Zaloguj się, aby obserwować tę zawartość
Obserwujący
0
Wykonany na obrabiarce średniowieczny kościany element do grania znaleziony w Anglii
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Humanistyka
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Po 3 latach specjalistycznych prac naukowcy z University of Cambridge zbadali, zdigitalizowali i udostępnili fragmenty rzadkiego średniowiecznego bestsellera z cyklu o czarodzieju Merlinie. Niezwykły XIII-wieczny manuskrypt został znaleziony w 2019 roku w Cambridge University Library w okładce XVI-wiecznego rejestru. Suite Vulgate du Merlin to część starofrancuskiego Cyklu Wulgaty, zwanego też Lancelot-Graal.
Cykl Wulgaty powstał na początku XIII wieku. To kompilacja pięciu romansów napisanych w latach 1220–1240. Najstarsza i najbardziej obszerna część to Lancelot en prose, opowiadająca historię Lancelota i innych rycerzy króla Artura. Później dodano La Queste del saint graal traktujący o poszukiwaniu św. Graala oraz La Mort le roi Artu, historię zniszczenia królestwa Artura. Natomiast przed Lancelota dodano L'Estoire del saint graal, wczesną historię Graala i L'Estoire de Merlin, wczesną historię królestwa Artura. Każda z tych historii stanowi niezależną część i każda istniała w wielu wersjach.
Obecnie znamy mniej niż 40 zachowanych manuskryptów Suite Vulgate du Merlin. Ten właśnie odkryty datowany jest na lata 1275–1315. W XVI wieku manuskrypt został wykorzystany do wykonania okładki księgi, w której odnotowywany składniki majątku Huntingfield Manor, należącego z rodziny Vanneck z Heveningham. Średniowieczny manuskrypt został podarty, pozginany i przymocowany do oprawy, przez co jego odczytanie, zbadanie i potwierdzenie pochodzenia było niezwykle trudne.
Osobą, która jako pierwsza rozpoznała, z jak ważnym dziełem mamy do czynienia, jest doktor Irène Fabry-Tehranchi. Początkowo myślałam, że to XIV-wieczna opowieść o Sir Gawainie, jednak bardziej szczegółowe badania ujawniły, że to kontynuacja starofrancuskiej Vulgate du Merlin, innego i niezwykle ważnego tekstu arturiańskiego, cieszy się uczona. Jako, że mamy tutaj do czynienia z manuskryptem, jest to dzieło niepowtarzalne. Praktycznie każdy manuskrypt jest czymś unikatowym, a wyjątkowe cechy pozwalają na śledzenie rozwoju tekstu. Na przykład widzimy tutaj niewielkie błędy, jak użycie imienia „Dorilas” zamiast „Dodalis”. Dzięki nim uczeni mogą zbadać, jakie relacje łączą poszczególne zachowane manuskrypty.
Sposób zdobień manuskryptu, inicjały w kolorach czerwonym i błękitnym pozwoliły datować dokument na koniec XIII i początek XIV wieku. Całość spisana jest w języku starofrancuskim, który po normańskim podboju był językiem angielskiego dworu i arystokracji. Fragment historii z manuskryptu przeznaczony był dla szlachetnie urodzonych odbiorców, w tym kobiet.
Manuskrypt opowiada dwa kluczowe epizody z końca Suite Vulgate du Merlin. Pierwsza część to opis zwycięstwa sił chrześcijańskich nad Sasami w bitwie pod Cambénic, gdzie sir Gawain – zbrojny w Excalibur – wraz z braćmi i ojcem, królem Lothem, walczy z saskimi królami Dodalisem, Moydasem, Oriancésem i Brandalusem. Drugi ustęp ma miejsce podczas uroczystości z okazji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Na dworze Artura zjawia się Merlin przebrany z harfistę. Moment ten pokazuje nadprzyrodzone umiejętności czarodzieja oraz jego znaczenie jako doradcy króla. I gdy radowali się biesiadą, a seneszal Kay przyniósł pierwsze danie królowi Arturowi i królowej Ginewrze, zjawił się najprzystojniejszy mężczyzna, jakiego kiedykolwiek widziano w krajach chrześcijańskich. Odziany był w jedwabną tunikę przewiązaną jedwabnym pasem, zdobioną złotem i kamieniami szlachetnymi, które tak błyszczały, że oświetliły całą komnatę.
Konserwatorzy z Cambridge podjęli decyzję, by nie usuwać manuskryptu z oprawy. Zwykle się to robi, jednak tutaj próba usunięcia wiązałaby się z poważnym ryzykiem uszkodzenia manuskryptu. Ponadto eksperci chcieli zachować XVI-wieczną oprawę, która równie stanowi zabytek i może być przedmiotem specjalistycznych badań nad oprawianiem ksiąg z tego okresu. Amélie Deblauwe, Błażej Mikuła i Maciej Pawlikowski z uniwersyteckiego Laboratorium Obrazowania Dziedzictwa Kulturowego (Cultural Heritage Imaging Laboratory, CHIL) oraz Jennifer Murray z Wydziału Konserwatorskiego Biblioteki Uniwersyteckiej zdecydowali się na próbę wirtualnego rozwinięcia i odczytania manuskryptu. Wykorzystali techniki obrazowania multispektralnego, tomografii komputerowej i modelowania trójwymiarowego. Uzyskali setki cyfrowych fragmentów obrazów, które cierpliwe złożyli razem i w ten sposób stworzyli obraz tego, jak manuskrypt mógł wyglądać, gdyby został fizycznie rozwinięty.
Jeszcze na początku bieżącego wieku takie działania były niemożliwe. Również i dzisiaj są to nowatorskie metody. Nasz projekt to nie tylko kwestia odczytania jednego tekstu. Przyczyniamy się do rozwoju metodologii, którą można wykorzystać przy innych manuskryptach. Biblioteki i archiwa na całym świecie zmagają się z podobnymi problemami, gdy znajdują delikatne teksty wykorzystane do wykonania opraw. Nasze badania stanowią wzór dla nieinwazyjnych metod badawczych, stwierdzają ich autorzy.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Wieś Trójca to jedna z najstarszych osad w dzisiejszym powiecie sandomierskim. W średniowieczu była ważnym punktem na tamtejszej sieci dróg. Zdaniem niektórych badaczy, mogła ona dać początek Zawichostowi. Tak czy inaczej, z czasem utraciła znaczenie na jego rzecz, a w 1954 roku stała się częścią Zawichostu. Jednak w środowisku archeologicznym o wsi zrobiło się głośno w latach 30. XX wieku. Wtedy bowiem na jej terenie przypadkowo odkryto skarb srebrnych monet. A kilka dni temu trafiono na kolejny – czwarty już – skarb w Zawichoście-Trójcy.
Ten z lat 30. składał się z co najmniej 900 monet, przede wszystkim denarów krzyżowych saskich i polskich oraz denarów niemieckich i węgierskich. Został on zakopany po 1063 roku w dwóch glinianych naczyniach.
Na kolejne odkrycie trzeba było czekać niemal 100 lat. W 2021 roku członkowie Nadwiślańskiej Grupy Poszukiwawczej Stowarzyszenia Mieszkańców Gminy Annopol „Szansa” znaleźli gliniane naczynie, a w nim 1900 monet, wybitych przede wszystkim przez synów Bolesława Krzywoustego – Władysława Wygnańca i Bolesława Kędzierzawego. W skarbie – ukrytym po 1165 roku –znajdowały się też pojedyncze monety Bolesława Krzywoustego, Bolesława Śmiałego i denary krzyżowe.
W związku z odkryciem tego skarbu, jeszcze w tym samym roku do badań przystąpili naukowcy z Instytutu Archeologii UMCS wspomagani przez Stowarzyszenie „Szansa” i Stowarzyszenie „Wspólne Dziedzictwo” z Opatowa. Efektem ich prac było znalezienie 3. skarbu. Było to 58 monet i siekańców (fragmentów monet), ukrytych na początku XI wieku. To głównie monety niemieckie: denary krzyżowe, denary Ottona III, Ottona i Adelajdy i Henryka Świętego. Ponadto zidentyfikowano pojedyncze monety czeskie, arabskie i angielskie (Æthelreda II). W tym jednak przypadku nie wiadomo, jak skarb został schowany. Prowadzone w tym miejscu prace rolnicze spowodowały, że był on rozproszony na kilku metrach kwadratowych.
Jakby tego było mało, w latach 2021–2024 znaleziono niemal 500 pojedynczych monet wczesnośredniowiecznych, setki zabytków z żelaza, kamienia, szkła, kości i fragmenty naczyń glinianych z XI–XIII wieku. Wśród bardziej interesujących znalezisk jest unikatowa bulla książęca czy grociki z jednej z najważniejszych bitew XIII wieku.
Kolejnego odkrycia – 4. już skarbu – dokonano kilka dni temu w pasie drogowym przebiegającej przez Trójcę remontowanej drogi wojewódzkiej. Nadwiślańska Grupa Poszukiwawcza Stowarzyszenia Mieszkańców Gminy Annopol „Szansa” znalazła 19 placków srebrnych o łącznej wadze niemal 700 g. Niewykluczone, że było ich więcej, jednak naczynie, w którym się znajdowały, zostało uszkodzone podczas niwelacji terenu. Część skarbu mogła zostać wywieziona wraz z ziemią. Na podstawie pozostałości naczynia stwierdzono, że nowo odkryty skarb pochodzi z I połowy XI wieku, został więc ukryty w tym samym czasie, co skarb 3.
Najnowsze odkrycie jest wyjątkowe. O ile trzy pierwsze skarby składały się niemal wyłącznie z monet, tutaj mamy wyłącznie placki lanego srebra. Na niektórych widać ślady cięcia na mniejsze kawałki. Można przypuszczać, że to srebrny półsurowiec pochodzący z przetopionych monet lub złomu, który został ukryty przez odlewnika lub jubilera.
Już wcześniejsze badania archeologiczne pokazały, że w XI wieku w Trójcy istniały warsztaty zajmujące się wytopem ołowiu i srebra. To zaś pokazuje, że Trójca była nie tylko osadą handlową, przez którą przebiegały szlaki łączące Bałtyk z Morzem Śródziemnym oraz wschodnią i zachodnią część Europy, ale również miejscem wyspecjalizowanej produkcji metalurgicznej.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Wystarczy dosłownie minuta gry, by odróżnić dziecko z autyzmem od dziecka z ADHD lub dziecka bez zaburzeń. Computerized Assessment of Motor Imitation (CAMI) to komputerowe narzędzie opracowane przez naukowców z Kennedy Krieger Institute oraz Nottingham Trent University. Wykorzystuje ono technologię śledzenia ruchu do wykrywania różnic w zdolności do naśladowania motoryki i na tej podstawie pozwala – w ciągu minuty – odróżnić dziecko autystyczne od dziecka zdrowego i z innymi zaburzeniami.
W testach CAMI wzięło udział 183 dzieci w wieku 7–13 lat. Poproszono je, by przez minutę naśladowały ruchy widocznego na ekranie awatara. W tym czasie CAMI oceniało zdolność do naśladownictwa. Badania wykazały, że narzędzie potrafi z 80-procentową skutecznością odróżnić dziecko autystyczne od zdrowego i z 70-procentową, autyka od dziecka z ADHD. Twórców narzędzia szczególnie cieszy to druga liczba, gdyż autyzm i ADHD często występują razem i nawet eksperci mają problemy z postawieniem właściwej diagnozy.
Zdiagnozowanie autyzmu może być trudne, szczególnie u dzieci, u których występują też inne zaburzenia, jak ADHD. A jeśli postawi się niewłaściwą diagnozę, dziecko może nie otrzymać odpowiedniej pomocy, mówi doktor Stewart Mostofsky, neurolog dziecięcy z Kennedy Krieger Institute. Autyzm jest tradycyjnie postrzegany jako zaburzenie komunikacji społecznej, ale wiemy, że trudności sensoryczno-motoryczne, na przykład związane ze zdolnością do naśladowania ruchów, odgrywają rolę w kształtowaniu zdolności społecznych i komunikacyjnych. CAMI identyfikuje autyzm, opierając się na tych cechach, które odróżniają go od ADHD. Tym, co czyni CAMI tak ekscytującym, jest prostota. Gry wideo są zabawne dla dzieci, a lekarzowi dostarcza jasnych wyników, dzięki którym może on szybko postawić diagnozę, dodaje doktor Bahar Tunçgenç z Nottingham Trent University, która specjalizuje się w badaniu rozwoju społecznego.
Twórcy CAMI chcą też przystosować swoje narzędzie do diagnozowania młodszych dzieci oraz dzieci z poważniejszymi zaburzeniami rozwojowymi. Mają nadzieję, że w ten sposób zapoczątkują powstanie całej klasy narzędzi, które pozwolą na szybkie i tanie diagnozowanie różnych zaburzeń.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Podczas prac na berlińskim Molkenmarkt archeolodzy dokonali interesującego odkrycia. Znaleźli wyjątkowe figurki z białej gliny pochodzące z XV wieku oraz 188 glinianych relikwiarzy z XIV stulecia. Molkenmarkt zdradza kolejne tajemnice z historii Berlina. Równo przed czterema miesiącami informowaliśmy o znalezieniu tam japońskiego miecza, który może pochodzić jeszcze sprzed epoki Edo.
Jednym z bardziej interesujących obiektów jest 11-centymetrowa figurka przedstawiająca świętą Katarzynę. Wykonana z białej gliny, pochodzi z połowy XV wieku i zachowała się w stanie niemal nienaruszonym. Święta cieszyła się olbrzymią popularnością pod koniec średniowiecza, była patronką, pomagała w potrzebie. Starannie wykonana figurkę przedstawia Katarzynę z atrybutami jej męczeństwa – mieczem i kołem – w dłoniach. Wedle legendy ta 18-letnia dziewczyna krytykowała cesarza Maksencjusza za prześladowania chrześcijan. Została skazana na łamanie kołem, a gdy anioł zniszczył koło, męczennicę ścięto mieczem. Katarzyna ma na głowie koronę, które może być symbolem męczeństwa lub szlachetnego pochodzenia.
Kolejna z interesujących figurek to Madonna z Dzieciątkiem, również z połowy XV wieku. Siedmiocentymetrowej figurce brakuje głowy. Widzimy Marię trzymającą w lewej ręce Jezusa. Prawą podaje mu prawdopodobnie jabłko.
Archeolodzy znaleźli też duży depozyt XIV-wiecznych figurek ceramicznych. To fragmenty 188 figurek kobiecych, które na piersiach mają inkrustacje w kształcie medalionu. Część figurek ma na głowie koronę, część jej nie posiada. Oryginalnie figurki miały około 8 centymetrów wysokości. W trakcie badań stwierdzono, że inkrustacje wykonano z ludzkich kości. Wskazuje to, że figurki były relikwiarzami.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
W latach 1967–1978 roku Włoska Wyprawa Archeologiczna ISMEO prowadziła pierwsze badania w Shahr-i Sokhta (SiS) w Iranie. Szybko okazało się, że miasto składało się z trzech obszarów: mieszkalnego, cmentarza i przemysłowego. Jego największy rozkwit przypadł na połowę III tysiąclecia przed naszą erą, gdy obszar mieszkalny zajmował 80 hektarów. Miasto uznano za jeden z najważniejszych ośrodków na wschodzie Wyżyny Irańskiej. Zidentyfikowano tam cztery okresy kulturowe podzielone na 10 faz konstrukcyjnych, które datowano na od 2. połowy IV tysiąclecia do połowy III tysiąclecia. W południowej części miasta znaleziono duży cmentarz o powierzchni około 20 hektarów, a w jednym z grobów planszę do gry i bierki.
Datowanie wykazało, że gra pochodzi z lat 2600–2700 p.n.e. W grobie nie znaleziono żadnej innej planszy, założono więc, że wszystkie bierki pochodzą z tej jednej gry i że jest ona kompletna. Planszę do gry złożono w pobliżu głowy zmarłej osoby, w pobliżu zaś stał koszyk z bierkami i kostkami. Plansza jest podobna do wcześniej znajdowanych plansz, ale istnieją między nimi też duże różnice. Kształt planszy z SiS jest niezwykle podobny do słynnej Królewskiej Gry z Ur, jednak gra z SiS ma więcej bierek i nie ma na niej rozety, która wydaje się bardzo ważnym elementem tego typu gier, znanych pod zbiorową nazwą „gier na 20 kwadratach”.
Z Bliskiego Wschodu i spoza niego znamy ponad 100 plansz, w pewnej mierze do siebie podobnych, a w wielu aspektach różnych, które klasyfikowane są pod tą nazwą. Znaleziono je w Turkmenistanie czy Indiach. Podobnej gry używali Egipcjanie ok. 1580 roku p.n.e. Prawdopodobnie zapoznali się z nią za pośrednictwem Hyksosów. Podobne gry były popularne przez około 2000 lat.
Autorzy nowych badań zaprzęgli algorytmy sztucznej inteligencji, do pracy nad odgadnięciem zasad gry. Wykorzystanie metod obliczeniowych do badań starożytnych gier, pozwala na symulowanie tysięcy możliwych zestawów zasad i wybranie tych najbardziej prawdopodobnych czy pasujących do gry i bierek.
Gra z Shahr-i Sokhta wydaje się grą strategiczną – rodzajem wyścigu – podobną do Królewskiej Gry z Ur, ale bardziej złożoną. Zdaniem naukowców, mamy tutaj do czynienia z grą 2-osobową, a celem gracza jest przesunięcie przez pola planszy wszystkich 10 swoich bierek, zanim zrobi to przeciwnik. W grze gracze posługują się kostką i mogą wykorzystywać swoje bierki zarówno do jak najszybszego dotarcia do celu, jak i do blokowania ruchów przeciwnika. Badacze sugerują, że dodatkowe bierki, dzięki którym gra różni się np. od gry z Ur, dodawały jej złożoności. Widzimy wśród nich na przykład rozety, podobne do rozet, które w grze w Ur narysowane są na planszy. W przeciwieństwie do Królewskiej Gry z Ur, w przypadku gry z SiS losowość odgrywa mniejszą rolę, a większa rolę gra strategia.
Po określeniu najbardziej prawdopodobnych zasad, grę z SIS przetestowało 50 doświadczonych graczy, który ocenili ją i porównali z Królewską Grą z Ur. Przyznali, że gra z SiS jest bardziej wymagająca pod względem strategii niż gra z Ur.
Szczegóły badań zostały opublikowane na łamach Journal of the British Institute of Persian Studies. Gra z Shahr-i Sokhta została znaleziona w bogato wyposażonym grobie, ale nie był to grób królewski, co wskazuje, że była bardziej dostępna niż gra dla najwyższej elity.
« powrót do artykułu
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.