Znajdź zawartość

Jest uważany za macedoński symbol narodowy, jego wizerunek umieszczono na odwrocie 5-denarowej monety, ale ostatnimi czasy bardzo rzadko widuje się go w południowej części Bałkanów. O kim mowa? O rysiu bałkańskim, największym dzikim kocie Europy. Przyrodnicy twierdzą, że pozostało tylko ok. 100 osobników. W dodatku są one rozproszone po całym regionie. Tym samym rysia zaczęto uważać za najbardziej zagrożonego dzikiego europejskiego kota. Rysie wędrują po wzniesieniach zachodniej Macedonii. Widuje się je także w Czarnogórze, Albanii, Serbii oraz Grecji. Macedonia może się poszczycić największą ich liczbą, bo aż 30 kotami. To jednak nie wystarczy, by zatrzymać proces wymierania gatunku. Zdravko Moteski, 70-letni myśliwy z Lesnicy, pomaga naukowcom zebrać dane na temat rysiów. To bardzo rzadkie i wrażliwe zwierzę, jak cień przemykający pomiędzy drzewami — powiedział Moteski podczas wizyty konserwatorów przyrody w Lesnicy, miejscowości oddalonej o 50 km na wschód od stolicy kraju Skopje. Nie miałem nigdy okazji spotkać rysia, zimą widywałem tylko ślady jego łap na śniegu. O rysie wypytywano także pasterzy i drwali. Ryś bałkański jest czerwonobrązowy lub świetlistoszary. Ponieważ ma krótki ogon, w komunikacji polega raczej na ruchach uszu. Kot ten jest przystosowany do życia w śniegach, prowadzi głównie samotniczy tryb życia. Samce nie są w stosunku do siebie agresywne, starają się po prostu unikać. Jak tłumaczy Svetozar Petkovski, zoolog i dyrektor programu ochrony gatunku z Macedońskiego Muzeum Historii Naturalnej, terytorium pojedynczego osobnika to ok. 5 kilometrów kwadratowych. Ulubionym pokarmem rysia są różnej wielkości ssaki: króliki, myszy, ale i warchlaki. Kot ten poluje z zasadzki. Kilka grup z całej Europy pomaga w ochronie rysia bałkańskiego. Można tu chociażby wymienić niemiecki Euronatur, Norweski Instytut Badań Natury oraz szwajcarską organizację KORA. Ryś bałkański podziela, niestety, los innych europejskich kotów, które zostały wyrugowane ze swojego naturalnego środowiska. Niektórym krajom (np. Austrii, Szwajcarii, Francji i Niemcom) udało się jednak ponownie wprowadzić gatunki do ich pierwotnych siedlisk. W Macedonii wprowadzono zakaz polowań na rysia bałkańskiego. Projekt macedońskich biologów ma być wdrażany do końca 2009 roku. W tym czasie będą prowadzone badania w terenie. Zostaną, na przykład, założone fotoczujniki, za pomocą których uda się być może sfotografować rysie. Naukowcy mają nadzieję, że uda im się złapać jedno zwierzę, by pobrać od niego DNA. Rozmnożone w niewoli rysie byłyby następnie wypuszczane na wolności.