Różne ziewnięcia, różne funkcje?

[KopalniaWiedzy.pl 320]

Choć ludzie ziewają z rozmaitych przyczyn fizjologicznych i psychologicznych, wszystkie ziewnięcia wyglądają podobnie. U dżelad (Theropithecus gelada) występują za to 3 typy ziewnięć, dzięki którym członkom stada wysyła się różne komunikaty.

Jak ziewają dżelady? Mogą ziewać z 1) zasłoniętymi i 2) odkrytymi zębami oraz z 3) odsłoniętymi dziąsłami, ruszając głową.

Zastanawiając się, czy różnie wyglądające ziewnięcia pełnią odmienne funkcje, naukowcy z Uniwersytetu w Parmie obserwowali 2 kolonie dżelad z NaturZoo w Rheine. Odnotowywali kontekst ziewnięcia i towarzyszące mu zachowanie. W sumie Włosi przestudiowali ponad 5900 ziewnięć.

Najpowszechniejsze u samic były mniej intensywne ziewnięcia (z zasłoniętymi i odsłoniętymi zębami). Niejednokrotnie towarzyszyło im cmokanie będące zachowaniem afiliacyjnym. Samice często zarażały się ziewaniem innych samic (w większym stopniu odzwierciedlały także intensywność ziewnięć innych przedstawicielek swojej płci).

Najbardziej zrelaksowane typy są generalnie wykonywane przez dorosłe samice; w ich przypadku ziewnięcia pojawiają się wyjątkowo często podczas spotkań. Zaobserwowaliśmy np., że gdy samice podchodzą do siebie, często obejmują się i razem ziewają - opowiada Elisabetta Palagi.

Ziewnięcia z odsłonięciem dziąseł występowały głównie u samców o wysokiej pozycji w stadzie w okresach dużych napięć, np. przed żerowaniem. Często towarzyszyły im wokalizacje i będące wskaźnikiem niepokoju drapanie.

Ponieważ ziewanie jest generalnie niezależne od woli, dżelady przekazują swoje komunikaty nieświadomie. Tak czy siak pozwala im to utrzymać stabilizację w stadzie. Udaje się ustalić, kto jest dominującym samcem, a samice nawiązują więzi i wyrażają empatię.

« powrót do artykułu