Znajdź zawartość

Badając ciężarne Dunki, międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że codzienne spożycie dietetycznych napojów, które zawierają sztuczne słodziki, zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu (The American Journal of Clinical Nutrition). Thorhallur I. Halldorsson, Sjurdur F. Olsen, Sesilje B. Petersen i Marin Strom przeanalizowali przypadki ok. 60 tys. kobiet w ciąży, biorących w latach 1996-2002 udział w badaniu podłużnym Danish National Birth Cohort (DNBC). Przyglądano się konsumpcji napojów gazowanych oraz niegazowanych z cukrem i słodzikami, by sprawdzić, czy istnieje związek między zamiłowaniem do któregoś ich rodzaju a porodem przed 37. tygodniem ciąży. Ponieważ napoje z cukrem są kojarzone z różnymi problemami zdrowotnymi, m.in. tyciem, dlatego często jako zastępniki poleca się napoje ze słodzikami. Dotąd nie stwierdzono jednak, czy spożycie słodzików w ciąży jest bezpieczne, wiele wskazuje zaś na to, że raczej nie... Akademicy oceniali spożycie różnych napojów w połowie ciąży – ok. 25. tygodnia. Panie wypełniały kwestionariusz dotyczący szeroko pojętej diety. Przeprowadzano też z nimi wywiad telefoniczny. Wyniki pokazały związek między spożyciem jednego lub więcej napojów ze słodzikiem dziennie (zarówno gazowanych, jak i niegazowanych) a wyższym ryzykiem przedwczesnego porodu. Ryzyko rosło wraz z liczbą wypijanych napojów, a związek pozostawał taki sam u pań z przeciętną masą ciała i nadwagą. Podobnej korelacji nie wykryto w przypadku napojów słodzonych cukrem. Dr Thorhallur I. Halldorsson zauważa, że słodzone cukrem bądź słodzikami napoje bezalkoholowe powiązano ostatnio z wysokim ciśnieniem krwi, które zwiększa ryzyko przedterminowego rozwiązania. Nie wiadomo dokładnie, jaki jest dokładny mechanizm działania słodzików, ale już podczas studiów na modelu zwierzęcym odnotowano, że aspartam ma coś wspólnego z przyspieszonym porodem. Autorzy raportu z Islandii, USA i Danii podkreślają, że dla pewności badania należy powtórzyć.

Matce i dziecku szkodzi nie tylko stres przeżywany przez nią w czasie ciąży, ale nawet na pół roku przed poczęciem. Studium ponad miliona kobiet ujawniło, że zwiększa to ryzyko przedwczesnego porodu (przed 8. miesiącem ciąży) nawet o 59%. Naukowcy z organizacji charytatywnej Tommy i Uniwersytetu w Manchesterze sądzą, że lęk uruchamia w organizmie kobiety szereg zmian o charakterze chemicznym, które negatywnie wpływają na jakość jajeczka. Poza tym wydzielające się hormony upośledzają rozwój płodu. Do tej pory większość badań koncentrowała się na wpływie stresu przeżywanego w czasie ciąży, ale te wyniki sugerują, że oddziaływania z okresu poprzedzającego zapłodnienie są znacznie silniejsze – przekonuje profesor Philip Baker. Eksperci wykorzystali dane Dunek, które urodziły żywe dzieci pomiędzy 1979 a 2002 rokiem.

Ryzyko przedwczesnego porodu wzrasta 4-krotnie, jeśli w drugim i trzecim trymestrze ciąży kobieta spożywa olej lniany. Anick Bérard i Krystel Moussally z Uniwersytetu w Montrealu przeanalizowały dane 3354 kobiet z Quebecu. Zauważyły, że w latach 1998-2003 niemal 10% ciężarnych stosowało sprzyjające zdrowiu naturalne produkty. Oto one, wymienione w kolejności podyktowanej popularnością: 1) rumianek (19%), 2) zielona herbata (17%), 3) mięta pieprzowa (12%) oraz olej lniany (12%). Przed i po ciąży odsetek zwolenniczek suplementów był wyższy i wynosił, odpowiednio, 15 i 14%. Oznacza to, że na 9 miesięcy panie rezygnowały z niektórych składników zdrowej diety. Bérard i Moussally postanowiły sprawdzić, czy istnieje związek między przedwczesnym porodem a konsumpcją któregoś z wymienionych produktów. Bardzo silną zależność stwierdzono tylko w przypadku oleju lnianego. W populacji generalnej odsetek przedwczesnych porodów waha się w granicach 2-3%, ale w grupie pań, które spożywały olej lniany w dwóch ostatnich trymestrach ciąży, wzrastał on do 12%. To ogromne ryzyko. Co ważne, szkodliwość stwierdzono tylko w przypadku oleju lnianego, ale już nie samego siemienia lnianego. Nawet jeśli uznajemy coś za produkt naturalny, a zatem zdrowy, nie wolno zapominać, że w rzeczywistości jest on mieszaniną różnych związków chemicznych o określonym działaniu.

Kiedyś uważano, że kobiety w ciąży powinny jeść ryby. Z jednej strony zawierają one bowiem kwasy tłuszczowe typu omega-3, które zwiększają wagę urodzeniową i zdolności poznawcze dziecka, z drugiej jednak często wskazuje się na skażenie ich mięsa ołowiem, wywołującym poważne wady neurologiczne płodu. Do niekorzystnych efektów działania tego pierwiastka dołączono ostatnio jeszcze jedno zjawisko: ryzyko przedwczesnego porodu. Fei Xue i jej zespół z Harvard School of Public Health przebadali grupę 1024 ciężarnych kobiet z Michigan i odkryli, że przeciętne stężenie ołowiu w ich włosach wynosiło 0,29 części na milion. U pań, które jadły więcej ryb, poziom ołowiu wzrastał, największy był zaś u miłośniczek ryb z puszki. Kobiety rodzące co najmniej dwa tygodnie przed terminem miały trzykrotnie wyższe stężenie Pb w organizmie (ok. 0,55 części na milion) od pań, które urodziły dzieci w terminie. Więcej na ten temat można przeczytać na łamach Environmental Health Perspectives. Ponieważ przedwcześnie urodziły tylko 44 kobiety, Xue uważa, że należy przeprowadzić dalsze badania, by ustalić potwierdzić istotność statystyczną uzyskanych wyników. Trudno zawczasu odradzać zażywanie suplementów rybnych, np. tranu, czy jedzenie ryb, ponieważ nie da się zaprzeczyć, że są one pod wieloma względami zdrowe.

Ważna informacja dla par planujących powiększenie rodziny: kobiety zachodzące w ciąże w krótkim lub długim czasie po sobie znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka przedwczesnego porodu i wydania na świat mniejszych dzieci z niską wagą urodzeniową. Badacze przestudiowali dane z 30 lat i odkryli, że jeśli okres pomiędzy ciążami był krótszy niż 18 miesięcy lub dłuższy niż 5 lat, w przypadku dzieci urodzonych z drugiej ciąży istniało podwyższone ryzyko problemów ze zdrowiem na wczesnych etapach życia. Szczegółowe wyniki badań opublikowano w kwietniowym wydaniu "Journal of the American Medical Association". Naukowcy nie wiedzą, co jest przyczyną tego zjawiska. Przypuszczają, że ma to związek z uszczupleniem zapasów energetycznych organizmu matki podczas wcześniejszej ciąży lub z czymś trudniejszym do uchwycenia, np. stylem życia, statusem socjoekonomicznym lub czynnikami natury psychologicznej. W przypadku kobiet, które czekały z decyzją dotyczącą poczęcia potomka do wieku trzydziestu kilku lat, mamy do czynienia z obniżeniem płodności. Doktor Nathana Lurvey, położnik z Cedars-Sinai Medical Center, podkreśla, że rzeczywistość społeczeństwa zachodniego jest taka, że kobiety często czują, iż mogą po prostu nie mieć czasu na niepracowanie i mogą skracać czas przeznaczony na bycie matką małych dzieci. To nie sprzyja zdrowiu ani matki, ani dziecka, ale nasze społeczeństwo nie wspiera kobiet jako matek oraz dzieci jako noworodków. Doktor Jacques Moritz, położnik z Columbia University w Nowym Jorku, twierdzi, że kobiety, które w przeszłości wydały na świat dzieci z niską wagą urodzeniową albo takie, w przypadku których występowały zaburzenia wzrostu płodu, nie powinny zachodzić w kolejną ciążę wcześniej niż przynajmniej pół roku po porodzie. Według Lurvey, jednym ze sposobów zapobiegania kolejnej ciąży jest karmienie piersią, skądinąd dobre dla zdrowia maluszka. Chociaż oddalenie w czasie kolejnych ciąż jest ważne, istnieje sporo innych czynników wpływających na zdrowie dziecka. Ważne jest na przykład przyjmowanie suplementów podczas przygotowania do ciąży, w czasie jej trwania i podczas karmienia piersią. Niektórzy badacze uważają, że starsze kobiety planują ciąże, a przygotowując się do nich, przyjmują preparaty witaminowe oraz kwas foliowy, w dodatku są lepiej wyedukowane w tym zakresie i dlatego, wbrew obiegowym opiniom, często wydają na świat zdrowsze potomstwo niż młodsze przedstawicielki płci pięknej (nawet jeżeli okres między ciążami jest krótki).