Tłusty czwartek, pączki i ostatki okiem specjalistek z PAN-u
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Ciekawostki
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Dr Magdalena Grajzer z Katedry i Zakładu Bromatologii i Dietetyki Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu prowadzi badania oleju z poziomki. W ramach grantu Subwencja 2022 specjalistka dostała środki na zrealizowanie projektu pt. „Bioaktywność oleju z poziomki (Fragaria vesca L.) tłoczonego na zimno i ekstrahowanego nadkrytycznym dwutlenkiem węgla”.
Z 10 kg poziomek otrzymuje się tylko ok. 1 kg oleju. Podczas wstępnych badań udało się wykazać, że olej z poziomek ekstrahowanych nadkrytycznie jest cennym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych o niskim stosunku kwasów z rodzin n-6 do n-3, a zawartość kwasu α-linolenowego w tym oleju wynosiła 41%. Olej ten zawiera także dużo tokoferoli, karotenoidów i steroli.
Dr Grajzer wspomina o badaniach na liniach komórkowych. Określając przydatność oleju w profilaktyce chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych, należy ocenić cytotoksyczność, działanie przeciwzapalne i biodostępność.
Metoda wydobywania tłuszczu z surowca ma spore znaczenie, dlatego dr Grajzer chce porównać skład i bioaktywność oleju z poziomek 1) tłoczonego na zimno i 2) ekstrahowanego nadkrytycznie.
Wyrób olejów od kilku lat przeżywa swój renesans. Na rynku znaleźć można oleje tłoczone z różnych nasion, warzyw i owoców. Jak podkreśla dr Grejzer, nasiona roślin, które dostarczają owoców jadalnych, okazują się często niezwykle bogate w cenne związki, jednak skład olejów z takich surowców, a także działania biologiczne, nie zostały dotychczas dobrze zbadane.
Od dłuższego czasu specjalistka zajmuje się identyfikacją oraz oznaczaniem składu frakcji lipidowych i polarnych olejów roślinnych bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA). Uzyskane wyniki zawartości składników bioaktywnych zestawia z badaniami stabilności oksydatywnej. Od jakiegoś czasu dr Grajzer współpracuje z dr Benitą Wiatrak; razem oceniają działanie biologiczne olejów oraz ich frakcji w układach in vitro.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Po raz pierwszy udało się bezpośrednio zmierzyć ilość wody i tlenku węgla w atmosferze egzoplanety. Pomiarów dokonał międzynarodowy zespół naukowy korzystający z teleskopu Gemini South Observatory w Chile. Na jego czele stał profesor Michael Line z Arizona State University, a wyniki badań opublikowano w Nature. Celem badań była zaś planeta oddalona od nas o zaledwie 340 lat świetlnych.
WASP-77Ab to planeta należąca do kategorii gorących Jowiszów. Przypomina ona Jowisz, ale temperatura na jej powierzchni przekracza 1100 stopni Celsjusza. uczeni skupili się na badaniu jej atmosfery sprawdzając, jakie pierwiastki są w niej obecne w porównaniu ze składem jej gwiazdy. Ze względu na rozmiary i temperatury gorące Jowisze są świetlnym laboratorium do badania gazów atmosferycznych i sprawdzania teorii dotyczących formowania się planet, mówi profesor Line.
Gemini South to teleskop o średnicy lustra 8,1 metra znajdujący się na Cerro Pachon w Andach. Teleskop należy do instytucji naukowych z USA, Kanady, Chile, Brazylii i Argentyny. Jest jednym z dwóch bliźniaczych urządzeń wchodzących w skład Gemini Observatory. Drugie urządzenie, Gemini North, znajduje się na Hawajach.
Naukowcy wykorzystali instrument Immersion GRating INfrared Spectrometer (IGRINS) na Gemini South, za pomocą którego obserwowali poświatę cieplną egzoplanety obiegającej gwiazdę. IGRINS pozwolił na wykrycie o określenie względnych proporcji gazów w atmosferze. Zaś dzięki określeniu względnych ilości wody i tlenku węgla, byli w stanie stwierdzić, jaka jest zawartość tlenu i węgla w atmosferze WASP-77Ab.
Wartości zgadzały się z naszymi oczekiwaniami i były niemal takie same jak w przypadku gwiazdy macierzystej tej planety, mówi Line. Uczony dodaje, że praca jego zespołu to jednocześnie demonstracja metod pomiaru tak ważnych gazów jak tlen czy metan w atmosferach niezbyt odległych planet. Gazy te to biosygnatury, a ich badania pomogą znaleźć planety, na których może istnieć życie.
Doszliśmy do momentu, w którym możemy mierzyć względne wartości gazów atmosferycznych egzoplanet z równą precyzją, co gazów w atmosferach planet Układy Słonecznego. Pomiary węgla i tlenu oraz innych pierwiastków w atmosferach większej liczby egzoplanet pozwolą nam lepiej zrozumieć pochodzenie i ewolucję Jowisza i Saturna, dodaje uczony. A jeśli możemy to zrobić za pomocą obecnie istniejącej technologii, to pomyślmy tylko, co będzie możliwe dzięki teleskopom przyszłości, jak Gigantyczny Teleskop Magellana. Naprawdę możliwe jest, że jeszcze przed końcem obecnej dekady wykorzystamy tę samą technikę do poszukiwania sygnatur życia, stwierdza Line. W ubiegłym roku amerykańska Narodowa Fundacja Nauki przyznała 17,5 miliona USD na przyspieszenie prac nad Gigantycznym Teleskopem Magellana.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Co ptaki robią w czasie wakacji? Upalne lato powoduje, że widujemy je coraz rzadziej, stają się skryte, płochliwe, milczące. Dlaczego tak się dzieje, tłumaczy prof. Piotr Tryjanowski z Instytutu Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Skowronki od marca śpiewały w wiszącym locie, wabiąc w ten sposób samice. Teraz ptaki muszą naprawić pióra i aparat głosowy. Inne gatunki mają swoje problemy, w tym upał - trudniejszy do zniesienia niż zimno.
Samce już nie walczą o terytoria, więc niepotrzebny staje się śpiew i częste przeloty z miejsca na miejsce. Pisklęta zostały odchowane, tak więc ptasi rodzice mają czas na chwilę odpoczynku. Można by wręcz powiedzieć – zasłużone wakacje – wyjaśnia prof. Tryjanowski.
Dodaje, że co gatunek, to nieco inny patent na przeżycie wakacyjnych miesięcy roku. Są gatunki – takie jak bocian biały czy gąsiorek - które jeszcze odchowują pisklęta. Wiele ptaków, którym nie udało się wyprowadzić lęgów, będzie jeszcze próbować swych rodzicielskich sił nawet do połowy sierpnia. Choć ich szanse są coraz mniejsze z każdym dniem. Wysokie temperatury bywają dla pierzastych stworzeń o wiele większym wyzwaniem niż zimno.
Zdaniem poznańskiego badacza, fascynującym przykładem naprawdę zasłużonych wakacji jest skowronek. Śpiew w wiszącym locie, nad łąkami i polami, od połowy marca do końca czerwca, często po kilkanaście godzin na dobę, to niezwykle kosztowny sposób wabienia samicy. Prof. Tryjanowski, który kiedyś zajmował się tym gatunkiem, porównuje ów wysiłek do biegania po schodach w wieżowcu i jednoczesnego wykonywania arii operowych. Dlatego latem skowronek milknie, staje się skryty i rozpoczyna pierzenie, coroczną wymianę piór.
Część drapieżników – np. błotniaki – uczy się polować wraz z rodzicami. Wakacje dla nich to taki obóz sportowy – poprawa kondycji i nowa przygoda. W połowie lipca nad brzegami zbiorników wodnych i na zalanych łąkach można już obserwować ptaki siewkowate: brodźce czy biegusy – dopiero co w maju podążały na północ, a już wracają na południe. Tylko krótkie, intensywne dwa miesiące w Arktyce i powrót na zimowiska - opisuje profesor ptasie życie w ciągłym biegu, a właściwie locie.
Ciepłolubne gatunki - żołna, jerzyk, ale i bocian biały - już w końcu sierpnia wyruszą na wędrówkę do Afryki. Zapewne o nich śpiewano harcerską piosenkę 'Lato z ptakami odchodzi'. My zaś mamy ogromne szczęście, że lato właśnie się zaczyna, a jeśli ktoś chce się teraz przyjrzeć ptakom, to warto pomóc przyrodzie. Na przykład przygotować pojnik, płaską kuwetę z kamieniem, i jak tylko skończy się deszczowa pogoda, to miejsce jak znalazł - radzi prof. Tryjanowski.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Co robią flamingi z zoo nocą, gdy zostają same?
Można by pomyśleć, że gdy nie ma zagrożenia ze strony drapieżników i nikomu nie brakuje jedzenia, wszyscy stają po prostu na jednej nodze i idą spać. Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że w nocy flamingi żyjące w niewoli żerują i wędrują po wybiegu więcej niż za dnia.
W przypadku wielu gatunków zwierząt z kolekcji zoologicznych bardzo mało wiemy o tym, co robią, gdy opiekunowie idą do domu - podkreśla dr Paul Rose z Uniwersytetu w Exeter.
Dzikie flamingi są bardziej aktywne nocą. Byliśmy zaskoczeni, widząc, że tak samo zachowują się flamingi w niewoli. Wydaje się, że mają wbudowany wzorzec behawioralny [...].
Uzyskane wyniki mają spore znaczenie dla zarządzania populacjami różnych zwierząt. "Zapewniając [w zoo] habitaty nastawione na wachlarz różnych aktywności, także na działania, których nie widuje się za dnia, pozwolimy im się zachowywać w [bardziej] naturalny sposób".
Kamery rozmieszczono na wybiegu stada ok. 270 flamingów różowych z WWT Slimbridge Wetland Centre. Okazało się, że szczyt żerowania przypadał na wieczór. To oznacza, że naturalne czasowanie tego zachowania utrzymało się, mimo że ptaki przez cały czas mają zapewnioną pełną dietę. Flamingi wędrowały po większych powierzchniach wybiegu późnym wieczorem, w nocy i nad ranem. Późniejszym rankiem, a także w środku dnia gromadziły się w mniejszej liczbie obszarów (odpoczywając i czyszcząc pióra, wolały przebywać w jednym konkretnym miejscu).
Niektóre zachowania, np. pokazy godowe, były za to wykonywane głównie za dnia.
« powrót do artykułu
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.