Znajdź zawartość

Rosnące temperatury i zazielenienie wskazujące na wcześniejszą wiosnę powodują, że bernikle białolice (Branta leucopsis) przyspieszają swój przelot z zimowisk na wybrzeżach Morza Północnego i omijając postój w Bałtyku i Morzu Barentsa, lecą od razu do rosyjskiej Arktyki. Samice są przez to wyczerpane i po zakończeniu podróży nie od razu składają jaja. Dzieje się tak na niekorzyść piskląt, które wykluwają się zbyt późno, by skorzystać z obfitości pożywienia. Koniec końców skutkuje to przeżyciem mniejszej liczby młodych. Wg biologów, bernikle będą się musiały przystosować i zacząć wcześniej migrować. Przez blisko połowę podróży bernikle nie są świadome, czy ocieplenie klimatu przyspiesza wiosnę w Arktyce. Sądzimy [jednak], że gdy ptaki lecą, widzą więcej zieleni, co stanowi wskazówkę, że powinny przyspieszyć - tłumaczy prof. Bart Nolet z Uniwersytetu w Amsterdamie. Przebywając na zimowiskach, bernikle nie wiedzą, czy w Arktyce będzie wczesna czy późna zima. Układy pogodowe obszarów umiarkowanych i arktycznych nie są połączone, a na dodatek wzrost temperatury w Arktyce jest o wiele większy niż w rejonach z klimatem umiarkowanym. Dopiero w połowie wędrówki bernikle orientują się więc, prawdopodobnie na podstawie wskazówek środowiskowych, jaka wiosna będzie tam, gdzie lecą. Jeśli wiosna okazuje się wczesna, przyspieszają. Śpiesząc się, bernikle "nie zahaczają" już o Bałtyk, gdzie dotąd zwyczajowo zbierały siły. Nic więc dziwnego, że gdy ostatecznie docierają do Rosji, są bardzo wyczerpane. Samice siedzą na jajach praktycznie bez przerwy przez 3 tygodnie. Muszą zatem dolatywać z dostateczną rezerwą sił. Pomijając postój w Bałtyku, mają za mało rezerw, by od razu zacząć składać jaja. Zwykle bernikle wylęgały się przed wiosną i mogły skorzystać ze "szczytu żywieniowego", kiedy pokarm ma najlepszą jakość i jest go najwięcej. Teraz w latach większej rozbieżności między okresem obfitości i czasem wylęgu (gdy samice składają jaja długo po początkach topnienia śniegu) pierwszy miesiąc przeżywa mniej młodych. Wg autorów publikacji z pisma Current Biology, by poradzić sobie z tym problemem, B. leucopsis muszą się nauczyć wcześniej opuszczać zimowiska. Nie będzie to łatwe, bo bernikle decydują o odlocie, bazując na długości dnia, a ta nie zmienia się wraz z ociepleniem klimatu. Nolet uważa, że pomóc może żerowanie w księżycowe noce, co już bernikle czasem robią. To mogłoby pozwolić wcześniej się najeść i wcześniej odlecieć [...]. Istnieją też inne sposoby. Ostatnio np. niektóre bernikle zarzuciły w ogóle migrację i zaczęły się rozmnażać w rejonach klimatu umiarkowanego. Bernikle migrują w rodzinach. Młode osobniki uczą się trasy i czasowania przelotu od rodziców. [...] To prowadzi do tradycyjnych wzorców migracji. Szczególnie po zmianach wywołanych ekstremami pogodowymi część ptaków może [jednak] stwierdzić, że zachowywanie się inaczej popłaca. Analizując wpływ ocieplenia klimatu na migrację i czasowanie rozmnażania, naukowcy posługiwali się m.in. obserwacją czy technikami badania stałych izotopów na całej trasie przelotu. « powrót do artykułu

Arktyczna ekspedycja potwierdziła obawy przyrodników, którym wydawało się, że niedźwiedzie polarne polują na jaja bernikli białolicych (Branta leucopsis) migrujących każdej zimy do zatoki Solway Firth w Szkocji. Podczas ostatniej podróży naukowiec z Wildfowl and Wetlands Trust (WWT) zauważył, że niedźwiedzie zjadają tysiące jaj tych dużych ptaków wodnych z rodziny kaczkowatych. Misie zmieniły swoją dietę, gdy wskutek zmniejszenia pokrywy lodowej w miesiącach letnich zostały uwięzione na lądzie. Jeśli taka sytuacja się utrzyma, liczba bernikli może się drastycznie zmniejszyć. Zoolog Brian Morrell z należącego do WWT Caerlaverock Wetland Centre odnotował nasiloną aktywność niedźwiedzi, monitorując kolonię B. leucopsis na arktycznym archipelagu Svalbard. Jak ujawnił, ptaki nachodziło10 niedźwiedzi, a pojedynczy osobnik potrafił podczas jednej eskapady pochłonąć ponad 1000 jaj. Spośród 500 gniazd tylko w mniej niż 40 doszło do wylęgu, który był dodatkowo bardzo mały (właściciele większości dochowywali się jednego, góra dwóch młodych). Te ptaki są wyjątkowo długowieczne i jak na ironię, ich wskaźnik przeżywalności wzrasta, gdy się nie rozmnażają; dotyczy to zwłaszcza samic. Jeśli jednak obecny trend się utrzyma, populacja szybko się zestarzeje, co zagrozi stabilności [gatunku]. Cała populacja z archipelagu zimuje w Solway Firth i wraca do Arktyki, by tam wyprowadzić lęg. Zeszłej zimy pojawiła się tylko połowa ze spodziewanej liczby bernikli. Tej zimy scenariusz najpewniej się powtórzy. Zniweczy to uwieńczone sukcesem wysiłki obrońców przyrody z ostatnich 60 lat, którym udało się zwiększyć liczebność bernikli ze Svalbard z 300 do ponad 30 tys. Biolodzy mają nadzieję, że skoro zwiększa się liczba żerujących niedźwiedzi polarnych, ptaki jakoś się przystosują. Morrell wyjawia, że ptaki z niektórych kolonii zakładają gniazda na klifach. To niebezpieczne dla malutkich piskląt, ale niedźwiedzie nie mogą się do nich dostać, co stanowi o użyteczności tej strategii.