KopalniaWiedzy.pl

Panel ekspertów złożony ze specjalistów z NASA i zewnętrznych instytucji zakończył przegląd założeń misji Lucy, pierwszej misji do planetoid trojańskich. Lucy Critical Design Review trwał od 15 do 18 października. W tym czasie eksperci zostali zapoznani ze wszelkimi szczegółami planowanej misji, w tym z budową pojazdu, jego wyposażeniem, szczegółami budowy, planowanych testów, systemów naziemnych, założeń naukowych misji itp. itd. Przegląd wypadł pomyślnie i eksperci dali zielone światło do kontynuowania misji. Tym samym misja Lucy wkroczyła w etap budowania odpowiedniego sprzętu. To bardzo ekscytujący moment, gdyż wykraczamy poza fazę planowania oraz projektowania i zaczynamy budować pojazd. W końcu staje się on rzeczywistością, mówi Hal Levison z Southwest Research Institute, główny naukowiec misji Lucy. Critical Design Review to ostatni etap planowania i projektowania. Jego celem jest zapewnienie, że wszystko przygotowano jak należy, a misja spełni stawiane przez nią cele, jest wsparta solidną wiedzą naukową, odpowiednimi analizami, dokumentacją i będzie przebiegała bezpieczne. Lusy będzie pierwszą misją do asteroid trojańskich. Zostanie wystrzelona w październiku 2021 rkou i w ciągu 12 lat odwiedzi siedem planetoid, jedną z pasa głównego – znajdującego się pomiędzy Marsem a Jowiszem – i sześć trojańczyków. Asteroidy trojańskie to pozostałości po formowaniu się planet. Są one uformowane w dwóch grupach znajdujących się na orbitach bardzo podobny do orbity Jowisza. Dotychczas nie odwiedził ich żaden wysłany z Ziemi pojazd. Od strony naukowej ze misję Lucy będzie odpowiedzialny Southwest Research Institute (SwRI) w Boulder w stanie Colorado. Pojazd zostanie zbudowany przez Lockheed Martin Space Systems, a zarządzanie całą misją, kwestie inżynieryjne oraz bezpieczeństwa spoczną na barkach specjalistów z Goddard Space Flight Center. Misje przygotowywane w ramach programu Discovery, takie jak Lucy, są stosunkowo tanie. Maksymalny koszt rozwoju każdej z nich określono na 450 milionów dolarów. Celem takich misji jest znalezienie kluczowych odpowiedzi na pytania dotyczące Układu Słonecznego. Są one zarządzane przez głównego badacza, który dobiera sobie zespół naukowców i inżynierów, a ich celem jest przygotowanie misji od początku do końca.   « powrót do artykułu

Podczas wykopalisk na wyspie Marawah, która znajduje się ok. 100 km na zachód od stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich Abu Zabi, odkryto najstarszą naturalną perłę świata. Ma ona ok. 8 tys. lat i wg archeologów, stanowi dowód na to, że perłami handlowano w tym regionie już w neolicie. Od 30 października perła, nazwana Abu Dhabi Pearl, będzie stanowić ozdobę wystawy 10,000 Years of Luxury, organizowanej w muzeum Louvre Abu Dhabi. Datowanie radiowęglowe warstwy, w której znaleziono perłę, wskazało na 5600-5800 r. p.n.e. - opowiada Mohamed Khalifa Al Mubarak, szef Wydziału Kultury i Turystyki Abu Zabi. W owym czasie perły były prawdopodobnie noszone jako biżuteria. Wykorzystywano je też w handlu barterowym z Mezopotamią. Wg ekspertów, wymieniano je na ceramikę i inne dobra. Wenecki jubiler, kupiec i pisarz Gasparo Balbi, który podróżował przez te okolice, wspomina, że wyspy u wybrzeży Abu Zabi były w XVI w. źródłem pereł - podał Wydział Kultury. Wykopaliska na stanowisku na wyspie Marawah, które koncentrowały się na licznych zawalonych kamiennych neolitycznych strukturach, doprowadziły również do odkrycia ceramiki, koralików z muszli i kamieni oraz grotów z krzemienia. Warto przypomnieć, że w 1992 r. Abu Dhabi Islands Archaeological Survey (ADIAS) zakończył wstępne badania wyspy Marawah. Archeolodzy zidentyfikowali wtedy 13 stanowisk datujących się od neolitu po okres islamski.   « powrót do artykułu

U pacyficznych wybrzeży Panamy odkryto nowy gatunek ośmiopromiennego koralowca. Nadano mu nazwę Psammogorgia pax. Jej drugi człon to sugestia międzynarodowego zespołu naukowców, że powinniśmy z naturą nawiązać pokojowe relacje i zakończyć niszczenie oceanów. P. pax zebrano na głębokości 63 m na Hannibal Bank - podwodnej górze w Parku Narodowym Coiba. "Pokojowy" koralowiec stanowi część słabo zbadanego ekosystemu - społeczności koralowców mezofotycznych. Te trudno dostępne habitaty znajdują się na głębokości 40-150 m, między rafami płytko- i głębokowodnymi. Choć coraz bardziej potrzebują ochrony, niewiele wiadomo o ich ekologii i bioróżnorodności. Ostatnimi czasy pojazdy podwodne pozwoliły naukowcom zbadać te społeczności i pobrać próbki. Dzięki temu można było zidentyfikować szereg nowych gatunków koralowców ośmiopromiennych z tropikalnego wschodniego Pacyfiku, w tym Adelogorgia hannibalis (2018), Thesea dalioi (2018) czy Eugorgia siedenburgae (2013). Wszystkie one pochodziły z Hannibal Bank. Eksplorowanie strefy mezofotycznej i stref położonych głębiej zawsze stanowiło wyzwanie dla naukowców. Do poszukiwania i pobierania próbek potrzebujemy zdalnie sterowanych pojazdów podwodnych (ROV). Nie zawsze mamy na to środki, ale za każdym razem, gdy schodzimy pod wodę, wynurzamy się z czymś nowym - podkreśla Héctor Guzmán z Instytutu Badań Tropikalnych Smithsoniana. P. pax jest biały i ma wachlarzowaty kształt. Dotąd wschodniopacyficznych przedstawicieli rodzaju Psammogorgia napotykano w płytkich wodach, do głębokości 30 m, ale naukowcy spodziewali się, że głębiej również występują. Naukowcy obawiają się o przyszłość góry Hannibal Bank. Wg nich, jej bioróżnorodność wymaga lepszej ochrony. « powrót do artykułu

Badacze z firmy ESET uważają, że nowy zaawansowany backdoor, który atakuje SQL Server to dzieło chińskiej grupy APT17. Szkodliwy kod daje napastnikowi dostęp do bazy danych w taki sposób, że połączenie nie jest zapisywane w logach systemu. Grupa APT17 znana jest też pod nazwami Winniti Group, Axiom i Ke3chang. Specjaliści z ESET twierdzą, że zbadana przez nich wersja backdoora, zwana Skip-2.0 jest podobna do wcześniejszych narzędzi produkowanych przez Winnti Group, takich jak backdoor PortReuse czy trojan ShadowPad. Ten backdoor pozwala napastnikowi na potajemne kopiowanie, modyfikowanie i kasowanie zawartości bazy danych. Może być użyty, na przykład, do manipulowania wirtualnymi pieniędzmi używanymi w grach. Już wcześniej informowano o takich atakach z wykorzystaniem narzędzi Winnti, ostrzega ESET. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku PortReuse i ShadowPad szkodliwy kod jest instalowany w C:\Windows\System32\TSVIPSrv.DLL. Testy wykazały, że skip-2.0 skutecznie atakuje różne wersje SQL Servera, w tym edycje 11 i 12. Wersja 12, która pojawiła się w roku 2014, wciąż jest najpopularniejszą edycją SQL Servera. Warto w tym miejscu przypomnieć, że PortReuse został znaleziony w komputerach sprzedawców oprogramowania i sprzętu w Azji Południowej, a ShadowPad zaatakował w 2017 roku południowokoreańskiego producenta oprogramowania, firmę NetSarang. « powrót do artykułu

Plantacje palm oleistych mają niezwykłych sprzymierzeńców: makaki. Te małpy, postrzegane jako szkodniki upraw, świetnie chronią palmy przed szczurami. Jak dowiadujemy się z najnowszych badań, których wyniki opublikowano w Current Biology, jedno stado makaków orientalnych, poszukując nor, które szczury drążą w drzewach palm, potrafi w ciągu roku złapać ponad 3000 szczurów. Badacze, którzy pracowali pod kierunkiem Anny Holzner z Uniwersytetu w Lipsku i Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka, uważają, że makaki mogą zmniejszyć liczbę szczurów na plantacji o 75%, a dzięki nim plantatorzy mogliby całkowicie zrezygnować z używania trucizn, które są wykorzystywane do tępienia szczurów. Nadine Ruppert z Universiti Sains Malaysia od 2013 roku badają zachowanie makaków orientalnych. Szybko zauważyli, że znaczną część dnia małpy spędzają na plantacjach palm olejowych, które pokrywają znaczną część ich terytorium. Naukowcy zaczęli się zastanawiać, co makaki tam robią. Okazało się, że małpy żywią się owocami palmy olejowej oraz szczurami, będącymi szkodnikami plantacji. Naukowcy wyliczyli, że grupa makaków zjada w ciągu roku ponad 12 ton owoców, czyli zaledwie 0,56% produkcji. Jednocześnie jednak małpy zjadają olbrzymią liczbę szczurów, które z kolei przyczyniają się do spadku produktywności plantacji aż o 10%. Działalność makaków na plantacjach przynosi więc więcej pożytku niż szkody. Byłam zaskoczona, gdy po raz pierwszy zauważyłam, że makaki żywią się szczurami. Nie sądziłam, że polują na tak duże gryzonie i że jedzą tak dużo mięsa. To małpy owocożerne, które czasami żywią się małymi ptakami czy jaszczurkami, mówi Ruppert. Uczona postanowiła więc sprawdzić, czy makaki mogą być przydatne w walce ze szkodnikami. Szczegółowe badania wykazały, że tam, gdzie makaki regularnie odwiedzają plantacje palm olejowych straty na uprawach zmniejszyły się z 10% do mniej niż 3%. To zaś odpowiada zyskowi z dodatkowych 406 000 hektarów upraw. Mamy nadzieję, że wyniki naszych badań zachęcą państwowych i prywatnych właścicieli plantacji do ochrony makaków i ich habitatów znajdujących się w pobliżu plantacji, mówi Aja Widding w Lipska. Rozpoczęliśmy współpracę z plantatorami i organizacjami społecznymi. Naszym celem jest zaprojektowanie takiej architektury plantacji, by podtrzymywały one istniejące populacje makaków, sprzyjały bioróżnorodności, a jednocześnie zwiększały wydajność upraw i stosowały przyjazne środowisku metody kontroli szkodników. To może być korzystne zarówno dla bioróżnorodności jak i przemysłu spożywczego, dodaje Widding. « powrót do artykułu

Nadchodzący rok zapowiada się niezwykle ekscytująco dla miłośników Apple'a. Po długotrwałym uśpieniu koncern z Cupertino może pokazać kilka interesujących innowacji. Najprawdopodobniej doczekamy się pierwszej od 2017 roku poważnej rozbudowy iPhone'a. Smartfony, które zadebiutują w przyszłym roku mają obsługiwać 5G, otrzymać znacznie bardziej wydajny procesor oraz tylną kamerę 3D. Dzięki niej telefon będzie lepiej orientował się w przestrzeni, co z kolei pozwoli na lepszą obsługę aplikacji do rzeczywistości rozszerzonej, które nakładają wirtualne przedmioty na prawdziwe otoczenie. To zaś pozwoli użytkownikom, na przykład, zobaczyć jak ich mieszkanie będzie wyglądało po przemeblowaniu jeszcze zanim zdecydują się na zakup nowych mebli. Tego typu aplikacje są niezbędne do obsługi dług oczekiwanych okularów do wirtualnej rzeczywistości. W przyszłym roku powinno bowiem zadebiutować też takie właśnie urządzenie autorstwa Apple'a. Okulary mają synchronizować się z iPhone'em i wyświetlać w polu widzenia użytkownika wiadomości tekstowe, e-maile, mapy czy gry. Podobno w okularach ma zostać zintegrowany też App Store. Apple już od pewnego czasu zatrudnia specjalistów od grafiki i developerów gier, których celem jest rozwijanie produktów dla okularów. Jeśli zostaną one dobrze przyjęte, to niewykluczone, że w przyszłości zastąpią iPhone'a. Użytkownicy nie powinni jednak zbytnio przywiązywać się do przyszłorocznej daty debiutu. Apple nie wyprodukowało jeszcze aplikacji, która uczyni z okularów rynkowy przebój. Jeśli zatem menedżerowie firmy zdecydują, że jest jeszcze za wcześnie, to rynkowy debiut okularów zostanie przełożony. Apple najwyraźniej nie chce powtórzyć błędu Google'a, którego Glass okazały się porażką. Okulary do rzeczywistości rozszerzonej mogą jednak w najbliższych latach stać się rynkowym przebojem. Pracują bowiem nad nimi zarówno Facebook jak i Amazon, zatem giganci uznali najwyraźniej, że rynek jest gotowy na tego typu produkt. Zapowiadane na przyszły rok innowacje są w dużej mierze związane z technologią 5G. Największy, najbardziej znaczący wzrost rynkowy będzie napędzany częściowo przez pojawienie się 5G. Wraz z 5G pojawił się popytna 5G i ci producenci smartfonów, którzy nie będą korzystali z tej technologii, pozostaną z tyłu, mówi Patrick Moorhead z firmy konsultingowej Moor Insights & Strategy. Odżyły też pogłoski, że Apple ma zamiar produkować komputery Mac z własnym procesorem. Prawdopodobnie byłby to układ ARM, bardziej wydajny i energooszczędny od obecnie stosowanych CPU. Nie od dzisiaj wiadomo, że Apple chce mieć pod kontrolą zasadnicze elementy swoich produktów, a procesory do komputerów niewątpliwie do takich elementów należą. Tutaj jednak trzeba brać poprawkę na fakt, że informacje o apple'owskim procesorze dla maszyny Mac pojawiają się od co najmniej 7 lat. « powrót do artykułu

Jeff Podos z amerykańskiego University of Massachusetts Amherst oraz Mario Cohn-Haft z brazylijskiego Instituto Nacional de Pesquisas de Amazônia poinformowali o nagraniu najgłośniejszego ptasiego śpiewu. Na łamach Current Biology donoszą, że obecnie rekord hałasu w świecie ptaków należy do samca dzwonnika białego, który zdetronizował dotychczasowego rekordzistę bławatowca krzykliwego. Dzwonnik biały, gdy wzywa samicę, wydaje dźwięki o głośności 125 dB. Ten nieduży, ważący zaledwie 1/4 kilograma ptak, może mierzyć się z zespołem rockowym w czasie koncertu na stadionie. Dla porównania warto uświadomić sobie, że motocykl bez tłumika generuje hałas o natężeniu 100 dB, piła łańcuchowa to 110 dB, a startujący śmigłowiec uraczy nas dźwiękiem o natężeniu 120 dB. Przypomnijmy, że dźwięki o głośności powyżej 85 dB mogą uszkodzić ludzki słuch. Podos i Cohn-Haft mówią, że zastanawiają się, jak samice dzwonnika białego mogą słuchać samców z bliskiej odległości nie ryzykując przy tym uszkodzenia słuchu. Mieliśmy szczęście, że byliśmy świadkami, gdy samica dołączała do samca, który ją wabił. To właśnie wówczas samce wydają najgłośniejsze dźwięki. Co więcej, w casie tego pokazu samce gwałtownie się poruszają i ostatnie nuty kierują bezpośrednio do samicy. Chcielibyśmy wiedzieć, dlaczego samice z własnej woli przebywają obok tak głośno śpiewających samców. Może próbują ocenić ich z bliska, ryzykując nawet częściową utratę słuchu, zastanawia się Podos. « powrót do artykułu

Wczoraj w wieku 90 lat zmarł Andrzej Heidrich, ilustrator, który od kilkudziesięciu lat projektował banknoty obowiązujące w Polsce. Dziełem Heidricha jest też obecnie obowiązująca wersja godła państwowego, orły na czapkach wojskowych, odznaki policyjne oraz okładki paszportów. Heidrich przez 40 lat pracował w Wydawnictwie „Czytelnik”. Od roku 1974 do 1989 był jego naczelnym grafikiem. Ilustrował książki Tadeusza Konwickiego, Ryszarda Kapuścińskiego, Leszka Kołakowskiego czy Zofii Nałkowskiej. Współpracę z NBP rozpoczął Heidrich od zaprojektowania 1000-złotowego banknotu, jednak pierwszym jego banknotem, który wszedł do obiegu była 500-złotówka z Tadeuszem Kościuszką, która do obiegu trafiła w 1974 roku. W wywiadzie dla mediów artysta mówił, że tworzenie banknotu to bardzo żmudny proces, który trwa niemal 6 tygodni. Andrzej Heidrich projektował banknoty z serii „Wielcy Polacy” (projekty z lat 1974–1993, w obiegu 1975–1996) oraz „Królowie i książęta Polski” (projekt 1994, o obiegu od 1995 roku). W 2005 roku stworzył pierwszy polski banknot kolekcjonerski „Jan Paweł II”. Jest też autorem projektów licznych znaczków.   « powrót do artykułu

Podczas skurczu serca czas reakcji jest dłuższy. Jeśli więc przeszkoda na drodze pojawia się w momencie skurczu, ryzyko wypadku jest większe. Zespół Sarah Garfinkel z Uniwersytetu Sussex zaprezentował wyniki swoich badań na New Scientist Live w Londynie. By zbadać wpływ skurczów serca na czas reakcji, Brytyjczycy zaprojektowali grę z przeszkodami w wirtualnej rzeczywistości. Okazało się, że gdy pojawienie obiektu zbiegało się w czasie ze skurczem, czas reakcji był dłuższy, a prawdopodobieństwo wypadku większe. Jeśli ktoś prowadzi samochód w stanie rozemocjonowania, jego serce bije szybciej, co przekłada się na większą liczbę skurczów. To z kolei upośledza czas reakcji i zdolność do unikania różnych obiektów - podkreśla Garfinkel. To ostatnie z całej serii badań wskazujących na hamujący wpływ skurczu serca na zdolność mózgu do przetwarzania bodźców. Wcześniej zademonstrowano np., że bolesne bodźce są postrzegane jako mniej bolesne, jeśli moment ich zadziałania pokrywa się ze skurczem serca. Podczas prowadzonych przez Brytyjkę testów pamięciowych prezentacja słowa w czasie skurczu obniżała zaś szanse na jego zapamiętanie. Wydaje się, że za zaobserwowane zjawiska odpowiadają, przynajmniej po części, baroreceptory, które są receptorami ciśnienia i rozciągania, zlokalizowanymi głównie w łuku aorty i zatoce szyjnej. Wyładowują się one podczas skurczów serca, a także, jak wiele wskazuje, wywierają hamujący wpływ na pewne funkcje poznawcze. Warto dodać, że w ramach niektórych badań wykrywano fluktuacje aktywności elektrycznej mózgu, zależne od fazy cyklu serca. Komentując doniesienia koleżanki po fachu, Michael Gaebler z jednego z Instytutów Maxa Plancka podkreśla, że wg niego, związane z cyklem pracy serca fluktuacje percepcyjne mogą się przyczyniać do wypadków, ale by rzeczywiście się one zdarzyły, musi również zajść wiele innych niekorzystnych zdarzeń. « powrót do artykułu

Około 1250–1300 lat przed naszą erą w dolinie rzeki Tollense w odległości około 160 kilometrów od dzisiejszego Berlina rozegrała się wielka bitwa, w której mogło wziąć udział nawet 4000 wojowników. To największa znana nam bitwa epoki brązu na terenie Europy Środkowej oraz największe i najlepiej zbadane na świecie miejsce tak starej bitwy. Przed trzema laty w rzece znaleziono przedmioty, wskazujące, że przynajmniej część wojowników pochodziła z terenów oddalonych o setki kilometrów od miejsca starcia. Z tego zaś wynika, że na kilkanaście wieków przed Chrystusem społeczeństwa w Europie były organizowane na wielką skalę, a ich przywódcy mogli wezwać wojowników z oddalonych terenów. Wspomniane przedmioty to cylindryczne fragmenty brązu, nóż z brązu, niewielkie długo oraz szydło. Przypominają one osobisty bagaż, a nie przedmioty służące celom rytualnym lub zdobycz wojenną. Archeolodzy uważają, że znajdowały się one w torbie lub skrzynce, która uległa rozkładowi. A 3000 lat po bitwie zostały znalezione przez nurków. Podobne przedmioty znamy z pochówków wojowników o wysokim statusie społecznym, których groby są rozrzucone od dzisiejszej wschodniej Francji po Czechy. Jednak po raz pierwszy znaleziono je wszystkie razem tak daleko na północy. Odkrycie to wspiera hipotezę o tym, że wojownicy przybywali do Tollense z daleka. Już wcześniej na podstawie badania izotopów strontu stwierdzono, że wielu poległych w bitwie nie pochodziło z okolicy. To pokazuje, że ludzie byli wówczas znacznie bardziej mobilni niż sądzimy. A wynikiem ich mobilności było też przenoszenie przez nich przedmiotów osobistego użytku, mówi archeolog Helle Vendkilde z duńskiego Uniwersytetu w Aarhus. Naukowcy sądzą też, że niewielkie dłuta używane do wycinania mniejszych kawałków brązu z większych oraz znajdowane wycięte fragmenty brązu to dowody na rodzący się system monetarny. Metalowe przedmioty powoli stawały się nie tylko narzędziami, ale i środkami płatniczymi. « powrót do artykułu

Egipska Służba Starożytności zaprezentowała w sobotę (19 października) 30 pięknie zdobionych drewnianych trumien kobiet, mężczyzn i dzieci. Znaleziono je w Tebach w nekropolii Asasif. Leżały zaledwie metr pod powierzchnią ziemi. Dwie z nich otwarto na konferencji prasowej. Oczom zgromadzonych ukazały się idealnie zachowane mumie. Trumny datują się na XXII dynastię. Ułożono je w dwóch warstwach. W pierwszej znajdowało się 18 trumien, w drugiej 12. W 23 pogrzebano mężczyzn, w 5 kobiety, a w 2 dzieci. Mimo upływu tak długiego czasu, nadal widać na nich barwne węże, ptaki i kwiaty lotosu czy hieroglify. Trumny poddano jedynie drobnym zabiegom konserwatorskim. Są w tak dobrej kondycji, bo w okolicy [stanowiska] nie było prawie osadnictwa - podkreśla konserwator Saleh Abdel-Gelil. Uwagę przyciągała niepomalowana trumna dziecięca. Jedne źródła podają, że trumny należały do członków rodzin wysokich rangą kapłanów. Inne precyzują, że zostały złożone przez wysokich kapłanów w pomieszczeniu z kamienną bramą. Sekretarz generalny Służby Starożytności Mostafa al-Waziri tłumaczy, że ukryto je ze strachu przed rabunkiem. Zdjęto wieka trumny męskiej i żeńskiej. Jak wyjaśnia al-Waziri, płeć właściciela można określić na podstawie wyglądu, a właściwie układu dłoni. U mężczyzn były one zaciśnięte, a u kobiet otwarte. Minister starożytności Khaled el-Anany podkreślił, że prace wykopaliskowe nadal trwają. W listopadzie trumny trafią do Wielkiego Muzeum Egipskiego.   « powrót do artykułu

Przed dwoma laty w atmosferze pojawił się fragment wielkiej asteroidy. Niewielki meteoryt spłonął w ziemskiej atmosferze 28 kwietnia 2017 roku nad Kioto. Dane zebrane przez sieć SonotaCo pozwoliły stwierdzić, że w momencie wejścia w atmosferę okruch ważył około 29 gramów i miał średnice około 3 centymetrów. Teraz grupa naukowców z Narodowego Obserwatorium Astronomicznego Japonii, Wydziału Fizyki Uniwersytetu w Kioto oraz Nippon Meteor Society określiła, skąd fragment pochodził. Na podstawie badań trajektorii lotu uczeni stwierdzili [PDF], że okruch to fragment obiektu 2003 YT1. To podwójna asteroida, w skład której wchodzi większy obiekt o średnicy około 2 kilometrów, wokół którego krąży obiekt o średnicy 210 metrów. Ocenia się, że istnieje 6-procentowe ryzyko, iż w ciągu najbliższych 10 milionów lat asteroida zderzy się z Ziemią. Zdaniem Japończyków układ podwójny powstał w wyniku efektu YORP (Yarkovsky-O'Keefe-Radzievskii-Paddack). Polega on na zmianie prędkości asteroidy pod wpływem promieniowania słonecznego. Jedna strona asteroidy jest ogrzewana przez Słońce, staje się cieplejsza od drugiej, promieniowanie cieplne z tej strony jest silniejsze, powstaje różnica w ciśnieniu promieniowania, która prowadzi do zmiany prędkości obrotowej. Przyspieszenie może być tak duże, że prowadzi do rozerwania asteroidy. Naukowcy z Kraju Kwitnącej Wiśni zbadali potencjalne mechanizmy produkcji odłamków z tej asteroidy, w tym utratę stabilności pod wpływem obrotu, uderzenia, fotojonizację, sublimację lodu, pękania pod wpływem temperatury i inne. Wykazali, że pod wpływem siły odśrodkowej z asteroidy mogą uwalniać się fragmenty o wielkości liczonej w milimetrach i centymetrach. Podobnej wielkości fragmenty mogą pojawić się w wyniku zderzeń z mikrometeorytami o średnicy około 1 mm. Inne mechanizmy nie zapewniają powstania tak dużych odłamków jak ten, który spłoną w atmosferze Ziemi. Asteroida 2003 YT1 została odkryta przed 16 lat i obecnie uważa się, że nie stanowi ona ryzyka dla naszej planety. Sama asteroida nie przelatywała w pobliżu Ziemi w roku 2017, dlatego też początkowo nie było wiadomo, skąd pochodził fragment, który spłonął nad Kioto. Jego trajektorię udało się jednak z dużą precyzją wyliczyć dzięki globalnej sieci śledzenia meteorytów. 2003 YT1 jest zaliczana do Grupy Apolla. To ponad 10 000 planetoid bliskich Ziemi, które przecinają orbitę naszej planety. Czas obiegu 2003 YT1 wokół Słońca wynosi 427 dni, a odległość od naszej gwiazdy waha się od 0,8 do 1,4 j.a. Następnej bliskiej wizyty tej asteroidy możemy się spodziewać 3 listopada 2023 roku, kiedy znajdzie się ona w odległości niecałych 9 000 000 kilometrów od Ziemi, z kolei w kwietniu 2073 roku asteroida podleci do Ziemi na odległość 1,7 miliona km. « powrót do artykułu

Spożywanie piure ziemniaczanego podczas wydłużonego wysiłku, np. maratonów czy wyścigów rowerowych, podtrzymuje odpowiedni poziom glukozy we krwi tak samo dobrze, jak dostępne w handlu żele węglowodanowe. Badania pokazały, że spożywanie skoncentrowanych żeli węglowodanowych podczas wydłużonego wysiłku sprzyja dostępności węglowodanów w czasie ćwiczeń i poprawia osiągi. Celem naszego studium było rozszerzenie i zróżnicowanie opcji dostępnych dla sportowców, a także odroczenie zmęczenia smakiem - podkreśla prof. Nicholas Burd z Uniwersytetu Illinois. Ziemniaki są obiecującą alternatywą dla sportowców, bo stanowią tanie i gęste odżywczo [...] źródło węglowodanów. Ponadto to opcja wytrawna, a żele węglowodanowe są bardzo słodkie - dodają autorzy publikacji z Journal of Applied Physiology. Naukowcy zebrali grupę 12 ochotników. Wszyscy byli zdrowi i lubili uprawiać sport (średnio przejeżdżali na rowerze 267 km tygodniowo). Wszyscy trenowali od lat. Średnie szczytowe pochłaniane tlenu (VO2peak) wynosiło 60,7 ± 9,0 ml/kg/min. Podczas eksperymentów badani mieli jechać na rowerze przez 2 godziny na poziomie 60-85% VO2peak. Później następował test czasowy (ang. time trial, TT). Ochotników losowano do grupy spożywającej 1) wodę, 2) dostępny w handlu żel węglowodanowy lub 3) ekwiwalent węglowodanów z ziemniaków. Badanie miało charakter naprzemienny, co oznacza, że wszyscy badani brali udział we wszystkich scenariuszach. Amerykanie standaryzowali, co rowerzyści jedli w ciągu 24 godzin przed sesją, co miało odzwierciedlać typowe okoliczności związane z wyścigiem. Podczas ćwiczeń naukowcy monitorowali m.in. poziom glukozy i temperaturę głęboką ciała badanych, opróżnianie żołądka oraz objawy żołądkowo-jelitowe. Mierzyli również poziom mleczanu we krwi (jest on markerem intensywności wysiłku). Nie stwierdziliśmy różnic między osiagami rowerzystów, którzy w czasie eksperymentów pozyskiwali węglowodany z trawienia ziemniaków i żelu (przy zalecanej dawce ok. 60 g na godzinę). W obu grupach wystąpiła znacząca poprawa wykonania [...] - opowiada Burd. U osób spożywających ziemniaki i żel stężenie glukozy w osoczu wzrosło w podobnym stopniu. Podobnie zresztą jak tętno. Dzięki ziemniakom i żelowi ochotnicy byli szybsi w teście czasowym; wyniki TT w grupie ziemniaczanej i żelowej wynosiły, odpowiednio, 33,0 ± 4,5 min i 33,0 ± 4,2 min, w porównaniu do 39,5 ± 7,9 min dla wody. Okazało się jednak, że przy jedzeniu ziemniaków występowały silniejsze wzdęcia, ból i gazy niż w innych scenariuszach. Wg Burda, może to wynikać z faktu, że by dopasować ilość glukozy zapewnianej przez żele, trzeba zjeść większą objętość ziemniaków. Tak czy siak, przeciętne objawy ze strony przewodu pokarmowego były słabsze niż we wcześniejszych badaniach, co wskazuje, że oba scenariusze węglowodanowe były dobrze tolerowane przez większość badanych rowerzystów. « powrót do artykułu

Hubble prowadzi obserwacje komety 2I/Borisov. Teleskop dostarczył właśnie najlepszych zdjęć tego obiektu. 2I/Borisov to drugi znany nam obiekt międzygwiezdny, który z zewnątrz trafił do Układu Słonecznego. W 2017 roku pierwszym takim gościem był 1I/Oumuaua, który zbliżył się na odległość około 39 000 000 kilometrów do Słońca. "Wydaje się, że Oumuamua był kawałkiem skały. Borisov jest najprawe aktywny, bardziej jak normalna kometa. Pytanie brzmi, dlaczego te dwa obiekty są tak różne", mówi David Jewitt z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA). Kometa daje niepowtarzalną okzację do badania właściwości pozasłonecznych układów planetarnych, gdyż pochodzi z jednego z nich. "Chociaż inne układy planetarne mogą znacząco się różnić od naszego, to fakt, że właściwości tej komety wydają się bardzo podobne do właściwości Układu Słoneczenego jest bardzo znaczący", dodaje Amaya Moro-Martin ze Space Telescope Science Institute. Hubble sfotografował 2I/Borisov w odległości niemal 420 000 000 kilometrów od Ziemi. Dnia 7 grudnia kometa zbliży się do Słońca na najmniejszą odległość około 300 000 000 kilometrów. Porusz się ona po orbicie parabolicznej, a jej prędkość to 177 000 km/h. Do połowy przyszłego roku kometa znajdzie się poza orbitą Jowisza i będzie podążała w kierunku granicy Układu Słonecznego. Gdy go opuści, miną miliony lat, zanim napotka na kolejny układ planetarny. Dotychczas wszystkie znane nam komety pochodziły z peryferiów Układu Słonecznego, albo z Pasa Kuipera, albo z hipotetycznego Obłoku Oorta który ma znajdować się w odległości roku świetlnego od Słońca, a który wyznacza dynamiczną granicę Układu. Borisov i Oumuamua to pierwsi znani nam goście spoza Układu Słonecznego. W przyszłości czeka nas więcej takich odkryć, gdyż zapewne tego typu obiektów, przelatujących przez Układ, są tysiące, jednak większości z nich nie potrafimy odkryć za pomocą współczesnej technologii. Hubble będzie prowadził obserwacje 2I/Borisov do stycznia 2020.   « powrót do artykułu

Linie Quantas wykonały najdłuższy w historii przelot pasażerski bez międzylądowania. Lot QF7879 wystartował z Nowego Jorkuk i po 19 godzinach oraz 16 minutach wylądował w Sydney. Linie lotnicze mają nadzieję, że w przyszłości długodystansowe loty bez międzylądowania będą cieszyły się zainteresowaniem pasażerów. Podczas testowego lotu na pokładzie Boeinga 787-9 znajdowało się zaledwie 49 osób. Niewielkie obciążenie było koniecznością, by maszyna mogła przebyć ponad 16 000 kilometrów bez konieczności tankowania. To pierwszy z trzech lotów testowych, w czasie których chcemy sprawdzić, jak radzić sobie ze zmęczeniem pilotów oraz jak pomóc pasażerom w przezwyciężeniu problemu zmiany stref czasowych, mówi Alan Joyce, dyrektor wykonawczy Quantas. We współpracy z 2 australijskimi uniwersytetami linie Quantas prowadzą badania nad tym, jak wielokrotna zmiana stref czasowych wpływa na zdrowie pasażerów i załogi. Podczas wspomnianego lotu zaraz po wejściu na pokład pasażerowie ustawili zegarki na czas Sydney i byli utrzymywani w stanie czuwania za pomocą oświetlenia, ćwiczeń fizycznych, kofeiny i pikantnych przypraw. Gdy sześć godzin później nad wschodnią Australią zapadła noc, światła przytłumiono. zaserwowano posiłek bogaty w węglowodany i poproszono pasażerów, by nie korzystali z ekranów. Zachęcano ich, by poszli spać. Profesor Marie Carrol z Sydney University, która nadzorowała eksperyment, powiedziała, że ma nadzieję, iż w ten sposób pasażerowie będą odczuwali tylko minimalne niedogodności związane ze zmianą strefy czasowej. Sprawdzimy, czy linie lotnicze mogą dostosować pory posiłków, napojów, ćwiczenia i oświetlenie tak, by były one zsynchronizowane z czasem przylotu samolotu, mówi uczona. Na pokładzie maszyny znajdowało się czterech pilotów, którzy pracowali na zmiany. Nosili oni urządzenia badające ich czujność oraz rejestrujące fale mózgowe. Australijskie i międzynarodowe związki zawodowe pilotów wyrażały obawy, czy piloci będą mogli odpocząć w odpowiednich warunkach. « powrót do artykułu