Znajdź zawartość

Łosie (Alces alces) z południowej Norwegii mają się gorzej od zwierząt zamieszkujących wysunięte bardziej na wschód i północ zakątki tego kraju. Analiza ok. 600 wątrób, połączona z danymi na temat wagi i wieku padłych osobników, wykazała, że ssaki z południowych stad zmagają się z chorobami nerek i osteoporozą. Marit Nordløkken, doktorantka z Wydziału Chemii Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet (NTNU) w Trondheim, bada, czy nie jest to skutkiem wysokich stężeń metali ciężkich. Jej studia wykazały, że w narządach łosi z południowej Norwegii występuje wystarczająca ilość kadmu, by myśliwi i nie tylko zresztą oni zastanowili się dwa razy przed zjedzeniem dań z ich wątróbek czy nerek, np. pasztetu. Kadm nie jest pierwiastkiem wywołującym ostre toksyczne skutki, ale jego ilość w organizmie wrasta z wiekiem i może ostatecznie prowadzić do problemów ze zdrowiem oraz choroby – wyjaśnia Nordløkken. Norweżka badała próbki wątroby ok. 600 łosi. Dostarczyli je głównie myśliwi (łosie rzadko umierają z przyczyn naturalnych w łatwo dostępnych miejscach). Doktorantka zbierała również informacje dotyczące wagi i wieku zdechłych zwierząt. Dzięki temu stwierdziła, że rozmiary A. alces wykazywały zróżnicowanie geograficzne i że im dalej na północ zwierzę żyło, tym cięższe i większe się stawało. I tak łosie z okręgów Troms i Nordland były najokazalsze, a z Trøndelag w środkowej Norwegii mogły się poszczycić pośrednimi gabarytami. Wiek łosia można określić na postawie liczby przyrostów rocznych w cemencie zęba. Jak dotąd najstarsza okazała się 17-letnia łosza. Od dawna wiadomo, że w południowych rejonach Norwegii występuje większe zanieczyszczenie atmosfery i wyższe skażenie metalami ciężkimi. Powodem jest transport zanieczyszczeń z reszty Europy i wypłukiwanie metali ciężkich z gleby przez kwaśne deszcze. Z najgorszą sytuacją mamy do czynienia w okręgach Aust- i Vest-Agder, a także na niektórych obszarach okręgu Telemark. Przeważają tu granitowe i gnejsowe skały macierzyste, które nie są zbyt skuteczne w neutralizowaniu kwaśnego deszczu. Jak można się domyślić, wpływa to na roślinność, dlatego też norweska ekipa zamierza ją zbadać na kolejnych etapach eksperymentu. Zebranie tego typu danych jest niezwykle ważne, ponieważ łosie są rzadkie i chronione.

Z Partenonu, znajdującej się na Akropolu świątyni Ateny Dziewicy, ma zniknąć siedem płaskorzeźb (metopów). Greccy konserwatorzy zabytków obawiają się szkód wyrządzanych im przez zanieczyszczenie środowiska, dlatego zostaną zastąpione kopiami. Metopy to płyty przedstawiające sceny rodzajowe z życia bogów i herosów. Rozmieszczono je między tryglifami, czyli czworobocznymi płytami, w których znajdują się dwa pionowe wyżłobienia dzielące całość na 3 pozbawione ozdób pola. Metopy i tryglify są charakterystyczne dla porządku doryckiego. Oryginalne metopy zostaną przeniesione do Muzeum Akropolu — poinformowała Maria Ioannidou, dyrektor służb zajmujących się odnawianiem zabytku. Archeolodzy zdecydowali się na to posunięcie, zaniepokojeni zniszczeniami powodowanymi przez kwaśne deszcze i erozję. Cała operacja zakończy się w 2008 roku. Ze względu na stopień jej skomplikowania i wysokie koszty usunięte zostaną tylko niektóre płaskorzeźby. Wiele bardziej znanych rzeźb, np. kariatydy, już dawno temu zastąpiono replikami.