Znajdź zawartość

Znany włoski specjalista ds. bezpieczeństwa, Luigi Auriemma, znalazł 14 nowych dziur w systemach SCADA. Podatne na ataki są produkty Beckhoffa, MeasureSoftu, Rockwella, Carela, Progei, AzeoTecha oraz Cogenta. Oprogramowanie tych firm wykorzystywane jest m.in. w przemyśle lotniczym, kosmicznym i zbrojeniowym. Auriemma już w marcu bieżącego roku ujawnił 34 dziury zero-day w systemach SCADA. Ekspert krytykowany jest za to, że szybko ujawnia informacje o dziurach. Ja jedynie znajduję je i upubliczniam informacje tak szybko, jak to możliwe. I pamiętajcie - ja znajduję dziury, nie tworzę do nich złośliwego kodu. To developerzy są odpowiedzialni (oczywiście pośrednio), za jego powstawanie - czytamy na witrynie Auriemmy. W ubiegłym roku o systemach SCADA stało się głośno, dzięki odkryciu atakującego je robaka Stuxnet. Do dzisiaj nie wiadomo, kto jest jego autorem.

Eksperci z firmy NSS Labs odwołali, na prośbę amerykańskich agend rządowych oraz Siemensa, zapowiadaną prezentację dotyczącą przemysłowych systemów kontroli SCADA. Podczas konferencji TakeDown w Dallas Dillon Beresford miał wygłosić odczyt pt.Chain reactions - hacking SCADA. Zapowiadano, że zostaną podczas niego zaprezentowane techniki skutecznego ataku na najlepiej chronione systemy przemysłowe na świecie oraz przedstawiona będzie instrukcja jak stworzyć wyspecjalizowane złośliwe oprogramowanie bez dostępu do sprzętu na którym uruchomiony jest system SCADA. Beresford to bardzo doświadczony specjalista. Przeprowadził on m.in. szeroko zakrojone badania systemów używanych w Chinach i wykazał, że nawet tajne sieci rządowe są podatne na atak. Teraz Rick Moy, jeden z menedżerów NSS Labs poinformował, że przedstawiciele amerykańskiego Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Siemensa zgłosili poważne zastrzeżenia, wskazując na niebezpieczeństwa związane z prezentacją Beresforda. Dlatego też zdecydowano się odwołać jego wystąpienie. W przeszłości zdarzało się, że pod adresem specjalistów chcących ujawnić niedociągnięcia w systemach jakichś firm kierowano poważne ostrzeżenia prawne. Moy zapewnia jednak, że w tym przypadku nie było mowy o takiej sytuacji i prawnicy nie byli zaangażowani. Nie chowamy tych informacji na stałe. Tymczasowo wstrzymujemy się z ich upublicznieniem. Nie chcemy, by przedostały się one do opinii publicznej zanim właściciele systemów SCADA nie będą w stanie poprawić błędów - mówi Moy i dodaje, że nikt nie wywierał nacisków. Oni powiedzieli, że to zależy od nas, podali nam tylko liczbę instalacji kontrolowanych przez SCADA oraz poinformowali, gdzie się one znajdują.

Robak Stuxnet, atakujący przemysłowe systemy SCADA działające pod kontrolą Windows, jest być może najbardziej zaawansowanym szkodliwym kodem w historii. Eksperci, którzy go analizowali twierdzą, że kod jest tak skomplikowany, iż wskazuje to na jakieś rządowe agencje stojące za jego powstaniem. To naprawdę niesamowite, ile zasobów poświęcono na napisanie tego kodu - stwierdził Liam O Murchu z Symanteka. Dla Roela Schouwenberga z Kaspersky Lab Stuxnet jest przełomowy. Ekspert mówi, że w porównaniu z nim kod Aurora, który złamał zabezpieczenia serwerów Google'a to dziecinna zabawka. O istnieniu Stuxneta jako pierwsza poinformowała w połowie czerwca mało znana białoruska firma VirusBlokAda. Jednak głośno zrobiło się o nim miesiąc później, gdy Microsoft potwierdził, że skutecznie atakuje on systemy SCADA, wykorzystywane w przemyśle do kontrolowania linii produkcyjnych, elektrowni czy rurociągów. Kolejne tygodnie badań wykazały, że Stuxnet działa co najmniej od czerwca 2009 roku. Początkowo myślano, że wykorzystuje on pojedynczą dziurę w Windows. Microsoft ją załatał, jednak wkrótce okazało się, że twórcy Stuxneta znali jeszcze inne luki i w sumie wykorzystywali cztery dziury. Ponadto po infekcji robak wyszukiwał i skutecznie atakował systemy SCADA produkcji Siemensa. Nigdy nie widzieliśmy kodu, który wykorzystuje cztery dziury typu zero-day. To czyste szaleństwo - mówi O Murchu. W międzyczasie Microsoft załatał - w ramach ostatnich poprawek Patch Tuesday - kolejną z dziur, a dwie pozostałe, mniej groźne, mają doczekać się łat w późniejszym terminie. Jednak Stuxnet nie poprzestaje na nowych dziurach. Atakuje też lukę, którą Microsoft poprawił w 2008 roku w ramach biuletynu MS08-067. To ta sama dziura, którą pod koniec 2008 i na początku 2009 roku wykorzystywał Conficker, infekując miliony komputerów. Stuxnet przenosi się za pomocą klipsów USB. Gdy już znajdzie się w sieci wewnętrznej, atakuje kolejne komputery wykorzystując jeden ze wspomnianych już błędów. Szuka w ten sposób maszyn z oprogramowaniem WinCC oraz PCS7 do zarządzania systemami SCADA. Gdy je znajdzie, dokonuje ataku za pomocą spoolera drukarki sieciowej lub dziury MS08-67. Następnie próbuje uzyskać uprawnienia administracyjne za pomocą fabrycznych haseł Siemensa. Gdy mu się to uda, wprowadza zmiany w oprogramowaniu PLC i zaczyna wydawać systemowi SCADA polecenia. Twórcy Stuxneta wyposażyli go nawet w co najmniej dwa autentyczne, skradzione certyfikaty cyfrowe. Poziom organizacji i skomplikowania całego pakietu wchodzącego w skład robaka jest imponujący. Ktokolwiek go stworzył, zrobił to tak, by móc atakować dowolną firmę - mówi Schouwenberg. A O Murchu dodaje, że szkodliwy kod wykorzystuje tak różne techniki, iż musieli pracować nad nim ludzie o bardzo różnych umiejętnościach i doświadczeniu. Od specjalistów tworzących rootkity, poprzez znawców systemów bazodanowych po osoby wiedzące, jak pisze się złośliwy kod wykorzystujący dziury w oprogramowaniu. Kod Stuxneta zajmuje aż pół megabajta i został napisany w wielu różnych językach, w tym w C i C++. O tym, jak olbrzymimi zasobami dysponowali twórcy Stuxneta może świadczyć chociażby fakt, iż musieli mieć do dyspozycji własne przemysłowe oprogramowanie i sprzęt, by móc przetestować swój kod. To bardzo wielki projekt - mówi O Murchu. Eksperci mówią, że autorzy robaka są też niezwykle sprytni. Wskazuje na to fakt, że do ataku na MS08-67 dochodzi tylko i wyłącznie w momencie, gdy kod jest pewny, iż ma do czynienia ze SCADA. W większości sieci używających tego typu systemów nie stosuje się logowania zdarzeń, systemy bezpieczeństwa są w nich bardzo ograniczone, a komputery łatane niezwykle powoli. Dlatego też, jak uważają O Murchu i Schouwenberg, obraz całości świadczy o tym, że za Stuxnetem stoi rząd jakiegoś kraju. Żaden cybergang nie dysponuje bowiem zasobami, które pozwoliłyby na stworzenie tak zaawansowanego kodu. Świadczy o tym też fakt przeprogramowywania PLC, a zatem przestawiania urządzeń na inny sposób produkcji, niż życzyliby sobie właściciele fabryki. To pokazuje, że za Stuxnetem kryje się coś więcej niż szpiegostwo przemysłowe i próba kradzieży informacji. Na ataku szczególnie ucierpiał... Iran. To w tym kraju znajdowało się w pewnym momencie aż 60% komputerów zarażonych Stuxnetem. Autorzy robaka mogli kontrolować dzięki niemu produkcję niektórych zakładów przemysłowych. Specjaliści wskazują jednocześnie, że infrastruktura użyta do kontrolowania Stuxneta była niezwykle prymitywna. To, ich zdaniem, może wskazywać, że twórcy robaka byli przekonani, iż osiągną swoje cele zanim szkodliwy kod zostanie odkryty.

Odkryta niedawno luka w windowsowych plikach .lnk, która jest wykorzystywana do atakowania przemysłowych systemów SCADA, zwiększyła zainteresowanie bezpieczeństwem samych systemów. Okazało się bowiem, że przeprowadzenie ataku jest możliwe dzięki dziurze w SCADA o której producent systemu, Siemens, wiedział od dwóch lat. Na konferencji Black Hat poinformowano o wielu innych "grzechach" tych systemów. SCADA są używane do zarządzania elektrowniami, rafineriami czy ruchem kolejowym. Jak stwierdził występujący na Black Hat Jonathan Pollet z Red Tiger Security, systemy SCADA często zawierają liczne błędy oraz niepotrzebne oprogramowania, które wystawia je na kolejne ryzyko. Pollet przeanalizował systemy używane w 120 ważnych instalacjach przemysłowych i odkrył w nich 38 753 luki. Co gorsza okazało się, że średnio upływa 331 dni pomiędzy dniem ujawnienia istnienia luki w danym oprogramowaniu, a jej odkryciem przez zarządzających systemem SCADA. W jednym z badanych przypadków Pollet trafił na lukę, która była znana od trzech lat zanim znaleziono ją w środowisku SCADA. Niemal w każdym z analizowanych systemów Pollet znalazł niepotrzebne oprogramowanie, takie jak komunikatory, bazy danych serwisów randkowych czy serwery gier online. Badania pokazały, że systemy SCADA są znacznie mniej bezpieczne niż systemy korporacyjne. W ich przypadku nie przewiduje się bowiem planowanych wyłączeń, a więc instalowanie łat czy przeprowadzanie okresowych prac konserwacyjnych jest trudne.