Znajdź zawartość

Międzynarodowy zespół naukowców, pracujący, oczywiście, pod kierownictwem Australijczyków, zsekwencjonował genom pierwszego przedstawiciela rodziny kangurowatych – walabii damy (Macropus eugenii). Dzięki ich wysiłkom wiadomo, jakie geny stoją za ich niezwykłym układem rozrodczym oraz kontrolują rozwój wyspecjalizowanych palców umożliwiających skakanie. Akademicy badali również sposoby włączania i wyłączania genów na różnych etapach cyklu życiowego oraz w różnych częściach ciała. Zsekwencjonowanie genomu walabii damy dało nowy pogląd na wczesny rozwój torbaczy, laktację i układ odpornościowy – opowiada z dumą prof. Marilyn Renfree z Uniwersytetu w Melbourne. Jak wyjaśnia pani biolog, zarówno walabie, jak i kangury mają wiele nietypowych cech. Po bardzo krótkiej ciąży rodzą maleńkie, niedorozwinięte młode [wielkości ziarenka ryżu]. Potem następuje długi i skomplikowany okres laktacji w matczynej torbie. Obejmuje on jednoczesne zapewnianie potomstwu w różnym wieku dwóch rodzajów mleka ze znajdujących się obok siebie gruczołów mlekowych. To tak, jakby lewa i prawa pierś wytwarzały mleko o zupełnie innym składzie. […] Odkryliśmy wiele nowych genów ważnych dla przeżycia młodych, włącznie z genami przeciwbakteryjnych białek, które zabijają mikroby w brudnej torbie. Wiele genów walabia dama dzieli z ludźmi; studium ujawniło nowy ludzki gen, o którego istnieniu u naszego gatunku nie mieliśmy nawet pojęcia – ujawnia dr Tony Papenfuss z Walter and Eliza Hall Institute. Walabia dama jest trzecim zsekwencjonowanym torbaczem. Wcześniej genetycy rozszyfrowali tajemnice diabła tasmańskiego i południowoamerykańskiego oposa. Australijsko-amerykański zespół uważa, że pierwszy genom kangurowatego to krok milowy w badaniach nad ewolucją ssaków. Przodkowie kangurowatych i innych torbaczy oddzielili się od innych ssaków co najmniej 130 mln lat temu.

Kangury są genetycznie podobne do ludzi. Po raz pierwszy pojawiły się na terenie dzisiejszych Chin i stamtąd, przez Ameryki, dotarły do Australii i Antarktydy. Mapowanie genomu największego torbacza to projekt australijsko-amerykański, w którym partycypowały m.in. Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH). Modelowym gatunkiem została walabia dama (Macropus eugenii). Ma ona ok. 20 tys. genów. Profesor Jenny Graves, ustępująca ze stanowiska dyrektor Australian Research Council Centre for Excellence for Kangaroo Genomics (KanGO), zaznacza, że dzięki wspólnym ponadczteroletnim wysiłkom udało się np. zidentyfikować gen determinujący płeć SRY oraz dotrzeć do korzeni ludzkich białek krwi, czyli globin. Poza tym naukowcy opisali nieznaną dotąd ścieżkę hormonalną, która pomogła wyjaśnić rzadkie schorzenia genetyczne Homo sapiens, np. wrodzony przerost nadnerczy (ang. congenital adrenal hyperplasia, CAH). Kangur to kolejny z zsekwencjonowanych torbaczy. Wcześniej temu samemu zabiegowi poddano oposa oraz dziobaka. Podczas rozwoju filogenetycznego torbacze oddzieliły się od innych ssaków ok. 148 mln lat temu. To dlatego spora część genów tych zwierząt i ludzi jest taka sama, lecz równie dużo nas dzieli. Porównanie genów torbaczy i ludzi pomoże zrozumieć, jak ewoluowały i jak ostatecznie działają nasze geny. Wybrana przez biologów walabia ma w przybliżeniu tyle samo genów, co człowiek, ale są one rozmieszczone na mniejszej liczbie większych chromosomów. Marilyn Renfree, przyszła dyrektor KanGO, chce się w przyszłości zająć zagadnieniem ciąży przedłużonej (diapauzy), w wyniku której kangury mogą wstrzymać rozwój zarodków nawet na 11 miesięcy. Podkreśla ona bowiem, że ma to kluczowe znaczenie dla badań nad nowotworami. Dzieje się tak, gdyż geny zaangażowane w diapauzę da się prawdopodobnie wykorzystać do "wyłączania" komórek rakowych.