Znajdź zawartość

Starą Katedrę w Coimbrze (port. Sé Velha de Coimbra), jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków architektury romańskiej w Portugalii, niszczy wolno rosnący, czarny grzyb. Strzępki wpijają się w kamień i prowadzą do powstawania pęknięć. Oprócz tego produkują polisacharydy, które wyzwalają erozję. W wyniku prac wielodyscyplinarnego zespołu ustalono, że to nieznany dotąd gatunek MCBF (od ang. microcolonial black fungi). MCBF są oporne na trudne warunki środowiskowe, w tym ekstremalne temperatury, silne promieniowanie, susze czy niską dostępność składników odżywczych. Nic więc dziwnego, że stanowią twardy orzech do zgryzienia dla konserwatorów. João Trovão z Uniwersytetu w Coimbrze stwierdził, że grzyb należy do zupełnie nowej rodziny Aeminiaceae. Nową rodzinę, nowy rodzaj i nowy gatunek (Aeminiaceae fam. nov., Aeminium gen. nov. i Aeminium ludgeri sp. nov.) opisano na łamach MycoKeys. By zdefiniować nową grupę, najpierw naukowcy zeskrobali za pomocą sterylnego skalpela próbki wapienia dolomitowego o powierzchni ok. 3 cm2 (pobrano je ze zniszczonego dzieła sztuki z kaplicy św. Marii). Wszystkie procedury wykonano, oczywiście, za pozwoleniem Direcção Regional de Cultura do Centro i pod nadzorem techników z katedry. Z próbek wyekstrahowano DNA. Później wykonano PCR (powielanie łańcuchów DNA) i sekwencjonowanie. Naukowcy podejrzewają, że nieznane dotąd grzyby przybyły do Sé Velha de Coimbra razem z wapieniem budowlanym, pochodzącym z kopalni z pobliskich regionów Ançã i Portunhos. Podobne kamienne struktury eksportowano i wykorzystywano np. w niektórych postaciach z przedstawień ołtarzowych w starym klasztorze św. Klary (w XV w. mistrz Pero wykonał je dla żony księcia Coimbry Pedra - hrabiny Urgel Izabeli), a także w portalu Szpitala Królewskiego w Santiago de Compostela. Obecnie grzyby te są uznawane za endemiczne dla kopalni wapienia z Półwyspu Iberyjskiego (niewykluczone jednak, że dalsze próbkowanie rozszerzy zasięg geograficzny i ekologiczny). Jako typowe grzyby naskalne, tworzą one mikrokolonie. Ponieważ uznaje się je za główną przyczynę biodeterioracji, konieczne jest rozszerzenie wiedzy nt. ich bioróżnorodności oraz unikatowych cech biologicznych, ekologicznych i fizjologicznych. Budowa Starej Katedry w Coimbrze rozpoczęła się po bitwie pod Ourique w 1139 r. Zwycięski hrabia Alfons I zaczął się wtedy tytułować pierwszym królem Portugalii i ustanowił stolicę w Coimbrze. « powrót do artykułu