Znajdź zawartość

Ponad 3 tys. lat temu w Afryce Środkowej zniknęły duże połacie lasu deszczowego, który został zastąpiony sawannami. Do tej pory zakładano, że powodem była zmiana klimatu, jednak najnowsze badania pokazały, że zaobserwowanych przekształceń nie da się wyjaśnić wyłącznie w ten sposób. Tym, co mogło wspomóc działanie klimatu, była działalność człowieka. Zespół Germaina Bayona z Francuskiego Instytutu Badania Morza w Plouzané analizował rdzenie osadów dennych z ostatnich 40 tys. lat z ujścia rzeki Kongo. Poszukiwano markerów geochemicznych, w tym wodoru wskazującego na poziom opadów, potasu i glinu. Rdzenie ujawniły, że nasilone wietrzenie chemiczne rozpoczęło się ok. 1500 r. p.n.e., co pokrywa się z pojawieniem się na tym terenie ludów Bantu. Wietrzenie chemiczne w próbkach z wcześniejszych okresów odpowiadały zmianom w opadach, jednak po 1000 r. p.n.e. już tak nie było. Wietrzenie chemiczne może być wywołane naturalnie przez opady deszczu i erozję, ale przyspiesza je też wycinka drzew oraz intensywny rozwój rolnictwa. Ponieważ ok. 3000 lat temu zrobiło się bardziej sucho, naukowcy spodziewali się ograniczenia wietrzenia, a nie wzrostu, który ujrzeli w rdzeniach. Bayon sugeruje, że Bantu intensywnie ścinali drzewa, by zrobić miejsce pod pola i dymarki do wytopu żelaza. Przekształcając wzorce erozji gleby, wspomogli zmianę klimatu. Naukowcy nie umieją ustalić, w jakim dokładnie stopniu działalność ludzi odpowiadała za zastąpienie lasu deszczowego sawanną, ale biorąc pod uwagę osady, sądzą, że w znacznym. Wg Francuzów, uzyskane wyniki pomogą zinterpretować procesy zachodzące w dzisiejszych lasach deszczowych, np. w Amazonii, gdzie w pierwszej dekadzie XXI w. odnotowano dwie susze.

Na północy Konga odnaleziono 125 tys. zachodnich goryli nizinnych. Oznacza to podwojenie liczebności skrajnie zagrożonego gatunku do 175-225 tys. osobników. Zwierzęta zamieszkują obszar o powierzchni 47 tysięcy kilometrów kwadratowych. W latach 80. oceniano, że pozostało ok. 100 tysięcy tych naczelnych. Potem specjaliści przypuszczali, że ich liczba mogła spaść nawet o połowę wskutek chorób i działalności kłusowników. Przedstawiciele Wildlife Conservation Society uznali północne obszary Konga za prawdziwe zagłębie goryli. Steven Sanderson, szef Stowarzyszenia, uważa, że tym samym udało się wykazać, że próby ochrony goryli nizinnych w Kongu są skuteczne. Rodzi to nadzieję, że w podobny sposób uda się pomóc innym zagrożonym gatunkom. Liczebność populacji Gorilla gorilla gorilla oceniono na podstawie zliczania gniazd w lasach tropikalnych i na bagnach. Co ważne, goryle każdej nocy śpią w świeżo zbudowanym legowisku. Optymistyczne raporty upubliczniono na Międzynarodowym Kongresie Towarzystwa Prymatologicznego w Edynburgu.