Znajdź zawartość

Kyohei Terao z Uniwersytetu w Kioto i zespół z Uniwersytetu w Tokio opracowali minimaszynę do szycia, dzięki której można zespalać długie nici DNA i nadawać im kształty (Lab on a Chip). Co ważne, w czasie tych zabiegów nie zostają one uszkodzone. Do tej pory choroby genetyczne, np. zespół Downa, diagnozowano za pomocą markerów. Wiązały się one tylko z wysoce podobnymi łańcuchami DNA. Gdy już do tego doszło, ich położenie wykrywano dzięki fluorescencji. Detekcja wygląda na łatwą tylko na papierze. Często jest to długi i żmudny proces, ponieważ łańcuchy kwasu dezoksyrybonukleinowego bywają mocno skręcone. Technologia Japończyków bazuje na miniaturowych haczykach (ich wielkość mierzy się w mikrometrach), którymi operuje się za pomocą lasera. Dzięki nim można z dużą precyzją chwycić i naciągnąć pojedynczą nić. Kiedy cząsteczka DNA jest obrabiana i prostowana przez haczyki oraz szpulki, łatwo określić położenie genu – wyjaśnia Terao. Wygięty w kształt litery "z" haczyk zapobiega jej wymykaniu (działa on jak grot strzały). Po złapaniu na haczyk, kwas da się precyzyjnie przesuwać, koncentrując w innym miejscu promienie lasera. Japończycy porównują swoje urządzenie do maszyny do szycia. Przewidzieli nawet to, że nić DNA może być bardzo długa, a więc nieporęczna. Dlatego nawija się ją na miniaturowe szpulki. Wg Yoshinobu Baby z Uniwersytetu w Nagoi, urządzenie opracowane przez jego kolegów przyda się także przy sekwencjonowaniu oraz budowaniu elektroniki molekularnej.

Charakterystyczny wygląd plemnika zna chyba większość osób. Każdy kojarzy owalną główkę i ruchliwy ogonek. Zdecydowana większość osób nie ma jednak pojęcia o tym, że plemniki niektórych gryzoni posiadają... haczyki. Naukowcy przez lata zastanawiali się, czemu mają one służyć, aż około 10 lat temu odkryto, że plemniki z haczykami potrafią przyczepiać się do innych plemników, tworzyć w ten sposób rodzaj "pociągu” składającego się nawet ze 100 wagoników i dzięki temu podróżować szybciej, niż pojedyncze plemniki. Simone Immler, biolog ewolucyjny z Uniwersytetu w Sheffield w Wielkiej Brytanii, postanowiła sprawdzić, czy z punktu widzenia ewolucji taka haczykowata główka jest premiowana. Wraz ze swoim zespołem zbadała spermę 37 gatunków gryzoni i odkryła, że w więkości przypadków "pociągi”, o czym była mowa, podróżują szybciej w kierunku jajka. Co więcej, okazało się, że u gatunków z większymi jądrami, a więc produkującymi więcej plemników, występowały plemniki z większymi haczykami. Przyczyny takiego stanu rzeczy uczeni upatrują w większej konkurencji, która premiuje te plemniki, które potrafią lepiej współpracować. Do celu docierają więc te z większymi haczykami i przekazują tę swoją cechę potomstwu. Tak więc konkurencja i lepsze dostosowanie się do warunków procentuje nie tylko u wykształconych organizmów.