Jump to content
Forum Kopalni Wiedzy

Search the Community

Showing results for tags 'skamieniałość'.



More search options

  • Search By Tags

    Type tags separated by commas.
  • Search By Author

Content Type


Forums

  • Nasza społeczność
    • Sprawy administracyjne i inne
    • Luźne gatki
  • Komentarze do wiadomości
    • Medycyna
    • Technologia
    • Psychologia
    • Zdrowie i uroda
    • Bezpieczeństwo IT
    • Nauki przyrodnicze
    • Astronomia i fizyka
    • Humanistyka
    • Ciekawostki
  • Artykuły
    • Artykuły
  • Inne
    • Wywiady
    • Książki

Find results in...

Find results that contain...


Date Created

  • Start

    End


Last Updated

  • Start

    End


Filter by number of...

Joined

  • Start

    End


Group


Adres URL


Skype


ICQ


Jabber


MSN


AIM


Yahoo


Lokalizacja


Zainteresowania

Found 22 results

  1. Polscy naukowcy wyjaśnili, jak tworzą się radioaktywne skamieniałości oraz jakie procesy prowadzą do ich powstania. Nikt wcześniej nie prowadził tak szczegółowych badań tego zagadnienia. Polacy utworzyli interdyscyplinarny zespół, który poddał szczegółowym analizom kilkadziesiąt skamieniałości z Polski, Francji i Maroka. Wykorzystano przy tym pomiary naturalnej promieniotwórczości gamma metodami spektroskopowymi. W zespole badawczym znaleźli się paleobiolog dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk, chemik radiacyjny prof. Magdalena Długosz-Lisiecka z Międzyresortowego Instytutu Badań Radiacyjnych Politechniki Łódzkiej oraz geolog dr Marcin Krystek z Muzeum Geologicznego w Łodzi. Naukowcy badali skamieniałe amonity, mamuty, ichtiozaury, małże, nosorożce włochate, mozozaury i niedźwiedzie jaskiniowe. Dzięki temu stwierdzili, że radioaktywne skamieniałości powstają, gdy okaz zbudowany jest z fosforanów, a te występują np. w kościach czy zębach kręgowców, oraz gdy środowisko, w którym znajdowały się skamieniałości było bogate w fosforany. Wówczas dochodzi do fosfatyzacji szczątków. Okazuje się zatem, że do powstania radioaktywnych skamieniałości konieczna jest obecność fosforanów, co prowadzi koncentracji w skamieniałościach poprzez sorpcję. Tutaj zaś trzeba zauważyć, że proces fosfatyzacji to podstawowy proces prowadzący do zachowania się tkanek miękkich i powstania unikatowych skamieniałości. Tego typu szczątki są bardzo radioaktywne. Poziom radioaktywności jurajskich mięczaków dorównuje radioaktywności skamieniałych kości megafauny plejstoceńskiej, które zawierają fosforany. Innymi słowy, tam, gdzie mamy dobrze zachowane skamieniałe tkanki miękkie, możemy spodziewać się też dużej radioaktywności skamielin. Oczywiście „duża” jest tutaj pojęciem względnym, gdyż szczątki takie nie są niebezpieczne dla zdrowia i życia. Na tym jednak badania polskiego zespołu się nie kończą. Odkrycie daje bowiem nadzieję na rozwój metodologii poszukiwań unikatowych skamieniałości za pomocą radiometru. Tam, gdzie występuje większe koncentracja uranu istnieje bowiem większa szansa na znalezienie wyjątkowo dobrze zachowanych skamieniałości. Nie można też wykluczyć, że pozwoli ono na wykrywanie falsyfikatów. Nie można też wykluczyć, pojawienia się nowych metod datowania skamieniałości. Tutaj jednak, jak zaznaczają odkrywcy, przed nauką jeszcze długa droga, gdyż poziom promieniotwórczości nie jest powiązany z wiekiem skamieniałości. Badania polskich naukowców zostały opisane na łamach Chemosphere.   « powrót do artykułu
  2. Ujawniono, że skamieniałości z 2 jaskiń na południowym zachodzie Chin reprezentują nieznanych dotąd ludzi z epoki kamienia. Stanowili oni niezwykłe połączenie archaicznych i współczesnych cech anatomicznych. Ponieważ zgodnie z wynikami datowania wiek szczątków wynosi 11,5-14,5 tys. lat (w okresie tym powstawały najwcześniejsze kultury rolnicze Państwa Środka), oznacza to, że ludzie z Jaskini Jeleni mogli dzielić habitat ze współcześnie wyglądającymi ludźmi. Pracami australijsko-chińskiego zespołu naukowców kierowali prof. Darren Curnoe z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii i Ji Xueping z Junnańskiego Instytutu Zabytków Kultury i Archeologii. Ze względu na niezwykłą mozaikę cech przy klasyfikowaniu skamieniałości zachowano szczególną ostrożność. Mogą one należeć do nieznanego wcześniej gatunku, który przetrwał do samego końca epoki lodowcowej 11 tys. lat temu. Alternatywnie [ludzie z Jaskini Jeleni] mogą reprezentować bardzo wczesną i nieznaną falę migracji z Afryki, populację, która nie miała swojego wkładu genetycznego do tego, jacy ludzie są obecnie. W 1989 r. w Jaskini Jeleni (Maludong) w pobliżu Mengzi chińscy archeolodzy znaleźli pozostałości co najmniej 3 osób. Nie badano ich aż do 2008 r. W 1979 r. w innej jaskini koło Longlin chiński geolog odkrył 4. częściowo zachowany szkielet. Do 2009 r., gdy międzynarodowy zespół usunął i zrekonstruował skamieniałość, tkwił on w bloku skalnym. Czaszki i zęby z Maludong i Longlin są do siebie bardzo podobne. I tu, i tu rzuca się w oczy niezwykła "mieszanka" archaicznych i współczesnych cech anatomicznych. Pojawiają się też cechy stanowiące dla specjalistów całkowite novum. Badanie ewolucji człowieka w Azji utrudnia brak skamieniałości i problemy z określeniem wieku tych, na które natrafiono. Dotąd w lądowej Azji Wschodniej nie znaleziono żadnych skamieniałości młodszych niż 100 tys. lat, które przypominałyby gatunek inny niż nasz (Homo sapiens). Sugerowało to, że gdy pojawił się tu człowiek współczesny, w rejonie nie było żadnych "ewolucyjnych kuzynów". W świetle ostatnich odkryć wydaje się jednak, że to nieprawda.
  3. W skałach w Chinach znaleziono skamieniałości najstarszych i największych jak dotąd pcheł. Pasożyty ze środkowej jury i wczesnej kredy mierzyły nawet ponad 20 mm. Dla porównania: największe współczesne pchły, które gnębią północnoamerykańskie bobry górskie (Aplodontia rufa), mają zaledwie 12 mm. André Nel z Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, jeden z członków chińsko-francusko-amerykańskiego zespołu, uważa, że prehistoryczne pchły były tak duże, że żerowały raczej na upierzonych czy owłosionych dinozaurach niż małych wówczas jeszcze ssakach. W artykule opublikowanym w Nature można przeczytać, że tak jak w przypadku innych linii pasożytów zewnętrznych zachowało się niewiele skamieniałości, ograniczonych do przedstawicieli współczesnych rodzin z wcześniejszych okresów kenozoiku. W takiej sytuacji niewiele wiadomo o początkach pcheł w mezozoiku. Pochodzenie grupy koronnej pcheł Tarwinia z kredy nadal pozostaje przedmiotem sporów, dlatego sfosylizowane przykłady z Chin wydają się tym cenniejsze. Choć pod wieloma względami przypominały późniejsze pasożyty, prehistoryczne olbrzymy miały trochę prymitywnych cech, np. nieskoczne tylne odnóża. U wszystkich występowały wydłużone syfony ssące, co sugeruje, że pochodziły od mezozoicznych wojsiłków.
  4. Po 35 latach zakończyła się rekonstrukcja olbrzymiego prehistorycznego pingwina z Nowej Zelandii. Naukowcy wykorzystali kości dwóch osobników, a za wzór posłużył im szkielet współczesnego pingwina królewskiego. Kości zebrał w 1977 r. dr Ewan Fordyce, paleontolog z University of Otago. Odbudowę wspomagali doktorzy Dan Ksepka z Uniwersytetu Stanowego Karoliny Północnej oraz Paul Brinkman z Muzeum Historii Naturalnej Karoliny Północnej. Pingwinowi nadano nazwę Kairuku, co po maorysku oznacza "nurek, który powraca z jedzeniem". Ksepka interesował się rekonstrukcją, ponieważ kształty ciała ptaka były inne od wszystkich znanych pingwinów - i to zarówno współczesnych, jak i wymarłych. Poza tym konikiem naukowca jest różnorodność nowozelandzkich pingwinów w oligocenie. Lokalizacja ta była idealna pod względem dostępności pożywienia i bezpieczeństwa. W owym czasie większość Nowej Zelandii znajdowała się pod wodą, tworząc izolowane skaliste wysepki, które chroniły pingwiny przed drapieżnikami, a jednocześnie zapewniały obfitość pokarmu. Kairuku to jeden z co najmniej 5 pingwinów, które zamieszkiwały Nową Zelandię w owym czasie. Bioróżnorodność i unikatowość kształtów utrudniły zresztą rekonstrukcję. Wg pingwinich standardów, Kairuku był eleganckim ptakiem - miał smukłe ciało i długie skrzydła napędowe, ale krótkie i grube nogi [...]. Gdyby podczas rekonstrukcji wnioskować o wysokości na podstawie długości skrzydeł pełniących funkcję płetw, trzeba by założyć, że Kairuku mierzył ok. 183 cm. W rzeczywistości miał tylko 127 cm wysokości.
  5. Tony Prave ze szkockiego University of St. Andrews wraz ze swoimi współpracownikami odkrył prawdopodobnie skamieniałości najstarszego znanego zwierzęcia. W Parku Narodowym Etosha w Namibii wykopano skały, w których znajdują się szczątki nieznanego stworzenia. Wiek skał oceniono na 550-760 milionów lat. Dotychczas sądzono, że pierwsze zwierzęta pojawiły się na Ziemi 600-650 milionów lat temu. Odkrycie generalnie zgadza się z hipotezami genetyków, którzy na podstawie „zegara molekularnego“ w zwierzęcym DNA spekulowali, że zwierzęta mogły powstać właśnie przed około 750 milionami lat.
  6. Na Dominikanie znaleziono bursztyn sprzed 20-30 mln z uwięzioną wewnątrz - i świetnie zachowaną - muchówką mrokawkowatą (Nycteribiidae). Owady te są pasożytami zewnętrznymi nietoperzy i żywią się ich krwią. Jak dotąd to jedyna odkryta skamieniałość przedstawiciela tej rodziny. Znalezisko paleontologów z Uniwersytetu Stanowego Oregonu pokazuje, że nietoperze od co najmniej 20 mln lat zmagają się z nękającymi je pasożytami (w angielskim funkcjonuje nawet nazwa "nietoperza mucha"). Poza tym, jako że owady te przenoszą zarodźce malarii, naukowcy mogli się dowiedzieć, od mniej więcej jak dawna choroba występuje na terenie Nowego Świata. Muchówki mrokawkowate to niezwykły przypadek ewolucji specyficznej, zwierzęcia, które koewoluowało z nietoperzami i nie występuje nigdzie indziej [poza futrem latających ssaków; ciało muchówek jest nawet spłaszczone jak u pchły, by swobodniej przemieszczać się między włosami żywiciela] - opowiada prof. George Poinar. Mrokawkowate opuszczają "swoje" nietoperze tylko po to, by się rozmnażać. I najprawdopodobniej w takiej właśnie sytuacji sfosylizowany egzemplarz musiał zostać zaskoczony przez napływającą falę lepkich soków prehistorycznej rośliny.
  7. W łupkach z Burgess znaleziono skamieniałość dziwnej istoty, która żyła ponad 500 mln lat temu. Wyglądała jak nierozwinięty tulipan. Nawet do dna przytwierdzała się za pomocą łodygopodobnego tworu. Naukowcy stwierdzili też, że występował u niej jedyny w swoim rodzaju filtrujący układ pokarmowy. Naukowcy z University of Toronto/Royal Ontario Museum nadali swojemu odkryciu nazwę Siphusauctum gregarium. Ujawnili, że zwierzę miało długość ok. 20 cm. Jego niby-łodyga była zakończona małym dyskiem, który pełnił funkcje kotwicy. Na górze znajdował się kielich, a w jego wnętrzu układ filtrujący i jelito. Woda z cząstkami pokarmu była aktywnie pompowana do kielicha przez małe otwory. S. gregarium tworzyły podwodne rabaty. W niektórych płytach łupkowych znaleziono obok siebie nawet do 65 osobników. Najbardziej interesujące jest to, że układ pokarmowy [tych stworzeń] wydaje się unikatowy. Ostatnio poczyniono postępy, ponieważ wiele dziwnych zwierząt z łupków Burgess udało się zaklasyfikować jako prymitywnych przedstawicieli różnych współczesnych grup zwierząt, ale Siphusauctum nie poddaje się temu trendowi. Nie wiemy, gdzie pasuje i gdzie go umieścić na drzewie filogenetycznym - podkreśla Lorna O'Brien, jedna z autorek artykułu opublikowanego w PLoS ONE. Opis S. gregarium bazuje na ponad 1100 sfosylizowanych okazach, znalezionych na stosunkowo nowym stanowisku na obszarze łupków Burgess (nazwano je Pokładami Tulipanowymi).
  8. Posługując się tomografią komputerową, brytyjsko-niemiecki zespół naukowców uzyskał trójwymiarowy obraz prehistorycznego pasażera na gapę - roztocza, który został zatopiony w bursztynie podczas jazdy na grzbiecie pająka sprzed 50 mln lat. Wg biologów z Uniwersytetów w Manchesterze i Humboldtów w Berlinie, pajęczak o długości zaledwie 176 mikrometrów jest najmniejszą skamieniałością stawonoga, jaką kiedykolwiek przeskanowano za pomocą tomografu. Tomografia pozwoliła nam cyfrowo wypreparować roztocz i pająka, by ujawnić ważne dla identyfikacji cechy budowy podbrzusza tego pierwszego. Okaz, skrajnie rzadki w zapisie kopalnym, jest [...] najstarszym przykładem żyjącej dziś nadal rodziny Histiostomatidae - podkreśla dr David Penney. Ponieważ żywica, z której po wielu latach powstał bursztyn, często zalewała owady w połowie jakiejś czynności, "zamrożone w czasie zachowanie" stanowi prawdziwą gratkę dla paleoetologów. Niestety, większość skamieniałości z bursztynów to pojedyncze owady lub kilka owadów, w przypadku których brak jednoznacznych dowodów na bezpośrednie kontakty. [Nie powinno więc dziwić stwierdzenie, że] na skamieniałość w rodzaju opisanej w artykule [z Biology Letters] natrafia się raz na kilkadziesiąt tysięcy okazów. Forezę definiuje się jako bierne przenoszenie przedstawicieli jednego gatunku przez osobniki drugiego do nowego środowiska. Takie zachowanie jest dziś rozpowszechnione w paru grupach organizmów. Badanie skamieniałości pozwala stwierdzić, kiedy wyewoluowało - tłumaczy dr Richard Preziosi. Sfosylizowane roztocze są szczególnie rzadkie, a przedstawicieli grupy [Histiostomatidae], do której należy zachowany w bursztynie okaz, znajdowano w zapisie kopalnym zaledwie kilka razy - dodaje dr Jason Dunlop z Uniwersytetu Humboldtów. Dzięki systemowi submikronowego kontrastu fazowego można go było zbadać tak dokładnie, jak nigdy dotąd.
  9. Skamieniały okaz chrząszcza, znaleziony na południu Syberii w mioceńskich osadach rzeki Irtysz sprzed 16-23 mln lat, reprezentuje żyjący jeszcze dziś gatunek - Helophorus sibiricus. Należy on do rodziny kałużnicowatych (Hydrophilidae), występującej zarówno w Eurazji, jak i w Ameryce Północnej. W 1860 r. jako pierwszy opisał ten gatunek chrząszcza rosyjski entomolog Wiktor Iwanowicz Moczulski, który pracował z okazami zebranymi nad Bajkałem. H. sibiricus prowadzi wodny tryb życia, zamieszkuje głównie istniejące okresowo, obfitujące w zalaną roślinność zbiorniki. Na podstawie zapisu kopalnego kiedyś uznawano, że średni okres występowania gatunku owada to ok. 2-3 mln lat. Biolodzy coraz częściej natrafiają jednak na dowody, że to nieprawda. Datowanie metodą zegara molekularnego, która zakłada, że tempo narastania różnic jest w miarę stałe, sugeruje, że niektóre gatunki owadów powstały co prawda w plejstocenie (tak twierdzą Cardoso i Vogler w artykule opublikowanym w 2005 r. w piśmie Molecular Ecology), ale niektóre mogły przetrwać nawet 10-20 mln i żyją nadal także dziś. Na razie nie wiadomo, jak poradziły sobie z wydarzeniami, które wyeliminowały inne zwierzęta. Niewykluczone, że było to możliwe dzięki zamiłowaniu do stabilnych środowisk. Niestety, dotąd znaleziono niewiele skamieniałości, które potwierdzałyby założenie o długowieczności gatunków owadów. Często cechy wskazujące na przynależność taksonomiczną i pozwalające dokonywać porównań ze współczesnymi owadami (przede wszystkim budowa męskich genitaliów) zostały zatarte przez czas i warunki "przechowywania". W znalezionym przez zespół Martina Fikáčka z Muzeum Narodowego w Pradze okazie nie zachowały się co prawda genitalia, widać za to doskonale typowe dla gatunku ziarnistości na przedpleczu, czyli widocznej z góry przedniej części tułowia.
  10. W Muzeum Historii Naturalnej w Londynie znaleziono małą skamieniałość. Naukowcy z Uniwersytetów w Portsmouth i Leicester stwierdzili, że w zamierzchłej przeszłości stanowiła ona część olbrzymiego zębatego pterozaura. Dzięki temu odkryciu podniesiono górną granicę rozmiarów tych latających gadów. Badaniem skamieniałości zajmowali się doktorzy David Martill (Uniwersytet w Portsmouth) i David Unwin (Uniwersytet w Leicester). Element znajdował się w zbiorach londyńskiego muzeum od 1884 roku. Nasze studium pokazało, że skamieniałość stanowiła część pterozaura, którego rozpiętość skrzydeł dochodziła do 7 metrów. To o wiele więcej niż u współczesnych ptaków, choć niektóre wymarłe ptaki mogły się poszczycić rozpiętością skrzydeł rzędu 6 m - tłumaczy dr Unwin. Dysponując tymi danymi, naukowcy mogli podnieść górną granicę rozmiarów zębatych pterozaurów. Martill dodaje, że zidentyfikowany fragment to kości przedszczękowe plus ułamany ząb. Po odkruszeniu korony średnica zęba wynosiła 13 mm. To bardzo dużo jak pterozaura. Kiedy dokona się obliczeń, człowiek zdaje sobie sprawę, że drobny element w jego dłoniach stanowi niesamowite odkrycie. Egzemplarz trafił do londyńskiej kolekcji dzięki sir Richardowi Owenowi, wybitnemu paleontologowi kręgowców. Odkryliśmy, że [...] duże ornitocheiroidy [przedstawiciele nadrodziny Ornitocheiroidea w rzędzie pterozaurów] miały skrzydła o rozpiętości 5 lub 6 m, co było spójne z wcześniejszymi poglądami na temat tej grupy. Poza tym natrafiliśmy jednak na ślad skamieniałości, wykopanej w połowie XIX wieku z osadów w Cambridgeshire o nazwie Cambridge Greensand, która wydawała się niezwykle duża - opowiada dr Unwin. Skamieniałość, obecnie przechowywana w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, składała się z czubka dzioba pterozaura. Na podstawie kształtu dzioba i cech ułamanego zęba zidentyfikowaliśmy fragment jako należący do Coloborhynchus capito, czyli bardzo rzadkiego ornitocheiroida, reprezentowanego jedynie przez kilka sfosylizowanych kawałków z Cambridge Greensand. Obliczenie rozmiarów zwierzęcia na podstawie fragmentu kośćca jest trudne, ale mogliśmy do tego wykorzystać ostatnie znaleziska z Brazylii, a mianowicie prawie kompletne szkielety ornitocheiroidów, które są blisko spokrewnione z okazem z londyńskiej kolekcji. Naukowiec dodaje, że odtworzona w ten sposób 7-metrowa rozpiętość skrzydeł to i tak niedużo w porównaniu do bezzębnych pterozaurów, np. pewnych azdarchów z rozpiętością sięgającą 10 metrów. Teraz naukowcy będą musieli odpowiedzieć na pytanie, czemu pterozaury z zębami, np. ornitocheiroidy, były mniejsze, a bezzębne, np. azdarchy, osiągały aż tak imponujące rozmiary. Niewykluczone, że chodzi o tryb życia/sposób odżywiania. Ornitocheiroidy latały wolno nad powierzchnią wody, a zęby były im potrzebne do wyławiania zdobyczy. Azdarchy polowały zaś prawdopodobnie jak bociany, brodząc. W przypadku tych pierwszych bez zębów nie dało się obejść, a ponieważ niekiedy sporo ważyły, konieczne stało się ograniczenie gabarytów. Te drugie nie musiały mieć zębów ani być w locie równie zwinne jak Ornitocheiroidea, bo po prostu łapały niewielkie zwierzęta podczas zwykłej przechadzki, dlatego rosły sporo większe.
  11. Skamieniałość prehistorycznego psa z kością mamuta w pysku odkryto w Predmosti w Czechach - poinformował serwis Discovery News. Zdaniem naukowców, kość włożono psu do pyska po jego śmierci. Gęstość tkanki kostnej wskazuje, że kość pochodziła z dużego ssaka, takiego jak nosorożec, bizon stepowy czy mamut - opisuje główna autorka artykułu, Mietje Germonpre z Królewskiego Belgijskiego Instytutu Nauk Przyrodniczych. Jak dodaje, w Predmosti mamut występował najczęściej. Na podstawie szczątków naliczono ponad tysiąc osobników. A zatem najprawdopodobniej była to kość mamuta. Ponieważ mięso mamutów było w tym czasie w Predmosti częstym pożywieniem ludzi, zapewne zdarzało się, że psy dostawały resztki. Naukowcy, w tym Martina Laznickova-Galetova i Michail Sablin, ustalili, że czaszka nie należała do wilka. Ich zdaniem była to czaszka psa ze śladami udomowienia. Pies miał krótszy pysk i większą puszkę mózgową w porównaniu z dzikimi psami czy wilkami. Zdaniem badaczy, pies ważył około 35 kg i mierzył około 60 cm wysokości. Jego zęby noszą ślady licznych złamań. Zdechł w wieku pomiędzy 4 a 8 lat. Badania psiej czaszki dowodzą, że po śmierci psa usunięto z niej mózg. Naukowcy wątpią, czy mózg wydobyto w celach kulinarnych, biorąc pod uwagę dostępność innego mięsa. Raczej mógł to być element rytuału grzebalnego. Wiele rdzennych ludów Północy wierzyło, że w głowie mieści się duch czy dusza. Zwyczaj panujący u tych ludów nakazywał robić otwór w czaszkach zabitych zwierząt, żeby duch mógł się uwolnić - wyjaśnia badaczka. Być może pies dostał kość jako "pożywienie" na ostatnią drogę, żeby jego dusza mogła towarzyszyć duszy jego pana. Pełne wyniki badań opublikowano na łamach "Journal of Archaeological Science".
  12. Plezjozaury nie były jajo-, ale żyworodne. Świadczy o tym odkrycie doktorów F. Robina O'Keefe'a z Marshall University i Luisa Chiappe z Instytutu Dinozaurów Muzeum Historii Naturalnej Hrabstwa Los Angeles. Panowie zauważyli bowiem, że jeden z wystawianych obecnie eksponatów jest podwójną skamieniałością matki i płodu. W 1987 r. został on znaleziony przez Charlesa Bonnera na ranczu w hrabstwie Logan w Kansas. Mierząca prawie 4,7 m skamieniałość sprzed 78 mln lat reprezentuje gatunek Polycotylus latippinus. Paleontolodzy znaleźli m.in. żebra embrionu, 20 kręgów, biodra i kości kończyn. Chociaż żyworodność udokumentowano u kilku innych grup mezozoicznych gadów wodnych, po raz pierwszy odkryto coś, co świadczyłoby o takim samym rodzaju reprodukcji u plezjozaurów. W odróżnieniu od pozostałych wodnych gatunków, plezjozaury rodziły tylko jedno duże młode. Niewykluczone też, że tworzyły grupy i angażowały się w opiekę nad dziećmi. Naukowcy od dawna wiedzieli, że ciała plezjozaurów nie były dobrze przystosowane do wspinania się na brzeg, by złożyć w gnieździe jaja, dlatego też brak dowodów na żyworodność tych gadów wydawał się wręcz zdumiewający. […] Płód był bardzo duży w porównaniu do matki […]. Wiele współczesnych zwierząt, które rodzą pojedyncze duże młode, cechuje uspołecznienie i sprawowanie opieki matczynej. Spekulujemy więc, że plezjozaury mogły przejawiać podobne zachowania, upodobniając swoje życie społeczne bardziej do tego prowadzonego przez delfiny niż inne gady – opowiada O'Keefe. Skamieniałość matki jest prawie kompletna – brakuje tylko fragmentów szyi i czaszki. Cenny podwójny okaz został jakiś czas temu poddany konserwacji.
  13. Na kształt żuchwy różnych grup ludzi wpływa nie tylko genetyka, ale i dieta. Naukowcy z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa uważają, że dzięki ich odkryciom będzie można określić, czym żywiły się prehistoryczne populacje, nawet jeśli w zapisie kopalnym niewiele się zachowało. Są także przekonani, że specjalistom łatwiej będzie ustalić, które skamieniałości są spokrewnione i w jaki sposób (American Journal of Physical Anthropology). W ramach naszych badań chcieliśmy stwierdzić, na ile kształt żuchwy jest plastyczny i zmienia się pod wpływem czynników środowiskowych, takich jak dieta, a na ile genetyczny. Aby odpowiedzieć na to pytanie, posłużyliśmy się kośćmi znalezionymi przez archeologów w dwóch różnych miejscach. Zanim mogliśmy stwierdzić, co nam mówi kształt kości, np. nt. środowiska, w którym żył dany osobnik, z kim był spokrewniony lub co jadł, musieliśmy zrozumieć, jak w ogóle kształt powstaje – podkreśla Megan Holmes. Akademicy z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa badali populacje północnoamerykańskich Indian z plemienia Arikara oraz żyjących na półwyspie Point Hope na Alasce. Wybrali właśnie tych ludzi, ponieważ byli odizolowani genetycznie od innych grup, a ich diety były zupełnie różne. Analizowano kości z XVII i XVIII wieku, ponieważ menu Indian z tego okresu odtworzono na podstawie innych źródeł. Populacja z Point Hope była przyzwyczajona do twardych pokarmów, np. suszonego mięsa. Poza tym w tamtym rejonie często używano zębów do niespożywczych celów, np. rozrywania skór na paski. Dieta ludu Arikara z Dakoty składała się z bardziej miękkich pokarmów: roślin uprawnych uzupełnionych upolowaną od czasu do czasu zwierzyną. Za pomocą suwmiarki i przenośnych urządzeń rtg. zespół Holmes dokładnie zmierzył żuchwy 63 osób z Point Hope oraz 42 z plemienia Arikara. Żuchwy były podobne u dzieci, zanim osiągnęły wiek, w którym mogły zacząć żuć, ale różne u dorosłych, co wskazuje, że prawdopodobnie dywergencja jest skutkiem ich diety i innych zastosowań żuchwy, a nie genetyki. Zmiany w wyglądzie żuchwy wyjaśniono dzięki teorii rodem z inżynierii, która bezpośrednio wiąże geometrię kości z naprężeniami powstającymi w czasie użytkowania. U populacji z Point Hope (ale nie u Arikara) kość była np. szersza, aby podczas rozdrabniana twardszych pokarmów możliwe było przyłożenie większej siły.
  14. Argentyńscy naukowcy znaleźli doskonale zachowane skamieniałości kokonów owadów, co pozwoliło im ustalić, że osy stanowiły część łańcucha pokarmowego gnijących jaj dinozaurów (Paleontology). W 1989 r. w Patagonii odkryto jaja tytanozaurów sprzed ok. 70 mln lat. Ostatnio okazało się, że w jednym z pękniętych jaj występują kiełbaskokształtne twory o długości 2-3 cm i centymetrowej średnicy. Wyglądają jak skamieniałe kokony owadów i najbardziej przypominają rozmiarami i wyglądem kokony współczesnych os. Choć naukowcy dysponują wieloma przykładami sfosylizowanych jaj dinozaurów i kilkoma skamieniałymi kokonami, po raz pierwszy kokony były ściśle powiązane z jajami. Osy stanowiły prawdopodobnie część łańcucha pokarmowego, składającego się głównie z padlinożernych owadów, które rozwijały się w gnijących jajach – podkreśla dr Jorge Genise z Museo Argentino de Ciencias Naturales. Wygląda na to, że w wyniku działania siły opisywane jajo popękało, co pozwoliło padlinożercom dobrać się do jego zawartości. Jako że jajo miało ok. 20 cm długości, nie można było narzekać na brak żółtka. W dalszej kolejności przybywały pająki, które żywiły się pierwszymi zjawiającymi się na miejscu padlinożercami (owadami). Osy znajdowały się na szczycie piramidy pokarmowej i prawdopodobnie zjadały inne owady i/lub pająki. Paleontolodzy uważają, że niektóre duże gady odwiedzały rokrocznie to samo miejsce, by złożyć tam jaja. Padlinożercy musieli więc oczyścić gniazdo przed pojawieniem się nowego miotu. W sumie Argentyńczycy odkryli 8 skamieniałych kokonów datowanych na kredę. Specjaliści sądzą, że kokony znaleziono w miejscu ich powstania, ponieważ delikatne ścianki miały specyficzną teksturę powierzchniową, skład ich zawartości był podobny do składu ciasta skalnego, poza tym kokony były rozmieszczone klastrowato tylko w jednym jaju z 5-jajowego lęgu.
  15. Naukowcy z Yale University znaleźli najmłodsze znane szczątki dinozaura. Odkrycie potwierdza, że zwierzęta te wyginęły wskutek uderzenia meteorytu przed 65 milionami lat. Róg ceratopsa - prawdopodobnie triceratopsa - został odkryty w formacji Hell Creek w Montanie. Skamieniałość znaleziono około 10 centymetrów poniżej granicy K-T. To wyraźna granica pomiędzy kredą a paleogenem, która jest dowodem na wielkie wymieranie. Powyżej granicy K-T nie znajduje się szczątków zwierząt, które dominowały w mezozoiku. Dotychczas wszystkie skamieniałości dinozaurów znajdowano na głębokości co najmniej 3 metrów poniżej granicy K-T. Uczeni nie potrafili wyjaśnić tego fenomenu, nazywając tę anomalię „trzymetrową przerwą". Brak skamieniałości skłaniał niektórych do wysuwania teorii, że wymieranie dinozaurów rozpoczęło się przed uderzeniem meteorytu. Teraz wiemy, że wielkie dinozaury żyły bezpośrednio przed katastrofą. Badania wskazują, że trzymetrowa przerwa nie istnieje. Fakt, że skamieniałość jest tak blisko granicy wskazuje, że co najmniej niektóre gatunki dinozaurów dobrze sobie radziły przed katastrofą - mówi Tyler Lyson z Yale. Jego zdaniem skamieniałość dowodzi, że na kilka tysięcy lat przed uderzeniem meteorytu na Ziemi żyły dziesiątki tysięcy dinozaurów. Naukowcy wykluczyli już, że skamieniałość mogła zostać przesunięta np. przez erozję i następujące po niej powodzie, jak czasami dzieje się ze skamielinami w dawnych korytach rzek. Uczeni badają teraz inne skamieniałości znalezione w pobliżu granicy K-T mając nadzieję, że znajdują się wśród nich nierozpoznane wcześniej szczątki dinozaurów.
  16. Zespół paleontologów znalazł świetnie zachowaną skamieniałość oka sprzed 515 mln lat. Tym samym udało się wykazać, że już tak dawno temu prymitywne zwierzęta miały naprawdę dobry wzrok. Pracami kierowali specjaliści z Muzeum Południowej Australii oraz Uniwersytetu w Adelajdzie. Skamieniałość wygląda jak zmiażdżone oko ważki. Widać nawet obrys poszczególnych omatidiów, czyli oczek prostych. Współczesne owady, wije i niektóre skorupiaki także mają oczy mozaikowe. Zwierzęta te widzą świat jako zbiór pikseli, ponieważ każde omatidium odpowiada za jeden piksel widzianego krajobrazu czy obiektu. Im więcej oczek prostych, tym większa rozdzielczość obrazu. Skamieniałość odkryto na Wyspie Kangura, trzeciej co do wielkości wyspie Australii. Składa się na nią ponad 3 tys. omatidiów, dzięki czemu można ją bez przeszkód uznać za najdoskonalszy aparat do widzenia z tego okresu, z jakim naukowcy się kiedykolwiek zetknęli (obecnie podobnymi oczami dysponują łowikowate). Najprawdopodobniej oko należało do aktywnego drapieżnika, który mógł polować nawet w przyćmionym świetle. Wszystko wskazuje więc na to, że ostre widzenie wyewoluowało bardzo szybko, wkrótce po pojawieniu się pierwszych drapieżników w eksplozji kambryjskiej, która rozpoczęła się ok. 540 mln lat temu. Ponieważ znaleziono tylko skamieniałe oczy, nie wiadomo na pewno, do jakiego zwierzęcia należały. Najprawdopodobniej była to jednak duża krewetkopodobna istota. W szczęśliwej dla paleontologów skale zachowało się też wiele prehistorycznych zwierząt morskich. Wiele z nich to dla naukowców nowość. Natrafiono m.in. na gatunki trylobitopodobne. Trzy tysiące oczu prostych dawały naszej krewetce sporą przewagę nad współczesnymi. Inne zwierzęta dysponowały rozmytym obrazem złożonym z ok. 100 pikseli.
  17. Zespół geologa Leonarda Picciniego z Uniwersytetu we Florencji znalazł na filipińskiej wyspie Palawan fragmenty szkieletu wymarłego gatunku syreny (Sirenia). Żebra i kręgi tkwiły w skale wapiennej, zlokalizowanej nad podziemną rzeką Puerto Princesa. Do odkryć doszło w lutym i marcu br. Skamieniałość znajduje się w skale, w jaskini. Nie możemy jej usunąć [...]. Poczekamy, aż odpowiednia technologia pozwoli nam na badanie bez konieczności ekstrahowania. O odkryciu poinformowano na sympozjum zorganizowanym w filipińskim pałacu prezydenckim. To pierwsze pozostałości zwierzęcia tego rodzaju w tym regionie, dlatego tak ważne jest zrekonstruowanie jego habitatu oraz miejsc występowania w miocenie - zaznacza Piccini. Wstępne porównania z innymi skamieniałościami sugerują, że okaz z Palawanu to syrena (w grę wchodzą dwa wymarłe gatunki, ale przynależność taksonomiczną trzeba będzie rozstrzygnąć w przyszłości). Dwaj członkowie włoskiej ekipy, Federico Panti i Paolo Forti, ujawniają, że filipiński egzemplarz miał ok. 180 cm długości. Żył mniej więcej 20 mln lat temu. Współcześnie syreny reprezentują dwie rodziny: manatów i diugoni. W publikacji Włosi podkreślają, że na wschodzie znaleziska w postaci takich skamieniałości są ograniczone do Indii, a na fragmenty szkieletów natrafiano na Madagaskarze, Jawie, w Pakistanie i Sri Lance. Okaz z Palawanu to pierwszy egzemplarz filipiński, w dodatku najbardziej wysunięty na wschód w całym regionie.
  18. W wapiennym pokładzie w północno-wschodniej Brazylii naukowcy odkryli rzadką skamieniałość owada. Był on przodkiem drapieżnych świerszczopodobnych owadów prostoskrzydłych, które nadal żyją na terenie dzisiejszej południowej Azji, północnych Indochin i w Afryce. Przedstawicieli rodziny Schizodactylidae, bo o nich mowa, nazywa się też świerszczami wydmowymi bądź płaskostopymi. Dzięki znalezisku okazało się, że od czasów wczesnej kredy rodzina przeszła niewielką zmianę ewolucyjną. Schizodactylidae [...] są niezwykłą grupą dużych, groźnie wyglądających drapieżnych owadów, spokrewnionych ze świerszczami i pasikonikowatymi z rzędu prostoskrzydłych – wyjaśnia Sam Heads z Illinois Natural History Survey. Swą zwyczajową nazwę zawdzięczają dużym wiosłowatym wypustkom na stopach, które podpierają ich spore ciała, gdy przemieszczają się, polując, po piaszczystym habitacie. Choć skamieniałość różni się od dzisiejszych Schizodactylidae, główne cechy zmieniły się w niewielkim stopniu, co doskonale wpisuje się w koncepcję punktualizmu. W tym ujęciu gatunki powstają w bardzo krótkim czasie, a później nie podlegają już szybkim przekształceniom. Inne badania wykazały, że region, gdzie znaleziono skamieniałość, był w dolnej kredzie pustynnym lub półpustynnym środowiskiem monsunowym, co sugeruje, że preferencje habitatowe Schizodactylidae zmieniły się w ciągu 100 mln lat tylko nieznacznie – podsumowuje Léa Leuzinger z Uniwersytetu we Fryburgu, współautorka studium.
  19. Wyniki badań naukowców z University of Alberta wskazują, że skamieniała kość udowa hadrozaura (Hadrosaurus), którą znaleziono w Nowym Meksyku, ma 64,8 mln lat. Oznacza to, że wbrew temu, co dotąd sądzono, niektóre nielatające dinozaury przeżyły wymieranie kredowe sprzed 65,5-66 mln lat i występowały na Ziemi jeszcze co najmniej 700 tys. lat po tym feralnym wydarzeniu. Pracami zespołu kierował Larry Heaman z Wydziału Nauk o Ziemi i Atmosferze. Zespół posłużył się radiodatowaniem uranowo-ołowiowym (ang. U-PB dating), bazującym na zjawisku rozpadu promieniotwórczego. Za pomocą lasera oddzielano kawałki skamieniałości, które następnie poddawano analizie izotopowej. Ustalono wiek kości, pojawiły się też podejrzenia odnośnie do pokarmu (roślin), którym żywił się hadrozaur. W żywych kościach znajduje się niewiele uranu, ale w trakcie fosylizacji – trwającej zazwyczaj poniżej 1000 lat – zawartość uranu w kośćcu wzrasta. Po zakończeniu procesu fosylizacji rozpoczyna się przemiana uranu w ołów w ramach aktynowego szeregu promieniotwórczego. W dużym skrócie ilość stabilnego ołowiu 207Pb pozwoliła wyliczyć bezwzględny wiek kości udowej hadrozaura. Obecnie paleontolodzy wyznaczają wiek skamieniałości dinozaurów, stosując tzw. relatywną chronologię. Wiek obiektu określa się przez odniesienie do wieku osadów, w którym go znaleziono. Można też wykorzystać metodę zawężania przedziału czasowego przez wiek warstw znajdujących się powyżej i poniżej horyzontu wyznaczonego przez lokalizację skamieniałości. Ponieważ jednak dokładne określenie wieku warstw skał osadowych nastręcza niekiedy sporych trudności, ze zrozumiałych powodów błędy wkradają się też do oceny wieku samych skamieniałości. Problemem jest działanie przez miliony lat czynników geologicznych i środowiskowych. Erozja mogła przecież spowodować migrację kości z oryginalnej warstwy. Heaman uważa, że choć rzeczywiście uderzenie asteroidy doprowadziło prawdopodobnie do wymierania kredowego, niewykluczone, że miejscami roślinność ocalała. Należy też wziąć pod uwagę hipotezę o przetrwaniu jaj hadrozaurów.
  20. W Mongolii Wewnętrznej znaleziono dinozaura wielkości papugi, który w kończynie przedniej miał tylko jeden palec. Od pobliskiego miasta Linhe nadano mu nazwę Linhenykus monodactylus. Unikatowy gad należał do grupy alwarezaurów, a więc długonogich, szybko biegających teropodów. Pracami międzynarodowego zespołu paleontologów kierował prof. Xing Xu z Chińskiej Akademii Nauk. Skamieniałość odkryto w skałach formacji Wulansuhai z późnej kredy. Jej wiek ocenia się na 84-75 mln lat. Stanowi ona bogate źródło sfosylizowanych kręgowców. Naukowcy znaleźli częściowy szkielet z kośćmi kręgosłupa, kończynami przednimi, fragmentem miednicy oraz niemal kompletnymi kończynami tylnymi. Linhenykus miał zapewne kilkadziesiąt centymetrów (kilka stóp) wysokości i ważył tyle, co większa papuga. Nietypową cechą tego gatunku były jednopalczaste dłonie z długim pazurem. Prawdopodobnie służył on do przekopywania ziemi w poszukiwaniu owadów. Wskazuje to na różnorodność ewolucyjnych modyfikacji dłoni u poszczególnych teropodów. Nielatające teropody zaczęły od pięciu palców, ale ewoluowały w kierunku tylko trzech palców u późniejszych form. Już tyranozaury z dwoma palcami wydawały się niezwykłe, ale dopiero jednopalczasty Linhenykus pokazuje, jak rozległe i złożone były naprawdę zmiany dłoni teropodów – wyjaśnia Michael Pittman z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersyteckiego College'u Londyńskiego, współautor odkrycia. Gros teropodów miało w kończynach przednich trzy palce, ale u większości alwarezaurów dwa zewnętrzne zostały bardzo zredukowane do postaci niezbyt użytecznych struktur. Linhenykus dysponował tylko jednym palcem, a jest uważany za stosunkowo prymitywnego alwarezaura. Nie wiadomo, czemu dokładnie zewnętrzne palce zanikły. Być może przestały być aktywnie podtrzymywane przez dobór naturalny. Szczątkowe struktury, takie jak nogi u waleni czy węży, mogą się pojawiać i znikać pozornie losowo w toku ewolucji. Linhenykus zwraca uwagę na szczątkowość zewnętrznych palców zaawansowanych alwarezaurów [...] – podsumowuje Jonah Choiniere, inny współodkrywca skamieniałości.
  21. Na Antarktydzie znaleziono skamieniałości prehistorycznego żółwia sprzed ok. 45 mln lat. Dwa fragmenty karapaksu odkopano w obrębie eoceńskiej formacji La Meseta na Wyspie Seymoura (Antarctic Science). Naukowcy z Antarctic Institute of Argentina nie potrafią stwierdzić, do jakiego gatunku należy bądź należą właściciele kawałków pancerza, na pewno jednak do żadnego, o którym wiadomo, że zamieszkiwał ten obszar w eocenie. Specjaliści uważają, że znalezisko pozwoli rozszerzyć wiedzę nt. temperatur na Antarktydzie przed milionami lat. Nowa skamielina unaocznia, że różnorodność żółwi w eocenie była większa niż dotąd sądzono – podkreśla Marcelo S. de la Fuente z Muzeum Historii Naturalnej w San Rafael. Wysoka różnorodność nie jest czymś powszechnym w zimnych wodach, natomiast w tropikalnych czy nawet umiarkowanie ciepłych jak najbardziej. Na początku eocenu Antarktyda i Australia były jeszcze połączone, a Antarktyda znacznie cieplejsza. Rosły na niej nawet lasy deszczowe. Z biegiem lat zaczęła się jednak ochładzać. Druga epoka wczesnego trzeciorzędu rozpoczęła się 55 i zakończyła 34 mln lat temu, a skoro odnaleziony karapaks żółwia ma ok. 45 mln lat, może to sugerować, że w owym czasie na Antarktydzie nadal panowały (dość) wysokie temperatury. Wcześniej niektórzy naukowcy myśleli, że klimat stał się do tej pory znacznie zimniejszy.
  22. Jak ożywić drożdże sprzed milionów lat, w dodatku tkwiące w owadzie zatopionym w bursztynie? Wystarczy je dodać do... piwa. Raul Cano, emerytowany profesor California Polytechnic State University, wyekstrahował DNA owada w 1993 roku. W jego tkankach znalazł szczepy bakterii z kredy, co próbował wykorzystać przy produkcji antybiotyków. Nie udało się, więc przez 15 lat zajmował się czymś zupełnie innym. Aż niedawno doszło do przełomu. Na początku lat 90. genom libańskiego wołka zbożowego z kredy został dopasowany do genomu współcześnie żyjących gatunków tych owadów. Nad ekstrakcją DNA Cano pracował z 3 innymi naukowcami: doktorem George'em Poinarem, jego żoną Robertą i synem Hendrikiem. Cano przyznaje, że przy warzeniu piwa można skorzystać z czyjejś receptury i kupnych drożdży. Jednak po co, skoro można stworzyć coś własnego i niepowtarzalnego? Dzięki takiemu myśleniu (i drożdżom z kredy) powstały dwa gatunki piwa: ale i niemieckie piwo pszeniczne. Są one produkowane przez Fossil Fuels Brewing Co., spółkę Cano i dwóch innych osób (mikrobiologa Chipa Lamberta oraz prawnika). Kiperzy bardzo różnie oceniają i opisują smak alkoholu. Zazwyczaj wyczuwają w nim ostrą nutę. Wysławiają też jego gładkość i goździkowy posmak. Cano, który uzyskał doktorat z mykologii medycznej, twierdzi, że z biologicznego punktu widzenia bakterie i drożdże tworzą podobne formy przetrwalnikowe, które ożywają po wydłubaniu ich z bursztynu. Wyjątkowy smak "kopalnego" piwa to efekt zastosowania drożdży sprzed milionów lat. Ich metabolizm różni się od przemiany materii współczesnych krewnych. Ich pożywkę mogą stanowić jedynie cukry z wąskiego zakresu. Dzisiejsze drożdże wykorzystują zaś właściwie każdy rodzaj cukru. Z biegiem czasu grzyby z kredy mogą także wyewoluować w podobnym kierunku, ale Cano zamierza zachować hodowlę z pierwotnymi właściwościami, by piwo nadal miało niepowtarzalny smak. Pierwsza wersja piwa powstała już w 1997 roku. Piwowar amator dostarczył ją na przyjęcie z okazji premiery Zaginionego świata: parku jurajskiego oraz na wesele córki Cano. Bez biznesplanu pierwsza firma nie zdołała się jednak utrzymać na rynku. Podobnie jak drożdże, ożywiono ją 2 lata temu. Jeśli piwo trafi na "główny" rynek i nie będzie już produktem niszowym, będzie musiało zmienić nazwy, najlepiej na te z 1997 roku: Stegosaurus Stout i Jurassic Amber Ale. Kopalne piwo i działania jego twórców wzbudzają wiele kontrowersji. David A. Grimaldi, dyrektor Wydziału Entomologii Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej, krytycznie odnosi się do wiercenia w starych bursztynach. Podkreśla, że są one łamliwe i delikatne. Uszkodzeniu ulega też sam skamieniały owad. Można utrzymywać, że igła nie narusza okazów, ale to nieprawda. Bursztyn z libańskim wołkiem zbożowym jest unikatem na skalę światową. To jedyny znany egzemplarz. Poinar twierdzi, że bursztyn będzie naprawiony, ale najpierw trzeba go było przecież rozłupać.
×
×
  • Create New...