Znajdź zawartość

Plastikowe odpady został znalezione w przewodach pokarmowych zwierząt żyjących w najgłębszych rowach oceanicznych. To pokazuje, jak bardzo zanieczyściliśmy Ziemię. Każdego roku człowiek produkuję ponad 300 milionów ton plastiku. W oceanach pływa co najmniej 5 bilionów kawałków plastiku. Jako, że eksploracja głębin jest kosztowna, trudna i czasochłonna dotychczas badano głównie, jak plastik zanieczyszcza płytsze partie oceanów. Badania te wykazały, że zanieczyściliśmy plastikowymi odpadami najdalsze zakątki planety, a tworzywa sztuczne trafiają do organizmów ptaków, żółwi morskich, ryb i waleni. Teraz brytyjscy naukowcy z Newcastle University poinformowali, że plastikowe odpady znaleźli w przewodach pokarmowych wszystkich zwierząt, jakie zbadali w Rowie Mariańskim. W pewnej mierze się tego spodziewałem, ale to zaskakujące odkrycie, mówi Alan Aamieson. Jamieson z kolegami specjalizują się w poszukiwaniu nowych gatunków zamieszkujących głębiny oceaniczne. Uczeni zdali sobie w pewnym momencie sprawę, że przez dekadę badań zgromadzili dziesiątki okazów niewielkich krewetek, żyjących na głębokościach od 6000 do 11000 metrów pod powierzchnią oceanu. Postanowili poszukać w ich organizmach plastiku. Naukowcy byli zaskoczeni, w jak olbrzymim stopniu zanieczyszczona jest planeta. Na przykład Rów Atakamski i Rów Japoński są oddalone od siebie o około 15 000 kilometrów, jednak krewetki żyjące w obu tych miejscach miały plastik w przewodach pokarmowych. U wybrzeży Japonii, Nowej Zelandii czy Peru istnieją bardzo głębokie rowy. Najważniejsze odkrycie to stwierdzenie obecności plastiku w organizmach żyjących na każdej głębokości. Nie marnujmy więcej czasu. Plastik jest wszędzie, mówi Jamieson. Autorzy badań stwierdzili, że nie wiadomo, czy fragmenty plastiku samodzielnie dotarły na tak duże głębokości, czy też np. zostały połknięte przez ryby, które po śmierci opadły na dno. Analiza odpadków wykazała, że większość z nich stanowią tworzywa sztuczne używane do produkcji ubrań. Zaś zmiana wiązań atomowych w materiałach wskazała, że zanieczyszczenia liczyły sobie kilkanaście lat. Mikroplastik trafia do oceanów różnymi drogami. Z czasem akumulują się na nim bakterie, staje się on cięższy i tonie. Jeśli więc nawet od dzisiaj do oceanów nie trafi już żaden kawałek plastiku, to ten plastiku, który już tam jest z czasem zatonie. A wówczas nie ma sposobu, by go stamtąd wydobyć. Składujemy nasze śmieci w najmniej zbadanych obszarach naszej planety, mówi Jamieson. Uczony dodaje, że nie wiadomo, jaki wpływ ma mikroplastik na organizmy żyjące na dnie rowów oceanicznych. Można jedynie przypuszczać, że skutki są opłakane. To tak, jakby człowiek połknął 2-metrowy kawałek linki z polipropylenu i oczekiwał, że nie wpłynie to na jego zdrowie, stwierdza uczony. « powrót do artykułu

Naukowcy z University of Plymouth postanowili sprawdzić, jak mikroplastik akumuluje się w organizmie przegrzebka zwyczajnego (Pecten maximus), zwierzęcia bardzo chętnie jedzonego przez ludzi. Okazało się, że wystarczyło sześć godzin ekspozycji, by we wnętrznościach mięczaka znalazły się... miliardy fragmentów mikroplastiku wielkości około 250 nanometrów każdy. Jeszcze więcej 20-nanometrowych fragmentów plastiku przedostało się do jego nerek, skrzeli, mięśni i innych części ciała. To pierwsze tego typu badania, podczas których zmierzono rzeczywisty poziom wchłaniania plastiku przez organizm morski podczas wystawienia go na działanie podobnej koncentracji mikroplastiku, z jaką może zetknąć się w rzeczywistości. Wcześniejsze tego typu badania prowadzono przy wyższej koncentracji mikroplastiku. Stworzyliśmy nową metodologię na potrzeby tych badań. Wytworzyliśmy nanocząstki plastiku i oznaczyliśmy je, dzięki czemu mogliśmy śledzić ich ruch w ciele przegrzebka w środowisku odpowiadającym środowisku naturalnemu. Nasze badania po raz pierwszy pokazały, że nanocząstki plastiku mogą być bardzo szybko wchłaniane przez organizmy morskie i w ciągu kilku godzin trafić do większości głównych organów, mówi doktor Maya Al Sid Cheikh, która stała na czele grupy badawczej. To przełomowe badanie zarówno jeśli chodzi o metodologię jak i uzyskane wyniki. Jedynie na kilka godzin wystawiliśmy przegrzebka na działanie mikroplastiku i, mimo tego, że później trafiły do czystej wody, to mikroplastik był obecny w ich organizmach wiele tygodni później. Jeśli chcemy zrozumieć wpływ mikroplastiku na organizmy żywe, musimy znać dynamikę jego wchłaniania i usuwania, mówi profesor Richard Thompson. Badania wykazały, że po 14 dniach od ekspozycji na mikroplastik w ciele przegrzebków nie można było już wykryć cząstek o średnicy wynoszącej 20 nanometrów. Cząstki 250-nanometrowe znikały dopiero po 48 dniach. « powrót do artykułu

Olbrzymie zanieczyszczenie powietrza w Chinach to nie tylko skutek działalności miejscowego, często przestarzałego, przemysłu. Badacze z Chin, USA i Norwegii zauważyli, że kampania zachęcająca mieszkańców wsi, by zamiast drewna i traw palili w piecach czystsze paliwa przynosi kolosalne korzyści. W artykule opublikowanym na łamach PNAS grupa informuje o badaniach nad jakością powietrza w latach 2005–2015 oraz o wpływie tego powietrza na mieszkańców. Chińskie władze od pewnego czasu walczą z zanieczyszczeniem powietrza. Na przemyśle wymuszono stosowanie czystszych technologii. Wspomniany zespół naukowy postanowił sprawdzić, jakie zmiany przyniosła nowa polityka. Naukowcy przeprowadzili symulacje transportu zanieczyszczeń w powietrzu, przeprowadzili też badania powietrza w domach mieszkańców Chin i na tej podstawie ocenili wpływ zmian poziomu zanieczyszczeń na zdrowie. Okazało się, że w badanej przez nich dekadzie ekspozycja mieszkańców Chin na PM 2.5 zmniejszyła się aż o 47%. Do największych zmian doszło na wsi, gdzie ludność spala mniej drewna, traw i innych materiałów używanych w domowych paleniskach. Zmniejszenie zanieczyszczeń na wsi odpowiada aż za 90% redukcji zanieczyszczeń w ogóle. Co ciekawe, mieszkańcy wsi sami zaczęli dbać o czystość powietrza. Regulacje wdrożone przez władze nie obejmowały bowiem palenisk domowych. Zdaniem badaczy, przyczyną takiego stanu rzeczy jest olbrzymia migracja ze wsi do miast oraz zmniejszenie ceny alternatywnych paliw wykorzystywanych w paleniskach domowych. « powrót do artykułu

Badania zębów dwóch neandertalczyków żyjących przed 250 000 lat, których szczątki znaleziono w południowo-wschodniej Francji dostarczyły dowodów na najwcześniejszy znany nam przypadek wystawienia przedstawiciele gatunku Homo na zanieczyszczenie ołowiem. To pierwszy znany przykład oddziaływania ołowiu na neandertalczyków, a przy okazji pierwsze badania, w których wykorzystano zęby do rekonstrukcji klimatu w czasie, gdy badane osobniki były karmione piersią. Międzynarodowa grupa naukowa zmierzyła poziom baru, ołowiu i tlenu w zębach, co miało pokazać, jak długo dziecko było karmione piersią, z jakimi związkami chemicznymi się zetknęło oraz jak zmieniał się klimat w czasie jego życia. Badania wykazały, że w chłodniejszych porach roku dochodziło do zwiększonego kontaktu z ołowiem, który pochodził prawdopodobnie z zanieczyszczonej żywności lub wody, albo też był wdychany wraz z dymem z ognisk. W dzieciństwie co roku tworzy się nowa warsttwa na zębach. Te swoiste „pierścienie wzrostu” wiele mówią o organizmie, gdyż zostają w nich uwięzione związki chemiczne w nim krążące, co pozostawia chronologiczny ślad wystawienia na działanie różnych czynników środowiskowych. Dzięki temu badacze byli w stanie odnieść poszczególne etapy rozwoju neandertalczyka do pór roku. Stwierdzili, że jeden z badanych urodził się wiosną, a obaj prawdopodobnie byli narażeni na choroby w chłodniejszych porach roku. Odkrycie jest zgodne z tym, co wiemy o ssakach, które zwykle rodzą młode w okresach, gdy jest dużo żywności. Jedno z dzieci było karmione piersią przez 2,5 roku, co odpowiada średniej u ludzi z epoki preindustrialnej. Badacze zastrzegają jednak, że ze względu na małą zbadaną próbkę, ich odkryć nie można przekładać na całą populację neandertalczyków. Zwykle uważa się, że wystawienie na działanie ołowiu to zjawisko, które pojawiło się dopiero po uprzemysłowieniu. Ale nasze badania pokazują, że zachodziło ono również w prehistorii, zanim jeszcze człowiek uwolnił do środowiska duże ilości ołowiu. Chcemy przeanalizować więce zębów naszych przodków, by zbadań, jak ołów wpływał na ich zdrowie i jak ma się to do współczesnej reakcji naszych organizmów na obecność ołowiu, mówi doktor Christine Austin z Icahn School of Medicine. Zwyczaje żywieniowe mają dalekosiężne konsekwencje dla naszego zdrowia. Zrozumienie jak ewoluowało karmienie piersią może pomóc w opracowaniu odpowiednich zaleceń dla współczesnych matek. Chcemy wykorzystać nasze odkrycia do badań nad wpływem karmienia piersią na zdrowie układu nerwowego czy układu krążenia, dodaje profesor Manish Arora. « powrót do artykułu

Ilość plastiku nanoszona na plaże na odległych wyspach Południowego Atlantyku jest obecnie 10-krotnie większa niż przed dekadą, czytamy w Current Biology. Naukowcy sprawdzili, ile plastiku znajduje się w morzach otaczających odległe części brytyjskich terytoriów zamorskich. W badaniach uwzględniono również obszary na których istnieją lub są proponowane rezerwaty morskie. Po raz pierwszy w historii badania wykazały, że zanieczyszczenie plastikiem plaż na odległych wyspach Południowego Atlantyku jest niemal takie same, jak na uprzemysłowionych obszarach wybrzeży Północnego Atlantyku. Grupa naukowców z 10 różnych organizacji odbyła w latach 2013–2018 cztery wyprawy badawcze na pokładzie statku RRS James Clark Ross. Naukowcy badali powierzchnię wody, kolumnę wody, dno morskie, plaże i zwierzęta należące do 26 gatunków. Zauważono znaczący wzrost ilości plastiku na wszystkich badanych obszarach. Na plażach plastik stanowi ponad 90% wyrzucanych przez morze szczątków, a jego ilość znajduje się na rekordowo wysokim poziomie. Przed trzema dekadami wyspy te, należące do najbardziej odległych miejsc na planecie, były niemal dziewicze. W tym czasie ilość znajdowanych tam plastikowych śmieci wzrosła 100-krotnie. Plastik jest tak powszechny, że dotarł na dno oceanu. Znaleźliśmy go w całym łańcuchu pokarmowym, od planktonu po drapieżne ptaki morskie, mówi główny autor badań doktor David Barnes z British Antarctic Survey. Największą koncentrację plastiku stwierdzono na plażach. W 2018 roku na każdy metr wybrzeża Falklandów Wschodnich i Świętej Heleny przypadało do 300 fragmentów plastiku – to 10-krotnie więcej niż przed dekadą. Zrozumienie skali problemu to pierwszy krok w kierunku wspomożenia biznesu, przemysłu i społeczeństwa w poradzeniu sobie z tym problemem, dodaje Barnes. Plastikowe śmieci zabijają każdego roku 100 milionów zwierząt morskich. Giną one zaplątane w plastik, zatrute plastikiem i wskutek zatkania przewodu pokarmowego przez połknięty plastik. Dla odległych wysp, o unikatowym ekosystemie, poważnym problemem jest też fakt, że na plastikowych odpadach mogą na nie przybywać gatunki inwazyjne. A najnowsze badania pokazują, że zanieczyszczenie plastikiem to nie tylko problem obszarów uprzemysłowionych, ale dotyka on nawet najbardziej odległych obszarów planety, które jeszcze mają dobrze zachowaną bioróżnorodność. Te wyspy i ocean wokół nich to strażnicy zdrowia naszej planety. Pękają nam serca gdy widzimy albatrosy połykające plastik na pustkowiach tysiące kilometrów od ludzkich siedzib. To potężny dzwonek alarmowy. Jeśli nic z tym nie zrobimy, zagrożone będą nie tylko różne gatunki zwierząt, ale załamie się cały ekosystem, od którego zależy przetrwanie wielu społeczności ludzkich, mówi biolog Andy Schofield z Królewskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. « powrót do artykułu

Na plażach, gdzie żółwie składają jaja, głęboko w piasku znaleziono mikroplastik. Naukowcy z Uniwersytetu w Exeter stwierdzili, że na cypryjskich plażach wykorzystywanych przez żółwie zielone i karetty na głębokości 60 cm średnio znajduje się 5300 cząstek mikroplastiku na metr sześcienny. Na powierzchni doliczono się do 130 tys. fragmentów plastiku na m3, jest to więc 2. najgorszy wynik na świecie; niechlubny rekord przypadł Guangdong w południowo-wschodnich Chinach. Naukowcy podkreślają, że jeśli sytuacja będzie się pogarszać, zanieczyszczenie może wpływać na sukces gniazdowy, a nawet na proporcję płci potomstwa. Próbkowaliśmy 17 stanowisk gniazdowania żółwi zielonych i karett [na północy Cypru] i odkryliśmy mikroplastik na wszystkich plażach i głębokościach. Mikroplastik ma inne fizyczne właściwości niż naturalne osady, dlatego jego większe nagromadzenie może zmienić warunki panujące w miejscach rozrodu i wpłynąć na rozmnażanie żółwi. [...] Potrzeba więcej badań, by określić wpływ mikroplastiku na jaja tych gadów - podkreśla dr Emily Duncan. Wśród kategoryzowanych rodzajów mikroplastiku najpowszechniejsze okazały się fragmenty odłamane od większych obiektów oraz granulat wykorzystywany do produkcji produktów z plastiku. W odróżnieniu od plaż w Chinach, gdzie odnotowano największe jak dotąd poziomy mikroplastiku, plaże z Cypru są zlokalizowane daleko od przemysłu i nie są odwiedzane przez dużą liczbę ludzi. Dlatego wydaje się, że mikroplastik dociera tu z prądami morskimi. Nasze analizy sugerują, że większość pochodzi ze wschodu regionu śródziemnomorskiego. Dotyczy to także dużych plastikowych obiektów, licznie znajdowanych na cypryjskich plażach - opowiada prof. Brendan Godley. Odkrycia Brytyjczyków stanowią poparcie dla teorii, że plaże spełniają rolę pochłaniaczy mikroplastiku. Nic więc dziwnego, że stają się głównymi obszarami zanieczyszczenia. « powrót do artykułu

Jak dowiadujemy się z badań międzynarodowej grupy naukowej, w Arktyce doszło do zmniejszenia poziomu niektórych trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) po tym, jak uchwalono regulującą je Konwencję Sztokholmską. TZO to organiczne substancje chemiczne, które po uwolnieniu do środowiska szybko się w nim rozprzestrzeniają w wyniku naturalnych procesów. pozostają niezmienione przez bardzo długi czas liczony w dziesięcioleciach, są akumulowane w tkance tłuszczowej ludzi i zwierząt oraz są toksyczne dla ludzi i zwierząt. Jednym z TZO jest znane DDT. Ten i wiele podobnych środków zostało zakazanych w licznych krajach. W 2001 roku 152 państwa podpisały w Sztokholmie porozumienie, w którym zobowiązały się do wyeliminowania lub ograniczenia użycia 12 z najszerzej rozpowszechnionych TZO. Później do listy dodawano kolejne środki chemiczne. Obecnie Konwencja Sztokholmska, podpisana dotychczas przez 182 państwa obejmuje 33 TZO. Nasze badania pokazują, że po podpisaniu traktatu oraz po wcześniejszych ograniczeniach użycia TZO w wielu krajach, doszło do zmniejszenia poziomu zanieczyszczenia Arktyki tymi środkami, mówi John Kucklick, biolog z amerykańskiego Narodowego Instytutu Standardów i Technologii (NIST). Ogólnie rzecz biorąc, poziom zanieczyszczeń tymi środkami, których użycie jest regulowana, spada, dodaje Frank Riget z Uniwersytetu w Aarhus w Danii. TZO są szczególnie szkodliwe dla Arktyki, gdyż jest to bardzo wrażliwy ekosystem, a ponadto wiatry i prądy morskie niosą tam wyjątkowo dużo zanieczyszczeń. TZO ulegają też bioakumulacji, a to znaczy, że gromadzą się w organizmach ludzi i zwierząt szybciej, niż są z nich usuwane. Ponadto, ze względu na naturę łańcucha pokarmowe, im zwierzę stoi wyżej w tej hierarchii, tym więcej TZO trafia do jego organizmu. To szczególnie groźne dla rodzimych mieszkańców północy Ameryki Północnej, którzy zwykle zjadają więcej ryb i innych zwierząt z górnych szczebli łańcucha pokarmowego niż inni mieszkańcy kontynentu. Od roku 2000 Kucklick, Riget i ich koledzy z Danii, Szwecji, Kanady, Islandii i Norwegii badają poziom TZO w tłuszczu morskich ssaków i ptaków oraz tkance skorupiaków. Badają też poziom zanieczyszczeń TZO w powietrzu Arktyki. W celu uzyskania lepszego przekroju zmian naukowcy przeprowadzili też badania okazów z lat 80. i 90. ubiegłego wieku, które są gromadzone w ramach takich akcji jak Alaska Marine Mammal Tissue Archival Project czy Seabird Tissue Archival and Monitoring Project. W ramach studiów w różnych lokalizacjach Arktyki pobrano ponad 1000 próbek. Badania wykazały, że od co najmniej 2 dekad spada zanieczyszczenie tymi TZO, które są regulowane Konwencją Sztokholmską. Najszybciej, bo w tempie 9% rocznie, zmniejsza się zanieczyszczenie α-heksachlorocykloheksanem (α-HCH), który jest produktem ubocznym wytwarzania pestycydu o nazwie lindan. Środek ten został zakazany Konwencją Sztokholmską w 2009 roku. Szybko zmniejsza się też zanieczyszczenie polichlorowanymi bifenylami (PCB). Większość krajów zakazała tych środków w latach 70. i 80., a Konwencją Sztokholmską zostały objęte w roku 2004. Od czasu, gdy wycofano je z rynku, gdzie były powszechnie używane w urządzeniach elektronicznych, zanieczyszczenie Arktyki tymi chemikaliami zmniejsza się w tempie 4% rocznie. Zanieczyszczenia dwoma innymi środkami, β-HCH i heksachlorobenzen (HCB), spada w tempie mniejszym niż 3% rocznie. Zauważono też, że poziomy kilku TZO uległy zwiększeniu w niektórych miejscach Arktyki. Naukowcy przypuszczają, że to wpływ lokalnych, wciąż istniejących źródeł zanieczyszczeń. Najszybciej rośnie zanieczyszczenie bromowanym środkiem zmniejszającym palność heksabromocyklododekanem (HBCDD). Roczny wzrost zanieczyszczeń wynosi tutaj aż 7,6%. Trzeba jednak podkreślić, że HBCDD został dodany na listę ograniczeń dopiero w 2017 roku. Rekomenduje się jego całkowitą eliminację, chociaż dopuszczono pewne wyjątki. Powyższe wyniki pokazują, jak ważne są długoterminowe dane oraz naukowa współpraca międzynarodowa. W badaniach uczestniczył w końcu amerykański państwowy NIST, mimo że USA nie podpisały Konwencji Sztokholmskiej. « powrót do artykułu

W Morzu Bałtyckim występują największe na świecie martwe strefy, obszary pozbawione tlenu, gdzie większość stworzeń morskich nie jest w stanie przetrwać. Bałtyk od dawna cierpli na niedobór tlenu. Badania przeprowadzone właśnie przez naukowców z Finlandii i Niemiec wykazały, że utrata tlenu w bałtyckich wodach przybrzeżnych jest największa od 1500 lat. Zdaniem badaczy głównymi przyczynami utraty tlenu w Bałtyku są różnego typu zanieczyszczenia wprowadzane do morze przez człowieka, od nawozów spływających z pól uprawnych po ścieki bytowe. Rozszerzanie się przybrzeżnych martwych stref będzie miało tragiczne konsekwencje dla samego morza, jak i dla mieszkańców przybrzeżnych miejscowości. Należy liczyć się ze znacznym spadkiem populacji ryb i, być może, z masowym wymieraniem zwierząt morskich. W XX wieku Bałtyk został ciężko doświadczony przez zanieczyszczenia wprowadzane przez człowieka i wciąż odczuwa skutki takich działań, stwierdził profesor Tom Jilbert z Uniwersytetu w Helsinkach. Pomimo tego, że w ostatnich latach zredukowano ilość zanieczyszczeń, naukowcy nie zauważyli oznak odradzania się w badanym przez siebie obszarze pomiędzy Finlandią a Szwecją. Ich zdaniem może w tym przeszkadzać globalne ocieplenie, gdyż cieplejsze wody mniej efektywnie przechowują tlen. Zmiany klimatyczne nie są główną przyczyną powstawania obecnie istniejących martwych stref, ale są ważnym czynnikiem, który opóźnia odradzanie się tych obszarów, stwierdził Sami Jokinen z Uniwersytetu w Turku. Badacze przeprowadzili odwierty w dnie morskim, podczas których pozyskali 4-metrowe rdzenie z osadami. To pozwoliło na zbadanie poziomu tlenu na przestrzeni ostatnich 1500 lat. Badany okres obejmuje też średniowieczne optimum klimatyczne, kiedy to temperatury wzrosły w porównaniu z wcześniejszym okresem. Mogli więc porównać współczesne czasy z okresem, gdy temperatury rosły, ale człowiek znacznie mniej zanieczyszczał Bałtyk. Stwierdziliśmy, że na obszarach przybrzeżnych utrata tlenu jest obecnie wyjątkowo duża i ma to związek ze składnikami odżywczymi wprowadzonymi do wody przez człowieka, dodaje Jilbert. Badania wykazały, że do utraty tlenu doszło też w czasie średniowiecznego optimum klimatycznego. Jednak obecnie jest to zjawisko szczególnie dramatyczne. Obecnie obserwowany proces szybkiej utraty tlenu rozpoczął się na początku XX wieku. To całe dziesięciolecia szybciej, niż dotychczas sądzono i na długo przed prowadzeniem regularnych pomiarów jakości wód. To zaskakujące, gdyż dotychczas sądzono, że dopiero w latach 50. ludzie zaczęli wprowadzać do Bałtyku tyle materii organicznej, iż doprowadziło to do szybkiej utraty tlenu. Tymczasem okazało się, że zjawisko takie pojawiło się na początku XX wieku, stwierdza Jokinen. Wprowadzane przez człowieka zanieczyszczenia są źródłem pożywienia dla glonów. Gdy glonu wymierają, opadają na dno i są rozkładane przez bakterie, a proces ten prowadzi do zużycia tlenu z wody. Jeśli ludzie ograniczą ilość zanieczyszczeń, możemy spodziewać się zmniejszonego zakwitu glonów i kurczenia się martwych stref, mówi Jilbert. Problem w tym, że w martwych strefach rozkładające się glony uwalniają duże ilości fosforu, który przemieszcza się do wód powierzchniowych, gdzie powoduje rozrost populacji cyjanobakterii. Bakterie te wyłapują azot z powietrza. W wyniku tego procesu ogólna ilość składników odżywczych – fosforu i azotu – w wodzie pozostaje na wysokim poziomie nawet wtedy, gdy ludzie zmniejszą ilość zanieczyszczeń. To samopodtrzymujący się mechanizm. Mogą minąć dekady, zanim on wygaśnie, wyjaśnia uczony. Obecnie, i prawdopodobnie też w przyszłości, na badanym przez nas obszarze ciągle będzie dochodziło do utraty tlenu wskutek przenikania składników odżywczych z pól uprawnych, uwalnianie się fosforu z osadów dennych i jego wędrówki w górę kolumny wody oraz wskutek globalnego ocieplenia, dodaje Jokinen. Dobra wiadomość jest taka, że wiele krajów leżących nad Bałtykiem zredukowało ilość zanieczyszczeń, zatem jest nadzieja, że po kilku dekadach stan wód w Morzu Bałtyckim ulegnie poprawie. « powrót do artykułu

WWF ostrzega, że Morze Śródziemne może się stać morzem plastiku. Jest ono bowiem jednym z najbardziej zanieczyszczonych zbiorników. Wg WWF-u, w Morzu Śródziemnym występuje rekordowo dużo mikroplastiku. Dostaje się on do łańcucha pokarmowego, ostatecznie zagrażając także zdrowiu ludzi. W porównaniu do otwartych mórz z innych części świata, stężenie mikroplastiku jest [tu] niemal 4-krotnie wyższe. Autorzy raportu "Out of the Plastic Trap: Saving the Mediterranean from Plastic Pollution" podkreślają, że plastiki stanowią aż 95% odpadów unoszących się w wodzie i znajdujących się na okalających morze plażach. Największa ich część pochodzi z Turcji i Hiszpanii. Na dalszych miejscach plasują się Egipt oraz Francja. WWF doradza, by państwa basenu Morza Śródziemnego nasiliły recykling i zakazały produktów jednorazowych, w tym toreb czy butelek. Ważne także, by do 2025 r. stopniowo wycofały mikroplastiki z detergentów czy kosmetyków. Przedstawiciele organizacji podkreślają, że przemysł również powinien postawić na nadające się do recyklingu/kompostowalne produkty z materiałów odnawialnych. Reszta zależy od konsumentów... « powrót do artykułu

Bobry mogą pomóc w oczyszczaniu wody i zapobiec spływaniu cennych gleb z farm. Prowadząc badania, naukowcy z Uniwersytetu w Exeter odwołali się do testów, prowadzonych przez Devon Wildlife Trust na schwytanych bobrach. Okazało się, że zwierzęta te w znaczącym stopniu ograniczały wyciek ogromnych ilości gleby i składników odżywczych z pobliskich pól do lokalnego systemu rzecznego. Badania hydrologa prof. Richarda Braziera zademonstrowały, że już jedna bobrza rodzina świetnie sobie radzi z usuwaniem osadów, azotu i fosforu z wody przepływającej przez ich 2,5-ha "zagrodę". Rodzina bobrów, która od 2011 r. zamieszkuje objęte tajemnicą ogrodzone stanowisko w dystrykcie West Devon, zbudowała 13 tam. W ten sposób spowolnił się przepływ wody i wzdłuż czegoś, co początkowo było niewielkim strumieniem, powstała cała seria głębokich sadzawek. Autorzy publikacji z pisma Earth Surface Processes and Landforms określali ilość osadów zawieszonych oraz zawartość azotu i fosforu w wodzie dopływającej do stanowiska. Później wartości te porównywano do wskaźników zmierzonych w wodzie przepuszczonej przez bobrze bajorka i tamy. Oprócz tego naukowcy określali, ile osadów, azotu i fosforu tamy zatrzymały w każdej z sadzawek. Okazało się, że tamy zatrzymały ponad 100 ton osadów, z czego 70% stanowiła gleba "erodująca z intensywnie wykorzystywanych łąk w górze strumienia". Dalsze badania pokazały, że osady te zawierały duże ilości azotu i fosforu. To niedobrze, że obserwujemy duży stopień utraty gleby z ziem rolnych, który w znacznym stopniu przekracza tempo tworzenia gleby. Otuchy dodaje jednak odkrycie, że bobrze tamy mogą ograniczać to zjawisko i zatrzymywać zanieczyszczenia prowadzące do degradacji zbiorników wodnych [...] - podkreśla Brazier. Devon Wildlife Trust zajmuje się nie tylko bobrami z "zagrody". Od 2015 r. trwa też inny projekt, w którym biorą udział dzikie bobry z River Otter. « powrót do artykułu

Zanieczyszczenie mikroplastikiem zagraża plażom, na których karetty (Caretta caretta) składają swoje jaja. Naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Florydy wykazali, że narastająca akumulacja mikroplastiku na plażach Zatoki Meksykańskiej może zmieniać skład piasku i zagrażać środowisku inkubacji jaj żółwi. W ramach studium Valencia Beckwith i jej zespół przyjrzeli się 10 stanowiskom lęgowym C. caretta na Florydzie. Próbki piasku pobrane w regionie pokazały, że mikroplastik jest wszędzie. Najwyższe jego stężenia wykrywano w wydmach, gdzie zazwyczaj karetty kopią gniazda. Przy umiarkowanych wzrostach temperatury plastik wykazuje tendencję do akumulowania sporych ilości ciepła. Jeśli w piasku jest wystarczająco dużo tworzyw, na obszarze tym może dojść do mierzalnych wzrostów temperatury. Jak tłumaczy Mariana Fuentes, dla żółwi temperatura ma zaś kluczowe znaczenie. U żółwi morskich występuje [bowiem] zależna od temperatury determinacja płci. Zmiana temperatury inkubacji może zmodyfikować proporcję płci. Na tym etapie [badań] nie wiemy jednak, ile mikroplastiku trzeba, by do tego doszło. W przyszłości Fuentes i Beckwith chcą ustalić, w jaki dokładnie sposób mikroplastik może zmieniać profil temperaturowy osadów na kluczowych dla żółwi plażach. "Pierwszym krokiem było sprawdzenie, czy żółwie morskie są wystawiane na oddziaływanie mikroplastiku. Później zajmiemy się jego potencjalnym wpływem". « powrót do artykułu

Litr arktycznego lodu morskiego jest zanieczyszczony nawet 12 000 fragmentów mikroplastiku. Naukowcy z Instytutu Badań Morskich i Polarnych im. Alfreda Wegenera wykorzystali technikę spektroskopii fourierowskiej do zbadania zanieczyszczenia lodu morskiego mikroplastikiem. W czasie naszych badań zauważyliśmy, że ponad połowa mikroplastiku uwięzionego w lodzie ma wymiary mniejsze niż 1/20 milimetra. oznacza to, że plastik z łatwością może zostać połknięty przez orzęski czy widłorogi. Nikt nie wie na pewno, jak bardzo mikroplastik jest szkodliwy dla organizmów morskich i – w efekcie – dla człowieka, mówi główna autorka badań Ilka Peeken. Niedawno ukazały się badania, których autorzy donosili, że przeciętna osoba jedząca ryby spożywa w ciągu roku do 11 000 kawałków mikroplastiku. Mikroplastik to odpady z tworzyw sztucznych o wielkości poniżej 5 milimetrów. Znaczna część mikroplastiku do plastikowe opady, które trafiły do oceanów i tam uległy rozpadowi. Jednak mikroplastik wędruje do oceanów także za pośrednictwem systemów kanalizacyjnych, do których trafia on np. podczas prania tworzyw sztucznych, jak i z powietrza, w którym unoszą się np. resztki startych opon samochodowych. Najmniejsze fragmenty mikroplastiku, jakie zauważyli w lodzie niemieccy naukowcy, miały zaledwie 11 mikrometrów. Do sześciokrotnie mniej niż grubość ludzkiego włosa. Aż 67% fragmentów mikroplastiku należało do mniejszej kategorii o wymiarach poniżej 50 mikrometrów. W sumie znaleziono 17 rodzajów tworzyw sztucznych. Sześć z nich – polietylen, polipropylen, nylon, poliester, oktat celulozy i fragmenty farb – odpowiadały za połowę wszystkich zanieczyszczeń. Lód morski więzi mikroplastik przez 2-11 lat. Nie wiadomo, czy zanieczyszczenia te pozostają w Arktyce, czy też wędrują bardziej na południe. Wiadomo jednak, że mikroplastik dość szybko tonie. Jest on kolonizowany przez bakterie i algi, staje się coraz cięższy i coraz bardziej się zanurza. Podczas niedawnych badań dna morskiego w Cieśninie Fram stwierdzono, że na każdy kilogram osadów przypada tam 6500 fragmentów mikroplastiku,. « powrót do artykułu

Niedawno w Polsce wprowadzono opłaty za torby plastikowe, które wcześniej rozdawano w sklepach za darmo. W wielu krajach podobne rozwiązania prawne pojawiły się już przed laty, a ich celem jest zmniejszenie liczby odpadów. Okazuje się, że tego typu działania przynoszą wymierne korzyści. W Science on the Total Environment ukazały się wyniki badań, z których dowiadujemy się, że po wprowadzeniu zakazu rozdawania toreb, liczba tego typu odpadów zalegających na dnie morskim zmniejszyła się o 30%. Badania bazowały na obserwacjach dna morskiego rozciągającego się od wybrzeży Wielkiej Brytanii po wybrzeża Norwegii. Były prowadzone w latach 1992-2017. W tym też czasie kolejne państwa Europy Zachodniej zakazywały rozdawania w sklepach plastikowych toreb. Najwcześniej, bo w 2003 roku uczyniły to Dania i Irlandia, najpóźniej, w roku 2017, Wielka Brytania. Po wprowadzeniu zakazu w samej Wielkiej Brytanii liczba plastikowych toreb używanych rocznie przez przeciętnego mieszkańca zmniejszyła się ze 140 do 25. A to pomimo faktu, że zakaz dotyczy tylko wielkich sieci handlowych. Rząd w Londynie zastanawia się obecnie nad rozszerzeniem go na inne sklepy. Im mniej toreb używamy, tym mniej wyrzucamy i mniej trafia do środowiska, mówi główny autor badań, Thomas Maes. Jeśli będziemy razem pracowali na rzecz środowiska, to możemy dokonać wielu zmian. Wciąż jednak zanieczyszczamy oceany plastikiem. Niedawno dowiedzieliśmy się, że Wielka Pacyficzna Plama Śmieci jest znacznie większa niż przypuszczano, ma bowiem 1,6 miliona kilometrów kwadratowych powierzchni i składa się na nią co najmniej 79 000 ton śmieci. Pojawiły się też doniesienie, że sól morska jest zanieczyszczona mikroplastikiem, a przed rokiem informowaliśmy, że plaże bezludnej, jednej z najbardziej oddalonych od siedzib ludzkich wyspy, są jednymi z najbardziej zanieczyszczonych plastikiem miejsc na Ziemi. Z drugiej jednak strony coraz częściej pojawiają się dowody, że wystarczy minimum wysiłku, chęci i odpowiedzialności, by uchronić Ziemię przed katastrofą ekologiczną. Mniej plastikowych toreb na dnie morza to dobra wiadomość. Podobnie jak informacja o tym, że gdy tysiące ochotników poświęciły 96 tygodni na oczyszczenie ze śmieci plaży Versowa w Mombasie, po dwóch latach plaża stała się miejscem lęgowym dla tysięcy żółwi. Naukowcy prowadzący opisane na wstępie badania zauważyli, że co prawda liczba plastikowych toreb na dnie morza się zmniejsza, ale rośnie liczba śmieci związanych z rybołówstwem. « powrót do artykułu