Żyjemy w antropocenie?

[KopalniaWiedzy.pl 322]

W najnowszym numerze pisma Anthropocene Review opublikowano kolejną aktualizację zestawu 24 globalnych wskaźników, które dowodzą, że obecnie to ludzka działalność jest głównym motorem zmian w całym systemie Ziemi. Autorzy tego zestawu zauważają, że od 1750 roku, czyli od początku rewolucji przemysłowej, ludzkość zaczęła wywierać coraz większy wpływ na planetę, a od niedawna jest to wpływ dominujący. W czasie jednego pokolenia działalność człowieka stała się główną siłą sprawczą zmian - mówi główny autor badań, profesor Will Steffen. Okres, który zespół Steffena nazwał Wielkim Przyspieszeniem, rozpoczął się symbolicznie w 1950 roku. Po tej dacie zmiany, na które zwracają uwagę naukowcy, są związane głównie z działalnością Homo sapiens. Wiele znaczących procesów w systemie Ziemi jest napędzanych ludzką produkcją i konsumpcją - mówi doktor Wendy Broadgate. Ze wszystkich czynników społeczno-ekonomicznych tylko spadek liczby budowanych wielkich zapór wodnych wydaje się wykazywać oznaki wpływu na spowolnienie Wielkiego Przyspieszenia. Tylko jeden z ziemskich systemów pozytywnie odbiega od wykresu Wielkiego Przyspieszenia wskutek ludzkiej interwencji – system warstwy ozonowej, która jest celowo przez człowieka chroniona. Zmiany w drugim z systemów – ekosystemie morskim i obserwowane od lat 80. zmniejszenie połowów ryb – to nie skutek celowej interwencji, a zdziesiątkowani populacji - dodaje doktor Lisa Deutsch.

Wykorzystane przez naukowców wskaźniki pozwoliły im wysnuć wniosek, że obecnie zachodzące na Ziemi procesy wykazują inną zmienność, niż zmienność naturalnych procesów zachodzących od początków holocenu. Okres Wielkiego Przyspieszenia jest na tyle różny od Holocenu, że naukowcy uważają, iż weszliśmy w nową epokę geologiczną. To antropocen, okres, w którym ludzkość jest główną siłą napędową zmian na Ziemi.

Termin antropocen został zaproponowany w 2000 roku, jednak część świata naukowego całkowicie go odrzuca, inni specjaliści nie mogą zgodzić się co do datowania. Dla niektórych bowiem ludzkość zostawiła trwały ślad na planecie wraz z początkiem rozwoju rolnictwa, dla innych – wraz z początkiem epoki przemysłowej.

Autorzy artykułu w Anthropocene Review argumentują, że za początek epoki antropocenu należy uznać połowę XX wieku. Wtedy to bowiem rozpoczęło się Wielkie Przyspieszenie. Konkretnym zaś dniem, od którego ludzie pozostawili niezatarty ślad w historii Ziemi może być 16 lipca 1945 roku, czyli dzień detonacji pierwszej bomby atomowej.

W ramach Międzynarodowej Komisji Stratygrafii pracuje grupa robocza, której celem jest ustalenie ewentualnego początku antropocenu.

« powrót do artykułu