W skamieniałości sprzed 48 mln znaleziono gruczoł kuprowy z pierwotną zawartością

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Naukowcy zbadali dobrze zachowany gruczoł kuprowy skamieniałości ptaka sprzed 48 mln lat i znaleźli w nim oryginalne cząsteczki łoju i wosku.

Skamieniałość pochodzi z nieużywanej już kopalni łupków bitumicznych Messel w Hesji. Miejsce to jest znane z zachowania niesamowitych szczegółów fosyliów, w tym melaniny u większości zwierząt, a także iryzacji u ciem i chrząszczy. Znalezienie nietkniętych gruczołów kuprowych, a w nich cząsteczek wosku, stanowi, wg paleontologów, kolejny kamień milowy w rozumieniu fosylizacji.

Gerald Mayr z Naturmuseum Senckenberg, z którym od jakiegoś czasu współpracuje dr Jakob Vinther z Uniwersytetu w Bristolu, odnotował zachowanie gruczołów kuprowych u niektórych ptaków z Messel. Niestety, wszystkie znalezione wcześniej skamieniałości zostały umieszczone na podstawkach z żywicy i pomalowane pokostem. Zazwyczaj w takich fosyliach zachowuje się tylko melanina; keratyna i inne białka przepadają - wyjaśnia Vinther.

Pewne tłuszcze czy inaczej mówiąc - lipidy, mogą się zachować - wiemy to dzięki ekstraktom z osadów i skamieniałych roślin. Można się zatem spodziewać, że woskowy materiał świetnie się zachowa i da nam wgląd w to, co [jeszcze] da się znaleźć w skamieniałościach kręgowców.

Po kilku latach prowadząca wykopaliska w Messel ekipa z Naturmuseum Senckenberg natrafiła na kolejną ptasią skamieniałość z gruczołem kuprowym. Vinther skontaktował się wtedy z Rogerem Summonsem i Shane'em O'Reillym z MIT-u, którzy mieli się zająć analizą związków organicznych.

Michael Ackermann, preparator z Senckenberga, wyłuszczył skamieniały wosk i owinął go w sterylną folię aluminiową. Podczas analizy, która objęła także próbki kontrolne z osadów i ptasich piór związanych ze skamieniałością, wyłonił się klarowny wzorzec: gruczoł kuprowy świetnie utrwalił woskowe związki wytwarzane przez ptaka.

O'Reilly nie miał najmniejszego problemu z dostrzeżeniem różnicy między cząsteczkami lipidów z osadów (łupków) i gruczołu kuprowego. Te drugie były bowiem o wiele dłuższe i bardziej złożone.

Kolejnym krokiem ma być poszukanie skamieniałych gruczołów kuprowych u dinozaurów. Odkryliśmy sfosylizowany materiał woskowy u ptaka i prawdopodobnie poszukamy genezy tego ważnego gruczołu u dinozaurów - sprawdzimy, czy te gady także używały tłustej wydzieliny do higieny swoich piór - podsumowuje Vinther.

« powrót do artykułu