Zaloguj się, aby obserwować tę zawartość
Obserwujący
0
Megapajęczyna rozbudziła wyobraźnię biologów
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Nauki przyrodnicze
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Samce czarnych wdów wychwytują wskazówki zapachowe świadczące o stopniu odżywienia samicy. Ponieważ robią to za pomocą stóp, wystarczy, że przejdą się po sieci potencjalnej wybranki. To sprawa życia i śmierci (dosłownie), gdyż po kopulacji dużo mniejszy samiec może stać się dla kochanki kaloryczną przekąską.
Zespół prof. Jamesa Chadwicka Johnsona z Uniwersytetu Stanowego Arizony przeprowadził ciekawe eksperymenty, których wyniki opublikowano w piśmie Animal Behaviour. By mieć pewność, że samce spotkają dobrze odżywione samice, karmił te ostatnie podawanymi pęsetą świerszczami. Przytrzymywaliśmy świerszcze szczypczykami, by spoczywały na pajęczej sieci. Po jakimś czasie nadbiegała samica, która wystrzeliwała nić i omotywała owada. Pajęczyce dostawały jednego świerszcza na tydzień. Po mniej więcej 3 tygodniach były tak nasycone, że trzeba je było prawie zmuszać do jedzenia. Chcieliśmy jednak mieć pewność, że pochłonęły tyle świerszczy, ile się da. Druga grupa samic przeszła krótki post. Nie stanowiło to zagrożenia dla ich zdrowia, ale stały się "widocznie mniejsze".
Po etapie manipulacji z samicami przyszła kolej na ich partnerów. Samce umieszczano na zwitkach nici z sieci samic z obu grup. Oczyszczono je z fragmentów ciał ofiar, by nie sugerować w ten sposób stopnia odżywienia właścicielki. Johnson opowiada, że przy ostatecznym spotkaniu obu płci oprócz zwykłego schematu zastosowano również zabieg zamiany samic: odżywione trafiły do sieci przymusowo odchudzanych pajęczyc i na odwrót.
Po rekonesansie przeprowadzanym za pomocą stóp samiec zabierał się do żwawszego tańca godowego, kiedy wyczuł, że trafił do dobrze odżywionej samicy. Przed wspinaniem się na samicę samic spędza godzinę lub dwie na chodzeniu wokół i ciągnięciu oraz obstukiwaniu sieci. To jak pajęcze tai chi. Poruszając odnóżami, samiec stwarza unikatowy wzorzec drgań, który stanowi dla partnerki komunikat: "nie jestem ofiarą".
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Po intensywnych deszczach monsunowych na przełomie lipca i sierpnia 2010 roku Pakistan nawiedziła ogromna powódź. W prowincji Sindh na drzewach schroniły się miliony pająków. Osnute całunem pajęczyny drzewa powoli umierają, ale gromady drapieżników wyłapują mnożące się w wilgoci komary, chroniąc ludzi przed malarią.
Woda sięgnęła bardzo wysoko i schodzi powoli (The New York Times pisał, że ubiegłoroczna powódź była najgorsza od 80 lat), dlatego pająki musiały zostać w swoich azylach na dłużej. Mieszkańcy mówią, że nigdy nie widzieli na drzewach takich kokonów, ale wcale na nie nie narzekają, bo mimo stojącej wody po komarach ani widu, ani słychu, a przynajmniej jest ich mniej niż można by się w takich warunkach spodziewać.
Wyglądający nieco księżycowo krajobraz można podziwiać na wykonanych pół roku po powodzi zdjęciach Russella Watkinsa z brytyjskiego Departamentu Rozwoju Międzynarodowego (Departament of International Development).
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Nić pajęcza jest materiałem niezwykłym. Jest nie tylko pięć razy bardziej wytrzymała na rozciąganie od nici stalowej o tej samej masie, lecz dodatkowo jest bardziej elastyczna od gumy. Dzięki naukowcom z University of Akron dowiadujemy się o jeszcze jednej niezwykłej właściwości tego polimeru: zmienia on swoją długość pod wpływem zmian wilgotności powietrza, co oznacza, że może stać się materiałem do budowy sztucznych mięśni dla nanorobotów.
Jak wspomina autor badań nad pajęczymi nićmi, prof. Ali Dhinojwala z Wydziału Nauk o Polimerach na University of Akron, kurczenie się i rozszerzanie nici pod wpływem zmian wilgotności zaobserwował jego kolega z Wydziału Biologii, prof. Todd Blackledge. Naukowcy z zespołu prof. Dhinojwali postanowili wykorzystać to zjawisko w praktyczny sposób i zbudowali prosty układ zdolny do podnoszenia ciężarów.
Już podczas pierwszych obserwacji zauważono, że obniżenie wilgotności powietrza z 90% do 10% wystarcza, by nić o długości ok. 4 cm i średnicy 5,5 µm była w stanie podnieść w ciągu trzech sekund ciężarek ważący 9,5 mg na wysokość 0,65 mm. Co prawda oznacza to skrócenie się włókna zaledwie o 1,7%, lecz siła wytworzona w tym procesie, przekraczająca 50-krotnie siłe wytwarzaną przez ważące tyle samo włókno ludzkiego mięśnia, robi niemałe wrażenie. Zupełnie niesamowicie brzmi za to wielkość naprężeń, z jakimi radzi sobie skracająca się nić, wynosiły one bowiem aż... 40 megapaskali.
Proces zaobserwowany przez prof. Blackledge'a można wielokrotnie powtarzać bez utraty siły skurczu. Niestety, kurczliwość włókien jest stanowczo zbyt mała, by były one użyteczne w obecnej formie. Naukowcy z University of Akron liczą jednak, że opracowanie metod splatania nici w większe sznury pozwoli na znaczącą poprawę tego parametru bez utraty pozostałych cennych właściwości niezwykłego materiału.
Zdaniem prof. Dhinojwali udoskonalona wersja pajęczych sieci może mieć wiele zastosowań. Wśród przykładowych sposobów wykorzystania tego tworzywa badacz wymienia m.in. konstrukcję siłowników dla robotów i nanomaszyn, a także systemy dostarczania leków, zawory reagujące na wilgotność powietrza, a nawet... systemy wytwarzania energii. Co ważne, wynalazki te byłyby przyjazne dla środowiska i wydajne energetycznie, co czyni je bardzo atrakcyjnymi z punktu widzenia wielu gałęzi przemysłu.
Ze względu na prawa autorskie zdjęcia układu stworzonego przez zespół z Akron są dostępne pod tym adresem.
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Pewien gatunek pająka buduje modele samego siebie, by zmylić polujące na niego drapieżniki. "Podróbki" mają rozmiary rzeczywistego stawonoga. Naukowcy podkreślają, że podobnego zachowania nie widziano jeszcze u żadnego zwierzęcia. Nie wykluczają też, że ich odkrycie pozwala wyjaśnić typową dla wielu pająków tendencję do dekorowania sieci (Animal Behaviour).
Jak zwieść drapieżnika? Sposobów jest wiele. Niektóre zwierzęta postawiły na barwy maskujące, dzięki którym idealnie wtapiają się w tło. Inne rozwinęły wzory rozpraszające potencjalnego napastnika. Dobrym przykładem są tu motyle z motywami oka na skrzydłach czy jaszczurki błyskawicznie zmieniające barwę ogona, a jak wiadomo, stanowi on część ciała odrzucaną w obliczu zagrożenia. Ostatnia strategia zastanawiała biologów, którzy uznawali, że zwabianie drapieżników nie jest dobrym pomysłem.
Zastosowanie takiej metody da się jednak wyjaśnić. Posługiwanie się widocznymi wzorami opłaca się, ponieważ napastnik atakuje zbędne części ciała, np. ogon, co przewyższa koszty zwracania na siebie uwagi.
Cyclosa mulmeinensis należy do rodziny krzyżakowatych. Jego niezwykłe zachowanie zostało opisane przez Ling Tsenga i I-Min Tso z Tunghai University w Taizhong. Pająk ten i spokrewnione gatunki z tego samego rodzaju ozdabiają swoje sieci detrytusem, kawałkami roślin, resztkami zjedzonych ofiar i kokonami po jajach.
Jako że detrytus był często tego samego koloru co pająk, biolodzy podejrzewali, że kawałki martwej materii organicznej spełniają funkcję kamuflującą. Na początku Tajwańczycy testowali tę hipotezę na przedstawicielach spokrewnionego z C. mulmeinensis gatunku Cyclosa confusa. Obserwowali na nagraniach wideo, jak często drapieżne osy atakowały pająki ukryte w ozdobionych sieciach, w porównaniu do tych zasiedlających nieozdobione pajęczyny.
Podejrzewaliśmy, że pająki ukryte wśród szczątków ofiar będą rzadziej napadane, ponieważ tego typu obiekty dobrze je ukrywają. Ku naszemu zaskoczeniu okazało się, że okazy zasiedlające udekorowane sieci dużo częściej stawały się celem ataku – opowiada Tso. W ten sposób potwierdziło się, że ozdoby przyciągają drapieżniki. Naukowcy podejrzewali jednak, że zmieniają one cel ataku, dlatego posługiwanie się nimi jest warte zachodu. By to sprawdzić, skupili się na C. mulmeinensis, które zamieszkują Wyspę Orchdei u południowo-wschodnich wybrzeży Tajwanu. Gatunek ten ozdabia sieci zarówno szczątkami jedzenia, jak i kokonami. Co ciekawe, wszystkie mają podobne rozmiary i barwy co pająk.
Gdy na tej samej sieci znajdują się pająk i dekoracje, dla drapieżnika wygląda to jak nić niemal identycznych owalnych obiektów. Nie znam innego zwierzęcia, które budowałoby swoje atrapy – podsumowuje Tso. Osy atakowały je częściej niż pająki. Jeśli jednak sieć nie była ozdobiona, wszystkie owady mierzyły bezpośrednio w pająka. Dekoracje działają jak doskonale widoczne narzędzia przeciwko drapieżnikom, a nie metoda maskująca. Korzyść związana z ucieczką jest cenniejsza niż koszty zwiększonej wykrywalności.
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Brytyjska projektantka i chemik stworzyli pierwszą na świecie rozpuszczalną sukienkę. Trudno chyba o materiał bardziej ekologiczny. Z jego utylizacją nie ma najmniejszych problemów, ponieważ znika niemal bez śladu.
Podczas realizacji projektu Wonderland Helen Storey reprezentuje fundację swojego imienia, a Tony Ryan Uniwersytet w Sheffield. Na zbliżającym się pokazie zademonstrują 8 sukni z rozpuszczalnych tekstyliów, które zostaną opuszczone do dużych akwariów. Kreacje wykonano z czystego polimeru, alkoholu poliwinylowego, wykorzystywanego do produkcji saszetek uwalniających podczas prania detergenty. Sukienki rozkładają się bardzo wolno, przetrwają więc nawet najbardziej wyczerpujące (czytaj: wyciskające siódme poty) przyjęcie. W wodzie pozostaje po nich ślad przypominający pajęczą nić.
Suknia Helen to metafora wszystkich pięknych rzeczy, które tworzymy, a o których nigdy nie myślimy i bez wahania wyrzucamy — tłumaczy profesor Ryan. W ciągu życia pozbywamy się ok. 20 ton opakowań. Chcieliśmy, by ludzie mieli tego świadomość i by poważniej myśleli o nauce.
Suknie przyozdobiono kwiatami, które podczas rozpuszczania z wolna uwalniają barwnik i wyglądem przypominają poruszające się w sporej misie anemony. Barwnik zmienia napięcie powierzchniowe, dlatego kwiaty zachowują się jak polujące na siebie zwierzęta. Na ich "trajektorię" wpływają dwa czynniki: kształt rośliny (gwiaździste wydają się tańczyć) i rodzaj barwnika. Jeśli jest on naładowany dodatnio, czyli zawiera kationy, lgnie do ozdób naładowanych ujemnie (z anionami).
Storey skontaktowała się z Ryanem po wywiadzie na temat samoniszczących się plastików, którego chemik udzielił radiu BBC. Para pracowała razem nie tylko nad tekstyliami, ale i innymi produktami stanowiącymi połączenie nauki ze sztuką. Wymyślili na przykład znikające butelki, które po opróżnieniu można rozpuścić w gorącej wodzie. Kiedy płyn stygnie, zamienia się w żel wykorzystywany do kiełkowania nasion. Inny pomysł to oczyszczająca wodę poduszka.
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.