Znajdź zawartość

Przed paroma dniami toruński archeolog Michał Grabowski zauważył podczas spaceru brzegiem Wisły relikty konstrukcji drewnianych. Jego zdaniem, mogła to być szkuta - płaskodenna łódź do przewożenia towarów z XV-XVI w. Podejrzenia te potwierdzili pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków i specjalizujący się w archeologii podwodnej naukowcy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (IA UMK), którzy dokonali oględzin stanowiska pod mostem drogowym im. J. Piłsudskiego. Następnego dnia rano archeolodzy z IA UMK przeprowadzili interwencyjne badania archeologiczne. Wykonali dokumentację in situ. Następnie wydobyli 3 fragmenty szkuty. Przetransportowano je do IA UMK. Tam przejdą badania, m.in. dendrochronologiczne. Zostaną także poddane konserwacji. Elementy [wykonanej z dębiny] łodzi były łączone ze sobą kołkami drewnianymi (bez użycia elementów metalowych), co jest charakterystyczną techniką szkutniczą dla czasów, na które wstępnie wydatowano szkutę - napisano na profilu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Toruniu na FB. « powrót do artykułu

Polscy naukowcy opisali nowy dla nauki gatunek krewetki żyjącej w Jeziorze Szkoderskim - największym jeziorze Bałkanów. Krewetka Atyaephyra vladoi jest gatunkiem endemicznym, występującym tylko w obszarze basenu tego jeziora. Nowo opisany gatunek krewetki jest prawdopodobnie reliktem bagnistego terenu. Gatunek zamieszkiwał misę Jeziora Szkoderskiego zanim została zalana, czyli przed powstaniem samego jeziora - mówi PAP dr Aleksandra Jabłońska, która opisała krewetkę wraz z zespołem naukowców z Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii Uniwersytetu Łódzkiego oraz Katedry Zoologii Bezkręgowców i Limnologii Uniwersytetu Szczecińskiego. Według badaczki, w wodach słodkich Europy żyje kilkanaście gatunków krewetek, zaliczanych do dwóch rodzajów: Atyaephyra i Palaemon. Większość gatunków z rodzaju Atyaephyra opisano dopiero w ostatnich latach, dzięki zastosowaniu metod taksonomii integratywnej, łączącej tradycyjne obserwacje morfologiczne i analizy genetyczne. Najwięcej gatunków krewetek występuje w rzekach i wodach stojących Półwyspu Bałkańskiego, który jest znany z wysokiej bioróżnorodności i dużego stopnia endemizmu fauny i flory. Atyaephyra vladoi to kolejny gatunek nowy dla nauki, opisany przy użyciu cech morfologicznych i analizy mitochondrialnego DNA. Jest to krewetka żyjąca wśród roślinności zanurzonej Jeziora Szkoderskiego oraz rzek i źródeł zlokalizowanych w jego zlewisku - dodała dr Jabłońska. Gatunek ten jest najbliżej spokrewniony z występującym w Grecji, Albanii i Republice Macedonii Atyaephyra thyamisensis. Gatunki te rozdzieliły się ponad 5 milionów lat temu. Jezioro Szkoderskie to największe jezioro Bałkanów, położone na terenie Albanii i Czarnogóry. Samo jezioro jest bardzo młode, ponieważ powstało zaledwie około 1200 lat temu wskutek zalania bagnistego obniżenia terenu, zasilanego przez geologicznie dużo starszy system źródeł krasowych, strumieni i rzek. Dlatego zlewisko jeziora, a zwłaszcza jego systemy źródliskowe, obfituje w endemity. Takim gatunkiem endemicznym dla basenu Jeziora Szkoderskiego jest opisana przez nas krewetka - zaznaczyła badaczka. Krewetka zawdzięcza swoją nazwę wybitnemu zoologowi czarnogórskiemu, profesorowi Uniwersytetu w Podgoricy i specjaliście w taksonomii wodnych pajęczaków – dr Vladimirovi "Vlado" Pešićovi. Zdaniem prof. Michała Grabowskiego z Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii UŁ, przeprowadzone badania pokazują, że mimo, iż stopień endemizmu Półwyspu Bałkańskiego jest określany, jako wysoki, jego bioróżnorodność nie jest jeszcze wystarczająco poznana. Badania zespołu prof. Grabowskiego od ponad dekady skupiają się na strukturze przestrzennej i ewolucji różnorodności biologicznej w wodach słodkich Bałkanów, Regionu Śródziemnomorskiego i Bliskiego Wschodu. Umożliwiły one odkrycie szeregu gatunków nowych dla nauki. Nasze badania pozwoliły także na stwierdzenie, że fauna słodkowodna tego rejonu jest znacznie bardziej różnorodna niż do tej pory sądzono, zaś jej powstanie związane jest w dużej mierze z wahaniami poziomu mórz i wypiętrzaniem lądów w dawnych epokach geologicznych - podkreślił prof. Grabowski. « powrót do artykułu