Odkryto geny konieczne do uruchomienia instrukcji czerwonych krwinek

[KopalniaWiedzy.pl 322]

Zidentyfikowano minimalny zestaw czynników koniecznych do instruowania rozwoju czerwonych krwinek. Szwedzko-hiszpański zespół jako pierwszy wskazał 4 geny, które pozwalają odblokować kod genetyczny komórek skóry (fibroblastów) i przeprogramować je, by dały początek erytrocytom.

Przeprowadziliśmy ten eksperyment na myszach, a wstępne rezultaty wskazują, że przeprogramować można także ludzkie komórki skóry [...]. Jednym z potencjalnych zastosowań tej techniki wydaje się np. wytwarzanie spersonalizowanych erytrocytów do transfuzji. Na razie jednak daleko do zastosowań klinicznych - opowiada Johan Flygare z Uniwersytetu w Lund.

Szwedzi i naukowcy z Centrum Medycyny Regeneracyjnej w Barcelonie podkreślają, że wszystkie komórki mają ten sam kod genetyczny, różnią się tylko fragmentem realizowanej instrukcji. Zespół z Lund chciał wiedzieć, jak komórki otwierają rozdział z instrukcjami dot. powstawania erytrocytów.

Autorzy publikacji z pisma Cell Biology wykorzystali retrowirusy. Dzięki nim wprowadzali do genomu mysich i ludzkich fibroblastów różne kombinacje ponad 60 genów. Pewnego dnia udało im się przekształcić komórki skóry w indukowane erytroidalne komórki progenitorowe (ang. induced erythroid progenitors/precursors, iEPs). Wystarczyły do tego zaledwie 4 geny: Gata1, Tal1, Lmo2 i c-Myc.

To trochę jak skrzynia ze skarbami, w której, by otworzyć wieko, musisz jednocześnie wcisnąć 4 klawisze - twierdzi Sandra Capellera.

Sygnatura transkrypcyjna mysich iEPs przypominała w dużym stopniu prymitywne erytroidalne komórki progenitorowe z pęcherzyka żółtkowego, lecz dodanie do koktajlu jednego z dwóch kolejnych genów - Klf1 lub Myb - zapewniało iEPs z bardziej dojrzałym wzorcem ekspresji globiny.

Wiedza, jakiej instrukcji potrzebują erytrocyty, jest ważna nie tylko z biologicznego, ale i medycznego punktu widzenia. Starzejąca się populacja oznacza, że w przyszłości będzie się przeprowadzać więcej transfuzji. Będzie także coraz więcej osób z innych krajów z rzadkimi grupami krwi i nie zawsze znajdziemy dla nich krew - podsumowuje Flygare, wspominając także o pacjentach z przewlekłą anemią, którym podaje się krew wielu dawców, co może w końcu doprowadzić do reakcji alergicznej. Znalezienie wykonalnego sposobu pozyskania krwi z komórek danego człowieka rozwiązałoby część problemów tej grupy.

« powrót do artykułu