KopalniaWiedzy.pl

Szesnastego października w Ocean Park w Hongkongu w wieku 38 lat zmarła Jia Jia - panda, która osiągnęła w niewoli rekordowo sędziwy wiek. Samicę uśpiono, bo w ciągu ostatnich 2 tygodni jej stan zdrowia drastycznie się pogorszył i poruszała się z dużą trudnością. Cierpiała na nadciśnienie, zapalenie stawów i zaćmę. Jia Jia urodziła się w 1978 r. w prowincji Syczuan. W wieku ok. 2 lat uratowano ją w powiecie Qingczuan. Później mieszkała w Parku Narodowym Wolong, a w 1999 r., 2 lata po przekazaniu Hongkongu przez Brytyjczyków, trafiła do Ocean Park. Przez pogarszający się stan zdrowia spożycie pokarmu przez Jia Jia zmniejszyło się z ponad 10 kg do mniej niż 3 kg dziennie. Było z nią tak źle, że by zapobiec dalszemu cierpieniu, weterynarze zgodzili się na eutanazję. W lipcu zeszłego roku uczczono 37. urodziny Jia Jia, która stała się nie tylko najstarszą obecnie żyjącą w niewoli pandą, ale i najstarszą pandą, jaka kiedykolwiek żyła w niewoli. Samica dostała piętrowy tort. Podkreślano wtedy, że 37 lat u niedźwiedzi bambusowych to odpowiednik 111 lat u ludzi. Wg władz Ocean Park, Jia Jia (dosł. doskonałość) rodziła 5-krotnie, wydając na świat 6 młodych. Poprzednią najstarszą pandą była Dudu, która urodziła się w 1962 r. i dożyła wieku 36 lat. Samica spędziła większość życia w Wuhan Zoo w Chengdu. « powrót do artykułu

We wrześniu bieżącego roku niemieccy archeolodzy z Uniwersytetu Johannesa Gutenberga w Moguncji wznowili prace wykopaliskowe w Khirbat al-Minya. Wcześniejsze prace były prowadzone tam w latach 1932-1939 i przerwał je wybuch wojny. W Khirbat al-Minya stał wczesny islamski pałac, który został poważnie uszkodzony w czasie trzęsienia ziemi w 749 roku. Naukowcy chcą się dowiedzieć, jak to miejsce wyglądało oraz czy i jak było używane po trzęsieniu. W czasie trzęsienia pałac wciąż znajdował się w trakcie budowy. Najnowsze odkrycia wskazują, że po tym wydarzeniu utracił swoją funkcję pałacową i był używany przez rzemieślników, kupców oraz rolników uprawiających trzcinę cukrową. Podczas wykopalisk znaleziono niewielki szklany odważnik o średnicy zaledwie 12 milimetrów. Wyryta na nim inskrypcja "Chwała Allahowi" wskazuje, że w IX-X wieku operujący tutaj kupcy muzułmańscy mieli do czynienia ze szczególnie cennymi towarami. Innym ważnym odkryciem jest odsłonięcie urządzeń do przetwarzania trzciny cukrowej. To dzięki tej roślinie na początku średniowiecza Ziemia Święta przeżywała rozkwit ekonomiczny. Jednak jej uprawa doprowadziła z czasem do pustynnienia olbrzymich terenów. Archeolodzy z Moguncji odkryli wiele warstw systemu grzewczego wykorzystywanego podczas produkcji melasy. Dzięki temu dowiemy się, w jaki sposób ją pozyskiwano. Prace wykopaliskowe przeprowadzono również pod fundamentami pałacu. Okazało się, że już w epoce po upadku Cesarstwa Rzymskiego w okolicy doszło do co najmniej dwóch katastrof naturalnych spowodowanych gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi. Miały miejsce wielkie osunięcia gleby i skał, pod którymi zostały pogrzebane ślady preislamskiego osadnictwa. Teraz więc naukowcy badają osadnictwo islamskie, w tym strukturę pałacu, z czasów kalifów Walida I (705-715) i Walida II (743-744). Specjaliści przeprowadzają też prace zabezpieczające, gdyż niektóre ze ścian pałacu mogą w każdej chwili się zawalić. « powrót do artykułu

System sztucznej inteligencji opracowany przez specjalistów z University College London, University of Sheffield i University of Pennsylvania prawidłowo przewidział wyroki sądowe, jakie zapadły w setkach spraw. Wspomniany system analizował sprawy toczące się przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, a następnie w 79% przypadków prawidłowo przewidział werdykt. To oznacza, że sztuczna inteligencja jest w stanie nauczyć się kwestii związanych z prawem. Nie uważamy, by w najbliższym czasie sztuczna inteligencja mogła zastąpić sędziów i prawników. Sądzimy jednak, że może ona przydać się w poszukiwaniu wzorców, które prowadzą do wydania konkretnych wyroków - mówi doktor Nikolaos Alertas z University College London. Jego zdaniem AI może stać się użytecznym narzędziem do wstępnej analizy potencjalnych naruszeń Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Algorytmy takie mogłyby pomóc zespołom prawnym, które analizują podejrzane czyny w celu podjęcia decyzji, czy powinny być one rozpatrywane przez Trybunał Praw Człowieka. Wspomniany system podczas testów otrzymał do przeanalizowania 584 sprawy, które w przeszłości rozpatrywał Europejski Trybunał Praw Człowieka. Zadaniem systemu było stwierdzenie, czy sąd orzekł, że doszło bądź nie do naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. System popełnił pomyłki na przykład tam, gdzie w dwóch podobnych sprawach zapadły różne wyroki. Może to świadczyć o tym, że nie był w stanie zorientować się w subtelnościach prawnych, możne jednak pokazywać, w system prawny wpisana jest subiektywna ocena. Sztuczna inteligencja miała do wyboru sprawy związane z trzema podstawowymi artykułami Konwencji Praw Człowieka, które dotyczyły stosowania tortur, prawa do uczciwego procesu i poszanowania prywatności. Teraz naukowcy chcą przetestować swój system na szerszym wachlarzu spraw, niewykluczone też, że dołączą do danych dostarczanych maszynie również zeznania świadków czy notatki prawników. « powrót do artykułu

Specjaliści z Black Sea Maritime Archaeology Project przypadkowo odkryli na dnie Morza Czarnego cmentarzysko ponad 40 historycznych statków. Dzięki strefie martwej wody o niskiej zawartości tlenu zachowały się one doskonale. Archeolodzy od dawna podejrzewali, że ciemne wody tutejszej martwej strefy skrywają doskonale zachowane cmentarzysko. Ekspedycja mapująca wykazała, że mieli rację. Odkryto bowiem okręty z okresów osmańskiego i bizantyjskiego. W badaniu dna brały udział dwa zdalnie sterowane pojazdy podwodne (ang. Remotely Operated Vehicle, ROV). Jeden jest zoptymalizowany pod kątem fotogrametrii 3D w wysokiej rozdzielczości i wideofilmowania, a drugi, opracowany przez firmy MMT i Reach Subsea, porusza się 4-krotnie szybciej od zwykłych ROV. Poza tym Surveyor Interceptory wyposażono w nowoczesną aparaturę geofizyczną, światła, kamery HD i skanery laserowe. W ramach Black Sea Maritime Archaeology Project Surveyor Interceptor ustanowił kilka rekordów: głębokości (1800 m), utrzymywanej prędkości (ponad 6 węzłów) i pokonanej odległości (1250 km). Celem naukowców było zbadanie terenów na bułgarskim wybrzeżu, które zostały zalane po ostatniej epoce lodowej. Pracami międzynarodowego zespołu naukowców kierowali specjaliści z Centrum Archeologii Morskiej Uniwersytetu w Southampton. Ich poczynania sfinansowała organizacja charytatywna Expedition and Education Foundation (EEF). Próbujemy odpowiedzieć na pewne szeroko dyskutowane pytania, w tym kiedy poziom wód wzrósł, jak szybko się to stało i jaki to miało wpływ na ludzkie populacje żyjące na tym odcinku bułgarskiego wybrzeża Morza Czarnego. Z tego powodu [...] skupialiśmy się głównie na badaniach geofizycznych, dzięki którym mieliśmy wykryć zakopaną po dzisiejszym dnem morza dawną powierzchnię lądu, pobrać rdzenie [osadów], opisać je i ustalić ich wiek, a także stworzyć paleośrodowiskową rekonstrukcję historii Morza Czarnego - wyjaśnia prof. Jon Adams. Archeolodzy zaokrętowani na pokładzie Stril Explorera podkreślają, że na cmentarzysku zobaczono po raz pierwszy typy statków znane wyłącznie ze źródeł historycznych. Wraki dają wgląd w morską łączność między przybrzeżnymi społecznościami Morza Czarnego. Te wraki to bonus, a zarazem fascynujące odkrycie. Świetnie się zachowały przez warunki beztlenowe panujące w Morzu Czarnym na głębokości poniżej 150 m - wyjaśnia Adams. Za pomocą najnowszych technik nagrywania podwodnych struktur mogliśmy uzyskać wspaniałe zdjęcia, nie naruszając przy tym dna. Badania odbywają się za zgodą bułgarskich Ministerstw Kultury i Spraw Zagranicznych. « powrót do artykułu

Długo zakładano, że gdy konieczna jest transfuzja, najlepiej wykorzystać najświeższą krew. Badanie, któremu przewodniczyli naukowcy z McMaster University, wykazało jednak, że takie postępowanie wcale nie zmniejsza śmiertelności szpitalnej. Międzynarodowe studium objęło 31.497 dorosłych pacjentów z 6 szpitali z 4 krajów (Australii, Kanady, USA oraz Izraela). Jego wyniki ukazały się w New England Journal of Medicine. To była kontrowersyjna kwestia, ale nasze badanie dało ostateczną odpowiedź na pytania, czy przechowywana krew może być gorsza i czy świeża krew jest lepsza. Okazało się, że świeża krew wcale nie poprawia rokowań pacjentów [...] - podkreśla prof. Nancy Heddle, dodając, że to dobre wieści dla dostawców krwi na całym świecie. Akademicy ustalili, że wśród pacjentów dostających najświeższą krew współczynnik umieralności wynosił 9,1%, a w grupie chorych otrzymujących najstarszą krew - 8,7%. Nie zaobserwowano znaczących różnic po wzięciu pod uwagę grupy krwi, diagnozy, szpitala czy państwa. Prof. John Eikelboom zaznacza, że wcześniej ponad 40 opublikowanych badań nie dało adekwatnej odpowiedzi na pytanie, czy najświeższa krew jest najlepsza. Transfuzje są popularną interwencją medyczną. Postępy w zakresie przechowywania pozwalają obecnie na magazynowanie krwi do 42 dni przed przetoczeniem. Zwykle najpierw zużywa się krew, która była przechowywana najdłużej, ale ze względu na zachodzące z czasem zmiany biochemiczne, strukturalne i funkcjonalne, istniały zastrzeżenia dot. tej praktyki. Teraz już wiadomo, że nie ma powodu do obaw. « powrót do artykułu

Wodorowe ogniwa paliwowe wytwarzają prąd, coraz częściej o wodorze myśli się jako o następcy ropy naftowej. Lecz skąd brać wodór? Ekologicznie najczystszym źródłem wodoru mogłyby być przemysłowe (a nawet domowe!) bioreaktory z zielonymi algami. Ich budowa stanie się w przyszłości możliwa dzięki międzynarodowemu zespołowi naukowców, który po raz pierwszy dokładnie opisał przebieg reakcji chemicznych odpowiedzialnych za stabilność wytwarzania wodoru w środowisku tlenowym przez enzymy alg. Wodór, czyli paliwo coraz bliższej przyszłości. Dziś jego ekologicznie najczystszym źródłem jest woda i jej rozkład w procesie fotosyntezy, prowadzony przez glony pracujące w odpowiednich warunkach. Na drodze do skonstruowania wydajnych, a przy tym naprawdę zielonych (w przenośni i dosłownie) bioreaktorów stoi jednak poważna przeszkoda: hydrogenazy, enzymy bezpośrednio odpowiedzialne za produkcję wodoru, w obecności tlenu ulegają zniszczeniu. Czy można byłoby je uodpornić na wpływ atmosfery? Dotychczas nie było to możliwe, bo mechanizm ich degradacji przez tlen nie był dostatecznie dobrze rozumiany. Po raz pierwszy te złożone procesy udało się w pełni opisać dopiero teraz, w publikacji w prestiżowym czasopiśmie Nature Chemistry, przygotowanej przez zespół naukowców z Polski, Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Stanów Zjednoczonych. Wodór to w naszym otoczeniu pierwiastek powszechny. Jednak powszechność wcale nie znaczy, że jest on łatwo dostępny w dużych ilościach i za pomocą metod ekologicznie czystych - zauważa dr Adam Kubas z Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk (IChF PAN) w Warszawie, jeden ze współautorów publikacji, po czym podaje następujący przykład: Najprostszą metodą produkcji wodoru wydaje się elektroliza wody, ale ona jest prosta i w miarę ekologiczna tylko wtedy, gdy ma się do dyspozycji czysty prąd. Tymczasem prąd wytwarzany obecnie powstaje w procesach z prawdziwą ekologią mających niewiele wspólnego. Droga do ekologicznie naprawdę czystych zasobów wodoru okazuje się jednak prowadzić właśnie przez wodę - a konkretniej przez to, co w niej pływa. Algi, czyli glony, są obszerną grupą mikroorganizmów, które przetwarzają wodę i dwutlenek węgla w typowym procesie fotosyntezy i w jej wyniku wydzielają do otoczenia tlen. Od końca lat 90. ubiegłego wieku wiadomo jednak, że gdy w otoczeniu alg brakuje siarki, zamiast tlenu zaczynają one produkować... wodór. Powstaje on dzięki enzymom znanym jako hydrogenazy. Reakcje zachodzą w ściśle określonym miejscu we wnętrzu białka: w skomplikowanym centrum aktywnym, w którym kluczową rolę odgrywają dwa atomy żelaza (Fe-Fe) lub atom żelaza i atom niklu (Fe-Ni). Co więcej, szybko się okazało, że w warunkach naturalnych enzymy alg należą do najlepszych katalizatorów wodoru! Niestety, hydrogenazy mają poważną wadę: wystawione na działanie tlenu ulegają degeneracji i przestają działać. Tymczasem zapewnienie im środowiska beztlenowego w urządzeniach przemysłowych czy domowych byłoby bardzo trudne. Autorzy publikacji w Nature Chemistry przyglądali się reakcjom zachodzącym w hydrogenazach żelazowo-żelazowych (Fe-Fe). Naukowcom zależało zwłaszcza na zidentyfikowaniu ścieżek, którymi cząsteczki tlenu migrują z otoczenia do centrum aktywnego wewnątrz struktury białka, oraz zrozumieniu przebiegu reakcji zachodzących tam z ich udziałem. Nasze badania przypominały nieco szukanie dróg prowadzących przez nieznany labirynt, z tą różnicą, że zwykłe labirynty są duże i praktycznie dwuwymiarowe, a nasz był trójwymiarowy i mikroskopijnie mały. Na dodatek nie mogliśmy bezpośrednio zajrzeć do jego wnętrza! Dane eksperymentalne mówiły nam tylko o szybkości pewnych reakcji elektrochemicznych zachodzących w hydrogenazach w określonych warunkach - tłumaczy dr Kubas. Symulacje transportu gazów zrealizowano m.in. w University College London (UCL), University of Cambridge oraz w CIC nanoGUNE w San Sebastián. Obliczenia kwantowe związane z transformacjami tlenu w centrum aktywnym Fe-Fe dr Kubas rozpoczął na UCL, zakończył w IChF PAN. Wyniki teoretyczne skonfrontowano z eksperymentami elektrochemicznymi, w większości wykonanymi w Centre National de la Recherche Scientifique w Marsylii. Zespół badaczy zaproponował i zweryfikował pełny cykl katalityczny związany z reakcjami tlenu w centrum aktywnym hydrogenaz. W strukturze białek zidentyfikowano dwie ścieżki, wzdłuż których cząsteczki tlenu wnikają do centrum, przy czym jedna z nich okazała się szczególnie często uczęszczana. Stwierdzono także kluczową rolę dostępności elektronów w mechanizmie ochronnym. Dlaczego elektrony stały się ważne? Okazało się, że gdy brakuje ich w centrum aktywnym, reakcje z tlenem prowadzą do powstania rodników hydroksylowych, które niszczą białko. Jeśli jednak elektrony są dostępne, tlen może zostać zredukowany do zupełnie niegroźnej wody - wyjaśnia dr Kubas. W celu potwierdzenia poprawności nowego modelu katalitycznego naukowcy zaproponowali wprowadzenie pewnych drobnych modyfikacji w budowie badanych hydrogenaz. Zastępując jeden z małych aminokwasów na ścieżce transportu tlenu znacznie większym spodziewano się utrudnić migrację cząsteczek gazu do centrum aktywnego. Staranne eksperymenty z odpowiednio zmutowaną hydrogenazą potwierdziły te przypuszczenia i uwiarygodniły model. Badania nad hydrogenazami w IChF PAN są obecnie kontynuowane w ramach grantu SONATA Narodowego Centrum Nauki. W najbliższych latach ich celem będzie ustalenie naturalnych mechanizmów regulacji transportu elektronów, co pozwoliłoby zapobiec powstawaniu niszczycielskich rodników hydroksylowych (HO•). Jeśli prace zakończą się sukcesem, pierwszych wydajnych i w pełni ekologicznych bioreaktorów produkujących wodór można się spodziewać nie później niż za kilkanaście lat. « powrót do artykułu

Cisplatyna to jeden z najczęściej wykorzystywanych chemioterapeutyków. Tworzy wiązania krzyżowe między sąsiadującymi nićmi DNA oraz w obrębie tej samej nici, co prowadzi do śmierci (apoptozy) komórek. Dotąd naukowcy nie wiedzieli jednak, na które części genomu wpływa ona mocniej, a na które mniej. Ostatnie badania Chińczyków sporo wyjaśniły w kwestii miejsc wiązania cisplatyny. Wstępne wyniki opublikowane w piśmie Angewandte Chemie pokazują, że jednym z głównych celów cisplatyny jest genom mitochondriów (mtDNA). Komórki nowotworowe intensywnie replikują DNA. Kompleksy platyny hamują zaś replikację DNA, tworząc wiązania z atomami N(7) sąsiadujących guanin. Choć mechanizm działania był jasny, naukowcy dysponowali tylko pośrednimi dowodami dot. tego, jaką część genomu preferencyjnie "wybiera" cisplatyna. By znaleźć odpowiedź na to pytanie, Chengqi Yi i Chuan He z Uniwersytetu Pekińskiego opracowali uniwersalny system testowy "cisplatin-seq". Chińczycy bazowali na wzbogacaniu miejsc ze zmodyfikowanym przez cisplatynę DNA fragmentem pewnego białka (domeną A białka HMGB1; w jądrze komórkowym HMGB1 bierze udział w replikacji, rekombinacji, transkrypcji i naprawie DNA). Później wykonali sekwencjonowanie HTS (od ang. high-throughput sequencing). Jak wyjaśniają autorzy raportu, sekwencjonowanie zatrzymuje się w częściach genomu obranych na cel przez platynę. Dzięki cisplatin-seq wykrywano addukty cisplatyny i DNA w całym genomie. W ten sposób zweryfikowano przypuszczenie, że mtDNA jest szczególnie wrażliwe na działanie chemioterapeutyku. Pozbawione białek histonowych czy systemu NER [mechanizmu naprawy przez wycięcie nukleotydu] mtDNA okazało się głównym celem cisplatyny. W przyszłości naukowcy planują zastosować cisplatin-seq do profilowania adduktów cisplatyna-DNA podczas aplikacji różnych dawek leku. « powrót do artykułu

W 2020 roku w Japonii odbędą się Igrzyska Olimpijskie. Z tej okazji firma Cart!vator pracuje nad... latającym samochodem, którego kierowca ma zapalić znicz olimpijski. SkyDrive to ma być jednoosobowym pojazdem o długości 3,5 metra i szerokości 1,3 metra. Zostanie wyposażony w trzy koła oraz cztery śmigła służące do pionowego startu i lądowania oraz lotu. Pojazd ma zadebiutować w czasie ceremonii otwarcia Igrzysk, ale na tym się jego rola nie skończy. Jego twórca, Tsubasa Nakamura, ma nadzieję, że z czasem trafi on na masowy rynek. Prototypowy SkyDrive został już zaprezentowany w 2014 roku podczas Maker Faire Tokyo. Prototyp był pięciokrotnie mniejszy od oryginału. Inżynierowie z Cart!vator, grupy należącej do Toyoty, twierdza, że wystarczy im 30 milionów jenów (ok. 289 000 USD), by stworzyć prototyp zdolny do uniesienia człowieka. « powrót do artykułu

W jaskini w Parku Narodowym Sekwoi w Kalifornii odkryto krocionoga spokrewnionego z Illacme plenipes, zwierzęciem z największą liczbą odnóży na świecie (rekordzista miał ich aż 750, a średnia wynosi ok. 600). I. tobini, bo o nim mowa, to zaledwie drugi przedstawiciel rodzaju Illacme. Tajemniczy samiec został wysłany do Billa Sheara i Paula Marka, specjalistów od krocionogów, którzy od razu zorientowali się, z jak ważnym odkryciem mają do czynienia. Mimo że I. tobini ma "zaledwie" 414 odnóży, występują u niego podobne nietypowe cechy anatomiczne, co u kuzyna. Mowa m.in. o 200 gruczołach jadowych, długich włoskach wytwarzających jedwab i 4 penisach. Amerykanie podkreślają, że I. tobini ma też dziwny aparat gębowy o nieznanej funkcji. Drugi człon nazwy krocionoga - tobini - pochodzi od nazwiska Bena Tobina, biologa jaskiniowego ze Służby Parków Narodowych. Autorami publikacji z pisma ZooKeys są Jean Krejca, odkrywca I. tobini z Zara Environmental LLC, oraz wspomniani wcześniej Paul Marek z Virginia Tech i Bill Shear z Hampden-Sydney College. Marek podkreśla, że to niesamowite, że drugi gatunek z rodzaju gromadzącego stworzenia z największą liczbą odnóży odkryto tak blisko areału pierwszego (O.F. Cook i H.F. Loomis opisali I. plenipes w 1928 r. na podstawie 7 egzemplarzy znalezionych pod głazami z piaskowca w małej dolinie nieopodal San Juan Bautista; to ok. 240 km od badanej obecnie jaskini). « powrót do artykułu

HBO, CNN, Cartoon Network oraz studia filmowe Warner Bros. oraz New Line Cinema już wkrótce staną się własnością telekomunikacyjnego giganta AT&T. Media potwierdziły bowiem krążące od kilku dni pogłoski o przejęciu Time Warner przez firmę telekomunikacyjną. Transakcja, o wartości 85,4 miliarda USD, będzie jedną z największych w dziejach. Przedstawiciele AT&T poinformowali, że zakup zostanie opłacony częściowo gotówką, a częściowo akcjami. Jeszcze w piątek sesja giełdowa zamknęła się wyceną Time Warner na poziomie 89,48 USD za akcję. Kwota, jaką zapłaci AT&T oznacza wycenę akcji na poziomie 107,50 USD. Akcje AT&T na zamknięciu piątkowej sesji były wyceniane na 37,49 USD. Dzięki przejęciu Time Warner AT&T będzie mogło zaoferować swoim klientom zarówno internet przewodowy jak i bezprzewodowy, sygnał telewizji satelitarnej, będzie też produkowało wiele filmów i seriali, z najbardziej chyba obecnie popularną "Grą o ton". Dla rynków mediów transakcja to kolejny sygnał pokazujący, że media media muszą się konsolidować, by przetrwać. Rozumie to Rupert Murdoch i należące doń 21th Century Fox, które już przed dwoma laty próbowało kupić Time Waner. Obrońcy praw konsumentów obawiają się jednak wzrostu cen. Senator Al Franken już stwierdził, że transakcja to sygnał alarmowy dla rynku. AT&T zdecydowało się na zakup Time Warner idąc w ślady Comcastu, który w 2011 roku przejął NBC Universal, tworząc koncern łączący dostawcę usług i producenta mediów. W najbliższych lata największym wyzwaniem dla AT&T będzie Comcast. Dostawcy telewizji kablowej konkurują z AT&T na rynku internetu szerokopasmowego, płatnej telewizji i rynku biznesowym, wkrótce rzucą wyzwanie na rynku bezprzewodowego internetu - mówi Jonathan Chaplin, analityk z New Street Research. Transakcja pomiędzy AT&T a Time Warner ma zostać zakończona w 2017 roku. Pod warunkiem, że wyrażą na nią zgodę urzędy antymonopolowe. A może nie być to łatwe. Pomysł łączenia w jednym ręku producenta treści i jego dostawcy zyskuje coraz więcej przeciwników, tym bardziej, że proces taki na rynku USA trwa już od pewnego czasu. Inni przypominają, że niedawno AT&T nie pozwolono na przejęcie T-Mobile. Republikański kandydat na prezydenta, Donald Trump, już zapowiedział, że jeśli wygra wybory, zablokuje transakcję. Dyrektor wykonawczy AT&T Randall Sephenson jest jednak dobrej myśli: to nie jest umowa z T-Mobile. Żaden konkurent nie zostanie usunięty z rynku wskutek tego przejęcia. Warto jednak pamiętać, że urzędnicy przez dwa lata analizowali transakcję pomiędzy Comcastem a NBC zanim wyrazili zgodę na jej przeprowadzenie. « powrót do artykułu

Nowe badania wskazują, że - wbrew przyjętemu przez naukę poglądowi - Afryka nie staje się coraz bardziej sucha. Ich autorzy twierdzą, że w ciągu ostatnich 1,3 miliona lat susze na Czarnym Lądzie zmniejszyły swój zasięg, a kontynent jest poddawany cyklom bardziej suchych i bardziej wilgotnych warunków. Cykle takie trwają 100 000 lat. Jeśli naukowcy mają rację, to stawia to pod znakiem zapytania hipotezę, jakoby to coraz bardziej suchy klimat zmusił przodków człowieka do opuszczenia drzew i przeniesienia sie na sawannę. Grupa badawcza, na której czele stał profesor Josef Werne z University of Pittsburgh, a w skład której wchodzili naukowcy z USA, Australii, Chile i Holandii, przeanalizowała rdzenie pobrane z dna jeziora Malawi. Wcześniejsze badania klimatu Afryki skupiały się głównie na północnej części kontynentu, stąd też wzięła się hipoteza o jego pustynnieniu i hipoteza o przyczynach przejścia przodków człowieka z lasów do sawann. Wcześniej nie badano też rdzeni z jeziora Malawi, gdyż jest ono głębokie, co skutecznie uniemożliwiało pobranie odpowiednich próbek. Werne i jego zespół wykorzystali barkę i specjalnie zmodyfikowany sprzęt do poszukiwania ropy naftowej, dzięki czemu mogli pobrać rdzeń o długości 380 metrów. Jego analiza pozwoliła odkryć cykl zmian wilgotności w Afryce. Uczeni mogli też stwierdzić, że południowa część Afryki Wschodniej staje się coraz bardziej wilgotna. Wspomniany projekt badawczy prowadzony jest przez ponad 20 lat. Odpowiednie próbki z dna jeziora Malawi udało się uzyskać dopiero w roku 2005. « powrót do artykułu

Tesla prowadzi coraz bardziej zaawansowane prace nad w pełni autonomicznym samochodem. Technologia nie jest jeszcze gotowa do rynkowego debiutu, jednak Elon Musk twierdzi, że pod koniec 2017 roku jeden z samochodów Tesli będzie w stanie samodzielnie przejechać z Nowego Jorku do Los Angeles. To trasa o długości około 4500 kilometrów. Na razie, jak mówi Musk, samochody nie są w stanie w pełni samodzielnie poruszać się po drogach, a ogranicza je sprzęt, jaki Tesla w nich instaluje. Jednak do pojazdów trafia coraz więcej kamer i czujników, udoskonalane jest oprogramowanie, a w najnowszych modelach Tesla instaluje komputery 40-krotnie szybsze niż dotychczas. To po prostu superkomputer w samochodzie - stwierdził Musk. Paradoksalnie nowe samochody wyposażone w większą ilość sprzętu będą miały początkowo mniejsze możliwości niż stare modele. Miną miesiące, zanim Tesla stworzy i przetestuje oprogramowanie optymalnie wykorzystujące możliwości nowego sprzętu. Sytuacja zmieni się jednak szybko. O ile dzisiejszy Autopilot Tesli jest przeznaczony do samodzielnego prowadzenia pojazdów po autostradach, to nowy system ma działać w miastach, wśród pieszych, rowerzystów i na skrzyżowaniach. Obecni posiadacze pojazdów Tesli nie będą jednak mogli skorzystać z przyszłych udogodnień. Nowe systemy będą tak złożone, że aktualizacja nie jest możliwa. To tak jakby próbować przeszczepić rdzeń kręgowy - mówi Musk. Zanim można będzie skorzystać z nowego oprogramowania, będzie ono testowana na milionach kilometrów dróg. Będzie pracowało w tle i nie będzie podejmowało żadnych działań, jednak zbierane przezeń dane posłużą inżynierom Muska do jego oceny i rozwoju. Elon Musk twierdzi, że autonomiczne samochody będą znacznie bardziej bezpieczne niż pojazdy kierowane przez ludzi. « powrót do artykułu

Skórę żab Lithodytes lineatus pokrywają związki "obłaskawiające" mrówki-liściarki z rodzaju Atta. Dzięki temu mogą spokojnie budować gniazdo i rozmnażać się wśród nich. Substancje te pozwalają żabie wtopić się w otoczenie, bo imitują własne sygnały chemiczne mrówek - wyjaśnia André Barros z Narodowego Instytutu Badania Amazonii. Mrówki nie gryzą L. lineatus, choć w stosunku do innych żab i zwierząt wchodzących im w drogę są naprawdę agresywne. Chemiczna mimikra jest przeważnie wykorzystywana przez pasożytnicze bezkręgowce, które w ten sposób ukrywają się w koloniach owadów społecznych. Zjawisko tego rodzaju jest wśród kręgowców rzadsze, a wśród żab nawet bardzo rzadkie (dotąd opisano je tylko u 2 afrykańskich gatunków). Ponieważ do rozpoznawania i komunikacji z innymi członkami kolonii mrówki wykorzystują feromony, autorzy publikacji z pisma Behavioral Ecology and Sociobiology dywagowali, że skórę L. lineatus musi pokrywać związek tego rodzaju. To dlatego mrówki postrzegają płaza jako przyjazną jednostkę. Brazylijczycy przeprowadzili 2 eksperymenty. W ramach pierwszego w szklanym akwarium umieszczano L. lineatus, 4 podobne gatunki oraz mrówki z rodzaju Atta. Oprócz L. lineatus wszystkie gatunki były atakowane przez owady i próbowały uciec. W drugim sprawdzano, co się stanie, gdy skórę popularnych w Amazonii żab Rhinella major pokryje się wydzieliną L. lineatus lub wodą destylowaną. Płazy wkładano do gniazd mrówek. Żabom z pierwszej grupy nic się nie działo, reszta stawała się obiektem ataków. Wykazaliśmy, że na skórze L. lineatus występują związki, które zapobiegają atakom 2 gatunków liściarek. Po co żabom mieszkanie z mrówkami? Barros sądzi, że chodzi o stabilny mikroklimat i wyższą wilgotność mrowiska. Sprzyjają one rozmnażaniu żab i rozwojowi jaj. « powrót do artykułu

Spadki poziomu tlenu w otoczeniu mogą zresetować zegar biologiczny myszy. Naukowcy upatrują w tym sposobu na zespół nagłej zmiany strefy czasowej (ang. jet lag). Gad Asher i jego współpracownicy z Instytutu Nauki Weizmanna zastanawiali się, czy tlen może wpływać na rytmy biologiczne, ponieważ jego wchłanianie u zwierząt zmienia się równolegle do posiłków czy temperatury. Izraelczycy wykazali, że zmiana stężenia tlenu w komórkach o 3% dwa razy dziennie synchronizuje komórki myszy z rytmem okołodobowym. Podejrzewali, że łącznikiem między tlenem a zegarem biologicznym jest czynnik transkrypcyjny HIF1α, bo odgrywa on ważną rolę w homeostazie tlenu w komórce (jest jednym z najważniejszych czynników odpowiadających za zmiany ekspresji genów indukowane niedotlenieniem). Przypuszczenia naukowców się potwierdziły, bo stwierdzono, że komórki z niskim HIF1α nie synchronizują się w odpowiedzi na zmiany stężenia tlenu. Na razie nie wiadomo jednak, jak dokładnie HIF1α wpasowuje się w "rdzeń" zegara. Niesamowicie było obserwować, że nawet niewielkie zmiany poziomu tlenu wystarczą do skutecznego zresetowania zegara biologicznego - podkreśla Asher. Podczas eksperymentów na myszach, które, tak jak ludzie, są podatne na zespół nagłej zmiany strefy czasowej, zwierzętom najpierw pozwalano jeść, spać i biegać w kołowrotku w klimatyzowanym pomieszczeniu. Sama zmiana poziomu tlenu nie wpływała na rytmy okołodobowe, ale przy 6-godzinnym przesunięciu do przodu godzin z oświetleniem zmiany stężenia O2 pomagały szybciej dostosować zwyczaje związane z odżywianiem, snem i ruchem do nowych realiów. Autorzy publikacji z pisma Cell Metabolism stwierdzili także, że niewielki spadek stężenia tlenu 12 godzin przed lub 2 godziny po przesunięciu dziennego oświetlenia o 6 godzin miał podobny skutek (zjawisko to było zależne od poziomu HIF1α ). Naukowcy podkreślają, że choć pasażerowie mogą się czuć lepiej w kabinach z wyższym ciśnieniem (obecnie dostosowuje się je do ciśnienia panującego na wysokości 2400 m), może to upośledzać zdolność organizmu do radzenia sobie z zespołem nagłej zmiany strefy czasowej. Teraz Izraelczycy zamierzają zbadać, jak na zegar biologiczny oddziałują wyższe stężenia tlenu. Wykazaliśmy, że tlen działa u gryzoni, ale interesująco byłoby zbadać, czy O2 może zresetować zegar biologiczny bakterii, roślin, muszek i innych organizmów, podsumowuje Asher. « powrót do artykułu

W zapisie kopalnym wykryto pierwszy dowód na występowanie dominującej ręki u przedneandertalczyka. W przednich zębach ze skamieniałej szczęki Homo habilis (człowieka zręcznego) sprzed 1,8 mln lat wykryto bowiem nacięcia o charakterystycznym układzie. Dotąd wiedzieliśmy, że lateralizacja mózgu H. habilis bardziej przypominała naszą niż małp. [Jak widać] rozciąga się to na kluczową cechę, jaką jest ręczność - podkreśla prof. David Frayer z Uniwersytetu Kansas. Zespół, którego artykuł ukazał się na łamach Journal of Human Evolution, badał ślady nacięć na powierzchni wargowej przednich zębów szczęki osobnika znanego jako OH-65. Znaleziono ją w kanale strumienia w wąwozie Olduvai w Tanzanii. Jak wyjaśnia Frayer, głębokie nacięcia, które widać tylko na powierzchni wargowej przednich zębów, skręcają od dołu po lewej stronie w prawo. Analiza wykazała, że takie ślady mogły powstać w sytuacji, gdy OH-65 ciął pokarm kamiennym narzędziem trzymanym w prawej ręce, przytrzymując przy tym materiał w ustach i naciągając go ręką lewą. Choć nacięcia widać gołym okiem, by określić ich układ i kąt, posłużono się mikroskopem. Biorąc pod uwagę kierunek nacięć, jest oczywiste, że OH-65 był praworęczny. Teraz naukowcy chcą poszukać podobnych śladów u innych hominidów. Liczne kierunki badań wskazują na prawdopodobieństwo, że reorganizacja mózgu, wykorzystanie narzędzi i dominującej dłoni pojawiły się wcześnie w linii ludzkiej. Choć ręczność i język są kontrolowane przez różne systemy genetyczne, istnieje między nimi słaba zależność, bo obie funkcje mają swoje korzenie w lewej półkuli mózgu. Współcześnie 90% ludzi jest praworęcznych. Dla odmiany u małp ręczność rozkłada się po połowie. « powrót do artykułu

Japońsko-amerykański zespół naukowy odkrył, że jeden z aminokwasów egzogennych - walina - odgrywa kluczową rolę w tworzeniu się komórek macierzystych krwi. Odkrycie to może prowadzić do stworzenia alternatywnych wobec radio- i chemioterapii sposobów leczenia nowotworów krwi. Walina, jako aminokwas egzogenny, musi być dostarczany wraz z pożywieniem. Podczas eksperymentów zauważono, że po 2-4 tygodniach przerwy w dostarczaniu waliny organizmy myszy przestały produkować nowe komórki krwi. Badania laboratoryjne sugerują, że komórki ludzkiej krwi również są uzależnione od waliny. Naukowcy mówią, że jeśli potwierdzi się rola waliny w tworzeniu komórek krwi, to niewykluczone, że u pacjentów, u których z powodu nowotworu konieczny jest przeszczep szpiku kostnego nie trzeba będzie stosować radio- i chemioterapii. Wystarczy na jakiś czas pozbawić ich waliny, a wówczas ich własne komórki ulegną zniszczeniu. Hiromitsu Nakauchi, jeden z autorów badań, nie wyklucza nawet, że pozbawienie pacjentów waliny zabiłoby komórki będące źródłem nowotworu. Byłoby wspaniale, jeśli można byłoby wykorzystać taką prostą i potencjalnie mniej szkodliwą terapię do leczenia białaczki. Mam nadzieję, że tak się stanie - stwierdza uczony. Camilla Forsberg z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Cruz, która specjalizuje się w badaniach nad komórkami macierzystymi krwi, jest zachwycona odkryciem swoich kolegów. Jestem podekscytowana tym, jak podstawowe rzeczy potrafią nas zaskakiwać - mów. Jej zdaniem niezwykle ważne jest teraz sprawdzenie, dlaczego komórki macierzyste krwi są tak czułe na obecność waliny. Być może inne komórki w naszym organizmie są w szczególny sposób wrażliwe na pozostałe 19 aminokwasów, z których 9 to aminokwasy egzogenne. Zdaniem Forsberg, należy to zbadać. Z kolei Linheng Li ze Stowers Institute for Medical Research mówi, że znaczenie waliny nie jest dla niego zaskakujące. Zauważa bowiem, że u niektórych wegetarian spożywających dietę ubogą w białko, dochodzi do anemii. Potwierdzenie roli waliny w tworzeniu komórek macierzystych krwi u ludzi nie będzie proste i zajmie sporo czasu. Jednak wysiłek może się opłacić, gdyż terapia z deprywacją waliny mogłaby być potencjalnie bezpieczniejsza np. dla kobiet w ciąży od radio- i chemioterapii. Na razie jednak nie wiadomo nawet, jak organizm człowieka reaguje na pozbawienie go waliny i jak długo trwa, zanim przestanie produkować komórki krwi. W czasie najnowszych badań Nakauchi i koledzy z zespołu z powodzeniem leczyli myszy z białaczką pozbawiając je waliny i przeszczepiając szpik, bez konieczności stosowania chemio-czy radioterapii. Część myszy jednak padła właśnie z powodu braku waliny, która bierze udział w procesach metabolicznych i naprawie komórek. Ludzi dość łatwo można by pozbawić waliny, odżywiając ich specjalną dożylną dietą. Problemy mogłyby się pojawić, gdyby dietę taką trzeba było kontynuować przez tygodnie lub miesiące. Naukowcy odkryli też, że komórki ludzkiej krwi nie namnażają się, gdy nie otrzymują waliny. Już po tym odkryciu naukowcy zauważyli, że już przed 70 laty zjawisko takie opisał w Science laureat Nagrody Nobla Arthur Kronberg. Inne komórki macierzyste, a także komórki nowotworowe, mogą być w podobny sposób uzależnione od innych aminokwasów. Chciałbym to zbadać - mówi Nakauchi. « powrót do artykułu

Ray Tregaskis, dyrektor wydziału sztuki azjatyckiej w australijskim domu aukcyjnym Mossgreen badał XIV-wieczną drewnianą rzeźbę buddyjską, gdy zauważył coś niezwykłego. Wewnątrz rzeźby ukryto kawałek papieru, a gdy Tregaskis go wydobył, okazało się, że trzyma w ręku 700-letni banknot z dynastii Ming - jeden z pierwszych drukowanych chińskich środków płatniczych. O ile wiadomo, to pierwszy przypadek znalezienia banknotu wewnątrz drewnianej rzeźby buddyjskiej. Byliśmy zaskoczeni, a po przetłumaczeniu tekstu, bardzo podekscytowani - mówi odkrywca. Wewnątrz złoconych buddyjskich rzeźb z brązu często znajduje się zwoje z mantrami, relikwie, zboże czy kamienie półszlachetne umieszczone tam przez mnicha. Jednak nigdy wcześniej nie słyszeliśmy o znalezieniu pieniędzy wewnątrz drewnianej rzeźby - mówi Luke Guan, specjalista ds. sztuki azjatyckiej w Mossgreen. Nie wiadomo, kto i dlaczego schował pieniądze w rzeźbie, jednak banknot ułatwił datowanie rzeźby. Specjaliści sądzą, że pieniądze umieścił jej właściciel, który zamówił u rzemieślnika naprawienie rzeźby. Miało to miejsce 40-50 lat po tym, jak rzeźba powstałą. Banknot i styl wykonania rzeźby wskazują, że powstała ona w XIV wieku, w czasie panowania Hongwu (1368-1398), pierwszego cesarza z dynastii Ming. Wspomniana rzeźba to głowa luohana, osoby, która przeszła przez wszystkie etapy oświecenia i osiągnęła nirwanę. Głowa była prawdopodobnie częścią większego zestawu podobnych 16-500 rzeźb będących przedmiotami kultu w buddyjskich świątyniach. Interesujący jest też sam banknot. Za czasów cesarza Hongwu Chiny prowadziły ożywiony handel międzynarodowy i zastępowały złote oraz srebrne monety pieniądzem papierowym. Na banknocie widzimy trzy czerwone pieczęcie oraz napis, który informuje: Banknot ten spełnia tę samą funkcję co monety i został zatwierdzony przez Departament Finansów. Ci, którzy podrabiają banknoty zostaną ścięci, a osoby, która poinformuje o działaniu fałszerzy zostanie wynagrodzona 250 srebrnymi liangami oraz całym majątkiem przestępcy. Widnieje też tam data: Trzeci rok ery Hongwu. Banknot o nominale 1 guana odpowiadał wartością 1 lianga srebra. Miał nominalną wartość około 98 dzisiejszych dolarów. Dom aukcyjny może go sprzedać za 2-4 tysięcy USD. Rzeźba i banknot będą zostaną wystawione w Melbourne (21-23 października), Londynie (3-6 listopada) i Hongkongu (24-27 listopada). W grudniu wrócą do Sydney, gdzie zostaną sprzedane na aukcji. Przedstawiciele Mossgreen spodziewają się, że za sprzedane razem przedmioty osiągną cenę 30-45 tysięcy dolarów. « powrót do artykułu

Brunatna tkanka tłuszczowa (ang. brown adipose tissue, BAT) uwalnia czynniki sygnalizacyjne uruchamiające metabolizm tłuszczów i cukrów. W ramach badania, którego wyniki ukazały się w piśmie Nature Reviews Endocrinology, udowodniono, że BAT nie tylko jest motorem termogenezy, ale i pełni funkcje endokrynne. Tradycyjnie brunatną tkankę tłuszczową postrzega się jako narząd do spalania kalorii, ale my dostrzegliśmy jej rolę endokrynną - podkreśla prof. Francesc Villarroya z Uniwersytetu Barcelońskiego. Jak wyjaśnia Hiszpan, nowa wizja BAT przypomina odkrycia z końca ubiegłego wieku dotyczące białej tkanki tłuszczowej (ang. white adipose tissue, WAT). Do lat 80. ludzie wierzyli, że WAT to zwykły magazyn tłuszczu. Od lat 90., po odkryciu leptyny, hormonu uwalnianego przez WAT, znaleziono jeszcze inne adipokiny. Naukowcy wyjaśniają, że przy nasilonym utlenianiu BAT może wysyłać serie sygnałów do całego organizmu, w tym mózgu, by uruchomić globalny metabolizm oksydacyjny. Teraz specjaliści muszą zidentyfikować wszystkie uwalnianie czynniki (batokiny), a także ustalić mechanizm działania docelowych narządów. Jako punkty regulacji uczucia głodu i pragnienia biała tkanka tłuszczowa, wątroba, serce oraz prawdopodobnie trzustka i serce stanowią docelowe narządy batokin. Czynniki endokrynne uwalniane przez BAT modulują układowy metabolizm niebezpośrednio via ośrodkowy układ nerwowy. Poza tym czynnik wzrostu fibroblastów 21 (ang. fibroblast growth factor 21, FGF21), interleukina 6 (IL-6) i być może białko BMP8b oddziałują na aktywność sympatycznego układu nerwowego oraz zachowania okołodobowe czy żeńskie funkcje endokrynne. Co ważne, wiemy, że niektóre czynniki uwalniane przez WAT, np. FGF21, potrafią pokonywać barierę krew-mózg i oddziałują na [różne] obszary mózgu. Podczas badań na myszach ustalono, że u zwierząt po przeszczepie BAT zmniejsza się cukrzyca. Wg naukowców, BAT uwalnia czynniki sprzyjające wykorzystaniu glukozy i wrażliwości na insulinę. Generalnie profil metaboliczny staje się zdrowszy. Na dalszych etapach studium zespół będzie musiał ocenić, czy wszystkie batokiny uwalniane u zwierząt występują też w brunatnej tkance tłuszczowej ludzi i czy zachowują się w ten sam sposób. W przyszłości batokiny mogłyby posłużyć jako wzór do projektowania leków. W przypadku otyłych pacjentów z niewielką ilością aktywnej BAT i zapewne z mniejszymi ilościami wydzielanych batokin pierwszym krokiem stanie się podanie tych cząsteczek [...]. « powrót do artykułu

Niewielki lodowy obiekt L91 ma nie tylko jedną z najdłuższych orbit wokół Słońca, ale również może wskazywać na istnienie tajemniczej dziewiątej planety Układu Słonecznego. L91 został odkryty za pomocą Canada-France-Hawaii Telescope na Hawajach w ramach Outer Solar System Origins Survey. Nie znamy masy ani rozmiarów obiektu, ale wiemy, że L91 nigdy nie zbliża się do Słońca na odległość mniejszą niż 50 jednostek astronomicznych. Oddala się zaś od naszej gwiazdy na odległość 1430 j.a. Wykonanie pełnego obiegu wokół Słońca zajmuje mu ponad 20 000 lat. Odkrywcy L91 uważają, że do powstania tak wydłużonej orbity mogła przyczynić się gwiazda, która w przeszłości znalazła się niedaleko Układu Słonecznego lub też sama grawitacja Drogi Mlecznej. Ich zdaniem L91 mógł mieć w przeszłości bardziej kołową orbitę, jednak przez miliardy lat ulegał wpływowi grawitacyjnemu Neptuna, wskutek którego jego orbita wydłużyła się poza Obłok Oorta. Wtedy też przelatująca gwiazda lub wpływ grawitacyjny Drogi Mlecznej wydłużyły ją jeszcze bardziej. Nie jest to niemożliwe, ale taki scenariusz nie jest potrzebny - uważa z kolei Konstantin Batygin z California Institute of Technology, który wraz z Mike'em Brownem znalazł pośrednie dowody na istnienie dziewiątej planety. Zdaniem Batygina to właśnie nieznana planeta mogła spowodować tak wydłużoną orbitę L91. Michele Bannister z Queen's University Belfast stojąca na czele zespołu, który odkrył L91, przeprowadziła wraz ze swoimi kolegami symulację wpływu dziewiątej planety na L91, jednak wynika z niej, iż wówczas obiekt miałby inną orbitę. Batygin odpowiada, że scenariusz z galaktycznym holem grawitacyjnym jest mniej prawdopodobny niż wpływ Dziewiątej. « powrót do artykułu

Kości ze stanowiska archeologicznego na Orkadach pokazują, że ok. 5 tys. lat temu w młodszej epoce kamienia norniki były tam pieczone bądź gotowane. Później prawdopodobnie je zjadano. Być może chodziło też o kontrolę liczby szkodników. Jak podkreślają naukowcy, to pierwszy dowód na wykorzystanie gryzoni w neolicie w Europie. Osmalone kości znaleziono z odpadami po innych pokarmach. Dr Jeremy S. Herman z Muzeum Narodowego Szkocji podkreśla, że odkryto ich naprawdę dużo. Sterty kości (głównie norników z Orkadów, ale i myszarek zaroślowych) gromadziły się przez wiele, być może nawet kilkaset, lat. Nornik z Orkadów (Microtus arvalis orcadensis) jest uznawany za podgatunek nornika zwyczajnego (Microtus arvalis). Ponieważ niektóre szczątki są osmalone, sądzimy, że gryzonie pieczono. Możliwe, że ludzie je zjadali, co wyjaśniałoby tak liczną obecność kości w obszarach mieszkalnych. Małe nornice stanowiły drobną, ale pełną białka przekąskę. Kości ze stanowiska Skara Brae odkryto w latach 70. (wykopaliska prowadzono w latach 1972-73 oraz 1977; archeolodzy otrzymali 1,1 kg przesianego materiału kostnego mikrossaków, z czego 815 g można było przypisać gryzoniom). Później naukowcy prowadzili żmudne badania 30.524 fragmentów kostnych, w tym 8369 zębów. Ustalili m.in., że pochodzą one od co najmniej 1674 zwierząt. Genetyczne badania wykazały ostatnio, że nornik z Orkadów pochodzi z terenu dzisiejszej Belgii. Wszystko wskazuje na to, że gryzonie trafiły na wyspy z bydłem i jeleniami szlachetnymi. Przetransportowali je tu wcześni rolnicy albo handlarze. « powrót do artykułu

Europejska Agencja Kosmiczna obawia się, że utraciła marsjański lądownik. Schiparelli trafił na powierzchnię Marsa w ramach rozpoczętej w marcu misji ExoMars. Zgodnie z planem oddzielił się on od pojazdu Trace Gas Orbiter (TGO) i rozpoczął procedurę lądowania. W trakcie jej trwania lądownik przesyłał dane do TGO, a ten przekazywał je na Ziemię, gdzie były przechwytywane przez Giant Metrewave Radio Telescope w Indiach. Informacje z TGO przechodziły też przez obecny na orbicie Czerwonej Planety Mars Express. Ich wstępna analiza pokazuje, że Schiparelli z powodzeniem wykonał większość zadań związanych z trwającym 6 minut przejściem przez atmosferę Marsa. Wiadomo, że lądownik spowolnił, odrzucił osłonę termiczną i rozwinął spadochron. Niestety, na krótko przed spodziewanym dotknięciem powierzchni Marsa, Schiparelli zamilkł. Obecnie specjaliści z centrum operacyjnego ESA w Darmstad analizują oba zestawy danych (jeden z teleskopu w Indiach, drugi z Mars Express), by dowiedzieć się, skąd wzięły się różnice pomiędzy nimi. Lepsze zrozumienie sytuacji będzie wymagało szczegółowej analizy danych telemetrycznych z TGO. Podczas gdy Schiparelli wykonywał manerw lądowania orbiter miał za zadanie przeprowadzić - i przeprowadził - ważny manewr posadowienia się na orbicie Marsa. Na razie specjaliści zauważyli, że przez większą część lądowania wszystko przebiegał prawidłowo. Wydaje się jednak, że odrzucenie osłony termicznej i rozwinięcie spadochronu nastąpiło wcześniej niż powinno. Potwierdzono też odpalenie silników rakietowych, niewykluczone jednak, że uruchomiły się one zbyt szybko. Eksperci próbują się teraz dowiedzieć, na jakiej wysokości do tego doszło. Po wczorajszych wydarzeniach mamy na orbicie Marsa wyjątkowy orbiter gotowy do prowadzenia misji naukowych i wsparcia misji łazika ExoMars planowanej na rok 2020. Głównym zadaniem lądownika Schiparelli było przetestowanie europejskich technologii lądowania na Marsie. Częścią tej misji było przesyłanie danych, dzięki czemu możemy dowiedzieć się, co się wydarzyło i przygotować się na przyszłość - mówi dyrektor generalny ESA Jan Wörner. Jeśli chodzi o moduł Schiparelli, to mamy dane, które pozwolą nam w pełni zrozumieć, dlaczego nie wszystkie etapy lądowania miały miejsce i dlaczego nie doszło do miękkiego lądowania - stwierdził David Parker, dyrektor ds. lotów załogowych i eksploracji robotycznej ESA. « powrót do artykułu

Ograniczenie liczby spożywanych kalorii dobrze wpływa na mózg. Naukowcy ustalili właśnie, że zmniejszenie liczby kalorii o 40% chroni neurony przed uszkodzeniem przez nadmiar wapnia, związany z różnymi chorobami neurodegeneracyjnymi, np. alzheimerem. Badania na modelach zwierzęcych pokazały, że istnieje związek między jedzeniem mniej a dłuższym życiem. Nie znano jednak mechanizmu molekularnego, leżącego u podłoża tego zjawiska. Zespół z Center for Research on Redox Processes in Biomedicine (Redoxoma) przeprowadził serię eksperymentów. Wykazały one m.in., że zmniejszenie liczby spożywanych kalorii o 40% nasila retencję (magazynowanie) wapnia w mitochondriach w sytuacji, gdy wewnątrzkomórkowy poziom tego pierwiastka jest patologicznie wysoki. W przypadku mózgu oznacza to zapobieganie obumieraniu neuronów, związanemu z chorobami Alzheimera i Parkinsona, udarem czy padaczką. Bardziej niż na promowaniu oszczędnego jedzenia powinniśmy się skupić na zrozumieniu mechanizmów, które sprawiają, że nieprzesadzanie z liczbą kalorii jest lepsze dla zdrowia. W ten sposób będzie można zidentyfikować nowe cele dla leków na różne choroby - twierdzi Ignacio Amigo. Jak wyjaśnia Brazylijczyk, wapń bierze udział w komunikacji między neuronami, ale alzheimer i inne choroby neurologiczne powodują, że wskutek nadmiernej aktywacji receptorów glutaminianu do komórek mózgu napływa za dużo kationów wapnia (stan ten nazywa się ekscytotoksycznością i może uszkadzać, a nawet zabijać neurony). By zbadać wpływ postu na ekscytotoksyczność, Brazylijczycy porównywali grupy myszy i szczurów. Zwierzętom z grupy kontrolnej pozwalano przez 14 tygodni jeść i pić do woli (pod koniec eksperymentu miały one nadwagę). W pozostałych grupach liczbę kalorii ograniczono o 40% (40% odjęto od średniej liczby kalorii w grupie kontrolnej). Te gryzonie nie miały nadwagi i pozostały zdrowe. By uniknąć niedożywienia, podawaliśmy im witaminy i minerały. W ramach testu zwierzętom aplikowano kwas kainowy - analog glutaminaniu, który tak jak on powoduje napływ Ca2+ do neuronów. U gryzoni przez nadmierną aktywacje receptorów glutaminianu w hipokampie może on prowadzić do obumierania neuronów, drgawek i uszkodzenia mózgu. By uniknąć śmierci zwierząt, naukowcy podali niewielką dawkę kwasu. W grupie kontrolnej wywołał on drgawki, zaś na grupę z ograniczeniem liczby kalorii nie miał żadnego wpływu. Wiedząc, że wcześniejsze badania pokazały, że przed ekscytotoksycznością chroni zwiększony wychwyt wapnia przez mitochondria, zespół z Redoxomy postanowił sprawdzić, czy tak właśnie było w przypadku badanych gryzoni. Wyizolowano mitochondria z neuronów szczurów i porównano je między grupami. Gdy dodaliśmy wapń do pożywki, obserwowaliśmy wyższy poziom wychwytu mitochondrialnego w grupie poszczącej. W dalszym etapie eksperymentu posłużono się cyklosporyną, lekiem zwiększającym retencję wapnia. Okazało się, że o ile spowodował on wzrost magazynowania wapnia w mitochondriach grupy kontrolnej, o tyle w grupie poszczącej nic się nie zmieniło. Dobrze znamy cel cyklosporyny w mitochondriach. Wiąże się tam ona z białkiem zwanym cyklofiliną D, prowadząc do zwiększonej retencji wapnia. W przypadku zwierząt jedzących do woli i poszczących nie zaobserwowano jednak różnic w zakresie cyklofiliny D. Stąd pomysł, by zbadać poziom innych białek, które mogą wpływać na działanie cyklofiliny. Dzięki temu autorzy publikacji z pisma Aging Cell odkryli, że głodzenie powoduje wzrosty poziomu sirtuiny SIRT3, która może modyfikować budowę cyklofiliny D (usuwa grupę acetylową). Tak jak poprzednicy Brazylijczycy zauważyli także, że w mitochondriach zwierząt z grupy eksperymentalnej zwiększa się aktywność enzymów antyoksydacyjnych: peroksydazy glutationowej, reduktazy glutationowej czy dysmutazy ponadtlenkowej. Naukowcy uważają, że poprawia to zdolność radzenia sobie z mózgowym stresem oksydacyjnym. « powrót do artykułu

Archeolog Tomos Proffitt z Oxford University specjalizuje się w kamiennych narzędziach wykonywanych przez naszych przodków. Pisał na ten temat doktorat. W styczniu jego kolega, Michael Haslam, przyniósł mu do analizy kamienne artefakty. Część z nich wyglądała jak kwarcowe zaostrzone kamienne narzędzia wykonywane 2-3 miliony lat temu we wschodniej Afryce przez przodków Homo sapiens. Haslam poinformował Proffitta, że w rzeczywistości wykonane w ciągu ostatnich dwóch lat przez... brazylijskie kapucynki. Byłem zaszokowany. Pisałem doktorat z kamiennych narzędzi wykonanych przez człowieka. Uczyłem się, jak robić takie narzędzia. Gdy oglądałem te artefakty, wyglądały one na wykonane ludzką ręką - przyznaje Proffitt. Naukowcy postanowili bliżej przyjrzeć się artefaktom kapucynek, a wyniki ich badań ukazały się w najnowszym numerze Nature. Okazało się, że kapucynki przypadkowo nadają kamieniom różne kształty, uderzając nimi o podłoże. Część naukowców zauważyła, że badania Proffitta i Haslama każą ponownie zastanowić się nad przypisaniem różnych kamiennych artefaktów celowemu ludzkiemu działaniu, w tym przypisywane człowiekowi najstarsze kamienne narzędzia pochodzące sprzed 3,3 miliona lat, a znalezione na terenie Kenii. To bardzo ważna praca. Kapucynki przypadkowo tworzą przedmioty, które były dotychczas uznawane za kamienne narzędzia - mówi Susana Carvalho, archeolog z Uniwersytetu Oksfordzkiego. Nie od dzisiaj wiadomo, że naczelne używają narzędzi. Gdy Jane Goodall opisała szympansy używające gałęzi do zdobycia pożywienia Louis Leakey stwierdził: teraz musimy ponownie zdefiniować narzędzie, zdefiniować człowieka lub uznać szympansa za człowieka. Warto w tym miejscu przypomnieć, że kapucynki wyjątkowo chętnie korzystają z narzędzi. W brazylijskim Parku Narodowym Serra da Capivara obserwowano kapucynki Sapajus libidinosus używające kamieni do rozbijania orzechów, kopania dziur czy zwracania na siebie uwagi w ramach zalotów. W 2005 roku po raz pierwszy zaobserwowano jak tamtejsze kapucynki podnoszą kawałki kwarcu, uderzają nimi o inne kamienie i zlizują powstały w ten sposób pył. Być może w ten sposób uzupełniają minerały, a może pył ten po prostu sprawia przyjemne wrażenie na języku. Dotychczas jednak nikt nie zainteresował się niewielkimi fragmentami odłupywanymi od kamieni w tym procesie. Zrobił to dopiero Haslam. A Proffitt mówi, że fragmenty takie bardzo przypominają odłupki, które - wedle współczesnej wiedzy archeologicznej - były celowo wykonywane przez przodków Homo sapiens, a używano ich do zabijania zwierząt czy dzielenia ich ciał. Proffitt mówi, że około połowa odłupków przypominała narzędzia kultury olduwajskiej tzw. choppery. Z kolei jeden z zestawów artefaktów wydawał się odłupany wskutek celowego wielokrotnego uderzania kamieniem w to samo miejsce. Takie zachowanie wiązano wyłącznie z działaniem ludzi - dodaje Proffitt. Uczony mówi, że małpy wykonują artefakty całkowicie przypadkowo i nie używają odłupków. Zdaniem Proffitta narzędzia kultury olduwajskiej zostały właściwie przypisane przodkom człowieka, gdyż znaleziono je w pobliżu szczątków homininów i istnieją dowody łączące je z nimi. Uczony ostrzega jednak, że archeolodzy przeczesujący Afrykę w poszukiwaniu kamiennych narzędzi powinni teraz szczególnie starannie poszukać dowodów wiążących tego typu artefakty z człowiekiem. Proffitt uważa też, że liczące sobie 3,3 miliona lat narzędzia znalezione w kenijskim Lomekwi zostały właściwie przypisane człowiekowi. Jednak pani Carvalho nie jest już tego tak pewna. Czy mogły one powstać w wyniu działania nie homininów? Biorąc pod uwagę to, czego się właśnie dowiedzieliśmy, trzeba stwierdzić, że tak. « powrót do artykułu

W procesorach Haswell Intela znaleziono lukę, która pozwala napastnikowi na ominięcie technologii ASLR (address space layout randomization) wykorzystywanej przez wiele współczesnych systemów operacyjnych, w tym Windows, Linuksa czy Mac OS X. ASLR zabezpiecza przed atakiem poprzez przypisywanie programom losowo wybranych obszarów pamięci. Dziura w module przewidywania instrukcji (branch predictor) CPU Haswell pozwala jednak zdobyć dane na temat pamięci i jej zawartości. Ataku można dokonać doprowadzając do kolizji tablicy przechowywanej we wspomnianym module. Dzięki zdobyciu powyższych danych napastnik może też upewnić się, że wgrany przezeń szkodliwy kod zostanie wykonany przez komputer ofiary. Eksperci uważają, że dziura w procesorach Haswell zagraża systemom Windows i Mac OS X. Prowadzą analizy innych OS-ów by sprawdzić, czy i one są narażone na atak. Dziura może zostać wykorzystana również na systemach wirtualnych. Przykładowe ataki przeprowadzono na procesor Intel Core i7-4800MQ. Nie wiadomo, czy inne procesory tego lub innych producentów zawierają ten sam błąd. « powrót do artykułu

Podczas wyczerpującej migracji bez jedzenia, by przetrwać, węgorze europejskie (Anguilla anguilla) metabolizują swoje kości. Naukowcy mają nadzieję, że analiza tego zjawiska pomoże zapobiec lub odwrócić osteoporozę u ludzi. Węgorze pokonują 5 tys. km z wód słodkich Europy, przez północny Atlantyk, aż do Morza Sargassowego. Odbywają tam tarło i giną. Wcześniejsze badania wykazały, że w czasie podróży nie tylko dojrzewają seksualnie, ale i poszczą. Wiadomo też, że tracą znaczną część masy kostnej. Ich kości stają się znacznie cieńsze. Kości czaszki tracą np. ponad 50% objętości, a kości kręgosłupa ok. 65% - wylicza Björn Busse z Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Hamburgu. Zespół zauważył, że za utratę masy kostnej/morfologiczne przekształcenie szkieletu odpowiadają komórki kościogubne (osteoklasty). Nie stwierdzono innych mechanizmów resorpcji, w tym osteolizy osteocytarnej i demineralizacji macierzy. Autorzy publikacji z pisma Proceedings of the Royal Society B analizowali kości 30 ryb na różnych etapach cyklu życiowego. Ponieważ węgorze migrują przez głębokie morze, a tagi są dla nich zbyt duże (przeciętna długość dorosłego osobnika wynosi ok. 70 cm), Niemcy nie mogli pobierać próbek kości od zwierząt odbywających prawdziwą podróż. Zamiast tego podczas eksperymentów laboratoryjnych A. anguilla wstrzykiwano stymulujące dojrzewanie hormony. Zapewnianie stabilności mechanicznej i uwalnianie energii są koordynowane dzięki obecności w szkielecie 2 twardych tkanek: kości komórkowej i bezkomórkowej. Kość komórkowa (np. czaszka) stanowi źródło minerałów, a niedostępna dla procesów resorpcyjnych zmineralizowana pochewka okołostrunowa zapewnia stabilność mechaniczną niezbędną do dokończenia podróży. Często mówi się, że ludzie to jedyny gatunek doświadczający w ciągu życia spadku masy kostnej - osteoporozy. Niewykluczone jednak, że pogląd ten jest skutkiem badań prowadzonych na żyjących krótko zwierzętach: myszach czy szczurach. My pokazaliśmy, że węgorz europejski, który jest bardzo długowiecznym gatunkiem dożywającym nawet 80 lat, także doświadcza fizjologicznego spadku masy kostnej. Ustalenie, jak kość jest tracona u innych gatunków, może dać nam nowy wgląd w nasze własne przypadłości [...]. « powrót do artykułu