Metro w Kijowie i jego niezwykła historia

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Po napaści Rosji na Ukrainę zobaczyliśmy zdjęcia ludzi chroniących się na stacjach kijowskiego metra. Ukrywają się tam tysiące osób, głównie kobiet i dzieci. Metro idealnie nadaje się do tego celu, bo część stacji znajduje się naprawdę głęboko. Na przykład Szulawśka ma głębokość 92 metrów, a Politechnika – 55 m. Zaś położona na linii Swjatoszynśko-Browarśkiej stacja Arsenalna (105 m poniżej poziomu terenu) jest najgłębiej położoną stacją metra na świecie.

Metro w Kijowie było trzecim systemem kolei podziemnej w ZSRR (po Moskwie i Leningradzie). Otwarto je w listopadzie 1960 r. - 6 listopada uruchomiono pierwszy odcinek linii Swiatoszynśko-Browarśkiej (ukr. Святошинсько-Броварська). Oddany do użytku fragment miał 5 stacji: Wokzalna, Uniwersytet, Chreszczatyk, Arsenalna i Dnipro. Przedsięwzięcie udało się zrealizować dzięki środkom pozyskiwanym z funduszu powołanego do odbudowy miasta ze zniszczeń wojennych.

Obecnie metro składa się z 3 linii: wspomnianej już Swiatoszynśko-Browarśkiej, Obołonśko-Teremkiwśkiej i Syrećko-Peczerśkiej. Łączna ich długość wynosi niemal 70 km. Składy obsługują 52 stacje.

Pierwsze propozycje

Pod koniec XIX wieku wąskie ulice Kijowa nie radziły sobie z coraz większym ruchem. Sytuację pogarszał fakt, że 95% miejskich dróg nie było utwardzonych. Zresztą z podobnymi problemami borykała się większość miast Imperium Rosyjskiego. Coraz częściej pojawiały się więc pomysły wybudowania metra. W 1884 roku miejska Duma intensywnie omawiała pomysł połączenia okolic placu Pocztowego z planowaną stacją w regionie Bessarabka. Jak napisał dr Marek Graff w artykule opublikowanym na łamach pisma „Technika Transportu Szynowego”", planowano budowę linii łączącej główny dworzec kolejowy poprzez pl. Pocztowy i Besarabkę ze wschodnią dzielnicą miasta oraz przekroczeniem rzeki Dniepr przez tunel. Trasę trzeba by było poprowadzić tunelem pod wzgórzem oraz pod rzeką, więc ze względu na brak doświadczenia w tego typu przedsięwzięciach i wysokie koszty, projekt upadł.

W 1891 roku w Kijowie uruchomiono tramwaj konny. Jednak szybko okazało się, że nie sprawdza się on w mieście, którego starsza zachodnia część położona jest na licznych wzgórzach. Dlatego też Duma podjęła rewolucyjną decyzję o zastąpieniu tramwaju konnego nowinką technologiczną, tramwajem elektrycznym. W tym czasie czegoś takiego nie było w całym Imperium, a i na świecie rzadko można było zobaczyć tę nowość.

Do pomysłu budowy metra z prawdziwego zdarzenia powrócono w 1916 roku. W ostatnim czasie Kijów rozwija się bardzo szybko, zarówno jeśli chodzi o wzrost liczby ludności, jak i rozwój aktywnych centrów handlowych i przemysłowych. Szczególne warunki panujące w Kijowie: oddalenie dzielnic mieszkalnych od centrum handlowego i otaczających dzielnic, coraz bardziej rozległe miasto, położenie na wzgórzach i jego oparta głównie na handlu gospodarka każą zadać sobie pytanie o tani, szybki i bezpieczny transport. [...] Rozwój sieci tramwajowej nie nadąża za rozwojem miasta. Wzrost liczby pojazdów na głównych liniach grozi spowolnieniem ruchu, a zwiększenie ich prędkości zagrażałoby bezpieczeństwu ludzi. Naturalnym sposobem rozwiązania tego problemu jest stopniowe przenoszenie ruchu tramwajowego pod ziemię, rozpoczynając od głównych linii, napisał inżynier Ilja Moczała, któremu powierzono zaprojektowanie podziemnych linii tramwajowych.

Pomysł nie wyszedł jednak poza plany. Miejska Duma, zniechęcona negatywnymi doświadczeniami ze współpracy z belgijską firmą z którą tworzyła spółkę zarządzającą miejskimi tramwajami, odrzuciła propozycję Rosyjsko-Amerykańskiej Izby Handlowej, oferującą podobne partnerstwo przy budowie podziemnych linii tramwajowych. Poza tym kasa Kijowa była niemal pusta, a za priorytet uznano kosztowny projekt wybudowania drugiego mostu kolejowego przez Dniepr.

Pomysł budowy metra przemknął przez prasę ukraińską w 1918 roku w krótko istniejącej Ukraińskiej Republice Ludowej. Państwo było jednak targane konfliktami wewnętrznymi, wojną z Rosją Radziecką, wzięło udział w wojnie polsko-rosyjskiej i w końcu zostało wchłonięte przez ZSRR. Na Ukrainę spadły kolejne klęski, z największą z nich, Hołodomorem, kiedy to zagłodzono miliony osób.

Nadzieja na wybudowanie metra w Kijowie pojawiła się na krótko przed II wojną światową. Prawdziwym impulsem było otwarcie pierwszej linii metra (Sokolnickiej) w Moskwie w 1935 r. oraz stworzenie bazy inżynieryjno-budowlanej dla kolei podziemnej w stolicy Rosji sowieckiej, pisze Marek Graff. Moskiewskie metro było budowane bardzo szybko, a inżynierowie z całego kraju nabywali tam doświadczenia. Kijów, jako stolica jednej z socjalistycznych republik, mógł myśleć o metrze. Pojawiły się nawet dwa projekty. Dnia 9 lipca 1936 roku Prezydium Rady Miejskiej Kijowa przyjęło „Projekt metra kijowskiego” autorstwa inżyniera Papazowa. Do realizacji projektu Papazowa nigdy nie doszło z powodu sytuacji politycznej w Europie, która wpłynęła na zmianę priorytetów władz.

Rusza budowa

W czasie II wojny światowej Niemcy zdobyli miasto we wrześniu 1941 roku i utrzymali je do listopada 1943. Przez dziesięciolecia uważano, że centrum Kijowa, przede wszystkim zaś główną aleję miasta, ulicę Chreszczatyk, zniszczyli Niemcy. Obecnie wiemy, że ulica została zaminowana przez wycofującą się Armię Czerwoną, a kilka dni później dywersanci zdalnie odpalili ładunki. Odnalezione w ostatnich latach dokumenty pokazują, że po wyzwoleniu wiele z historycznych budynków można było uratować. Jednak zniszczenia wojenne zostały wykorzystane przez władze do zmiany charakteru miasta, budynki wyburzono, a Chreszczatyk jest obecnie wspaniałym przykładem architektury socrealistycznej.

Wiosną 1945 roku Rada Komisarzy Ludowych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej przyjęła plan odbudowy miasta, w którym założono budowę 3 linii metra i 22 stacji. Układ dzisiejszego metra znacząco się różni od planów z roku 1945, jednak ogólny przebieg linii i miejsce, w którym się one zbiegają w centrum pochodzi właśnie z tamtych czasów.

Pierwszą zaplanowaną linią, która miała składać się z 9 stacji, jest dzisiejsza linia czerwona, Swjatoszynśko-Browarśka. Przecina ona Kijów na osi wschód-zachód. Obecnie znajduje się na niej 18 stacji, w tym słynna Arsenalna, najgłębsza na świecie stacja metra, położona 105,5 m. pod powierzchnią.

Wiosną 1945 roku rozpoczęły się prace geologiczne w okolicy dzisiejszego Placu Niepodległości, a kilka miesięcy później podobne prace rozpoczęto w pobliżu opery. Potwierdziły one to, co zauważono podczas podobnych prac w 1918 roku – centrum Kijowa jest ulokowane na bardzo trudnym geologicznie terenie. Występują tam liczne kurzawki (ruchome piaski), czyli grunty, które pod nasączeniu wodą zachowują się jak ciecze. A w Kijowie i pod nim wody jest dostatek. Stało się jasne, że z tego powodu centralna część metra musi zostać wpuszczona głęboko w ziemię, a budowniczowie będą musieli stosować techniki, z jakimi dotychczas się nie zetknęli.

Latem 1949 roku budowa ruszyła na całego. Plan zakładał, że metro zostanie otwarte w rocznicę rewolucji październikowej i będzie składało się z 7 stacji. Powołane do budowy metra przedsiębiorstwo – Kijówmetrobud – założyło pierwsze szyby górnicze, a w grudniu 1951 roku, pomiędzy dzisiejszymi stacjami Arsenalna i Dnipro, doszło do pierwszego połączeniu wykopów prowadzonych z przeciwnych stron. W kolejnym roku ogłoszono wszechzwiązkowy konkurs na zaprojektowanie wyglądu stacji. Projekty miały uwzględniać konstrukcje kolumnowe i pylonowe, a jako, że był to czas rozkwitu stalinowskiej architektury socrealistycznej, musiały być zgodne z jej duchem. Ponadto miały być zgodne z ogólną architekturą Kijowa i zawierać narodowe motywy Ukrainy.

Projekty zachowały się do dzisiaj i wiemy, że gdyby kijowskie metro powstało kilka lat wcześniej, wyglądałoby inaczej niż obecnie. Nie wiemy jednak – z nielicznymi wyjątkami – jak architekci epoki stalinizmu wyobrażali sobie poszczególne stacje. Większość projektów nie jest podpisana i nie odnosi się do konkretnych stacji. Wszystkie rysunki wykonywano według założeń konkursu, a te były takie same dla każdej stacji, bez uwzględniania warunków terenowych czy jej rzeczywistej konstrukcji.

Wkrótce jednak Stalin zmarł, stalinizm oficjalnie potępiono, a wraz z nim potępiono pompatyczną architekturę tego okresu. W 1958 roku rozpisano nowy konkurs, a biorący w nim udział projektanci znali nowe wytyczne partii i wiedzieli, że nie ma miejsca na taki luksus architektoniczny, jak wcześniej. Zaprezentowano dziesiątki prac, z czego wybrano sześć projektów, w tym po dwa dla stacji Chreszczatyk i Uniwersytet. Projekty te stały się podstawą dla wyglądu wszystkich kolejnych stacji.

Rok 1957 przyniósł liczne innowacje techniczne. Zdecydowano, że ściany tuneli metra nie będą budowane wyłącznie ze stali, a z żelbetu, co pozwoliło na zaoszczędzenie olbrzymich ilości stali. Zaczęto też wykorzystywać maszyny drążące tunele. Wcześniej drążono je ręcznie młotami pneumatycznymi, przez co prace posuwały się w tempie 0,5 metra dziennie. Dzięki maszynom tempo pracyzwiększyło się aż 10-krotnie. Inżynierowie z Kijowa, gdy już nabrali doświadczenia z maszynami, zaprojektowali własne tarcze drążące, które znacznie lepiej nadawały się do specyficznych warunków geologicznych Kijowa.

W tym samym roku rozpoczęła się budowa pierwszych stacji. Najpierw przystąpiono do wybudowania stacji Chreszczatyk, a następnie Arsenalnej. Jednak na najtrudniejsze warunki napotkano pomiędzy stacjami Uniwersytet a Wokzalną. Istniało tam olbrzymie ryzyko zalania już ukończonych tuneli, co wiązałoby się z obniżeniem poziomu gruntu i zawaleniem budynków na powierzchni. Nad głowami budowniczych znajdowały się zaś budynki mieszkalne, fabryki, a w pobliżu przebiegała linia kolejowa.

Zdecydowano o wykorzystaniu metody kesonowej, polegającej na pracy pod sprężonym powietrzem, które nie dopuszcza do wypływu wody. Metoda taka jest ryzykowna dla pracowników, którzy mogą zapaść na chorobę dekompresyjną. Prace przebiegły bez jednak zakłóceń i pierwszy tunel ukończono. Gdy jednak przystąpiono do budowy drugiego, budowniczowie trafili na kurzawkę i do tunelu zaczęła wypływać woda. Cudem uniknięto tragedii. Wielokrotnie zwiększano ciśnienie powietrza w kesonie, zastosowano też zamrażanie gruntu i 15 grudnia 1959 roku zakończono budowę tunelu pomiędzy stacjami Uniwersytet i Wokzalną. Co interesujące, w tym czasie w niemal wszystkich wydrążonych tunelach ułożono już tory, a na stacji Chreszczatyk zainstalowano pierwsze schody ruchome. We wrześniu 1958 roku właśnie od Chreszczatyk rozpoczęto wznoszenie pierwszych budynków naziemnych metra.

Kolejnym wielkim wyzwaniem była budowa stacji Arsenalna. Jasne było, że musi się ona znajdować na głębokości ponad 100 metrów. Warunki geologiczne powodowały, że budowa tradycyjnymi metodami trwałaby dodatkowe 1,5 roku. To było nie do przyjęcia, gdyż trzeba by przesunąć zaplanowany już termin otwarcia. Zdecydowano więc, że hol stacji zostanie wybudowany na powierzchni, a następnie opuszczony. Było to przedsięwzięcie unikatowe na światową skalę. Nikt wcześniej nie opuszczał struktury o wadze ponad 3500 ton. Co prawda nieco wcześniej podobny zabieg zastosowano na stacji Uniwersytet, jednak tam było znacznie łatwiej. Konstrukcji nie opuszczano aż tak głęboko, ponadto w przypadku stacji Arsenalna istniało ryzyko pojawienie się kurzawki, zatem konieczne było dodatkowe zamrażanie gruntu. Jesienią 1958 roku hol Arsenalnej był gotowy do opuszczenia. Na początku 1959 roku znalazł się na wyznaczonym miejscu.

Pod koniec października 1960 roku zakończono prace przy budowie stacji Chreszczatyk i Wokzalna, a na stacjach Arsenalna i Uniwersytet pozostały kosmetyczne poprawki, jak prawidłowe umocowanie balustrad i dokończenie oświetlenia. Dnia 6 listopada 1960 roku, w rocznicę rozpoczęcia rewolucji październikowej, na stacji Chreszczatyk dokonano oficjalnego otwarcia kijowskiego metra. Składało się ono – patrząc od strony Dniepru – ze stacji Dnipro, Arsenalna, Chreszczatyk, Uniwersytet, Wokzalna. Ze względu na trudne warunki terenowe nie zdążono z budową dwóch kolejnych planowanych pierwotnie stacji – Politechnika i Fabryka Bolszewik (obecnie Szulawśka). Obie otwarto 3 lata później. Dzisiaj pomiędzy stacjami Dnipro a Szulawśką znajduje się też stacja Teatralna, połączona pieszym przejściem ze stacją Złota Brama na linii Zielonej. Pierwotnie stacja Teatralna nie była planowana. Otwarto ją w 1987 roku. Oczywiście w rocznicę rewolucji październikowej.

Nowo otwarte metro nie posiadało zajezdni. Tę chciano bowiem wybudować za stacją Szulawśka. W trakcie prac okazało się, że stacje Politechnika i Szulawśka muszą znaleźć się na znacznie większej głębokości niż planowano, więc prowadzenie torów na powierzchnię tylko po to, by wybudować zajezdnię, uznano za niepraktyczne. Tymczasowa zajezdnia powstała więc przy stacji Dniepro. Jednak można tam było dokonywać tylko drobnych doraźnych napraw. W związku tym początkowo wymagające naprawy wagony wożono do Moskwy.

Jeszcze przed oficjalnym otwarciem, 1 kwietnia 1960 roku, w mieście powołano do życia Zarząd Metra. A 19 kwietnia Rada Miasta zdecydowała, że bilet będzie kosztował 50 kopiejek, a drugie tyle trzeba będzie zapłacić za każdą sztukę bagażu. Po denominacji ze stycznia 1961 roku ceny zmieniono na 5 kopiejek.

Początkowo pociągi kijowskiego metra składały się z wagonów typu D produkowanych w należących do przedsiębiorstwa Metrowagonmasz zakładach w miejscowości Mytiszczi pod Moskwą. Wagony są wygodne, z miękkimi siedzeniami i podłogą pokrytą linoleum. Błyszczą lustrzane szyby. [...] Każdy wagon może pomieścić 250 pasażerów i jest wyposażony w cztery drzwi po każdej stronie. Jego długość wynosi 19 metrów, a wysokość 3,7 metra. Pociąg może rozwinąć prędkość do 75 km/h. Jest wyposażony w mocne hamulce, elektryczne, mechaniczne i pneumatyczne. Dobrze zaprojektowany system wentylacji wpuszcza do środka świeże powietrze, pisała ówczesna prasa.

W sumie w Kijowie jeździło 39 wagonów typu D. Od 1965 roku zaczęto je wymieniać na nowocześniejsze wagony typu E, a typ D przewożono do metra w Leningradzie, gdzie była możliwość ich remontowania. W sumie Kijów otrzymał 74 wagony typu E, a ostatni D opuścił miasto w 1969 roku. Po wielu latach i zakończeniu pracy w leningradzkim metrze do Kijowa wrócił wagon nr 2135 z pierwszego składu i stanął w muzeum założonym z okazji 50-lecia metra w Kijowie.

Warto tutaj wspomnieć, że rzeczywista data otwarcia metra budzi spory. Oficjalnego przecięcia wstęgi dokonano 6 listopada, ale standardowe przewozy pasażerskie ruszyły dopiero 12 listopada. W międzyczasie zaś 7 listopada w godzinach 14.00–20.00 metro zwiedzały dzieci i pionierzy w liczbie 20 000, a 8 listopada pomiędzy godzinami 9.00 a 20.00 organizowano przejażdżki dla zaproszonych gości specjalnych, np. robotników. W tym dniu miało okazję z niego skorzystać ponad 35 000 osób.

Przez kilka kolejnych dni metro było zamknięte i usuwano różne niedociągnięcia. Dla zwykłych pasażerów otwarto je 12 listopada o godzinie 16.00 i pracowało ono do 21.00. Następnego dnia kolej podziemna pracowała od 9.00 do 21.00, a w końcu 14 listopada rozpoczęło pracę w trybie od godziny 6.00 do 1.00.

Tunele pierwszego fragmentu metra miały długość 12 kilometrów, usunięto z nich około 660 000 metrów sześciennych gruntu, a do budowy całej infrastruktury użyto około 160 000 metrów sześciennych betonu i żelbetu.

Pierwsza sekcja kijowskiego metra miała 5230 metrów długości, a średnia prędkość pociągów wynosiła 37 km/h. Metro obsługiwały siedem pociągów składających się z 3 wagonów każdy. Jeden pociąg pozostawał w zapasie.

Metro cieszyło się olbrzymią popularnością. Pod koniec listopada zrobiono podsumowanie i okazało się, że obsłużyło ono milion pasażerów. Każdy z nich kupował papierowy bilet, który trzeba było następnie pokazać konduktorom stojącym w hali w punkach kontrolnych. Konduktor przedzierał bilet, oddając jego górną część pasażerowi. System taki był niewydolny, tworzyły się olbrzymie kolejki. Dlatego też 12 września 1961 roku na stacji Uniwersytet pojawiły się pierwsze kołowroty.

Efekt nowości szybko jednak minął i okazało się, że z metra nie korzysta aż tyle osób, ile zakładano. Planując budowę nie analizowano rzeczywistych tras przemieszczania się ludności po mieście. Dlatego też zaczęto stosować różnego typu zachęty. Na przykład zorganizowano transport autobusowy od stacji Dniepro na lewy brzeg Dniepru oraz wybudowano przystań, skąd tramwaje wodne rozwoziły ludzi do innych regionów miasta. Uznano też, że niektóre linie transportu naziemnego niepotrzebnie duplikują trasę metra – co nie było całkowicie prawdą – i zaczęto je likwidować. Tego typu praktyki były stosowane też w innych radzieckich miastach, gdzie istniało metro i, generalnie rzecz biorąc, pogorszyły one sytuację transportową, prowadząc z czasem do przeładowania metra. Sytuacja w Kijowie i tak była pod tym względem dobra, gdyż jednocześnie działało tam metro, linie autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe.

Pierwszą linię metra rozbudowywano z czasem na wschód i zachód. Modyfikowano przy tym pierwotne plany, dodając kolejne stacje w miarę, jak miasto się powiększało. Budowa przebiegała bez większych problemów. Z pewnym, wcale nie małym, wyjątkiem. W 1970 roku wszystko było gotowe do jednoczesnego otwarcia stacji Szulawska, Berestejska i Nywky, gdy wykryto dużą korozję w metalowych elementach tuneli. Władze podejrzewały sabotaż. Z czasem okazało się jednak, że podczas drążenia uaktywniły się bakterie glebowe wytwarzające kwas siarkowy. Z tego też powodu około 1,7 km tuneli dodatkowo wzmocniono specjalnym płaszczem betonowym. W końcu 5 listopada 1971 roku otwarto trzy wspomniane stacje, oficjalnie kończąc budowę pierwszej linii metra w Kijowie. Jeszcze za czasów ZSRR linię przedłużono o naziemną stację Lisowa na wschodzie (rok 1979), a po upadku ZSRR na linii czerwonej dobudowano na zachodzie podziemne stacje Żytomyrśka i Akademmisteczko.

Pozostałe linie

Metro w stolicy Ukrainy było budowane inaczej niż w innych miastach ZSRR. O ile gdzie indziej kilka linii budowano jednocześnie, stopniowo je wydłużając, w Kijowie zdecydowano, że linie będą powstawały kolejno po sobie.

Plany budowy drugiej linii stworzono na początku lat 60. To obecna linia niebieska. Zakładano, że będzie ona miała długość 8,2 kilometra i miała rozciągać się od dzisiejszej stacji Kontraktowa płoszcza na południe do stacji Hołosijiwśka. Jednak bardzo szybko stało się oczywiste, że pierwotne plany są niewystarczające, a miasto będzie intensywnie rozwijało się na północ. Coraz więcej ludzi osiedlało się w regionie Obołon. Plany więc zmodyfikowano, dodając kilka kolejnych stacji.

Te modyfikacje zresztą spowodowały, że przez kolejne dziesięciolecia linia niebieska nosiła dziwaczną, niewiele mającą z nią wspólnego nazwę Kureniwsko-Czerwonoarmijskiej. Na północy bowiem miała być przedłużona do dzielnicy Kureniwka, jednak gdy rozwinęła się wielka dzielnica Obołon zdecydowano, że linia ominie Kureniwkę i przebiegnie przez Obołon. Z kolei drugi człon nazwy wziął się stacji Armii Czerwonej (obecnie Pałac Ukraina), mimo że końcową stacją była Łybidśka. Dopiero w 2018 roku linia niebieska zyskała nazwę Obołońko-Teremkiwśka, w pełni oddającą jej przebieg.

Prace nad linią niebieską rozpoczęto w 1971 roku, a w grudniu 1975 roku zakończyła się główna faza prac konstrukcyjnych przy budowie Kontraktowa płoszcza. W tym czasie w ZSRR doszło do kolejnej zmiany wytycznych w architekturze. Płytki ceramiczne, którymi tradycyjnie wykładano ściany metra, miały zostać zastąpione marmurem, gdyż stosowanie płytek uznano za symbol stylistycznych uproszczeń. Pierwszymi stacjami w kijowskim metrze, na których ścianach pojawił się marmur, były Majdan Nezałeżnosti i Kontraktowa płoszcza. Projekty płytko położonych stacji na linii niebieskiej niewiele różniły się od podobnych stacji linii czerwonej. Znaczącym wyjątkiem jest Posztowa płoszcza. Tutaj, ze względu na węższą ulicę postawienie standardowej stacji byłoby niemożliwe bez wyburzenia wielu budynków. Dlatego też stacja jest węższa niż inne, a jej perony mają 8, a nie 10 metrów szerokości.

Wydłużanie linii w kierunku dzielnicy Obołon szło całkiem dobrze. Jednak pomiędzy stacjami Tarasa Szewczenko i Poczajna podczas próby przesunięta kolektora doszło do zalania tuneli wodą z wiosennych roztopów. Jej wypompowywanie trwało cały miesiąc. Ponadto wypróbowano tam eksperymentalną metodę zabezpieczenia tuneli, która zupełnie się nie sprawdziła. Tamten odcinek był narażony na zapadanie się, dlatego przez wiele lat obowiązywał tam limit prędkości. Dopiero stosunkowo niedawno przeprowadzono prace, które pozwoliły na pewne poluzowanie ograniczeń.

Metro dotarło do dzielnicy Obołon wraz z otwarciem 19 grudnia 1980 roku stacji Obołon (d. Prospekt Korniiczuka). Data otwarcia nie została wybrana przypadkowo. W tym dniu przypadały bowiem 74. urodziny Leonida Breżniewa. W tym czasie w dzielnicy Obołon mieszkało już 200 000 ludzi. Otwierając stację w rocznicę urodzin I sekretarza zerwano z tradycją otwierania w rocznicę rewolucji październikowej. Podobny prezent chciano zrobić towarzyszowi Breżniewowi dwa lata później, jednak prace nad dwiema ostatnimi północnymi stacjami linii niebieskiej ukończono przed planem, więc otwarto je w rocznicę rewolucji październikowej. Wszystkim zresztą wyszło to na dobre, z wyjątkiem towarzysza Breżniewa, który nie dożył do swoich 76. urodzin.

Na południe zaś linię niebieską wybudowano do stacji Łybidśka, którą ukończono z końcem 1984 roku. Linię tę zaczęto wydłużać długo po upadku komunizmu. W latach 2010–2013 otwarto na niej 6 nowych stacji.

W latach 80. ZSRR przeżywało coraz większe kłopoty. Mimo to w kijowskim metrze trwały intensywne prace. Głównie jednak nad udoskonalaniem istniejącego systemu metra i jego unowocześnianiem. Powoli też budowano trzecią linię, zieloną (Syrećko-Peczerśka). To właśnie na jej potrzeby na linii czerwonej dobudowano wspomnianą już wcześniej stację Teatralna, która jest miejscem przesiadki na stację Złota Brama na linii zielonej. Stacja Teatralna (d. Lenina) została otwarta 6 listopada 1987 roku, w 70. rocznicę rewolucji październikowej. Była ostatnią stacją kijowskiego metra, której otwarcie zaplanowano na rocznicę komunistycznego przewrotu.

Budowę linii Syrećko-Peczerśkiej przewidziano już w powojennych założeniach, jednak plany zaczęto tworzyć dopiero w latach 70. Założono, że będzie ona miała 30 km długości i znajdzie się na niej 21 stacji, w tym 4 stacje przesiadkowe. Miała mieć też trzy węzły łączące z naziemną linią kolejową. Prace projektowe ukończono we wrześniu 1981 roku. Pierwszy fragment nowej linii miał mieć 11,7 km długości oraz 5 głębokich i 2 płytkie stacje, od dzisiejszej Złotej Bramy do Osokorky.

Prace nad budową trzeciej linii rozpoczęto w 1982 roku. Odcinek Złota Brama–Kłowśka (d. Mechnikov) miał zostać otwarty w 1986 roku, a do 1990 cały pierwszy etap budowy III linii miał się zakończyć. Jednak upadający Związek Radziecki nie był w stanie poradzić sobie z takim przedsięwzięciem. W końcu 31 grudnia 1989 roku udało się otworzyć trzy pierwsze stacje: Zołoti worota (Złota Brama), Pałac sportu i Kłowśka. Wszystkie kolejne stacje powstały już po upadku ZSRR.

Pomimo trudności gospodarczych i sporych problemów technicznych, prace w trudnym terenie trwały. Niepodległa Ukraina była w stanie budować metro w swojej stolicy. Już rok po upadku ZSRR zielona linia przekroczyła Dniepr i 30 grudnia 1992 roku otwarto dla pasażerów stacje Sławutycz i Osokorky. W tym fragmencie linii mamy najdłuższy i jeden z najkrótszych odcinków kijowskiego metra. Stacje Wydubyczi i Sławutycz dzieli 3,4 km, a odległość pomiędzy stacjami Sławutycz a Osokorky to zaledwie 791 metrów. Odległości te wynikają z faktu, że stacja Sławutycz nie była uwzględniona w oryginalnym projekcie, a pomiędzy Wydubyczi a Sławutyczem znajduje się nieukończona stacja Telyczka. Z ciekawostek warto dodać, że po drugiej stronie zielonej linii, między Złotą Bramą a stacją Łukjaniwśka znajduje się również nieukończona Lwowska Brama. Jej projekt nawiązywał do zerwania z sowiecką przeszłością oraz do przyszłości Ukrainy.

Stacja Osokorky powstała praktycznie w szczerym polu i mieszkańcy dalej położonych dzielnic we wschodnich rejonach Kijowa nie byli z tego zadowoleni. Powoli jednak metro zaczęto wydłużać w kierunku gęściej zamieszkanych dzielnic. W roku 1994 otwarto stacje Pozniaky i Charkiwśka, a w latach 2005–2008 powstały trzy ostatnie stacje południowo-wschodniej części zielonej linii. Ostatnia stacja na północnym-zachodzie zielonej linii została otwarta w roku 2004.

Kijów ma ambitne plany rozwoju swojego metra. Planuje wydłużenie linii zielonej do masywu Winogradar. Obecnie trwa też budowa czwartej, żółtej, linii metra, której pierwsze fragmenty miały zostać otwarte po roku 2022. Żółta linia ma połączyć lotnisko z masywem Trojeszina. Ma mieć ona 20 kilometrów długości i 16 stacji. Planowane są też dwie inne linie: Lewobrzeżna i Wyżchorodzko-Darnicka. Napaść Rosji może znacząco opóźnić te plany.

 

Metro jak dzieło sztuki

 

Kijowskie metro ma nie tylko fascynującą historię. To również niezwykle interesujący obiekt. Warto je zwiedzić, gdy będzie okazja.
Kijów jest znany ze sztuki ulicznej. Nic więc dziwnego, że w 2018 r. ramach 4-miesięcznego projektu "More than Us" sufity i ściany stacji Osokorky ma linii Syrećko-Peczerśka zostały ozdobione 8 muralami. Pracowali nad nimi artyści z różnych krajów świata: Aleksandr Britcew z Ukrainy, Matthew Dawn i Spear z Belgii, Apolo Torres z Brazylii, Kraser z Hiszpanii, Jasm One (Issam Rezgui) ze Szwajcarii, Mata Ruda z Kostaryki oraz BkFoxx z USA. Twórcy z zagranicy kilkakrotnie powracali, bo dokończyć dzieła. Malowanie odbywało się nocą, a artyści działali przez 4-5 godzin. Budżet projektu wyniósł 3,65 mln hrywien.

 

 

Jak podkreślił na uroczystości prezentacji murali kurator projektu Geo Leros, wszystkie malowidła są poświęcone jedności narodowej Ukrainy. Mata Ruda stworzył mural „Autonomia”, a Kraser dzieło zatytułowane „Ojczyzna” (widnieją na nim przedstawiciele ukraińskiej fauny i charakterystyczne obiekty, np. zawalona w wyniku ostrzału wieża lotniska w Doniecku). Issam Rezgui namalował „Zjednoczonych” (zobaczymy tu aktora Bohdana Stupkę na tle panoramy Doniecka), BkFoxx - „Nieskończone”, które przypomina mozaikę z kamyczków w ukraińskich barwach narodowych, a Matthew Dawn - „Awdiejewkę”. Apolo Tores nazwał swój mural „Język uniwersalny” (ujrzymy na nim grupę muzyków grających pod blokiem z epoki sowieckiej), Spear przedstawił zaś malowidło „Wiedza jest skarbem”. „Samotkana” Britcewa przedstawia kobietę tkającą makatkę w kształcie mapy Ukrainy.

Nawiązująca architektonicznie do kościołów Rusi Kijowskiej stacja Zołoti Worota (Złota Brama) także znajduje się na linii Syrećko-Peczerśka. Została otwarta 31 grudnia 1989 r. Jedyne wejście do niej znajduje się w pobliżu Złotej Bramy, w którą, jak głosi legenda, Bolesław I Chrobry uderzył Szczerbcem, uszkadzając go. Stacja nie bez powodu jest uważana za jedną z najpiękniejszych w Europie, a nawet na świecie. Ozdobiono ją bowiem aż 80 mozaikami (ich autorami są Grigorij Korin i Wołodymyr Fedko). Oglądane w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, przedstawiają historię Rusi Kijowskiej. Dużą część mozaik (27) stanowią przedstawienia książąt Rusi Kijowskiej. Zobaczyć można zarówno postaci legendarne - Kija, Szczeka czy Chorywa - jak i późniejszych władców, np. Włodzimierza I Wielkiego, Światopełka II Michała czy Daniela I Halickiego.

Uwieczniono też inne ważne postaci, w tym Antoniego Pieczerskiego, Teodozjusza Pieczerskiego, Annę Jarosławównę, metropolitę kijowskiego Hilariona, Agapita Pieczerskiego i kronikarza Nestora z Kijowa. Oprócz tego na 8 mozaikach pojawiają się świątynie/zespoły klasztorne, np. Cerkiew Dziesięcinna, Sobór Mądrości Bożej, Monaster św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach, Cerkiew Spaska na Berestowie czy Monaster św. Cyryla. Aż 32 mozaiki przedstawiają siemargły, a więc zagadkowe bóstwa Słowian wschodnich. Hol główny jest wspartą na niskich kolumnach salą ze sklepieniem przeciętym mozaikowymi pasami. Wnętrze oświetlają masywne żyrandole z brązu.

Arsenalna, najgłębiej położona stacja metra na świecie (105,5 m poniżej poziomu terenu), znajduje się na linii Swjatoszynśko-Browarśkiej. Jest jedyną stacją typu londyńskiego, tj. bez centralnej części. Została oddana do użytku 6 listopada 1960 r. Głębokie usytuowanie jest wymuszone przez warunki geologiczne. Architektami Arsenalnej byli Gienadij Granatkin, Stanisław Kruszyński i Natalia Szczukina. Podobnie jak na innych najwcześniej zbudowanych stacjach, na Arsenalnej dostrzec można pozostałości architektury stalinowskiej, np. marmurowe ławki czy drewniane drzwi hydrantowe.

Warto więc zwiedzić i Kijów, i jego metro, gdy tylko będzie to możliwe.

« powrót do artykułu

[tempik 83]

Otwierasz lodówkę a tam Ukraina. Nie sądzicie że prędzej czy później każdy dostanie niestrawności( i w konsekwencji rozwolnienia lub zatwardzenia) od tego natłoku informacji? mieszanie informacji bardzo ważnych i zupełnie nieważnych, ten cały natłok sygnałów który robią media sprawie nie służy, wręcz szkodzi. Jedna gazeta przedstawia historię życia jakiegoś dziecka, inna jakiejś babci, jeszcze inna historię metra, kolejna bardzo ważną akcję przedszkola . Każdy musi coś napisać i coś lepszego i bardziej oryginalnego od innych. Chaos, mentlik, a na koniec zatwardzenie jak po za dużej dawce czekolady.

Po mojemu powinno być w mediach tak jak na konferencji COVIDowej ministra zdrowia. Liczby ofiar,straty,ogólny rozwój sytuacji. 

[KONTO USUNIĘTE 148]

35 minut temu, tempik napisał:

Każdy musi coś napisać i coś lepszego i bardziej oryginalnego od innych. Chaos, mentlik, a na koniec zatwardzenie jak po za dużej dawce czekolady.

Jak subtelnie zakamuflowana niechęć do Ukrainy... taka rosyjska.

[Mariusz Błoński 195]

56 minut temu, tempik napisał:

Otwierasz lodówkę a tam Ukraina. Nie sądzicie że prędzej czy później każdy dostanie niestrawności( i w konsekwencji rozwolnienia lub zatwardzenia) od tego natłoku informacji? mieszanie informacji bardzo ważnych i zupełnie nieważnych, ten cały natłok sygnałów który robią media sprawie nie służy, wręcz szkodzi. Jedna gazeta przedstawia historię życia jakiegoś dziecka, inna jakiejś babci, jeszcze inna historię metra, kolejna bardzo ważną akcję przedszkola . Każdy musi coś napisać i coś lepszego i bardziej oryginalnego od innych. Chaos, mentlik, a na koniec zatwardzenie jak po za dużej dawce czekolady.

Po mojemu powinno być w mediach tak jak na konferencji COVIDowej ministra zdrowia. Liczby ofiar,straty,ogólny rozwój sytuacji. 

Dostaliśmy propozycję napisania o metrze - podobnie jak wcześnie np. o ruchu lewostronnym - więc napisaliśmy, bo temat bardzo interesujący.

[tempik 83]

Godzinę temu, 3grosze napisał:

Jak subtelnie zakamuflowana niechęć do Ukrainy... taka rosyjska.

znowu przypisujesz mi coś czego nie ma. Nie mam nic do Ukrainy, nigdy tam nie byłem, nigdy nie miałem żadnego zatargu z Ukraińcami, wręcz przeciwnie, jakiś miesiąc temu zostawiłem klucze w wiacie śmietnikowej i jedynie sąsiadka Ukrainka raczyła zabezpieczyć klucze i zostawić kartkę gdzie mogę odebrać. Po za tym, jak kogoś nie lubię to mówię to bez kamuflowania, po co miałbym się kamuflować?

54 minuty temu, Mariusz Błoński napisał:

Dostaliśmy propozycję napisania o metrze - podobnie jak wcześnie np. o ruchu lewostronnym - więc napisaliśmy, bo temat bardzo interesujący.

zgadzam się. ale temat jest tak nośny dla mediów że za chwilę będziemy znać cały dorobek literacki Ukrainy, całą historię od podszewki, i kto wie co jeszcze. Jak jest tego za dużo na raz to dobre nie jest.

ale co ja tam marudzę, przecież mogę nie otwierać tego czego nie chcę  

pozdrawiam

 

[KONTO USUNIĘTE 148]

14 minut temu, tempik napisał:

znowu przypisujesz mi coś czego nie ma. Nie mam nic do Ukrainy, nigdy tam nie byłem, nigdy nie miałem żadnego zatargu z Ukraińcami, wręcz przeciwnie, jakiś miesiąc temu zostawiłem klucze w wiacie śmietnikowej i jedynie sąsiadka Ukrainka raczyła zabezpieczyć klucze i zostawić kartkę gdzie mogę odebr ać. Po za tym, jak kogoś nie lubię to mówię to bez kamuflowania, po co miałbym się kamuflować?

Wypada znów tempika przeprosić, co czynię.

Tempik, teraz gdy sytuacja jest ekstremalna, liczą się również takie szczegóły jak osobiste opinie o Ukrainie i Ukraińcach, a każda niechęć z wplątanym słowem Ukraina czy Ukraińcy, działając podprogowo, czyni szkodę. Nawet Winnicki (ten z Konfederacji) zaapelował o zaprzestanie (chwilowe ) antyukraińskiej narracji.

Edytowane 4 marca 2022 przez 3grosze

[tempik 83]

17 minut temu, 3grosze napisał:

Nawet Winnicki (ten z Konfederacji) zaapelował o zaprzestanie (chwilowe ) antyukraińskiej narracji

No jak narodowiec, nacjonalista coś takiego mówi to może być tylko żart....

A z tą lodówką to nie żartowałem. Allegro flaga 112x70 ukraińskich sprzedanych 1840 polskich 368. Nie zdziwiłbym się jeśli osoby z pierwszej aukcji nigdy nie kupiły polskiej. A być może jeszcze parę miesięcy temu nawet pluli na Ukraińców i wyzywali od UPA....

Jak zobaczę w lodówce masło w niebiesko-żółtym złotku przyjmę to ze spokojem, ale to już trochę przesada jak na mój gust.

[KONTO USUNIĘTE 148]

Popatrz na to przez perspektywę uruchamiania w ludziach powszechnej empatii i stania się w osobistym mniemaniu lepszym, bo pomagającym. Takie sytuacje budzą w ludziach  te cechy ludzkie, z których drwi Radar, a których dotychczas może nie mieli okazji u siebie ujawnić.

No i to chwilowe przecież jest. Wszystko wróci do normy, nawet obojetność wobec sytuacji na  Ukrainie.

W dniu 4.03.2022 o 14:02, tempik napisał:

W dniu 4.03.2022 o 13:35, 3grosze napisał:

Nawet Winnicki (ten z Konfederacji) zaapelował o zaprzestanie (chwilowe ) antyukraińskiej narracji

No jak narodowiec, nacjonalista coś takiego mówi to może być tylko żart....

Kto wymachuje dziś Wołyniem by nie pomagać kobietom, dzieciom, starszym i chorym uciekającym przed barbarzyństwem Moskwy, ten jest sk***ysynem.

Edytowane 7 marca 2022 przez wilk
Usunąłem "kosmiczne" formatowanie.

[Jajcenty 314]

5 minut temu, Astro napisał:

A ja jestem przeciwny wizjom tych, którzy narzucają co powinno być nadawane w mediach. Jak Ci nie pasuje, to wyłączasz - nie oglądasz i nie czytasz

No tak, tylko zakładamy, że juz masz ustalony pogląd i wiesz co pasuje a co nie. Co z tymi co dopiero chcą sobie wyrobić pogląd? Nie uwierzysz jakie boje toczę z moją seniorą - bo w internecie napisali.... Że rodzicielka łatwo skłania się ku spiskom, AI podrzuca jej filmy z żółtymi napisami - skaranie....

[ex nihilo 222]

Godzinę temu, Astro napisał:

szkoda tylko, że stary wyjadacz @ex nihilo dał się wciąć jak świeżynka.

Że Maximus... itd.? Nie wiem czy tak, czy nie, nie wykluczałem i nie wykluczam, ale bądź pewny, że wiem co robię. HI jest w takim przypadku bardziej niebezpieczny, niż nawet profesjonalny agent wpływu.

"Macie coś na gaz to chyba wypada zrobić zapasy."
Tak, mam zapalniczkę, nawet dwie, a gaz najlepiej magazynować w dobrze uszczelnionym pokoju albo dużej piwnicy

1 godzinę temu, Astro napisał:

P.S. Całkiem na marginesie, bo wątek (wreszcie i słusznie) został zablokowany:

Niestety, o godzinę za wcześnie.

[ex nihilo 222]

49 minut temu, Astro napisał:

Ok, nie rozdrapujmy już, ale patrząc na to
"z Tobą też Putin prochami się podzielił, że rozum Ci odjęło? [...] Przeczytaj to wszystko za miesiąc już na spokojnie."
sam chyba musisz stwierdzić, że trafiłeś kulą w płot.

Astro, to było moje...
A to warto obejrzeć:

"Akcja" podobno zablokowana przez Google.
https://www.komputerswiat.pl/aktualnosci/wydarzenia/akcja-anonymous-na-google-maps-zablokowana-narusza-nasze-zasady/346eygn

A jak w takie rzeczy się bawić - warto posłuchać fachowca: od 22:00 do 22:30, zwłaszcza ostatnia minuta:
https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/wojna-w-ukrainie-leszek-miller-to-poczatek-konca-putina/hze2yk7,79cfc278

[KONTO USUNIĘTE 148]

18 minut temu, Maximus napisał:

A takiego maila dostałem od sklepu, w którym sam się zaopatruje:

Nie zrobisz teraz choćby małego zapasu najpotrzebniejszych rzeczy, to istnieje ryzyko, że w terminie późniejszym może być z tym problem.

Chciałem tylko tyle i aż tyle, w sumie oczywistości, ale widzę tutaj nie dla wszystkich...

Twój sklep szkoli i wyposaża chłopaków jadących walczyć na Ukrainie, więc kupuj jak najwiecej, aby sklep miał środki na ten szczytny cel. 

[ex nihilo 222]

16 minut temu, Astro napisał:

Nihilo, pisałem o tym wczoraj...
Mam prośbę - jeśli chcemy poważnie rozmawiać, to czytajmy ze zrozumieniem co piszemy.

Forum mi się coś pierniczy, różne cuda się dzieją, napisałem zresztą o tym na końcu swojego ostatniego w zamkniętym.
A ogólnie linki najlepiej pełne, żeby było widać co to jest, bo nie w każdy jest sens klikać, czasem się już tam było itd., itp.

[ex nihilo 222]

11 minut temu, Astro napisał:

Kiedyś już chyba o tym rozmawialiśmy, ale w innym kontekście, bo szło o sekty.

Sekty sektami, to wiadomo, chociaż nie wszyscy wiedzą jak to tam wygląda. Ale najważniejsza w kontekście poprzedniej pyskusji (niestety!, specjalne podziękowania dla HI) była ta ostatnia facetka, jednoznaczna i całkowicie zdecydowana. Jej argument: "położił 500 naszich",  czyli dokładnie to, o czym wczoraj pisałem. Tylko to ma odpowiednią siłę, żeby wbić się do sekciarskich łbów. Nawet nie sankcje ("wydierżim"), a właśnie to. To działa jak automatyczny wyzwalacz. I w zabawach ze zwykłymi putinowcami, to musi być używane, nie jakieś rozwalone domy, trupy cywilów i dzieci i inne takie, bo to nie trafia, strata czasu. A "gruz 200" trafia.

[Mariusz Błoński 195]

33 minuty temu, Astro napisał:

Nie umniejszaj ich znaczenia, bo dziś to jednak nie czasy ruskiej wojny w Afganistanie. Trochę inaczej to działa.
P.S. Do szanownych Modów: czy można podpiąć strony cyrylicą (po ukraińsku) ze zdjęciami "gruzu 200"? (pytam, bo "gruz" wygląda jak "gruz")

Trochę inaczej działa obieg informacji, ale mentalność człowieka rosyjskiego działa tak samo.
A gruzu nie dawaj .

[ex nihilo 222]

5 godzin temu, Astro napisał:

Nie umniejszaj ich znaczenia, bo dziś to jednak nie czasy ruskiej wojny w Afganistanie. Trochę inaczej to działa.

Znaczenia nie umniejszam, ale na razie one jeszcze nie działają wystarczająco silnie na przeciętnego ludzia, o wielu jeszcze nie wiedzą, a część w ogóle dla przeciętnego jest abstrakcją, bo na własnym tyłku ich nie czuje. Bardziej działają na elity, których bezpośrednio to dotyczy. Musi minąć trochę czasu.
 

4 godziny temu, Mariusz Błoński napisał:

mentalność człowieka rosyjskiego działa tak samo

Ano. Afganistan o tyle jest ważny, że tam za te 15.000 trupów nie dostali nic, poza jeszcze dłuższymi kolejkami w sklepach. I o tym pamiętają. Dlatego ważne jest skojarzenie "Ukraina to drugi Afganistan". Na początku było bardzo podobnie: bratnia pomoc, z kwiatami będą witani i inne takie pierdoły. A później... wiadomo, co.

Jeśli chodzi o "gruz" można ich odsyłać na Telegram: kanały «Груз 200 РФ» i «Ищи своих» jeśli jeszcze mają do nich dostęp, bo ruscy żądają ich usunięcia.
Włazić tam raczej nie radzę, bo obrazki i filmy na pewno nie dla wrażliwych.
Ja niestety nie bardzo to mogę robić, bo mam gówniane łącze. Najlepszy byłby jakiś bot, który by to rozsyłał masowo.

Edytowane 5 marca 2022 przez Mariusz Błoński
Miało nie być linków.

[Antylogik 19]

11 godzin temu, ex nihilo napisał:

Znaczenia nie umniejszam, ale na razie one jeszcze nie działają wystarczająco silnie na przeciętnego ludzia, o wielu jeszcze nie wiedzą, a część w ogóle dla przeciętnego jest abstrakcją

Poczekaj pół roku, a każdy rusek będzie błagał o litość zachód. Dziś świat jest zbyt zglobalizowany i powiązany, żeby pozwolić sobie na coś takiego. Trzeba tylko wzmocnić ochronę przeciwszpiegową (np. żeby nie wykradali technologii). Oni sobie nie zdają sprawy, jaki kryzys ich czeka, to będzie taki Wielki Kryzys 1929 razy 10.

[KONTO USUNIĘTE 148]

13 godzin temu, ex nihilo napisał:

Znaczenia nie umniejszam, ale na razie one jeszcze nie działają wystarczająco silnie na przeciętnego ludzia,

Przeciętny ludż rosyjski, a liczebnie ponadprzecietny, to prekariat wyćwiczony na chlebie, wodzie i głodzie, który dawał i dalej  da radę bez najnowszego iPhona. Istotą jest naruszenie dobrostanu klasy średniej już kilkanaście lat żyjacej we wzglednym dobrobycie. A klasa średnia to fachowcy i specjaliści, mózg gospodarki. A im już po pierwszym tygodniu wojny ceny zachodnich aut wzrosły o 100%, a lepsze jedzenie w mniejszych sklepach 30% (w hipmarketach jeszcze nie). Ich już dotykają sankcje, a ich wkurw będzie decydujący.

I jak Astro czy Antylogik stawiam , że wkurw nastąpi tak do max 3 lat.

Ed. Nie, ja bym tyle nie wytrzymał. Po pół roku coś zacznie się dziać.

Edytowane 5 marca 2022 przez 3grosze

[ex nihilo 222]

14 godzin temu, ex nihilo napisał:

Edytowane 8 godzin temu przez Mariusz Błoński
Miało nie być linków.

Ok, ale by trzeba im dać też info, że można wejść bez instalacji Telegrama.
 

2 godziny temu, Antylogik napisał:

Poczekaj pół roku, a każdy rusek będzie błagał o litość zachód.

Pół roku to o jakieś 5,75 miesiąca za późno.
Zresztą przecież żadnych sankcji nie ma:
Россияне, это не санкции - это специальная финансовая операция. Весь мир хочет спасти вас.
Takie coś może na nich podziałać, szczególnie jeśli zrobi się tego fajne memy (pomysł nie jest mój).
 

Godzinę temu, 3grosze napisał:

A klasa średnia to fachowcy i specjaliści, mózg gospodarki. A im już po pierwszym tygodniu wojny ceny zachodnich aut wzrosły o 100%, a lepsze jedzenie w mniejszych sklepach 30% (w hipmarketach jeszcze nie).

I co z tego? Jak często kupują te samochody? A wzrostu cen żarcia ci fachowcy i specjaliści nawet nie zauważą, bo to bez znaczenia przy ich zarobkach.

Tutaj bramka SMS od Anonimowych (na smartfony, ze stacjonarnych nie działa). Generuje numery, tekst przykładowy, można wsadzić dowolny inny:
http://1920.in/
Jak to działa wyjaśnia gość z Wykopu:
konrado12 9 godz. temu
Tu chodzi o to żebyście to wysłali ze swojego numeru - tak żeby nie dało się tego zablokować. Gdyby "hackerzy" czy ktokolwiek inny miał możliwość wysłania milionów smsów nie potrzebowałby biorobotów do wciskania przycisku Send. Ta strona generuje przykładowy rosyjski numer i tekst to wysyłki, ty to kopiujesz do swojego telefonu i wysyłasz. Moim zdaniem pomysł znakomity, tylko tekst mógłby być trochę lepszy.

Edytowane 5 marca 2022 przez ex nihilo

[ex nihilo 222]

Tak wygląda ich propaganda:
https://www.onet.pl/informacje/pravdaorgpl/klamstwa-w-naglowkach-jak-rosja-przedstawia-inwazje-na-ukraine/eblnb6g,30bc1058?fbclid=IwAR3FpuMRVK4vwpi50sAAGcFJNltwDyBp7LfxLOBLjQciZTU6DuEecjPPy08

[KONTO USUNIĘTE 148]

19 minut temu, ex nihilo napisał:

1 godzinę temu, 3grosze napisał:

A klasa średnia to fachowcy i specjaliści, mózg gospodarki. A im już po pierwszym tygodniu wojny ceny zachodnich aut wzrosły o 100%, a lepsze jedzenie w mniejszych sklepach 30% (w hipmarketach jeszcze nie).

I co z tego? Jak często kupują te samochody? A wzrostu cen żarcia ci fachowcy i specjaliści nawet nie zauważą, bo to bez znaczenia przy ich zarobkach.

Boższe, dwa przykłady dla przykładu, ale  musi kwestionowć, żeby wyszło na jego, o małej skuteczności sankcji. Pocieszasz ruskich czy zniechęcasz do nich Zachód?

[ex nihilo 222]

To dawaj bardziej sensowne przykłady dla przykładu. Proste?

[KONTO USUNIĘTE 148]

Sensowniejsze byłyby za trudne, skoro proste nie zadziałały.

[KONTO USUNIĘTE 148]

Fakt, ale kwestia czy działają mniej czy bardziej trochę jest zasadnicza.

Edytowane 5 marca 2022 przez 3grosze

[ex nihilo 222]

23 minuty temu, 3grosze napisał:

Sensowniejsze byłyby za trudne, skoro proste nie zadziałały.

Trudno, żeby zadziałały, jeśli były bzdurne.
Im wyślij tamten swój tekst, zobaczymy jaki efekt osiągniesz:

 

27 minut temu, Astro napisał:

Chopaki, czy przypadkiem nie chodzi Wam o to samo? Może warto usiąść na spokojnie przy flaszy? Warto trochę powściągnąć ego.

Astro, jeśli chodzi o ego, to nie mam z tym jakichkolwiek problemów. Ale (...) próbuje następny całkiem sensowny temat sprowadzić na poziom przedszkola. Nie chodzi nawet o bezsensowne przykłady, bo to może się każdemu zdarzyć, ale te jego późniejsze reakcje. Na to zwróć uwagę. Nieważne czy świadomie to robi, czy nieświadomie, ważny jest skutek.