Znajdź zawartość

Jak donosi Il Giornale Dell'Arte, włoscy archeolodzy dokonali „nadzwyczajnego” postępu prac na terenie Kurdystanu. W prowincji Duhok znaleźli m.in. 10 naskalnych płaskorzeźb z lat 705–720 przed naszą erą, przedstawiających asyryjskiego władcę Sargona w towarzystwie bogów. Odkrywcy mają złożyć wniosek u uznanie tego miejsca miejscem Światowego dziedzictwa kulturowego. Na przełomie września i października ubiegłego roku w miejscowości Faida położonej 20 kilometrów na południe od Duhok, dokonano niezwykłego odkrycia. Na zachodniej ścianie 7-kilometrowego kanału wykutego w skałach zauważono asyryjskie płaskorzeźby z VIII wieku przed Chrystusem. Kanał o średniej szerokości 4 metrów wykuto w skale tak, by zbierał wodę ze źródeł spływających z góry Ciya Daka. Z czasem został on pogrzebany pod warstwą osadów spływających z góry. Odchodziły od niego liczne mniejsze kanały kierujące wodę na okoliczne pola. Kanał najprawdopodobniej został zbudowany za króla argona, dlatego ozdobiono go reliefami o wysokości 2 i szerokości 5 metrów. Przestawiają one władcę stojącego po dwóch stronach szeregu złożonego z bóstwa jadących na poświęconych im zwierzętom. Zanim rozpoczęto wykopaliska widoczne były górne fragmenty reliefów. Już w 1973 roku zostały one zauważone przez brytyjskiego archeologa Juliana Reade'a, ale ze względu na toczące się walki pomiędzy Kurdami a irackim rządem nie był on w stanie przeprowadzić żadnych prac. W roku 1983 obecność płaskorzeźb została oficjalnie odnotowano w Irackim Dzienniku Oficjalnym. Dopiero w 2012 roku region ten odwiedzili członkowie Włoskiej Misji Archeologicznej, a w 2019 roku rozpoczęto prace. Na płaskorzeźbach z Faidy widzimy procesję posągów 7 najważniejszych asyryjskich bogów stojących na poświęconych im zwierzętom. Procesja odbywa się w obecności króla, który jest przedstawiony na obu końcach każdego z paneli. Wszystkie figury obrócone są w lewo, w stronę, w którą płynęła woda w kanale. Na płaskorzeźbie widzimy Aszura, głównego boga asyryjskiego panteonu, który stoi na lwie-smoku, jego żonę Mulissu, która siedzi na udekorowanym tronie niesionym przez lwa. Jest tam też bóg księżyca Sin na skrzydlatym byku oraz Nabu, bóg mądrości stojący na smoku. Trzech pozostałych bogów to Szamasz, bóg słońca na koniu, Isztar – bogini miłości i wojny jadąca na lwie oraz bóg pogody Adad, na byku. Specjaliści z Uniwersytetu w Udine pracujący pod kierunkiem Daniele Morandi Bonacossi prowadzą misję ratunkową w ramachLand of Nineveh Archaeological Project. W związku z ciągłą niestabilnością tego regionu chcą zebrać jak najwięcej danych na temat płaskorzeźb. Kanał jest odkopywany i oczyszczany, a zabytki digitalizowane m.in. za pomocą laserów i światła ultrafioletowego. Wykonywana jest też dokładna trójwymiarowa mapa terenu. Celem prac jest stworzenie kompleksowego planu ochrony tego miejsca. Plan zakłada stworzenie tutaj parku archeologicznego i udostępnienie płaskorzeźb zwierzającym. « powrót do artykułu

Na glinianej tabliczce-tekście medycznym sprzed 2700 lat znajduje się niezauważony dotychczas rysunek przedstawiający demona, który powodował epilepsję. Troels Pank Arbøll, asyriolog z Uniwersytetu w Kopenhadze badał glinianą tabliczkę przechowywaną w zbiorach Vorderasiatisches Museum w Berlinie, gdy na odwrocie zauważył częściowo zniszczony rysunek. Po bliższej analizie stwierdził, że przedstawia on demona z rogami, ogonem i wężowym językiem, który zgodnie z inskrypcją był odpowiedzialny za epilepsję. Od dawna wiemy, że Asyryjczycy i Babilończycy sądzili, iż choroby są powodowane przez bogów, demony lub czary. Zadaniem uzdrowicieli było pozbycie się tych mocy nadprzyrodzonych i powodowanych przez nie objawów za pomocą leków, rytuałów lub wygłaszania odpowiednich formułek. Tutaj  po raz pierwszy możemy połączyć jeden z bardzo rzadko występujących rysunków demonów z konkretnym tekstem dotyczącym epilepsji, którą Asyryjczycy i Babilończycy nazywali Bennu, mówi Arbøll. Na tekstach medycznych lub zawierających magiczne formuły lecznicze bardzo rzadko znajdują się rysunki, a gdy już tam są, to zwykle przedstawiają one figurki używane podczas leczenia, a nie samego demona wywołującego chorobę. Tutaj widzimy zaś demona epilepsji takiego, jakim wyobrażał go sobie uzdrowiciel, dodaje uczony. W znanych nam tekstach epilepsja (Bennu) jest opisywana jako choroba powodująca drgawki, utratę przytomności lub zdrowia umysłowego, dowiadujemy się, że czasem chorzy beczeli jak kozy. Tabliczka zdradza nam znacznie więcej informacji. W tekście czytamy, że przynoszący epilepsję demon działa w imieniu boga księżyca Sina. Zatem Asyryjczycy i Babilończycy wierzyli, że istnieje związek pomiędzy księżycem, epilepsją a chorobą umysłową. W kolejnych tysiącleciach taki pogląd się rozpowszechnił, również w naszej części świata, co widzimy np. w angielskim wyrazie „lunacy”. Innymi słowy, pogląd na chorobę, jej diagnozowanie i leczenie w najwcześniejszych cywilizacjach miał znaczący wpływ na jej późniejsze postrzeganie, nawet do czasów współczesnych, stwierdza Arbøll. « powrót do artykułu

Naukowcy z Uniwersytetu w Tsukubie połączyli informacje zawarte na glinianych tabliczkach z pismem klinowym z badaniami radioizotopowymi i zidentyfikowali trzy prawdopodobne burze słoneczne, do jakich doszło w latach 679–655 przed naszą erą. Uzyskaliśmy w ten sposób najstarsze daty wydarzeń tego typu. To zaś powinno pozwolić na lepsze przewidywanie przyszłych rozbłysków i koronalnych wyrzutów masy, które mogą uszkadzać satelity i elektroniczne urządzenia naziemne. Ludzie od zawsze obserwowali niebo. Robili to też asyryjscy i babliońscy astrologowie, którzy na zlecenie władców poszukiwali na nieboskłonie omenów, takich jak komety, meteory, badali ruch znanych im 5 planet (Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza i Saturna). Za pomocą glinianych tabliczek informowali władców o zaobserwowanych zjawiskach. Teraz japońscy naukowcy powiązali trzy takie tabliczki, w których wspomniano o niezwykle czerwonym niebie z badaniami izotopu węgla C-14 w pierścieniach drzew. Zanotowane na tabliczkach obserwacje zostały dokonane w Niniwie przed około 2700 lat. Mówią one o „czerwieni pokrywającej niebo” i o „czerwonej chmurze”. Najprawdopodobniej starożytni astronomowie obserwowali stabilne czerwone łuki zorzy polarnej. Czerwona barwa pochodzi z elektronów w atomach tlenu pobudzonych przez intensywne pola magnetyczne. Zwykle zorze polarne są widoczne na północy, jednak gdy pojawia się silna aktywność magnetyczna, jak np. przy koronalnych wyrzutach masy, można je obserwować też daleko na południu. Co więcej, w okresie o którym mowa ziemski biegun magnetyczny znajdował się bliżej terenów Babilonii i Asyrii niż obecnie. Co prawda nie znamy dokładnych dat tych obserwacji, ale mogliśmy je znacznie zawęzić, gdyż wiemy, kiedy każdy z tych astrologów był aktywny, mówi główny autor badań, Yasuyuki Mitsuma. Jako, że w pierścieniach drzew widać w tym czasie gwałtowny wzrost węgla-14, zjawisko można było połączyć ze zwiększoną aktywnością Słońca. Odkrycie to pozwoli nam poznać historię aktywności słonecznej na 100 lat wcześniej, niż dane, którymi dotychczas dysponowaliśmy, mówi Mitsuma. « powrót do artykułu

W Journal of Near Eastern Studies ukazał się artykuł, w którym Gianni Marchesi informuje o przetłumaczeniu niezwykłej inskrypcji z ruin miasta Karkemisz, którą wykonano za czasów władcy Asyrii, Sargona II. Inskrypcja, datowana na około 713 rok przed Chrystusem, opisuje, jak Sargon podbił, okupował i zreorganizował Karkemisz. Za Sargona II (721–705 r. p.n.e.) państwo nowoasyryjskie osiągnęło szczyt potęgi. Władca odzyskał dla Asyrii Babilonię, podbił Samarię, a część zamieszkujących ją Żydów wysiedlił do Mezopotamii i Medii. Wspomniana inskrypcja została znaleziona w 2015 roku w trzech fragmentach pochodzących z trzech różnych glinianych cylindrów. Marchesi, wykorzystując materiał referencyjny, literaturę fachową i inne gliniane tabliczki do zrekonstruowania brakujących fragmentów, odczytał w sumie 38 linii tekstu. Długość zachowanych napisów wahała się od 2/3 linii po mniej. Żadna z linii nie zachowała się w całości. Mimo to udało się odtworzyć większość oryginału, który ma olbrzymią wartość informacyjną. W przeciwieństwie do innych cylindrów Sargona, które zawierają dość standardowe inskrypcje lub rocznikowe podsumowania wydarzeń z czasów rządów tego władcy, Cylinder z Karkemisz to zupełnie nowa inskrypcja, która w wyszukanym literackim stylu odnosi się niemal wyłącznie do wydarzeń w tym nowo podbitym mieście u brzegów Eufratu, pisze Marchesi. W inskrypcji Sargon opowiada o „zdradzie”, jakiej miał się dopuścić Pirisi, hetycki król Karkemisz. Jego występek polegał na wymianie niepochlebnych opinii o Asyrii z Midasem, królem Frygii. Sargon najechał więc Karkemisz, deportował Pirisiego i jego zwolenników, zniszczył pałac, zabrał wszystkie jego dobra i włączył jego armię do swojej. Do Kerkemisz przesiedlił zaś Asyryjczyków. Inskrypcja informuje, że Sargon podczas oblężenia pozbawił Karkemisz wody, przez co lokalne mokradła wyschły. Obecnie zaś system irygacyjny jest odtwarzany, sadzone są orchidee i zakładane ogrody botaniczne. Uczyniłem zapach miasta słodszym niż zapach lasu cedrowego, stwierdza Sargon w inskrypcji. Opisana jest też ceremonia, w której Sargon otrzymuje podarunki od przedstawicieli asyryjskich prowincji i poświęca je bogom. Zaprosiłem do mego pałacu moich panów, bogów Karhuha i Kubaba, którzy zamieszkują w Karkemisz. Oferowałem im wspaniałe barany, gęsi, kaczki i ptaki latające po niebiosach, czytamy w przetłumaczonym tekście. Marchesi podkreśla, jak wiele uwagi poświęcił Karkemisz Sargon. W szczególności zaś na ceremonię inauguracyjną nowego miasta i zakładanie ogrodów botanicznych. Takie działanie są charakterystyczne dla stolic z pałacem królewskim, a nie dla lokalnej stolicy prowincji. Wspaniała przeszłość i pozycja strategiczna powodowały, że Karkemisz zasługiwało na zostanie czymś w rodzaju zachodniej stolicy Imperium Asyryjskiego. Było wspaniałym miejscem dla podkreślenia wielkości Asyrii, z którego można było kontrolować zachodnie i północno-zachodnie tereny imperium, czytamy w artykule Marchesiego. Jednak rola Karkemisz jako potencjalnej zachodniej stolicy nie utrzymała się długo. Miasto nie jest wspomniane w żadnym tekście następców Sargona. Niespodziewana śmierć Sargona w bitwie pod Tabal [Sargon II zginął próbując odzyskać zbuntowane od 711 roku Tabal, jego ciała nigdy nie odnaleziono – red.] prawdopodobnie spowodowała, że projekt nigdy nie został ukończony. Wydarzenie to negatywnie wpłynęło na przyszłość Karkemisz, które już nigdy nie cieszyło się zainteresowaniem królów Asyrii. « powrót do artykułu