Znajdź zawartość
Wyświetlanie wyników dla tagów 'Arktyka' .
Znaleziono 27 wyników
-
Jest już zbyt późno, by ochronić letnią morską pokrywę lodową Arktyki i jej funkcję jako habitatu oraz elementu krajobrazu, uważa profesor Dirk Notz z Uniwersytetu w Hamburgu. Będzie ona pierwszym ważnym składnikiem systemu klimatycznego Ziemi, która zniknie w wyniku emisji gazów cieplarnianych, dodaje. Notz wraz z naukowcami z Uniwersytetu Nauki i Technologii w Pohang w Korei Południowej oraz Kanadyjskiego Centrum Analiz i Modelowania Klimatu opublikował wyniki badań, z których wynika, że już w latach 30. XXI wieku może dojść do sytuacji, w której we wrześniu arktyczne wody będą wolne od lodu. I to bez względu na to, czy i jak bardzo ludzkość obniży emisje gazów cieplarnianych. Trzeba tutaj dodać, że pojęcie Arktyki wolnej od lodu morskiego dotyczy sytuacji, w której pokrywa lodowa ma mniejszą powierzchnię niż 1 milion kilometrów kwadratowych. Wrzesień jest miesiącem, na który przypada minimum lodu morskiego w Arktyce. Miesiącem maksimum jest marzec. Zmniejszanie się morskiej pokrywy lodowej Arktyki ma poważny wpływ na pogodę, ekosystemy i ludzi na całym świecie. Pokrywający wodę lód odbija około 90% energii słonecznej, która na niego pada. Jednak pozbawione lodu, a więc ciemniejsze, wody pochłoną to promieniowanie, zatem dodatkowo się ogrzeją. To może przyspieszyć ocieplanie klimatu, przez co przyspieszy rozmarzanie wiecznej zmarzliny, w której uwięzione są olbrzymie ilości gazów cieplarnianych, co dodatkowo przyspieszy ocieplanie klimatu. To zaś może spowodować szybszy wzrostu poziomu morza i przyspieszone topnienie lądolodu Grenlandii. Dotychczas uważano, że pierwszy w Arktyce wolny od pływającego lodu wrzesień, nadejdzie w latach 40. XXI wieku. Wspomniane wyżej badania przesuwają ten moment o całą dekadę. Ich autorzy szacują, że działalność człowieka jest w 90% odpowiedzialna za kurczenie się pokrywy lodowej w Arktyce. Za pozostałą część odpowiadają czynniki naturalne. Pod koniec lutego bieżącego roku powierzchnia lodu morskiego w Arktyce wynosiła 1,79 miliona kilometrów kwadratowych. To najmniej w historii pomiarów, o 136 000 km2 mniej od poprzedniego rekordu z lutego 2022 i o 1 milion km2 mniej niż średnia dla tego miesiąca z lat 1981–2020. « powrót do artykułu -
Glony Malosira arctica, które żyją pod lodem Arktyki, zawierają 10-krotnie więcej mikroplastiku niż otaczające je wody. Koncentracja plastiku na początku łańcucha pokarmowego to bardzo zła informacja. Może on zagrażać stworzeniom, które żyją się glonami i wędrować w górę łańcucha pokarmowego. Ponadto gromady martwych glonów bardzo szybko transportują plastik na dno morskie, co może wyjaśniać wysoką koncentrację mikroplastiku w osadach. Wiosną i latem Melosira arctica bardzo szybko się rozrasta, tworząc metrowej długości łańcuchy. Gdy giną, a lód nad nimi się roztapia, glony w ciągu zaledwie jednego dnia opadają na dno położone tysiące metrów poniżej. Są niezwykle ważnym źródłem pożywienia dla mieszkających tam zwierząt i bakterii. Jednak, jak się okazuje, niosą ze sobą duże ilości plastiku. W końcu znaleźliśmy prawdopodobne wyjaśnienie dlaczego największa koncentracja mikroplastiku na tym obszarze występuje na krawędziach pól lodowych, nawet w osadach dennych, mówi doktor Melanie Bargmann z Instytutu Badań Morskich i Polarnych im Alfreda Wegenera (AWI). Z wcześniejszych badań naukowcy wiedzieli jedynie, że mikroplastik gromadzi się w lodzie, z którego jest uwalniany, gdy ten topnieje. Tempo, z jakim glony opadają na dno, wskazuje, że wędrują niemal po linii prostej. Tworzący lód śnieg opada wolniej, jest przemieszczany przez prądy, więc pochodzący zeń plastik opada na dno dalej. Teraz, wiedząc, że mikroplastik przemieszcza się na dno wraz z martwymi Malosira, wiemy, dlaczego pod lodem koncentracja plastiku jest większa, dodaje uczona. Naukowców z AWI, Ocean Frontier Institute, Dalhousie University i University of Canterbury zaskoczyła olbrzymia ilość mikroplastiku w glonach. Okazało się, że zawierają one średnio 31 000 ± 19 000 fragmentów mikroplastiku na każdy metr sześcienny. To dziesięciokrotnie więcej niż otaczające je wody. Nagromadzenia glonów mają śluzowatą, kleistą powierzchnię. Prawdopodobnie to przez nią gromadzą mikroplastik z powietrza, wody, lodu i innych źródeł. Gdy już glony przechwycą mikroplastik, albo przetransportują go na dno, albo zostanie on wraz z nimi zjedzony jeszcze na powierzchni, dodaje Deonie Allen z University of Canterbury. Z glonów mikroplastik trafia do żywiącego się nimi zooplanktonu, stamtąd zaś do organizmów ryb, następnie ludzi czy niedźwiedzi polarnych. Szczegółowe analizy wykazały, że w arktycznych glonach znajduje się polietylen, polistyren, nylon, akryl i inne rodzaje plastików. Zawierają one barwniki, plastyfikatory, środki opóźniające palenie się oraz olbrzymią ilość innych substancji chemicznych, a ich łączny wpływ na środowisko i organizmy żywe trudno jest ocenić. Mikroplastik wykryto już w ludzkich jelitach, krwi, naczyniach krwionośnych, płucach, łożysku i mleku matki. Wiemy, że może wywoływać reakcje zapalne, ale jego całkowity wpływ na zdrowie nie został jeszcze dobrze poznany, dodaje Bergmann. A Steve Allen z Dalhousie University przypomina, że mikroplastik znaleziono w każdym fragmencie ludzkiego ciała, w którym go poszukiwano. U zanieczyszczonych nim organizmów obserwowano zmiany zachowania, zaburzenia wzrostu, płodności i zwiększenie śmiertelności. « powrót do artykułu
-
Roślinność przyspiesza ogrzewanie się Arktyki?
KopalniaWiedzy.pl dodał temat w dziale Nauki przyrodnicze
Arktyka to jedno z najszybciej ocieplających się miejsc na Ziemi. Wiemy, że ocieplanie się przyspieszają roztapiające się śniegi i lody, że przyczynia się do niego zmiana cyrkulacji atmosferycznej. Jest wiele powodów, dla którego to w Arktyce ocieplenie zachodzi wyjątkowo szybko. Teraz naukowcy uważają, że znaleźli dodatkowy czynnik. A są nim... drzewa. Nie tylko zresztą drzewa, ale w ogóle rośliny mogą mieć niespodziewany wpływ na globalne ocieplenie. Gdy w atmosferze rośnie ilość dwutlenku węgla, rośliny bardziej wydajnie przeprowadzają fotosyntezę. Bardziej wydajny proces oznacza często mniejsze straty wody, czyli mniejsze parowanie z roślin. Parowanie zaś jest procesem powiązanym z chłodzeniem. Jeśli się ono zmniejsza, otoczenie ogrzewa się. I właśnie na ten proces zwrócili uwagę naukowcy z University of Edinburgh na łamach Nature Communications. Dotychczas przegapiano wpływy roślin. To badanie pokazuje wpływ roślinności na ocieplanie się Arktyki w warunkach zwiększonej koncentracji CO2 w atmosferze, mówi współautor badań Jin-Soo Kim. Naukowcy wykorzystali modele klimatyczne, w których uwzględnili parowanie z roślin. Modele te wykazały, że wraz z rosnącym poziomem atmosferycznego dwutlenku węgla rośliny na półkuli północnej tracą mniej wody. W wyniku tego procesu poszczególne regiony ocieplają się bardziej niż wynikałoby z samej tylko zmiany klimatu. Autorzy badań szacują, że opisany przez nich wpływ roślin jest odpowiedzialny za niemal 10% ocieplenia w Arktyce i nawet 28% ocieplenia na niższych szerokościach półkuli północnej. Podkreślają jednocześnie, że ich szacunki obarczone są sporym marginesem błędu. Podczas badań naukowcy wykorzystali 8 modeli i porównali je między sobą. Okazało się, że istnieją spore różnice w uzyskiwanych wynikach dotyczących wpływu roślin na ocieplanie się Arktyki. Może się tak dziać zarówno z powodu sporej niepewności odnośnie reakcji lodu morskiego na ocieplający się klimat jak i z powodu braku zgody w środowisku naukowym odnośnie wpływu zwiększonej koncentracji CO2 na rośliny. Z jednej strony gdy mamy więcej dwutlenku węgla w atmosferze, rośliny nie muszą tak szeroko otwierać aparatów szparkowych, więc tracą mniej wody. Z drugiej strony CO2 może czasem przyspieszać wzrost roślin. A jeśli roślin jest więcej, to mamy i większe parowanie. Te oba zjawiska – większy wzrost roślin i mniejsze rozwarcie aparatów szparkowych – mogą mieć przeciwny wpływ na lokalne temperatury. Omawiane tutaj badanie sugeruje jednak, że silniejszy jest wpływ zmian w otwarciu aparatów szparkowych. W wielu ekosystemach nie obserwujemy takiego wzrostu roślin, jaki naiwnie założyliśmy myśląc o wzroście stężenia CO2, mówi doktor Leander Anderegg z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. « powrót do artykułu -
Topnienie arktycznego lodu sprzyja powstawaniu nowych trans przenoszenia (transmisji) śmiertelnych wirusów między ssakami morskimi z różnych, niepołączonych dotąd, regionów. Badania rozpoczęły się od stwierdzenia, że wirus nosówki PDV (ang. phocine distemper virus), który najpierw dziesiątkował atlantyckie foki, niewiele później pojawił się u wydr morskich z Alaski. Wtedy naukowcy zaczęli się zastanawiać, czy zmniejszenie pokrywy lodowej nie zwiększa kontaktu między arktycznymi i subarktycznymi ssakami morskimi, co z kolei sprzyja transmisji wirusów przez Ocean Arktyczny. Autorzy publikacji z pisma Scientific Reports wyjaśniają, że wirus PDV, który odpowiada za śmierć tysięcy fok zwyczajnych Phoca vitulina vitulina w Atlantyku Północnym w 2002 r., w 2004 r. został zidentyfikowany u wydr morskich Enhydra lutris kenyoni z Alaski. Warto dodać, że w 1988 r. PDV został wskazany jako przyczyna zgonu 18 tys. fok zwyczajnych i 300 fok szarych wzdłuż północnego wybrzeża Europy. W Pacyfiku Północnym wirus nie został potwierdzony aż do wspomnianego wyżej przypadku wydr morskich z 2004 r. Topnienie lodu morskiego sprawia, że zwierzęta zaczynają żerować w nowych habitatach. Zanik fizycznych barier otwiera im nowe szlaki wędrówek. Gdy zwierzęta przemieszczają się i wchodzą w kontakt z innymi gatunkami, oznacza to ryzyko wprowadzenia i transmisji nowych chorób zakaźnych. Potencjalne skutki [tego zjawiska] mogą być opłakane - podkreśla Tracey Goldstein ze Szkoły Weterynarii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis. Naukowcy przyglądali się wzorcom przemieszczania, a także ekspozycji i zakażaniu PDV w latach 2001-1016. Próbkowano fokowąsy brodate, kajguliki pręgowane, foki plamiste, nerpy obrączkowane, koticzaki niedźwiedziowate, uchatki grzywiaste i wydry morskie (E. lutris kenyoni) żyjące na terenach od południowo-wschodniej Alaski po Rosję, wzdłuż Aleutów i Mórz Beringa, Czukockiego oraz Beauforta. Naukowcy pobierali zwierzętom krew i wymazy z nosa. Do badań zbierano też krew i tkanki zwierząt, które zostały upolowane albo uległy strandingowi. Poza tym zespół przyglądał się lodowi morskiemu z Oceanu Arktycznego i szlakom wiodącym przez otwarte wody z północnego Atlantyku do północnego Pacyfiku. Okazało się, że masywne ekspozycja oraz infekowanie PDV na terenie północnego Pacyfiku rozpoczęły się w 2003 r. Drugi pik ekspozycji i zakażeń wystąpił w 2009 r. Piki współwystępowały ze spadkiem zakresu arktycznego lodu morskiego. Ponieważ trend topnienia się utrzymuje, szanse, by ten i inne wirusy przemieściły się między północnym Atlantykiem i Pacyfikiem, mogły wzrosnąć - podsumowuje dr Elizabeth VanWormer. « powrót do artykułu
-
Arktyka doświadcza bezprecedensowych pożarów. Od początku czerwca na Syberii, Grenlandii, Alasce i w Kanadzie zanotowano ponad 100 wielkich pożarów. W samym tylko czerwcu w wyniku tych pożarów do atmosfery trafiło 50 000 000 ton dwutlenku węgla, to tyle ile emituje Szwecja w ciągu całego roku. To więcej, niż we wszystkich czerwcach z lat 2010–2018 łącznie. Mark Parrington z Copernicus Atmosphere Monitoring Service informuje, że skala oraz intensywność pożarów w Arktyce są niezwykłe i bezprecedensowe. Uczony wyjaśnia, że średnie temperatury w Arktyce rosną znacznie szybciej niż średnia światowa, zmiany klimatyczne spowodowały, że mamy do czynienia z większą ilością coraz bardziej gwałtownych burz, więc częściej dochodzi do pożarów, a wyższe temperatury i susza tylko wspomagają cały proces. Pożary w Arktyce trwają znacznie dłużej niż zwykłe pożary lasów. Dzieje się tak, gdyż w Arktyce płoną torfowiska, a te zawierają duże ilości węgla. Normalnie torfowiska zapobiegają rozwojowi pożarów, gdyż są wilgotne. Jednak wskutek ocieplenia klimatu arktyczne torfowiska wysychają i stają się wysoce łatwopalne, a gdy zapłoną, palą się znacznie dłużej niż lasy. Mogą tlić się całymi miesiącami. To płoną olbrzymie składy węgla, który bardzo długo się odkładał. Pożary prowadzą do emisji gazów cieplarnianych, które dodatkowo napędzają globalne ocieplenie, co będzie prowadziło do kolejnych pożarów, ostrzega Thomas Smith, geograf z London School of Economics. Co prawda Arktyka jest słabo zaludniona, jednak długotrwałe pożary w połączeniu z wiatrem mogą oznaczać, że dym przemieści się tysiące kilometrów i pokryje gęściej zaludnione tereny. Już w tej chwili szacuje się, że dym z pożarów na Syberii pokrywa 4,5 miliona kilometrów kwadratowych. Pojawia się coraz silniejsze sprzężenie zwrotne. Nie dość, że pożary emitują olbrzymie ilości gazów cieplarnianych do atmosfery, to w jeszcze dodatkowy sposób przyczyniają się do ogrzewania Arktyki. Otóż opadające na śnieg i lód cząstki pyłów i sadzy powodują, że absorbują one więcej światła słonecznego, szybciej się ogrzewają i szybciej topnieją, odsłaniając ciemną glebę i powierzchnię wody, które absorbują jeszcze więcej energii słonecznej. « powrót do artykułu
-
Pod Arktyką zgromadziła się warstwa ciepłej wody
KopalniaWiedzy.pl dodał temat w dziale Nauki przyrodnicze
W Oceanie Arktycznym, 50 metrów pod powierzchnią, znajduje się warstwa wyjątkowo ciepłej wody. Powstała przez akumulację energii w słonej wodzie. Obecnie jest ona utrzymywana z dala od powierzchni przez warstwę rzadszej wody słodkiej. Jeśli jednak obie warstwy zaczną się mieszać, może dojść do szybkiego roztopienia całego sezonowego lodu w Arktyce. „Termiczna bomba zegarowa” pod Arktyką została odkryta po analizie dostępnych danych na temat pokrywy lodowej, temperatury na różnych głębokościach, zmian zawartości ciepła i poziomu zasolenia z ostatnich 30 lat. Dane zebrano na obszarze Basenu Kanadyjskiego, jednego z głównych basenów Oceanu Arktycznego, do którego wpadają wody z północnej części Morza Czukockiego. W przeciągu wspomnianych 30 lat ilość ciepła uwięzionego we wspomnianej warstwie wody zwiększyła się z 200 do 400 megadżuli na metr kwadratowy. To wystarczy, by zmniejszyć grubość całego lodu Arktyki o 80 centymetrów. Główną przyczyną pojawienia się ciepłej warstwy wody jest globalne ocieplenie, przez które średnie temperatury w Arktyce zwiększyły się już o 2 stopnie od czasów preindustrialnych. To wzrost dwukrotnie szybszy, niż średnia światowa. Przez zmniejszającą się z tego powodu pokrywę lodową w ciągu ostatnich 30 lat ekspozycja wód powierzchniowych na słońce zwiększyła się 5-krotnie, gdyż lód nie odbija już promieni słonecznych. Zaś bez przeszkody w postaci lodu silne północne wiatry pchają ogrzane wody wtłaczając je wgłąb i powodując ich akumulowanie się. Specjaliści obawiają się, że warstwa słodkich wód powierzchniowych, chroniących obecnie lód przed warstwą ogrzanej wody, może ulec załamaniu. Może się tak stać wskutek mieszania się wód, przede wszystkim napędzanego wiatrami. Im więcej lodu będzie tracone, tym bardziej wiatry będą mieszały wodę i doprowadzały do erozji tej naturalnej bariery ochronnej, ostrzega Mary-Louise Timmermans z Yale University. « powrót do artykułu -
Lemingi, małe gryzonie, które wskutek wieloletnich nieporozumień są bezpodstawnie kojarzone ze zbiorowym samobójstwem, mogą wpływać na klimat Ziemi przez regulację zazielenienia obszarów Arktyki (Environmental Research Letters). Naukowcy z University of Texas w El Paso zauważyli, że wykluczenie lemingów ze środowiska zwiększa częstość występowania mszaków i porostów, natomiast ich obecność nasila wzrost wiechlinowatych (traw) i turzycowatych. Lemingi żywią się ich pędami i liśćmi. Nasz raport potwierdza, że naprawdę musimy zachować ostrożność, przypisując zazielenienie Arktyki wyłącznie globalnemu ociepleniu. Wykazaliśmy, że lemingi przechodzące przez dramatyczne cykle populacyjne mogą generować podobne zazielenienie jak ocieplenie [...] - zaznacza główny autor studium David Johnson. Zwiększenie ilości wiechlinowatych i turzycowatych może być skutkiem zmiany składu gleby (lemingi nawożą ją swoimi odchodami i moczem), ograniczenia konkurencji o przestrzeń z mszakami i porostami lub zmniejszenia ilości stojących martwych ździebeł i turzycowego detrytusu. Liczebność populacji lemingów to wzrasta, to spada, co miało, wg naukowców, duży wpływ na cechy i procesy zachodzące w ekosystemie tundry. By dokładniej je prześledzić, zaczęto mierzyć pokrywę roślinną i biomasę w obrębie wybiegu dla lemingów w pobliżu Barrow na Alasce. Zdjęcia satelitarne potwierdziły, że Arktyka się zazielenia. Wyższe temperatury mogą sprawiać, że tutejsze rośliny stają się większe i magazynują więcej CO2, ograniczając globalne ocieplenie. Z drugiej jednak strony te same warunki mogą doprowadzać do odmrażania mikroorganizmów glebowych, które oddychając, uwalniają dwutlenek węgla i prowadzą do dalszego ocieplenia. Nie wiadomo, jaki jest ostateczny bilans tych dwóch procesów. Możliwe, że w pewnych sytuacjach roślinożercy napędzają mechanizm większego wzrostu roślin, podtrzymując rolę pochłaniającą ekosystemu. Nie twierdzimy, że lemingi powodują zielenienie, ponieważ nasilenie wegetacji występuje na terenach, gdzie gęstość występowania tych gryzoni nie jest duża. Nie jesteśmy też pewni, jak lemingi z Arktyki reagują na cieplejsze warunki. Jedno jest jednak pewne, [...] lemingi są ważniejsze dla arktycznych ekosystemów niż historycznie zakładano. Wiele wskazuje na to, że choć same lemingi nie wywołują zazieleniania, mogą sprzyjać jego nasilaniu.
-
Od dłuższego czasu media donoszą o niepokojąco dużym cieleniu się lodowców Arktyki. Odrywanie się gór lodowych to jeden ze wskaźników tempa ocieplania się klimatu. Uczeni z kanadyjskiego Universite Laval, pracujący pod kierunkiem Dermota Antoniadesa, po przestudiowaniu osadów z dna Disraeli Fiord na północy Kanady, doszli do wniosku, że około 1400 lat temu doszło do sporej redukcji lodowca szelfowego. Problem odrywania się lodu dotyczy przede wszystkim lodowca szelfowego Warda Hunta. Powstał on z lodowca Ellesmere, który, po co najmniej 3000 lat istnienia, rozpadł się na przełomie XIX i XX wieku na sześć lodowców. Największym z nich jest właśnie lodowiec Warda Hunta. Do lat 80. ubiegłego wieku sądzono, że pozostałości Ellesmere są stabilne. Jednak od około 10 lat wiadomo, że i lodowiec szelfowy Warda Hurda się rozpada i zjawisko to wiąże się z globalnym ociepleniem. Kanadyjscy uczeni dowodzą, że obszar obecnie znany jako lodowiec szelfowy Warda Hunta uformował się około 4000 lat temu i był stabilny przez niemal 3000 lat. Około 1400 lat temu doszło do znaczne zmniejszenia się jego powierzchni. Później, przed 800 laty, lodowiec odzyskał swoją powierzchnię. Obecnie jesteśmy świadkami jej ponownego zmniejszania się. Antoniades mówi, że na razie nie ma dowodów na to, by lodowiec szelfowy wokół wysp Ellesmere był mniejszy niż w przeszłości. Jednak, jako że nadal on się zmniejsza, może dość do „bezprecedensowej", jak stwierdził Antoniades, utraty pokrywy lodowej w tamtym regionie.
-
W arktycznym śniegu kryją się zabójcze grzyby
KopalniaWiedzy.pl dodał temat w dziale Nauki przyrodnicze
Obfite i wydłużające się opady śniegu w Arktyce mogą doprowadzić do powstania warunków sprzyjających szybkiemu rozwojowi grzybów, które doprowadzą do obumarcia tutejszych roślin (Nature Climate Change). Wyniki badań brytyjsko-szwedzko-fińskiego zespołu potwierdziły, że śnieg rzeczywiście stanowi rodzaj zabezpieczającej przed mrozem otuliny, lecz jednocześnie w pewnych okolicznościach obfite i długie opady białego puchu sprzyjają szybkiemu nadmiernemu wzrostowi pewnych szczepów zabójczych grzybów. W ten sposób mogą zniknąć wszechobecne dotąd rośliny, a ich miejsce zajmą z czasem inne. Nie jest to jednak wyłącznie kwestia zwykłego przekształcenia procentowego składu flory, ponieważ w praktyce oznacza to zmianę łańcucha pokarmowego dla owadów, nornic, lemingów i polujących na nie drapieżników. Byliśmy zaskoczeni, widząc, że skrajnie wytrzymała wegetacja tundry została zabita przez atak grzybów - podkreśla dr Robert Baxter z Durham University. W pierwszych kilku latach, tak jak się tego spodziewaliśmy, izolujący wpływ śniegu pomógł wegetacji we wzroście, jednak po 6 latach został osiągnięty punkt krytyczny, przy którym grzyby rozprzestrzeniały się z dużą prędkości i niszczyły rośliny. Naukowcy chcą przez dłuższy czas obserwować cykle rozwojowe roślin i grzybów, by sprawdzić, czy mamy do czynienia z powtarzającym się i coraz bardziej destrukcyjnym zjawiskiem. Zespół porównywał wpływ zwykłych i nasilonych opadów śniegu na roślinność Arktyki. By utrzymać warunki zwiększonego opadu, zastosowano płoty śnieżne. Okazało się, że workowiec Arwidssonia empetri rozrastał się mocno pod grubszą okrywą śnieżną, zabijając większość pędów dominującego gatunku roślinnego w badanej okolicy: bażyny czarnej obupłciowej (Empetrum hermaphroditum). Do odkrycia w ogóle by nie doszło, gdyby nie decyzja naukowców, by kontynuować eksperyment dłużej niż początkowo planowano. Podjęliśmy się sprawdzenia wpływu zmiany klimatu i potencjalnego wzrostu opadów, także śniegu, na rośliny i procesy oddziałujące na wzrost, rozkład i składniki odżywcze gleby - wyjaśnia Johan Olofsson z z Uniwersytetu w Umeå. W czasie 7-letniego eksperymentu przez pięć lat śnieg działał jak ogrzewający koc. W 6. roku grzyb się szybko rozprzestrzenił, zmieniając wegetację z naturalnych zielonych płuc w źródło węgla. -
Opinia publiczna sądzi, że globalne ocieplenie będzie oznaczało otwarcie Arktyki, ale to tylko część prawdy. Ułatwienia w żegludze będą szły w parze z poważnymi utrudnieniami w transporcie lądowym - mówi Laurence C. Smith, profesor z UCLA, współautor badań dotyczących wpływu globalnego ocieplenia na transport w Arktyce. Badanie Smitha i jego studenta, Scotta Stephensona, ukazały się właśnie w Nature Climate Change. Zdaniem obu naukowców w ciągu najbliższych 40 lat z powodu globalnego ocieplenia wiele obszarów Arktyki zostanie otwartych, podczas gdy do innych będzie znacznie trudniej się dostać niż obecnie. W miarę jak roztapia się lód, otwierają się drogi morskie, ale sieć drogowa, która jest zależna od mroźnego klimatu, jest zagrożona - stwierdził Stepehnson. Uczeni uważają, że na zmianie klimatu zyskają społeczności żyjące na wybrzeżach, turystyka, rybołówstwo, żegluga oraz przemysł wydobywczy na wybrzeżu. Stracą natomiast przemysł drzewny, przemysł wydobywczy i małe społeczności w głębi lądu. Nawet słynna „diamentowa droga" Tibbitt-Contwyoto będzie zagrożona. Stephenson, Smith i geograf z UCLA (University of California, Los Angeles) wykorzystali różne modele klimatyczne i za ich pomocą sprawdzili, jaka będzie dostępność do szlaków komunikacyjnych miesiąc po miesiącu dla lat 2010-2014 oraz 2045-2059. Obecnie szacuje się, że do roku 2050 w Arktyce średnie temperatury wzrosną o 3,6-6,2 stopnia Fahrenheita, a w zimie wzrost ten sięgnie od 7,2 do 10,8 stopnia Fahrenheita. Arktyka odczuje ocieplenie znacznie bardziej niż jakikolwiek obszar na planecie. Najbardziej ucierpią sezonowe drogi po lodzie, które obecnie umożliwiają dostęp do wielu obszarów, gdzie nie opłaca się budować zwykłych dróg. W związku z tym wszystkie kraje, których część terenów leży w Arktyce, utracą w zimie dostęp, w zależności od obszaru, do 11-82 procent terenu. Rosja i Kanada, które w miesiącach zimowych utracą łączność lądową z ponad milionem kilometrów kwadratowych swoich terytoriów. Do roku 2020 droga Tibbitt-Contwoyto, która jest obecnie dostępna przez 8-10 tygodni w roku, będzie dostępna przez około 17% czasu krócej. Czasy podróży ulegną znacznemu wydłużeniu, a sama podróż stanie się droższa i mniej wygodna, gdyż trzeba będzie łączyć różne środki transportu. Przykładowo podróż z Yellowknife do Bathurst Inlet, która obecnie zajmuje 3,8 doby, w połowie wieku wydłuży się do 6,5 doby. Naukowcy podkreślają, że badania przeprowadzali dla dwutonowego pojazdu, zatem dla standardowego samochodu osobowego z pasażerami i ładunkiem. Dla cięższych pojazdów straty będą jeszcze większe. Odległe społeczności, które są uzależnione od zimowych dróg, szczególnie te położone w głębi lądu, będą musiały porzucić transport lądowy na rzecz lotniczego, co znacząco podniesie koszty i pogorszy warunki życia w tych społecznościach - mówi Stephenson. Z drugiej jednak strony dotarcie do społeczności zamieszkujących wybrzeża stanie się łatwiejsze i tańsze. Pojawią się tam bowiem nie tylko duże lodołamacze, ale również mniejsze lżejsze jednostki. Uczeni ocenili, że do roku 2050 trzy z czterech głównych dróg będą dostępne dla mniejszych jednostek od czerwca do września. Ironią losu wydaje się fakt, że z symulacji wynika, iż niedostępne pozostanie Przejście Północno-Zachodnie, z którym wiąże się największe nadzieje. Jednak nawet i w jego przypadku czas, w którym będą mogły z niego korzystać mniejsze jednostki ulegnie wydłużeniu o 30%. Zyska cały światowy handel, gdyż statki nie będą skazane na korzystanie z Kanału Panamskiego, Suezkiego i cieśniny Malakka.
-
Czterech paleontologów z USA i Kanady odkryło skamieniałość olbrzymiej mrówki wielkości kolibra. Wędrówki tego gatunku dostarczają ważnych informacji nt. tego, jak okresy ocieplenia wpływały na dystrybucję życia w eocenie (ok. 50 mln lat temu). Naukowcy nadali 5-cm owadowi nazwę Titanomyrma lubei. Skamieniałość uskrzydlonej królowej znaleziono w osadach prehistorycznego jeziora w Wyoming. Obecnie rozmiarami dorównują jej tylko królowe mrówek z rodzaju Dorylus z tropikalnej Afryki Centralnej i Wschodniej. Nie dysponujemy skamieniałościami robotnic nowego gatunku, mamy tylko królową – podkreśla dr Bruce Archibald z Uniwersytetu Simona Frasera w Kolumbii Brytyjskiej. Archibald natrafił na supermrówkę, odwiedzając Kirka Johnsona z Muzeum Natury i Nauki w Denver. Dostrzegł ją w szufladzie gabloty. Co ciekawe, gdy klimat stawał się gorący jak we współczesnych tropikach, mrówki te rozchodziły się po lasach dzisiejszego Wyoming. W rzeczywistości wszystkie blisko z nimi spokrewnione kopalne mrówki-olbrzymki znaleziono w rejonach Europy [w Niemczech i na Isle of Wight] oraz Ameryki Północnej, które miały gorący klimat. Datowanie wykazało, że wszystkie skamieniałości pochodzą z tego samego okresu. Gabaryty niemieckiej odpowiadają tutejszemu strzyżykowi, a amerykańską porównano do wspomnianego na początku kolibra. W następnym kroku paleontolodzy przyjrzeli się habitatom zamieszkiwanym przez największe dzisiejsze mrówki (sporządzono mapę występowania wszystkich gatunków, wymarłych i żyjących, których rozmiary wykraczają poza 3 cm). Zespół stwierdził, że niemal wszystkie występują w tropikach, dlatego wysnuto wniosek, że bycie dużą mrówką musi w jakiś sposób wymagać życia w wysokiej temperaturze. W eocenie wiele gatunków roślin i zwierząt migrowało między Europą i Ameryką Północą przez arktyczny most lądowy. Tajemnicą pozostawało, jak olbrzymie prehistoryczne mrówki radziły sobie z za chłodnym dla nich umiarkowanym klimatem Arktyki? Badacze podejrzewali, że kluczowe dla tego procesu były krótkie, ale intensywne epizody globalnego ocieplenia, które zdarzały się w tamtym okresie. Stwarzały one okresowe okazje do przemieszczania się ciepłolubnych form życia między kontynentami. Archibald nazywa to otwarciem fizjologicznej bramki do przekroczenia lądowego mostu. To dlatego w Kolumbii Brytyjskiej i Danii występuje wiele podobnych owadów [...]. Naukowcy mają nadzieję, że dzięki ostatnim odkryciom uda się lepiej zrozumieć wpływ globalnego ocieplenia na życie. W miarę jak zmienia się klimat Ziemi, widzimy, że tropikalne gatunki inwazyjne rozszerzają swój zakres występowania na umiarkowane szerokości geograficzne, a w Arktyce pojawiają się ważki. Szczegółowe ustalenie, jak kiedyś różne formy życia przystosowały się do globalnego ocieplenia, będzie miało w przyszłości rosnące znaczenie. Na razie nie wiadomo, jak mrówki-olbrzymki żyły i co jadły. Zarówno w Europie, jak i w Wyoming znaleziono je jednak w pobliżu roślin, które dobrze funkcjonowały przy temperaturach oscylujących wokół 20 stopni Celsjusza.
-
Ostre zimy, które ostatnio coraz częściej nawiedzają Europę są przez niektórych uważane za dowód, iż globalne ocieplenie nie ma miejsca. Niemieccy naukowcy wyjaśniają jednak, że są one właśnie przejawem ocieplającego się klimatu. Rosnące temperatury spowodowały, że w ciągu ostatnich 30 lat z Arktyki zniknęło około 20% lodu pokrywającego ocean. Promienie słoneczne nie są już więc odbijane przez śnieg, a pochłaniane przez ciemne wody, które ulegają ogrzaniu. "Niech wody te mają temperaturę 0 stopni Celsjusza. Są więc w zimie znacznie cieplejsze niż powietrze, które się nad nimi znajduje. Mamy zatem olbrzymie źródło ciepła, ogrzewające od spodu atmosferę. Zjawisko takie nie zachodziło, gdy woda była pokryta lodem" - wyjaśnia Stefan Rahmstorf z Poczdamskiego Instytutu Zmian Klimatycznych. Jak wykazały ostatnie badania, zjawisko takie prowadzi do pojawienia się dużej różnicy ciśnień, które wypychają polarne powietrze w kierunku Europy. "Gdy patrzę przez okno widzę 30 centymetrów śniegu, a temperatura sięga -14 stopni. W tym samym czasie na Grenlandii panują dodatnie temperatury" - mówi Rahmstorf.
-
Naukowcy zajmujący się klimatem wiedzą, że około roku 1970 doszło do spadku średnich temperatur na Ziemi. Dotychczas wyjaśniano to zjawisko zanieczyszczeniami powietrza, które blokowały dostęp promieni słonecznych. Bardziej restrykcyjne prawa ochrony środowiska, które wprowadzano w kolejnych dziesięcioleciach, spowodowały, że powietrze jest czystsze, a Słońce bardziej ogrzewa naszą planetę. Teraz jednak uczeni z USA i Wielkiej Brytanii odkryli, że zanieczyszczenie powietrza nie miało nic wspólnego ze spadkiem temperatury. Analiza danych ze wspomnianego okresu wykazała, że w latach 1968-1972 na półkuli północnej doszło do gwałtownego spadku temperatury powierzchni oceanów o 0,3 stopnia Celsjusza. Ochłodzenie miało miejsce przede wszystkim na Północny Atlantyku i jest w jakiś sposób związane z napływem zimnej wody z Arktyki. David Thompson z Colorado State University stwierdził: "Wiedzieliśmy, że w połowie XX wieku oceany na półkuli północnej zaczęły się schładzać, ale gwałtowne tempo spadku temperatury nas zaskoczyło". Naukowcy nie są w stanie wyjaśnić tego zjawiska. Nagłe wpłynięcie chłodnej wody z Arktyki do oceanów powoduje spadek temperatury i zmniejszenie zasolenia wód. Najprawdopodobniej nie ma to nic wspólnego z działalnością człowieka. Może ono jednak pokazywać, co się wydarzy, jeśli wskutek globalnego ocieplenia do oceanów napłyną olbrzymie masy zimnej, słodkiej wody.
-
Na dnie Oceanu Arktycznego odkryto bakterie, które należy uznać za organizmy o najdłuższym cyklu życiowym na Ziemi. Wystarczy powiedzieć, że w ich przypadku okres hibernacji może trwać nawet 100 mln lat. Zespół doktora Caseya Huberta z Geosciences Group na Newcastle University znalazł mikrorekordzistów przez przypadek, badając aktywność biologiczną w próbkach osadów z dna morskiego w okolicach archipelagu Svalbard. Naukowcy spodziewali się odkryć organizmy, które dobrze funkcjonują w niskich temperaturach i giną przy wyższych. Tymczasem okazało się, że występują 3 szczyty aktywności mikrobiologicznej: w temp. 20, po przekroczeniu 40 i przy ok. 55°C. Brytyjczycy natknęli się więc na nieznaną klasę termofili - organizmów żyjących w środowiskach o skrajnie wysokich temperaturach. Zanim temperatura nie przekroczyła 50°C, bakterie w postaci przetrwalników leżały spokojnie w osadach. Sekwencjonowanie ujawniło, że termofilne bakterie z Arktyki są spokrewnione z mikrobami z gorących, pozbawionych tlenu środowisk: skorupy oceanicznej i zbiorników ropy naftowej. Na początku września na konferencji Stowarzyszenia Mikrobiologii Ogólnej w Nottingham Hubert wyjaśniał, w jaki sposób, jego zdaniem, ciepłolubne organizmy trafiły do Arktyki. Mianowicie miały one być wyrwane z gorących nisz i przetransportowane przez prądy wznoszące (tzw. upwelling). Teraz pogrzebane w osadach arktycznych spory czekają na wyższe temperatury. Mogą tak czekać przez wiele milionów lat, by potem odbyć długą wędrówkę do cieplejszej warstwy podpowierzchniowej. Geomikrobiolog John Parkes z Cardiff University sądzi, że pojawienie się termofili w nietypowym dla nich miejscu da się wyjaśnić zupełnie inaczej. Całkowity obieg wody we wszechoceanie trwa ok. miliona lat. Zakopane osady mogą być z łatwością gdzieś "zaszczepione", gdyż ciecz przepływa przez nie w drodze powrotnej na powierzchnię.
-
Arktyka topnieje, Antarktydzie przybywa lodu
KopalniaWiedzy.pl dodał temat w dziale Nauki przyrodnicze
Jiping Liu z Georgia Tech (Georgia Institute of Technology) uważa, że znalazł wyjaśnienie, dlaczego powierzchnia lodów Antarktyki zwiększa się, mimo iż lody Arktyki topnieją wskutek globalnego ocieplenia. Zdaniem Liu ogrzewanie się powierzchni oceanów prowadzi do parowania większych ilości wody, jej skraplania się w górnych warstwach atmosfery i opadów, w postaci śniegu, na Antarktydzie. Śnieg spadający na powierzchnię oceanu powoduje, że górna warstwa wody staje się mniej słona, a zatem mniej gęsta. Przez to jest bardziej stabilna. Rozrzedzona woda zapobiega docieraniu ciepłych gęstych prądów morskich z głębin na powierzchnie, przez co nie ogrzewają one i nie roztapiają lodu. Niestety, zdaniem Liu jeszcze w bieżącym wieku lód na Antarktyce przestanie przyrastać, a jego powierzchnia zacznie się kurczyć. Wszystko przez ocieplenie, które powoduje, że skraplająca się nad Antarktyką woda zacznie przybierać formę deszczu, a ten szybciej rozpuszcza zarówno śnieg jak i lód. Gdy powierzchnia tego drugiego zacznie się kurczyć, promienie słoneczne zyskają dostęp do ciemnych wód oceanicznych, podgrzewając je i przyspieszając w ten sposób topnienie lodu. Zmiana powierzchni lodów i ocieplenie się wód Antarktyki to nie tylko problem lokalny. Może ona doprowadzić do zmiany układu prądów morskich na całym globie. A to właśnie prądy zapewniają dostawy pożywienia dla około 75% stworzeń żyjących w oceanach. -
Ptaki żerujące w okolicach wybrzeża oceanu przenoszą metale ciężkie, np. rtęć i ołów, do ekosystemów arktycznych. Ptaki żywiące się różnymi pokarmami będą przekaźnikami odmiennych koktajli zanieczyszczeń metalicznych, które zostaną zawleczone z oceanu z powrotem do ekosystemów lądowych. Nie da się ukryć, że może to wpłynąć na pozostałe bytujące tu organizmy – opowiada Neal Michelutti z Queen's University. Biolodzy zbierali próbki osadów z dwóch sadzawek zlokalizowanych na małej wyspie w arktycznej części Kanady. Gniazdują tu dwa gatunki ptaków morskich: żywiące się głównie rybami rybitwy popielate (Sterna paradisaea) i gustujące przede wszystkim w mięczakach kaczki edredonowe (Somateria mollissima). Naukowcy badali osady pod kątem obecności metali i innych wskaźników aktywności ptaków. Odkryli znaczne różnice między próbkami, które można było przypisać diecie zwierząt. Tam, gdzie mieszkały rybitwy, występowały większe stężenia rtęci i kadmu, podczas gdy w okolicach zajętych przez edredony dominowały takie pierwiastki, jak ołów, mangan i glin. Wzorce zawartości metali w osadach odpowiadały profilom ustalonym w badaniu ptasich tkanek. Prof. John Smol uważa, że odkrycia te da się odnieść do innych lokalizacji. Wysoka Arktyka jest jednak doskonałym naturalnym laboratorium do prowadzenia takich badań, ponieważ brak tu miejscowego przemysłu. Obecność ptaków morskich na każdym kontynencie sugeruje, że podobne procesy działają wzdłuż linii brzegowych na całym świecie. [...] Obszary zwiększonego poziomu metali i innych zanieczyszczeń pojawiają się tam, gdzie aktywność biologiczna jest największa. Jules Blais z Uniwersytetu w Ottawie zaznacza, że nie wolno obwiniać ptaków o zanieczyszczenie sadzawek. One po prostu podtrzymują swoje naturalne zachowania i cykle życiowe i nieświadomie stają się nośnikiem zanieczyszczeń w coraz bardziej zindustrializowanym świecie.
-
Patrząc za okno i marznąc w mieszkaniach trudno będzie uwierzyć w dane amerykańskiej NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration), z których wynika, że miniony kwiecień był najcieplejszym zanotowanym 4. miesiącem. Co więcej, temperatury dla okresu styczeń-kwiecień również były rekordowo wysokie. NOAA dysponuje danymi sięgającymi roku 1880. Agencja poinformowała właśnie, że średnie temperatury lądu i oceanów wynosiły w kwietniu 2010 aż 14,5 stopnia Celsjusza, o 0,76 stopnia więcej niż średnia dla całego XX wieku. Średnia dla miesięcy styczeń-kwiecień również była wyższa od średniej dla całego ubiegłego wieku. Wyniosła ona bowiem 13,3 stopnia, czyli o 0,69 stopnia więcej niż średnia z XX wieku. Wyższe były też średnie liczone osobno dla oceanów i lądów. W przypadku oceanów temperatura powierzchni była o 0,57 stopnia wyższa od średniej dwudziestowiecznej wynoszącej 16 stopni. Kwiecień był również rekordowo ciepły. Największe wzrosty zanotowano w obszarach równikowych. Dla lądu temperatura była aż o 1,29 stopnia wyższa od średniej wynoszącej 8,1 stopnia Celsjusza. W tym przypadku miniony kwiecień nie był rekordowo ciepły - uplasował się na trzeciej pozycji. Cieplejsze niż zazwyczaj były przede wszystkim Kanada, Alaska, zachodnie obszary USA, Australia, Azja Południowa, Afryka Północna i północ Rosji. Chłodniejsze niż zwykle były Mongolia, Argentyna, rosyjski Daleki Wschód, zachód USA oraz większa część Chin. W kwietniu osłabł El Nino, co było związane z mniejszą ilością anomaliów temperaturowych w równikowych obszarach Oceanu Spokojnego. Osłabienie to znacząco przyczyniło się do ogrzania całości powierzchni oceanów. Naukowcy zauważyli też, że miniony miesiąc był 11. z kolei kwietniem, w którym powierzchnia lodów arktycznych utrzymywała się poniżej średniej z lat 1979-2000 i była mniejsza od niej o 2,1 procenta. Jednocześnie była ona największa od roku 2001. Z kolei powierzchnia lodów Antarktyki niemal utrzymywała się w średniej z lat 1979-2000, gdyż była mniejsza od niej zaledwie o 0,3%. Obserwacje powierzchni pokrytej śniegiem, które prowadzone są od 1967 roku, także różnią się od tego, co mogliśmy widzieć za oknem. Na półkuli północnej powierzchnia śniegów w kwietniu po raz siódmy z rzędu była poniżej średniej z lat 1967-2010. Do takiego stanu rzeczy przyczyniły się wyższe temperatury w Ameryce Północnej, Europie i części Rosji. Na kontynencie północnoamerykańskim zanotowano w kwietniu rekordowo mało śniegu i największą negatywną anomalię, czyni różnicę pomiędzy średnią a pomiarami. Dane z NOAA potwierdzają inne ośrodki. Australijczycy informują, że Victoria i Tasmania zanotowały najcieplejszy 12-miesięczny okres w historii obserwacji. Z kolei chińscy specjaliści mówią o najchłodniejszym kwietniu od roku 1961, a w niektórych prowincjach był to najchłodniejszy kwiecień w historii pomiarów. Miniony miesiąc był też najbardziej mokrym kwietniem od 1974 roku dla Chin i od 1951 roku dla Tybetu. Z kolei Niemcy informują, że od roku 1901 kwietniowe opady były mniejsze tylko raz - w roku 2007.
-
Odchody niedźwiedzi polarnych pomagają zrozumieć naukowcom, jak rozprzestrzeniają się antybiotykooporne superbakterie. Zespół Trine Glad z Uniwersytetu w Tromso nie natrafił bowiem na zbyt wiele ich śladów w kale Ursus maritimus z Arktyki, a konkretnie z archipelagu Svalbard (BMC Microbiology). Norwegowie uważają, że sugeruje to, że przekazywanie genów oporności, które pojawiają się w odchodach innych zwierząt, może być skutkiem oddziaływań człowieka. Lekooporność zidentyfikowano u różnych gatunków bytujących w pobliżu ludzi, m.in. jeleni, kotów, lisów, psów i świń. Pani Glad jest przekonana, że badania jej zespołu wiele wyjaśniają w kwestii, czy antybiotykooporność występuje w naturze, czy też stanowi skutek kontaktu z lekami stosowanymi przez nas.
-
Podczas krótkiego okresu międzylodowcowego ok. 50 mln lat temu w Arktyce występowały palmy. Dr Appy Sluijs z Uniwersytetu w Utrechcie twierdzi wręcz, że ówczesna roślinność przypominała to, co widzimy obecnie na Florydzie (Nature Geoscience). Międzynarodowa grupa badaczy pobierała próbki osadów z dna morza mniej więcej 500 km od bieguna północnego. Niektóre miały nawet 53,5 mln lat. Znaleziono w nich m.in. pyłki prehistorycznych palm, dębów, drzew iglastych oraz orzeszników, zwanych również pekanami. Obecność pyłków palm wskazuje, że w najchłodniejszych miesiącach średnie temperatury nad Arktyką nie spadały poniżej 8°C. Przeczy to komputerowym symulacjom, które z kolei sugerują, że w zimie temperatury spadały poniżej zera nawet w słabo dotąd poznanym eoceńskim interglacjale. Sluijs nie może się nadziwić, że palmy, które nie tracą jesienią liści, występowały na obszarze, gdzie słońce znika na ok. 5 miesięcy w roku. Eksperymenty ze współczesnymi palmami wykazały jednak, że są one w stanie przetrwać w przedłużających się ciemnościach. Niemiecko-holenderska ekipa nie ustaliła jeszcze, jak wyglądały arktyczne palmy: czy miały postać drzew czy przypominały raczej krzewy lub inne mniejsze rośliny. Skąd taki skok temperatur na biegunie północnym? Naukowcy biorą pod uwagę możliwość, że doszło do dużego, większego nawet niż obecnie, wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze. Stało się tak np. wskutek erupcji wulkanicznych lub stopienia metanu zamarzniętego na dnie morskim. Nie potrafimy tego wyjaśnić z naszą obecną wiedzą na temat systemu klimatycznego – podkreśla Holender, który jednocześnie nie wyklucza, że nad Arktyką podczas ocieplania utworzył się nowy rodzaj chmur. Działał on jak koc utrzymujący ciepło i dodatkowo przyspieszający ocieplanie. Jeśli ocean był bardzo ciepły, możliwe, że te chmury tworzyły się na większych wysokościach niż obecnie.
-
Naukowcy z NASA, którzy specjalizują się w śledzeniu zmian pokrywy lodowej Arktyki, informują, że ostatniej zimy zanotowano jedno z najniższych maksimów przyrostu lodu w historii. Sezonowy lód, czyli pokrywa, która co roku rozpuszcza się i znowu zamarza, stanowi już około 70% całości lodu Arktyki. Jeszcze w latach 80. i 90. było to od 40 do 50 procent. Z kolei udział lodu, który jest w stanie przetrwać co najmniej 2 lata zmniejszył się o 10 punktów procentowych. Z danych National Snow and Ice Data Center wynika, że na przełomie lat 2008/2009 największy zasięg pokrywa lodowa miała 28 lutego. Jej zasięg zwiększył się wówczas o 5,85 miliona mil kwadratowych. To o 4,5% mniej niż wynosi wieloletnia średnia. Strata sięga więc około 278 000 mil kwadratowych. Spadająca grubość pokrywy lodowej Arktyki martwi specjalistów. Cieńszy lód jest bardziej podatny na sezonowe zmiany i szybciej się topi. Tymczasem, jak wyjaśniają eksperci, lód Arktyki działa jak klimatyzacja dla planety. Odbija światło słoneczne, ochładza powietrze i wody oceaniczne, odgrywa bardzo ważną rolę w cyrkulacji prądów morskich. Mimo iż jest on tak ważny, mierzenie grubości pokrywy lodowej nie jest łatwe. Pierwsza kompletna mapa grubości pokrywy w całej Arktyce powstała dopiero przed dwoma laty.
-
Podczas pierwszego od 1981 roku spotkania przedstawicieli państw graniczących z Arktyką (Rosja, Norwegia, Kanada, USA i Dania), norweski minister ochrony środowiska poinformował, że największym zagrożeniem dla niedźwiedzi polarnych nie są już polowania urządzane przez człowieka. Zwierzętom najbardziej zagraża globalne ocieplenie. Musimy bronić ekosystemu, którego częścią jest niedźwiedź. Jeśli chcemy odnieść sukces, musimy powstrzymać globalne ocieplenie - mówił Erik Solheim. Wymienione państwa już w 1973 roku doszły do porozumienia w sprawie ochrony niedźwiedzi polarnych. Teraz jednak topniejący lód powoduje, że cały gatunek, liczący od 20 do 25 tysięcy osobników, znalazł się w niebezpieczeństwie. Los niedźwiedzi zależy od pokrywy lodowej, gdyż to z lodu właśnie polują na foki. Norweski minister ostrzegł też, że ocieplanie klimatu może doprowadzić do uwolnienia olbrzymich ilości metanu uwięzionych w glebie Arktyki, co spowoduje przyspieszenie ocieplania klimatu.
-
Uczeni przybyli na Międzynarodowy Kongres Naukowy na temat Zmian Klimatycznych, stwierdzili, że poziom oceanów podnosi się znacznie szybciej, niż przewidywano. Ich zdaniem podczas ONZ-owskiego Międzyrządowego Panelu Klimatycznego z 2007 roku znacznie niedoszacowano tempa podnoszenia się wód. Do roku 2100 poziom oceanów podniesie się znacznie ponad 1 metr, jeśli nadal będziemy zwiększali emisję gazów cieplarnianych - mówił profesor Stefan Rahmstorf z Poczdamskiego Instytutu Badań Wpływów Klimatu. Nawet jeśli emisja będzie niska, poziom wzrośnie o około metr - dodał. Tymczasem w 2007 roku stwierdzono, że trzeba liczyć się ze wzrostem rzędu 18-59 centymetrów. Już wówczas część naukowców krytykowała te dane wskazując, że niedoszacowano tempa ubywania lodu z Arktyki i Antarktyki. W ciągu ostatniej dekady obserwujemy przyspieszenie tempa topnienia lodów Grenlandii - mówi Konrad Stefen, dyrektor Instytutu Badawczego Nauk Przyrodniczych na University of Colorado. Zdaniem Johna Churcha w niedługiej przyszłości należy liczyć się z wielkimi powodziami na terenach przybrzeżnych. Naukowcy ostrzegają, że odpowiednie działania należy podjąć już teraz. Zwracają bowiem uwagę, że jeśli dopiero za kilkadziesiąt lat znacząco zredukujemy emisję gazów cieplarnianych, to, co prawda, szybko uda się powstrzymać wzrost temperatury, ale powstrzymanie topnienia lodów nie będzie już możliwe.
-
Kończący się właśnie międzynarodowy projekt Census of Marine Life (Spis życia morskiego), który rozpoczął się na początku bieżącego wieku, a jego zakończenie przewidziano na październik 2010, już teraz spowodował, że naukowcy mają nie lada orzech do zgryzienia. Okazało się, że co najmniej 235 gatunków morskich żyje na obu biegunach. Dotychczas ciepłe wody tropików uznawano za barierę nie do przebycia dla zwierząt, stąd też wiadomo było o bardzo niewielu stworzeniach, które, podobnie jak walenie, mogą pojawiać się w okolicach obu biegunów. Teraz okazuje się, że w wodach otaczających Arktykę i Antarktykę żyją setki takich samych organizmów. Te wspólne gatunki do niewielka część zwierząt zamieszkujących bieguny. W Arktyce żyje bowiem 5500 gatunków, a w Antarktyce - 7500. Jednak, jak stwierdził jeden z naukowców, Ron O'Dor: Arktyka i Antarktyka są znacznie bardziej podobne, niż sądziliśmy. Gatunki zamieszkujące oba bieguny to przede skorupiaki, stąd też naukowcy przypuszczają, że rozprzestrzeniły się dzięki temu, iż ich larwy były niesione przez prądy występujące na dużych głębokościach, co uchroniło je przed zabójczymi temperaturami wód tropikalnych. Zdaniem doktora Juliana Gutta z niemieckiego Instytutu Alfreda Wagnera, najbardziej prawdopodobnym kierunkiem migracji był od Antarktyki ku Arktyce. Jednak, jak przyznaje naukowiec, teorii o migracji pomiędzy biegunami nie udało się dotąd potwierdzić, gdyż nie znaleziono zimnolubnych gatunków pod powierzchnią oceanów w regionach tropikalnych. Cenzus wykazał także, że w niektórych regionach wód arktycznych pojawiły się niewielkie widłonogi, które wyparły większych przedstawicieli swojej podgromady. To zjawisko, związane prawdopodobnie z globalnym ociepleniem, jest bardzo niepokojące, gdyż może mieć negatywny wpływ na cały łańcuch pokarmowy. Duże widłonogi są bowiem głównym źródłem pożywienia dla waleni i ptaków morskich.
-
Uczeni z Arctic Research Center na University of Illinois poinformowali o rekordowo dużym przyroście powierzchni lodu w Arktyce. Niezwykle chłodna zima spowodowała, że w październiku odnotowano najszybsze od 1979 roku tempo zwiększania się powierzchni lodu. Jeszcze w ubiegłym roku notowano rekordowo niskie przyrosty. W ciągu ostatnich 10 lat byliśmy świadkami ciągłego zmniejszania się powierzchni zajętej przez lód. W roku bieżącym straty zostały odrobione i obecnie powierzchnia ta jest równa średniej z lat 1979-2000. Informacja taka nie robi wrażenia na Billu Champanie z Arctic Climate Center University of Illinois. Mówi on, że to sezonowe wahnięcie, które nie zmienia tendencji spadkowej. Zdaniem naukowca już wkrótce powierzchnia lodu przestanie się zwiększać. Zdaniem Chapmana nie uzyskaliśmy żadnych nowych danych, które świadczą, że nie mamy do czynienia z globalnym ociepleniem. Nieco innego zdania jest doktor Patrick Michaels z University of Virginia. Co prawda zwraca on uwagę, że to, co dzieje się w Arktyce jest zgodne z obecnie obowiązującymi modelami klimatycznymi, a więc nie mamy do czynienia z odwróceniem tendencji. Zauważa jednak, iż w ostatnim czasie na półkuli południowej wydarzyło się kilka "dziwnych rzeczy", których nie tłumaczą współczesne teorie. Modele przewidują ocieplanie się wód wokół Antarktydy, dlaczego więc obserwujemy przyrost masy lodu? - pyta. Dodaje, że duże obszary południowego Pacyfiku stają się chłodniejsze, a nie cieplejsze. Obecnie nikt nie potrafi wytłumaczyć, dlaczego tak się dzieje.
-
Badania arktycznych lodowców dostarczają interesujących danych na temat skażenia środowiska przez przemysł - informują naukowcy z amerykańskiego Desert Research Institute. O swoich odkryciach donoszą na łamach czasopisma Proceedings of the National Academy of Sciences. Analiza pobranego z lodowców materiału, którego pochodzenie szacuje się na lata 1772-2003, wykazała wysoką zawartość zanieczyszczeń towarzyszących spalania węgla. Chodzi głównie o metale ciężkie, tal oraz ołów, których stężenie w badanych próbkach było znacznie wyższe, niż przewidywano. Co ciekawe, okresy maksymalnego zanieczyszczenia przypadały na inne lata, niż sugerowały zebrane dotychczas informacje. Zwykło się uważać, że toksyczne metale ciężkie wykazywały najwyższe stężenie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dwudziestego wieku, u szczytu aktywności przemysłowej w Europie i w Stanach Zjednoczonych, przed podpisaniem ustawy o czystym powietrzu [ang. Clean Air Act - przyp. red.] we wczesnych latach siedemdziesiątych, mówi dr Joe McConnell, główny autor analizy. Okazuje się jednak, że stopień skażenia południowej Grenlandii był wyższy sto lat temu, gdy gospodarki Ameryki Północnej i Europy korzystały głównie z węgla, przed nadejściem czystszych, wydajniejszych metod spalania węgla oraz przejścia na gospodarkę opartą na ropie naftowej i gazie. Dość często narzekamy na poważne zanieczyszczenie powietrza w dzisiejszych czasach, lecz okazuje się, że na początku XX wieku stopień skażenia środowiska był 2 do 5 razy wyższy, niż obecnie, i 10 razy wyższy, niż przed rozpoczęciem rewolucji przemysłowej w połowie XIX wieku. Badacze zastrzegają jednak, że nawet występujący obecnie poziom zanieczyszczenia jest poważnym powodem do zmartwienia. W swoim raporcie naukowcy ostrzegają szczególnie przed konsekwencjami gwałtownego rozwoju krajów azjatyckich, których przemysł korzysta intensywnie z węgla jako podstawowego źródła energii. Według naukowców toksyczne metale wydzielane podczas spalania węgla zostaną uwolnione do atmosfery, a następnie mogą przenosić się aż do Europy i Stanów Zjednoczonych. Mogą przez to stać się poważnym zagrożeniem dla organizmów żywych, w tym, niestety, także dla ludzi. Wpływ [zanieczyszczenia] na zdrowie ludzi w rejonie Arktyki nie został jeszcze oceniony, mówi McConnell. Zastrzega jednak, że zastosowanie "czystych" technologii spalania węgla lub stopniowa rezygnacja z tego paliwa może zapobiec dalszemu pogarszaniu się sytuacji.