Znajdź zawartość

Tamoxifen, lek znany dotychczas głównie jako chemioterapeutyk w leczeniu raka piersi, może się okazać skutecznym lekarstwem przeciwko manii pojawiającej się u osób z chorobą afektywną dwubiegunową. Wyniki badań na ten temat przedstawiają naukowcy z Szkoły Medycznej Uniwersytetu Dokuz Eylül w tureckim Izmirze. Mechanizm działania tamoxifenu w raku piersi jest związany z jego zdolnością do hamowania sygnałów estrogenowych, stymulujących rozwój nowotworu. Okazuje się jednak, że istnieją także inne sposoby działania tego związku. Jeden z nich polega na blokowaniu grupy enzymów określanych zbiorczo jako kinaza białkowa C, będących ważnym elementem sygnalizacji wewnątrzkomórkowej. Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), zwana także psychozą maniakalno-depresyjną, charakteryzuje się nadaktywnością tych enzymów, co prowadzi do takich objawów, jak trudności w koncentracji, upośledzenie zdolności do podejmowania decyzji oraz ogólna dezorganizacja procesów myślowych. Badania, poprzedzone testami na zwierzętach, objęły 66 osób w wieku od 18 do 60 lat. Wszystkie z nich chorowały na ChAD i wykazywały w momencie rozpoczęcia eksperymentu objawy manii. Połowa pacjentów przyjmowała tamoxifen oraz drugi lek, lorazepam, stosowany tylko doraźnie w celu usunięcia napadów manii. Jak zawsze w tego typu badaniach wyselekcjonowano grupę kontrolną, także przyjmującą doraźnie lorazepam, lecz w połączeniu z placebo zamiast tamoxifenem. Trwający 21 dni eksperyment ukończyło 50 ochotników. Wyniki pokazywały jednoznacznie, że osoby przyjmujące tabletki zawierające tamoxifen miały znacznie łagodniejsze objawy manii niż osoby z grupy kontrolnej. Dzięki zastosowaniu specjalnych testów obliczono, że aż 48% osób leczonych tamoxifenem wykazywało objawy manii słabsze o co najmniej połowę, a u kolejnych 28% objawy manii ustąpiły całkowicie. W grupie kontrolnej analogiczny odsetek wynosił, odpowiednio, zaledwie 5% i 0%. Dodatkowo obliczono, że pacjenci leczeni nowym sposobem potrzebowali znacznie niższych dawek lorazepamu niż przedstawiciele grupy kontrolnej. Nie tylko wymagali oni niższych doz na początku eksperymentu, ale też szybciej spadało u nich zapotrzebowanie na ten medykamant. Pod koniec studium różnice w zapotrzebowaniu na lorazepam były znacznie wyraźniejsze niż w pierwszych dniach testów. Autorzy publikacji na temat eksperymentu twierdzą, że ich wyniki mogą być zachętą do dokładniejszego zbadania wpływu kinazy białkowej C na rozwój ChAD. Ich zdaniem, warto także przeprowadzić eksperymenty z innymi substancjami wykazującymi działanie analogiczne do tamoxifenu. Oprócz leczenia raka piersi, inne zastosowania wspomnianego leku obejmują, m.in.: leczenie osób wykazujących występowanie cykli miesięcznych bez owulacji, usuwanie objawów tzw. ginekomastii (pojawianie się kobiecego kształtu ciała u mężczyzn). Stosowany bywa także nawet w inżynierii genetycznej, pozwalając na selektywne usuwanie określonych genów ze specjalnie przygotowanych organizmów.