Na Borneo znaleziono najstarszy przykład amputacji

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Na znalezionym na Borneo szkielecie zidentyfikowano ślady najstarszej udanej amputacji. Szkielet pochodzi sprzed co najmniej 31 000 lat, zatem o 24 000 lat poprzedza dotychczasowy najstarszą amputację. Szczątki należały do młodej dorosłej osoby, której w dzieciństwie usunięto stopę i fragment lewej nogi. Po zabiegu osoba ta żyła przez 6–9 lat. Przypadek ten pokazuje, że już prehistoryczni ludzie byli w stanie przeprowadzić złożone procedury medyczne.

Szkielet ze śladami amputacji znajdował się w pochówku w jaskini Liang Tebo w prowincji Wschodni Kalimantan. Doktor India Ella Dilkes-Hall z The University of Western Australia, która prowadziła tam prace wraz z archeologami z Australii i Indonezji przypomina, że dotychczas najstarszy szkielet ze śladami amputacji pochodził z Francji. Tam przed 7000 lat usunięto komuś ramię.

Dotychczas najbardziej rozpowszechniony był pogląd mówiący, że ewolucja praktyk chirurgicznych jest powiązana z rewolucją neolityczną, pojawieniem się rolnictwa, które przyniosło ze sobą cały zestaw nowych problemów zdrowotnych, nieznanych wcześniejszym populacjom nie prowadzącym osiadłego trybu życia, mówi Dilkes-Hall. Odkrycie śladów celowej amputacji pokazuje, jak zaawansowaną wiedzą medyczną dysponowały wczesne społeczności zbierackie, dodaje.

Archeolodzy wspierani przez lokalnych przewodników poszukiwali śladów wczesnych ludzkich społeczności w okolicy, w której występują jedne z najstarszych na świecie przykładów sztuki naskalnej. Wtedy trafili na pochówek. Trzy fragmenty piaskowca, którymi oznaczono pochówek, zostały umieszczone nad głową i każdym z ramion zmarłej osoby. Pochowano ją na plecach. Gdy zaczęliśmy odkrywać szczątki zauwazyliśmy, że brakuje dolnej części lewej nogi. Nie mogliśmy w to uwierzyć, opowiada Dilkes-Hall. Szkielet został zabrany na Griffith University, gdzie szczegółowa analiza potwierdziła celową amputację. W czasie zabiegu dolną część kończyny usunięto dzięki amputacji końców dystalnych (dalszych) kości piszczelowej  i strzałkowej. Specjaliści nie zauważyli śladów infekcji. To najczęstsze powikłania otwartych ran gdy nie są stosowane środki antyseptyczne. Brak infekcji jest dowodem, że przeprowadzający zabieg miał wiedzę dotyczącą naturalnych leków roślinnych.

Doktor Tim Malonej z Griffith University dodaje, że gdyby do amputacji doszło w wyniku wypadku lub ataku zwierzęcia, na kościach pozostałyby tego ślady. Zamiast nich widzimy zaś prawidłowo zagojoną kość. Marginesy cięcia wskazują na użycie ostrego narzędzia. Mogło być one wykonane z kamienia lub muszli, ale tego dokładnie nie wiemy, stwierdza.

Okazuje się zatem, że już przed dziesiątkami tysięcy lat człowiek współczesny dysponował zaawansowaną wiedzą na temat ludzkiej anatomii, fizjologii, roślin leczniczych oraz procedur chirurgicznych. Wiedza ta musiała być rozwijana przez długi czas i przekazywana z pokolenia na pokolenie. Jest ona z pewnością znacznie starsza niż znaleziony właśnie przykład udanej amputacji.

Badania zostały opisane na łamach Nature.

« powrót do artykułu