Skocz do zawartości
Forum Kopalni Wiedzy
KopalniaWiedzy.pl

Tajemnicze sowy to zabawki dzieci epoki miedzi?

Rekomendowane odpowiedzi

W epoce miedzi, około 5500–4750 lat temu na południowym zachodzie Półwyspu Iberyjskiego wytworzono olbrzymią liczbę grawerowanych kamiennych plakietek przedstawiających sowy. Dotychczas archeolodzy znaleźli około 4000 takich przedmiotów. Wzory na plakietkach są różne, ale z pewnością wzorowane są na dwóch gatunkach – pójdźce zwyczajnej i uszatce zwyczajnej. Sowy te widzimy płaskich fragmentach łupków wielkości dłoni.

Sowy to łatwo rozpoznawalna grupa ptaków. Mają kompaktową sylwetkę, duże głowy i oczy umieszczone z przodu, podobnie jak ludzie. Od pierwszych przedstawień w jaskiniach przed 30 000 lat, po dzisiaj, ludzie rysują je tak samo, mówi Juan José Negro z hiszpańskiej Wyższej Rady Badań Naukowych.

Znajduje się je zarówno w megalitycznych grobowcach jak i wysypiskach śmieci. Większość z nich ma na górze dwa wywiercone otwory. Naukowcy od ponad wieku spierają się o znaczenie tych plakietek.

Autorzy nowych badań uważają, że plakietki były tworzone przez dzieci. Przekonania takiego nabrali porównują wygrawerowane sowy z ponad 100 rysunków sów współczesnych dzieci w wieku 4–13 lat. Otwory na górze mogły służyć zarówno przeciągnięciu sznurka, na którym wieszano je na ścianach czy szyi w formie talizmanu, jak i do umieszczenia piór, reprezentujących sowie uszy.

Zdaniem Negro i jego zespołu plakietki miały kilka różnych zastosowań. Przede wszystkim były zabawkami. Dzieci wykonywały je, ucząc się przy okazji obróbki kamienia, i bawiły się nimi. Fakt, że trafiały też do grobowców może świadczyć o tym, iż najmłodsi członkowie społeczności mogli w ten sposób składać hołd swoim krewnym czy członkom grupy. Miały więc zastosowanie podwójne, były i zabawkami i obiektami rytualnymi.

O rytualnym – i wyłącznie takim – znaczeniu plakietek, mówiono już od dawna. Autorzy badań zwracają jednak uwagę, że ważne przedmioty rytualne były często wykonywane z rzadkich trudno dostępnych materiałów, jak kryształ górski czy kość słoniowa. Łupki są najbardziej rozpowszechnioną skałą na południu Półwyspu, plakietki wytwarzano w miejscu występowania materiału. Co więcej, wśród setek luksusowych przedmiotów – w tym grotów strzał wykonanych z kryształu górskiego – złożonych w jednoznacznie rytualnym kontekście w tolosie w Montelirio, nie znaleziono żadnej plakietki czy podobnie wykonanego przedmiotu.

Chcielibyśmy zauważyć, że nasza hipoteza dotycząca łupkowych plakietek z Półwyspu Iberyjskiego, mówiąca, iż były to – przynajmniej w momencie ich wytwarzania – zabawki dzieci epoki miedzi, opiera się na odwiecznej fascynacji ludzi sowami. Pociąga nas ich antropomorficzny wygląd, przez który zwracamy na nie uwagę. Ponadto, posługując się brzytwą Ockhama, stwierdzamy, że nasza hipoteza jest prostsza niż alternatywne wytłumaczenia, mówiące o złożonej symbolice reprezentującej boginię płodności czy o znaczeniu heraldycznym, na którego to hipotezy nie ma żadnych dowodów. Powstaje pytanie, dlaczego plakietki przestały być wytwarzane około 5000 lat temu. Sądzimy, że było to związane z postępem technologicznym. Gdy pojawiły się metalowe narzędzia, znacznie łatwiej było rzeźbić w drewnie. Jednak drewno nie przetrwało tysięcy lat. Dlatego też, naszym zdaniem, kamienne sowy to jedna z niewielu okazji by poznać zachowanie dzieci w prehistorycznej Europie, czytamy na łamach Scientific Reports.


« powrót do artykułu

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach
40 minut temu, KopalniaWiedzy.pl napisał:

były to – przynajmniej w momencie ich wytwarzania – zabawki dzieci epoki miedzi, opiera się na odwiecznej fascynacji ludzi sowami.

Jaka tam fascynacja. Rodzice gotowi są na wszystko żeby tylko gówniaki nie marudziły. I to się nie zmieniło od tysiącleci.
Jak gówniak nie dostanie zabawki to się zaczyna bawić rzeczami rodziców, i jak nie zepsuje to zgubi. To niech lepiej gubi swoje sowy - którymi podobno ludzie odwiecznie się fascynują według ekspierdów.
Jednakowoż jeśli to jest zdjęcie tej sowy to trochę za dużo wysiłku w produkcję ktoś włożył żeby dać to gówniakowi do zepsucia lub zgubienia. Więc niekoniecznie taka była ich funkcja.
Raczej upatrywałbym tu funkcji ozdobnych dla kobiet -  na to mężczyźni kasy i wysiłku  nie szczędzą. Gówniakowi można rzucić jakąś kość po polowaniu - też będzie zadowolony.
A te dziurki to żeby dało się je zawiesić równo i symetrycznie na ciele. Jedna dziurka by była niewygodna do montażu na szyi za pomocą sznurka. 

Edytowane przez thikim

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach
8 godzin temu, KopalniaWiedzy.pl napisał:

stwierdzamy, że nasza hipoteza jest prostsza niż alternatywne wytłumaczenia, mówiące o złożonej symbolice reprezentującej boginię płodności

No przecież. Jak nie wiadomo, o co chodzi, to rytuały płodności.

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Archeolodzy mają tę manię że jak coś znajdują i nie wiedzą do czego to jest to od razu stwierdzą że to było "znaczenie rytualne".. To tak jakby stwierdzić mniej więcej że było "używane do używania". W tamtych czasach wszystko było "rytualne", bo wszystko robiło się tak jak zwykle i do wszystkiego dorabiano sens wynikają z wierzeń. 90% archeologów tego kompletnie nie pojmuje.

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

  • Podobna zawartość

    • przez KopalniaWiedzy.pl
      Miś, znaleziony w Wielkiej Brytanii na straganie, na którym ludzie sprzedają rzeczy prosto z bagażnika samochodowego, osiągnął na aukcji cenę aż 3800 funtów. Jeanette Davies, która w czerwcu wybrała się z synem na targ w Monmouth Show Ground, od początku podejrzewała, że zabawka może być wartościowa.
      Po prostu miałam przeczucie. Pomyślałam, że miś wygląda jak zabawka [niemieckiej] firmy Steiff. Czasem trzeba zaryzykować i jestem zadowolona, że tak postąpiliśmy - mówi Jeanette.
      Sześćdziesięciolatka przekonała syna, Kyle'a, by na dwa misie wydać największą sumę, jaką kiedykolwiek przeznaczyli na zakup na pchlim targu - 130 funtów.
      Później Janet Rawnsley, konsultantka z Hansons Auctioneers, potwierdziła przeczucia Jeanette; stwierdziła bowiem, że zakupiony przez nią pluszak jest rzadkim misiem Steiffa z 1905 roku. Szesnastego sierpnia zlicytowano go za 3800 GBP. Druga zdobycz reprezentuje markę Chad Valley. Zabawkę wyprodukowano przed II wojną światową. Ona również okazała się coś warta.
      Na wyprzedaż w Monmouth Show Ground chodzimy w każdą sobotę od wielu lat. Nigdy nie znaleźliśmy niczego tak wartościowego. Mama była przekonana, że miś może być wyjątkowy, ja [jednak] miałem wątpliwości [...] - przyznaje Kyle Johns. Misie oferowała siedemdziesięciokilkuletnia kobieta. Powiedziała nam, że pozbywa się wszystkiego przed przeprowadzką do Australii. Miś, który mógł być, wg mojej mamy, cenny, należał przez 60 lat do dziadka sprzedającej.
      Kyle opowiada, że udostępnił zdjęcie zabawki na Facebooku. Wkrótce zaczęły przychodzić wiadomości od ludzi, którzy twierdzili, że to wyjątkowa rzecz. Moja babcia jest wielką fanką Charlesa Hansona, który prowadzi Hansons Auctioneers. Bardzo lubi go oglądać programach telewizyjnych o antykach. [To ona] zasugerowała, by się z nim skontaktować.
      Niewiele myśląc, Kyle wysłał więc Charlesowi wiadomość na Twitterze. Wycena zabawki zaskoczyła matkę i syna.
      Janet Rawnsley pieszczotliwie nazwała misia Panem Cynamonem. Specjalistka podkreślała, że przyszedł czas, by po 118 latach od wyprodukowania w Niemczech zaczął on nowe życie w nowym domu.
      Miś ma moherowe futerko i oryginalne oczy. Jedno ucho zostało ponownie przyszyte w nieco złym ułożeniu. Widać też ślady innych napraw. Mimo to uznano, że stan misia jest dobry jak na zabawkę w tym wieku.
      Rawnsley cieszy się, że uczestnictwo w aukcji było dla Kyle'a i Jeanette taką przyjemnością. Amatorów poszukiwań na pchlim targu zaskoczyła nie tylko osiągnięta cena, ale i duże zainteresowanie zabawką ze strony mediów. Nabywcą misia jest prywatny klient z Wielkiej Brytanii.

      « powrót do artykułu
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      We wsi Wiązownica Kolonia w województwie świętokrzyskim znaleziono miedzianą siekierkę sprzed ponad 5000 lat. Znalazca, Dominik Kasprzyk, przekazał ją do sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Artefakt ma 9,5 cm długości, szerokość jego ostrza to 4 cm, a szerokość obucha – 2,5 cm. Siekierka jest płaska, czworościenna o łagodnie łukowatym ostrzu. W polskiej archeologii taki rodzaj określa się jako typ Bytyń.
      Siekierki tego typu są łączone z kulturą pucharów lejkowatych lub innymi kulturami epoki miedzi – pucharów dzwonowatych, amfor kulistych lub lubelsko-wołyńskiej ceramiki malowanej. Wiemy też, że nie były one wyrobami miejscowymi, dotarły na ziemie polskie z Zakarpacia lub Ukrainy.
      Obecnie w polskich zbiorach mamy kilkanaście takich siekierek, jednak w większości są to znaleziska pozbawione kontekstu, co utrudnia ich datowanie i powiązanie z konkretną kulturą.
      Jak poinformował nas doktor habilitowany Marek Florek z sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach, siekierkę z Wiązownicy należałoby najpewniej powiązać z kulturą pucharów lejkowatych lub lubelsko-wołyńskiej ceramiki malowanej. Uczony datuje ją na IV tysiąclecie przed naszą erą.
      Doktor Florek zwraca uwagę na miejsce jej znalezienia. Pan Kasprzyk natknął się na nią w dolinie rzeczki Kacanki. Obecnie są tam podmokłe łąki, w przeszłości były zaś bagna i torfowiska. To może wskazywać, że została celowo zatopiona, prawdopodobnie jako dar dla bóstwa przebywającego w zbiorniku wodnym. Tego typu praktyki znane są z epoki miedzi i brązu z wielu terenów w Europie.

      « powrót do artykułu
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      Badacze z Niemiec i USA odnotowali w Panamie pierwszy przypadek uśmiercenia dzikiego leniwca trójpalczastego przez sowę – puchaczyka żółtobrzuchego (Pulsatrix perspicillata). Znaleźli radioobrożę i ciało zwierzęcia ze śmiertelnymi ranami. Jego organy wewnętrzne zostały zjedzone przez ptaka.
      Leniwiec trójpalczasty jest 2-krotnie większy i 4-krotnie cięższy od puchaczyka, który osiąga wysokość 45 cm i waży ok. 1,25 kg. Po raz kolejny okazuje się więc, że na lądzie te nadrzewne ssaki są kompletnie bezbronne. Potrafią jedynie niezgrabnie pełzać. Jedyną metodę ich samoobrony stanowi kamuflaż.
      Międzynarodowy zespół badał leniwce zamieszkujące wyspę Barro Colorado na Kanale Panamskim. Biolodzy zajmowali się różnymi aspektami ich zachowania, m.in. jak śpią na wolności. W ramach projektu zwierzęta chwytano i zakładano im obroże. Umożliwiało to śledzenie ruchów poszczególnych osobników. Podczas eksperymentu jeden z leniwców brunatnych (Bradypus variegatus) zszedł z pnia, a potem nagle przestał się przemieszczać. Sprawdzając, co się stało, naukowcy znaleźli ciało ssaka u podnóża drzewa. Analizy laboratoryjne ujawniły obecność licznych ran kłutych, których układ odpowiadał pazurom puchaczyka żółtobrzuchego. Brakowało narządów wewnętrznych leniwca. Odtwarzając przebieg zdarzeń, biolodzy przypominali, że inne drapieżniki, np. oceloty, zabierają i ukrywają ciało swojej zdobyczy.
      Skoro leniwce brunatne są dość dużymi zwierzętami, wydawałoby się, że powinny padać ofiarą wyłącznie dorównujących im wielkością myśliwych – harpii wielkiej (Harpia harpyja) czy wspomnianego ocelota. Tym większe było zaskoczenie wszystkich, w tym biorącego udział w projekcie Brysona Voirina z Instytutu Ornitologii Maxa Plancka, kiedy stwierdzono, że w tym konkretnym przypadku "morderczynią" stała się zwykła sowa.
      Leniwce są przystosowane do życia w koronach drzew. Poruszają się tak wolno, że trudno je wykryć, tym bardziej że w ich futrze zadomowiły się upodabniające je do otoczenia zielone glony. Problem z leniwcami polega jednak na tym, że gdy już ktoś je namierzy, prawie na pewno zginą – dodaje Voirin. Na domiar złego co ok. 8 dni schodzą z drzewa, by załatwić potrzeby fizjologiczne. Wtedy ryzykują najbardziej. Dla naszego nieszczęśnika wyprawa zakończyła się tragicznie.
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      W miarę ocieplania się klimatu upierzenie europejskich sów staje się coraz bardziej czerwone. Paolo Galeotti z Uniwersytetu w Pawii i inni biolodzy przyjrzeli się danym na temat syczków (Otus scops), które gromadzono w okresie od 1870 do 2007 r.
      Te małe sowy zamieszkują Europę Południową oraz środkową i zachodnią Azję, a zimują w Afryce na Sahelu. Ich upierzenie może być szare lub rudawe. Ma to podłoże genetyczne i wiąże się z klimatem. Szare ptaki dobrze sobie radzą w warunkach suchych i chłodnych, a pióra w odcieniach czerwieni pojawiają się w okolicach gorących i wilgotnych.
      Temperatury we Włoszech rosną w tempie 1,1°C na sto lat. W tym czasie pióra syczków nasyciły się czerwienią, a osobniki szare stały się dużo rzadsze. Galeotti uważa, że można to wyjaśnić na kilka sposobów. Po pierwsze, rude sowy lepiej maskują się w gęstym lesie. Po drugie, pojawiły się korzystające z gorętszego klimatu pasożyty, które upodobały sobie szaropióre ptaki.
      U rudych syczków krzykliwych z Ameryki Północnej pióra są porowate i lepiej rozpraszają ciepło niż gęste upierzenie osobników szarych. Nic dziwnego, że przy wzrastających temperaturach globalnych zwiększyła się liczebność tych pierwszych. Nie wiadomo jednak, czy w przypadku gatunku europejskiego w grę wchodzi podobne zjawisko.
  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...