Rzadkie sceny ze starożytnej synagogi

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Podczas wykopalisk synagogi w pobliżu kibucu Chukok w Dolnej Galilei archeolodzy odkryli mozaiki przedstawiające arkę Noego i przejście Izraelitów przez rozstępujące się Morze Czerwone.

Mozaiki znajdują się na podłodze nawy synagogi sprzed ok. 1600 lat. Na jednym z paneli widać arkę oraz pary zwierząt, w tym słoni, lampartów, osłów, węży, niedźwiedzi, lwów, strusi, wielbłądów, owiec i kóz. Na drugim przestawiono żołnierzy faraona, połykanych przez duże ryby. Otaczają ich przewrócone rydwany.

Takie sceny są bardzo rzadkie w starożytnych synagogach - twierdzi prof. Jodi Magness z Uniwersytetu Północnej Karoliny, dyrektor wykopalisk. Cztery pozostałe znane mi przykłady [dwie mozaiki z arką i dwie sceny przejścia przez Morze Czerwone] znajdują się w Dżaraszu (starożytnej Gerazie) w Jordanii, Mopsuestii w Turcji oraz Hamaam w Izraelu [tu dzieło zachowało się fragmentarycznie i niezbyt dobrze] i Dura Europos w Syrii [w tym przypadku malowidło naścienne nie przedstawiało jednak ryb pożerających żołnierzy].

W przeszłości w Chukok odkryto m.in. częściowo zachowaną mozaikę złożoną z 2 scen. Jedna z nich przedstawia Samsona, który przywiązuje do lisich ogonów pochodnie, zapala je i puszcza na filistyńskie pola uprawne, msząc się w ten sposób za oddanie żony innemu mężczyźnie. Na innej widnieje medalion z hebrajską inskrypcją odnoszącą się do nagród czekających na ludzi robiących dobre uczynki. Po bokach napisu widnieją medaliony z kobiecymi twarzami.

Ponieważ wcześniejszych odkryć dokonywano, odsłaniając ścianę wschodnią, archeolodzy nie byli pewni, czy mozaiki będą się ciągnąć również w nawie. Wykopaliska ostatniego sezonu potwierdziły, że tak.

Warto też przypomnieć, że wykopaliska prowadzone we współpracy z Izraelską Służbą Starożytności ujawniły pierwszą niebiblijną mozaikę ze starożytnej synagogi. Przedstawia ona 2 ważnych mężczyzn, prawdopodobnie legendarne spotkanie Aleksandra Wielkiego i wysokiego kapłana żydowskiego.

Podczas prac w Chukok znaleziono również monety z okresu 2300 lat. Ich badaniem zajmował się prof. Nathan Elkins.

« powrót do artykułu