Znajdź zawartość

W marcu br. pracownica Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Zielonej Górze przypadkowo znalazła koło swojego domu cenny zabytek. Marcin Kosowicz napisał na profilu urzędu na Facebooku, że po wstępnych oględzinach okazało się że jest to średniowieczny tłok pieczętny, tzw. typariusz. Stempel ma kształt kolisty z inskrypcją na otoku oraz wizerunkiem rogu na trójkątnej tarczy herbowej. Dr Arkadiusz Michalak, dyrektor Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze, stwierdził, że najprawdopodobniej zabytek pochodzi z XIV w. Modyfikacje w inskrypcji mogły zaś zostać dokonane w XV w. Najprawdopodobniej został wykonany jako typariusz rycerski, choć mając na względzie wprowadzone modyfikacje, nie można wykluczyć jego późniejszego wykorzystania przez mieszczanina. Kosowicz wyjaśnia, że w średniowieczu pieczęcie były bardzo ważnym elementem identyfikacji personalnej. Z tego powodu często niszczono je po śmierci właściciela (w ten sposób unikano "kradzieży tożsamości"). Do dziś zachowały nieliczne egzemplarze, przeważnie należące do członków stanu duchownego i rycerskiego. Typariusze mieszczan to jeszcze rzadsze znalezisko. Tłok pieczętny znaleziono w Gubinie, ale jak podkreśla archeolog, nie znajdował się on w swoim pierwotnym kontekście. Wiele wskazuje na to, że przywieziono go z okolic miasta z ziemią użytą do budowy domu. Wkrótce obiekt trafi muzeum, gdzie zostanie opracowany pod względem sfragistycznym. Tam też będzie przechowywany. « powrót do artykułu

Po kilku miesiącach zabiegów Archiwum Państwowe w Poznaniu kupiło od prywatnego kolekcjonera z Czech tłok pieczętny klasztoru cystersów w Wągrowcu z 1746 r. Jak podkreślono na witrynie Archiwum, tego typu pieczęcie, zachowane w tak dobrym stanie, należą do nielicznych wyjątków na rynku antykwarycznym i kolekcjonerskim. Na skuwce widnieje data 1746. To wskazuje, że tłok pieczętny został wykonany dla konwentu wągrowieckiego w związku z wprowadzeniem w klasztorze w 1744 r. zmian prawno-administracyjnych (zostały one zatwierdzone przez opata generalnego w 1745 r.). Specjaliści od sfragistyki - dr hab. Piotr Pokora, prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, i dr hab. Marcin Hlebionek, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu - zaznaczają, że tłok jest niezwykle ciekawym obiektem związanym z historią Wielkopolski. Dzięki zakupowi uzupełniono zbiór typariuszy Archiwum Państwowego w Poznaniu. Wizerunek napieczętny przedstawia Marię Pannę z Dzieciątkiem. Stoi ona w portalu, po którego bokach widnieją ornamenty okuciowe. Pod spodem znajduje się tarcza herbowa z podłożoną tabliczką. Inskrypcja umieszczona pomiędzy dwoma potrójnymi otokami (prostym – roślinnym – prostym) głosi: SIGILLUM CONVENTVS – VAGROVENCENSIS. Ponieważ gmina Wągrowiec i władze miasta Wągrowiec udzieliły instytucji wyjątkowo wysokiej pomocy finansowej przy zakupie pieczęci, Archiwum sporządziło jej faksymile. [...] wierne odwzorowanie zostanie przekazane „Hojnym Darczyńcom” oraz do zbiorów Muzeum Regionalnego w Wągrowcu. W przyszłości planowane są okolicznościowa wystawa i minisesja popularnonaukowa z prezentacją oryginału i dokumentów z odciskami pieczęci. « powrót do artykułu