dowodów naukowych. Obecna sprawa może być już drugą, w której sąd nakaże administracji prezydenta Trumpa przedstawienie badań przeczących ustalonym faktom dotyczącym globalnego ocieplenia. Poprzednia taka sprawa rozpoczęła się jeszcze w 2015 roku za prezydentury Obamy. Wtedy to 21 osób pozwało Biały Dom, sprzeciwiając się federalnej polityce, która mogłaby przyczynić się do przyspieszenia globalnego ocieplenia, takiej jak zgoda na poszukiwanie paliw kopalnych na terenach państwowych. Niewykluczone, w ramach tego sporu sąd nakaże władzom federalnym przedstawić wyniki badań naukowych wskazujących, że spalanie paliw kopalnych nie jest powiązane z globalnym ociepleniem. Jeśli w żadnej z tych spraw władze federalne nie przedstawią badań naukowych podważających obecny stan wiedzy, zostanie to wykorzystane do walki z działaniami prowadzącymi do globalnego ocieplenia. Na przykład Pruitt planuje zawiesić wprowadzone za Obamy standardy dotyczące efektywności samochodów spalinowych. Próby te mogą spalić na panewce jeśli okaże się, że sąd uzna, iż standardy wprowadzono opierając się na badaniach naukowych. Warto też przypomnieć, że Scott Pruitt nie ma nic wspólnego z badaniami nad klimatem czy pokrewnymi dziedzinami wiedzy. Z wykształcenia jest politologiem i prawnikiem, przed nominacją na szefa EPA był prokuratorem generalnym stanu Oklahoma. « powrót do artykułu

Relikty ostatniej stolicy prekolumbijskich Majów, Tayasal, położonej nad jeziorem Petén Itzá - czyli bastionu obrony przed europejskimi zdobywcami - zbadają archeolodzy podwodni z Polski. Spodziewają się tam naczyń kultowych i śladów po walkach z konkwistadorami. Tayasal było stolicą ostatniej z grup starożytnych Majów, która opierała się atakom europejskich zdobywców blisko 200 lat od ich przybycia do Ameryki Środkowej. Położona była na półwyspie nad rozległym jeziorem Petén Itzá w Gwatemali. Badania ruszą w sierpniu. Jednym z ich celów jest zebranie śladów po wielkiej bitwie, do której doszło w 1697 r. - w jej wyniku upadła ostatnia niepodległa twierdza Majów. Hiszpanie, by zdobyć miasto, wypuścili na wody jeziora liczne galery, z których atakowali Majów zarówno z broni miotanej, jak i palnej. Pod powierzchnią wody jeziora najpewniej spoczywa wiele zabytków, dzięki którym możliwe będzie szczegółowe odtworzenie tej znaczącej dla historii Mezoameryki bitwy - opowiada kierowniczka polskiego zespołu, archeolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Magdalena Krzemień. Polskich nurków interesuje również sfera ceremonialna Majów. Są szanse na jej lepsze poznanie, bo w obrębie dzisiejszych zbiorników wodnych dawniej znajdowały się bowiem miejsca kultu. Woda, element świętego krajobrazu Majów, miała dla członków tej cywilizacji przede wszystkim wyjątkowe znaczenie symboliczne – postrzegana była jako medium, przez które zmarli przechodzą do świata podziemnego - wyjaśnia Krzemień. Zbiorniki wodne były postrzegane także jako miejsca mocno związane z Chaakiem - bogiem deszczu, od którego zależą opady, a co za tym idzie - także urodzaj plonów. Nic dziwnego, że Majowie darzyli go szczególną uwagą, składając mu liczne dary. Według wierzeń Chaak zamieszkiwał groty, zarówno te suche, jaki zalane wodą. Stąd też do zbiorników wodnych na przestrzeni wieków trafiała wielka ilość różnego rodzaju darów ofiarnych - dodaje liderka projektu. Proponowany projekt jest nowatorski, ze względu na fakt, że będą to pierwsze kompleksowo prowadzone badania podwodne w tej części Gwatemali oraz jedne z nielicznych takich badań na terenie całego kraju w ogóle - uważa Krzemień. Już w poprzednich dekadach nurkowie m.in. z USA i Francji zanurzali się w poszukiwaniu zabytków w tym jeziorze. Za każdym razem natrafiali na liczne okazy, w tym zabytkowe naczynia ceramiczne. Jednak zakres ich prac był ograniczony, a powierzchnia jeziora wynosi blisko 100 km2. Naukowcy spróbują również zweryfikować popularną legendę. Wedle niej Majowie wyrzeźbili w kamieniu konia słynnego konkwistadora, Hernána Cortésa. Ma on spoczywać zatopiony w jeziorze. Za potrzebą badań jeziora Petén Itzá przemawiają wyniki podobnych prac również w innych zbiornikach wodnych na terenie Gwatemali. Do tej pory odkryto w nich pięknie zdobione naczynia ceremonialne, kamienne rozcieracze, czy kadzielnice antropomorficzne - kultowe naczynia, w których palono kadzidło w czasie rytuałów. Zdarzają się nawet odkrycia elementów architektonicznych - bazaltowe kolumny znaleziono w jeziorze Los Organos. Badania potrwają cztery tygodnie. Archeolodzy liczą, że będą mogli je kontynuować w kolejnych latach. Projekt jest finansowany ze środków prywatnych przez Sebastiana Lamberta, Joerga Hahna, firmy Ampliz i POL – KOP oraz przez Radę Konsultacyjną ds. Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytetu Warszawskiego. « powrót do artykułu

Oak Ridge National Laboratory (ORNL) pochwaliło się najpotężniejszym superkomputerem na świecie. Teoretyczna maksymalna wydajność (Rpeak) maszyny Summit wynosi 200 PFlops. To oznacza, że jeśli w najbliższym czasie Chiny nie pokażą potężniejszej maszyny, to USA znowu staną się liderem rankingu Top500. Najnowszy ranking najpotężniejszych superkomputerów na świecie zostanie opublikowany w ciągu najbliższych tygodni. Obecnie na czele listy znajduje się chiński Sunway TaihuLight, który w teście Linpack osiągnął maksymalną wydajność (Rmax) sięgającą 93 PFlops. Teoretyczna maksymalna wydajność (Rpeak) chińskiej supermaszyny to 125 PFlops. Summit został zbudowany przez IBM-a. Korzysta on z 4608 węzłów, a w skład każdego z węzłów wchodzą dwa procesory Power9 i sześć procesorów graficznych NVIDIA Tesla V100. Włęzły połączone są za pomocą Mellanox dual-rail EDR Infiniband. Biorąc pod uwagę łączną wydajność CPU i GPU można stwierdzić, że moc obliczeniowa maszyny to 3,3 eksaflopsa. I nie jest to stwierdzenie pozbawione podstaw. Dyrektor ORNL, Thomas Zacharia, mówi, że jeszcze przed rozbudowaniem komputera do obecniej postaci uruchomiono na nim obliczenia z zakresu porównywania kodu genetycznego, które były prowadzone z mocą 1,88 eksaflopsa. "Po raz pierwszy w historii została przełamana bariera eksaskali", zauważa Zacharia. Właściciel Summita, Departament Energii, zainteresowany jest jednak uruchomianiem na nim bardziej standardowego kodu. Komputer będzie wykorzystywany głównie do obliczeń z zakresu fuzji jądrowej, pomoże przy poszukiwaniu alternatywnych źródeł energii, skorzystają z niego naukowcy pracujący nad nowymi materiałami, klimatolodzy, kosmolodzy i chemicy. Na tym się jednak nie skończy, gdyż Summit zostanie udostępniony społeczności naukowej i tutaj nacisk położono przede wszystkim na opiekę zdrowotną. Podczas konferencji prasowej, na której zaprezentowano komputer, dyrektor Zacharia stwierdził, że chce, by laboratorium Oak Ridge stało się CERN-em analiz danych medycznych. Summit został wyposażony w technologie sztucznej inteligencji. Gdy Departament Energii zamawiał go w 2014 roku miano dość mgliste pojęcie o tym, jak będzie wyglądała przyszłość SI. W międzyczasie zarówno IBM jak i NVIDIA zaimplementowały w swoich układach scalonych rozwiązania rodem z AI, jak np. Tensor Cores w V100, dzięki czemu Summit stał się potężnym superkomputerem SI. Dlatego też można przypuszczać, że Summit zostanie wykorzystany w zaawansowanych badaniach nad sztuczną inteligencją. Pojawiły się też informacje, że poprzednik Summita, Titan, zostanie wyłączony. Summit jest ośmiokrotnie bardziej wydajny pod względem obliczeniowym i pięciokrotnie bardziej wydajny pod względem energetycznym. Gdy został uruchomiony w 2012 roku był najpotężniejszym superkomputerem na świecie i wciąż jest drugim najpotężniejszym superkomputerem w USA. Szczęśliwie cały kod rozwinięty dla Titana powinien działać też na Summicie. Summit odegra też kluczową rolę w rozwoju superkomputerów eksaskalowych. Będzie to ostatni petaskalowy komputer w Oak Ridge. Laboratorium chce rozwijać na nim kod, który w ciągu najbliższych lat powinien trafić na pierwsze eksaskalowe systemy obliczeniowe. « powrót do artykułu

W Izraelu znaleziono świetnie zachowaną rzeźbę głowy króla sprzed ok. 3 tys. lat (brakuje tylko kawałka brody). Archeolodzy podkreślają, że to skrajnie rzadki przykład sztuki figuratywnej z IX w. p.n.e. Specjaliści są pewni, że przyodziana w diadem rzeźba przedstawiała króla, ale nie nie mają pojęcia którego. Głowę odkryto w zeszłym roku na stanowisku Abel Beth Maacah. Tell jest utożsamiany z podobnie nazywaną miejscowością biblijną, wymienianą m.in. w Księdze Królewskiej. W Starym Testamencie wspomina się, że Abel Beth Maacah znalazło się na liście izraelskich miast zaatakowanych przez króla Aramu-Damaszku Bena-Hadada III. W 2017 r. zespół Naamy Yahalom-Mack z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie przekopywał się przez podłogę masywnej struktury z epoki żelaza, gdy jeden z ochotników natrafił na coś bardzo interesującego. Warstwa, w której odkryto głowę, datuje się na IX w. p.n.e., a więc okres rywalizujących królestw Izraela i Judy. Głowa trafiła na wystawę w Muzeum Izraela w Jerozolimie. Szczegółowy raport na temat znaleziska zostanie opublikowany w czerwcowym numerze pisma Near Eastern Archaeology. Jeśli w ogóle jest jakaś sztuka figuratywna z epoki żelaza, ma bardzo niską jakość. Ta tutaj jest jednak wspaniała - podkreśla kurator Eran Arie. Figurkę wykonano z fajansu. Twarz jest zielonkawa z powodu miedzi z masy silikatowej. Do rozpoznania głowy jako należącej do władcy z Bliskiego Wschody przyczyniła się ponoć fryzura. Zaczesane do tyłu i zasłaniające uszy pukle przytrzymuje złoty diadem. Ponieważ za pomocą datowania radiowęglowego nie da się bardziej zawęzić okresu powstania figurki, może ona przedstawiać cały wachlarz władców. Yahalom-Mack wymienia np. Bena-Hadada III czy Etbaala I. Możemy tylko zgadywać, kto to taki. Naukowcy debatują, czy głowa była samodzielną całością, czy częścią większej rzeźby. Jeszcze w czerwcu mają się zacząć ponowne wykopaliska miejsca, gdzie ją znaleziono. « powrót do artykułu

Pierwsze randomizowane próby kliniczne wykazały, że injekcje dwutlenku węgla (karboksyterapia) są skutecznym sposobem na zmniejszanie tłuszczu na brzuchu. Zmiany są jednak umiarkowane i nie trwają długo. Karboksyterapia może być potencjalnie nowym efektywnym sposobem na redukcję tkanki tłuszczowej. Musi zostać jednak zoptymalizowana, by jej skutki dłużej się utrzymywały, mówi główny autor badań doktor Murad Alam z Northwestern University. Artykuł, opisujący wyniki badań, ukazał się w Journal of the American Academy of Dermatology. Główne korzyści z nowej terapii to bezpieczeństwo oraz wykorzystanie taniego naturalnego gazu. W porównaniu z zabiegami chirurgicznymi metoda jest praktycznie nieinwazyjna. Polega na wstrzykiwaniu gazu w tkankę tłuszczową. Obecnie wśród nieinwazyjnych zabiegów redukcji tkanki tłuszczowej wykorzystuje się kriolipolizę, rozbijanie tłuszczu ultradźwiękami, fale radiowe, chemiczną adipocytolizę oraz terapię laserową. Dotychczas karboksyterapię wykonywano głównie poza USA. Przeprowadzono niewiele badań klinicznych na jej temat. Nie wiadomo też, w jaki sposób działa nowa metoda. Niektórzy naukowcy przypuszczają, że injekcje z dwutlenku węgla zmieniają mikrocyrkulację, co niszczy komórki tłuszczowe. Dotychczas nikt nie prowadził randomizowanego kontrolowanego testu klinicznego karboksyterapii. Zajęli się tym dopiero naukowcy z Northwestern University. Ich celem było sprawdzenie efektywności terapii oraz stwierdzenie, czy jej skutki utrzymują się ponad 6 miesięcy. W badaniach wzięło udział 16 osób dorosłych o BMI od 22 do 29, zatem o wadze prawidłowej i otyłych. Przez pięć tygodni osoby te losowo otrzymywały w jedną stronę brzucha injekcje z CO2, a w drugą placebo. Badania ultrasonograficzne wykazały, że po 5 tygodniach doszło do redukcji tkanki tłuszczowej. Jednak po 28 tygodniach skutki zabiegów całkowicie zniknęły. W czasie badań masa ciała badanych nie uległa zmianom. Fakt, że skutki terapii nie utrzymały się ponad 6 miesięcy wskazuje, że dwutlenek węgla stymulował tymczasowy proces metaboliczny, który spowodował, iż komórki tłuszczowe zmniejszyły swoje rozmiary, ale nie zginęły. Jeśli skutki karboksyterapii będą bardziej długotrwałe, pacjenci mogą zyskać kolejną nieinwazyjną metodę redukcji tłuszczu. Obecnie terapia nie jest gotowa do stosowania na szeroką skalę, mówi Alam. « powrót do artykułu

Amerykańskie dzieci w bardzo młodym wieku zaczynają spożywać cukier dodawany do żywności. Najnowsze badania ujawniły, że wiele dzieci w wieku 12-36 miesięcy spożywa więcej cukru niż maksymalna dzienna dawka zalecana dla dorosłych. Wspomniane badania wykazały, że 99% z reprezentatywnej próbki dzieci w wieku 19-23 miesięcy spożywa każdego dnia średnio 7 dodatkowych łyżeczek cukrów dodanych. Co więcej, cukry dodane znajdują się w diecie aż 60% dzieci, które nie ukończyły jeszcze 1. roku życia. Tymczasem konsumpcja cukrów dodanych jest powiązana z otyłością, próchnicą, astmą i stanowi czynnik ryzyka dla rozwoju chorób serca, wysokiego poziomu cholesterolu i wysokiego ciśnienia krwi. Spożywanie cukrów dodanych przez dzieci może wpływać na ich zwyczaje żywieniowe, przez co w późniejszym życiu będą się gorzej odżywiały. To pierwsze nasze badania nad spożyciem cukrów dodanych u dzieci poniżej 2. roku życia. Nasze wyniki pokazują, że konsumpcja takich cukrów rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie, a poziom spożycia przekracza zalecane dawki, mówi główna autorka badań Kirsten Herric, epidemiolog żywienia z Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC). Nie ma chemicznej różnicy pomiędzy naturalnymi cukrami znajdującymi się w owocach, warzywach czy mleku, a cukrami dodawanymi w procesie przetwarzania i przygotowywania żywności. Organizm w identyczny sposób metabolizuje te cukry. Jednak cukry dodane są bardziej szkodliwe dla zdrowia niż cukry naturalne, gdyż zastępują one inne składniki odżywcze i w znaczniej mierze przyczyniają się do wzrostu liczby spożywanych kalorii. Pożywienie zawierające cukry dodane jest najczęściej ubogie w składniki odżywcze, które znajdujemy w pożywieniu zawierającym naturalne cukry. Najłatwiejszy sposób na zmniejszenie ilości cukrów dodanych to spożywanie tych produktów, o których wiemy, że nie ma w nich cukrów dodanych, takich jak świeże warzywa czy owoce, radzi Herrick. Uczona oparła swoje badania na danych dotyczących 800 dzieci w wieku 6-23 miesięcy, które brały udział w 2011-2014 National Health and Nutrition Examination Survey. W rodzinach, które brały udział w badaniach, rodzice przez 24 godziny odnotowywali każdy pokarm, które przyjęły ich dzieci. Na tej podstawie naukowcy wyliczali ilość spożytego cukru dodanego. Pod uwagę brano cukier dodawany w każdej formie, zarówno cukier trzcinowy, syrop glukozowo-fruktozowy, miód i inne. Nie liczono natomiast słodzików nie zawierających kalorii oraz naturalnych cukrów. Badania wykazały, że danego dnia aż 85% dzieci przyjmowało cukry dodane, a ich konsumpcja rosła z wiekiem. W grupie dzieci w wieku 6-11 miesięcy cukry dodane spożywało 60% badanych, a średnie ich spożycie nie przekraczało 1 łyżeczki. W grupie 12-18 miesięcy cukry dodane spożywało jużj 98% dzieci, a średnie spożycie wynosiło 5,5 łyżeczki. W wieku 19-23 miesięcy cukry dodane – średnio 7 łyżeczek dziennie – spożywało 99% dzieci. Obecnie w USA nie istnieją zalecenia dotyczące cukrów dodanych w diecie dzieci poniżej 2. roku życia. Jednak już wkrótce powstanie kolejna wersja zaleceń i w 2020-2025 Dietary Guidelines for Americans (DGA) zostaną uwzględnione zalecenia dotyczące cukrót dodanych u tak małych dzieci. Zgodnie z obecnymi zaleceniami maksymalne dzienne spożycie cukrów dodanych w przypadku osób w wieku 2-19 lat nie powinno przekraczać 6 łyżeczek, a w przypadku dorosłych nie powinno być to więcej niż 9 łyżeczek. Większość Amerykanów przekracza te zalecenia. Gdy tylko dzieci zaczynają jeść przy stole, rodzice podają im to, co sami jedzą. A z innych badań wiemy, że dorośli spożywają więcej cukrów dodanych niż zalecane maksimum, mówi Herrick. Podczas najnowszych badań nie sprawdzano, które pokarmy w największym stopniu przyczyniają się do spożywania cukrów dodanych przez dzieci. Z innych badań wiemy, że są to płatki śniadaniowe, wypieki i inne desery, słodzone napoje, jogurty i słodycze. Herrick zauważył też, że o ile w wieku 6-11 miesięcy nie występują różnice pomiędzy grupami etnicznymi, to już w wieku 12-23 miesięcy najwięcej cukrów dodanych spożywają dzieci z czarnych rodzin, które nie mają hiszpańskich korzeni, a najmniej, dzieci z białych rodzin o niehiszpańskich korzeniach. « powrót do artykułu