Latryna pomogła zidentyfikować... zaginioną siedzibę ostatniego anglosaskiego króla Anglii

[KopalniaWiedzy.pl 361]

Na Tkaninie z Bayeux, wspaniałym XI-wiecznym zabytku długości 70 metrów, na którym wyhaftowano dzieje podboju Anglii przez Normanów Wilhelma Zdobywcy, widzimy zaginioną rezydencję ostatniego anglosaskiego króla Anglii, Harolda Godwinsona. Na łamach The Antiquaries Journal ukazał się artykuł, którego autorzy informują, że zidentyfikowali miejsce, w którym stał dwór władcy poległego w bitwie pod Hastings w 1066 roku.

Bosham jest jednym z zaledwie czterech miejsc wymienionych z nazwy na Tkaninie. A dwór earla Harolda jest jedynym graficznym przedstawieniem siedziby potężnego możnego z okresu sprzed normańskiego podboju. Bosham było jedną z głównych siedzib Harolda, na tkaninie przedstawiono sam dwór, port, statki i prawdopodobnie ogrodzony park z jeleniami, na które władca polował.

Tkanina, opisując wydarzenia z 1064 roku, przedstawia Harolda jadącego do Bosham, uczestniczącego w mszy i uczcie w zamku. Następnie widzimy go, jak idzie po schodach w kierunku portu. To scena opisująca tajemnicze wydarzenie z życia Harolda, który w 1064 roku nagle – po zatonięciu własnego okrętu – znalazł się w Ponthieu w Normandii. Nie wiadomo, po co tam się wybrał.

Po powrocie znowu widzimy Harolda w Bosham. Siedzi na koniu, po obu jego stronach znajdują się wieże Lewa jest czteropiętrowej wysokości. Przedstawiono tam ludzi wypatrujących Harolda na morzu. Obok Westminsteru z jego opactwem i Hastings, miejscem ostatecznego zwycięstwa Wilhelma Zdobywcy, Bosham jest jedynym miejscem przedstawionym na Tkaninie dwukrotnie. To pokazuje jego rangę. Tym bardziej może dziwić, że dotychczas nie udało się odnaleźć siedziby Harolda.

Autorzy wspomnianego na wstępie artykułu – David Gould, Oliver Creighton, Scott Chaussée, Michael Shapland i Duncan W Wright – pracując w ramach projektu „Where Power Lies” przeprowadzili badania terenowe w Bosham Manor House oraz ponownie przeanalizowali Tkaninę z Bayeux i wyniki wcześniejszych badań. Nie byli bowiem pierwszymi. W 2006 roku West Sussex Archaeology przeprowadziła wykopaliska rozpoznawcze zarówno wewnątrz Bosham Manor House, jaki w otaczającym go ogrodzie. Udało się zidentyfikować wysypisko śmieci, pozostałości dwóch średniowiecznych budynków oraz – co jest fundamentalne dla prowadzonych badań – latrynę z czasów anglosaskich połączoną prawdopodobnie z budynkiem. W 2006 roku nie zdawano sobie sprawy ze znaczenia, jakie miało jej odkrycie. Prace naukowe z 2010 i 2015 roku pokazały, jak od X wieku latryny były integrowane w domach osób o wysokim statusie społecznym. Obecność latryny wskazuje zatem, że w tym miejscu znajdowała się rezydencja kogoś możnego.

Autorzy obecnych badań stwierdzają, że obecny w tym miejscu kompleks mieszkalny mógł mieć wymiary nie mniejsze niż 50x70 metrów. Nie jest jasne, jak daleko sięgał na północ. Od południa z pewnością łączył się z pochodzącym z XI wieku kościołem Trójcy Świętej. Na zachodzie prawdopodobnie ograniczony był skanalizowanym obecnie strumieniem. Uczeni zwracają też uwagę na znajdującą się w ogrodzie tzw. „garden ruin”, której widoczna część jest bez wątpienia współczesna. Wskazują jednak, że z jednej ze stron widać fundament, który wygląda na średniowieczny. Przypominają, że w 2006 roku w pobliżu wykopano kamienne fundamenty, które na podstawie roboty kamieniarskiej datowano na lata około 1100–1300. Niewykluczone, że to fundamenty tego samego budynku, na którym stoi „garden ruin”. Naukowcy opisują też znaleziska wskazujące na istnienie w średniowieczu dużej sali oraz kuchni.

Badacze zwracają też uwagę, że parafia w Bosham jest w posiadaniu przedmiotów sprzed 1066 roku. W jej zbiorach znajduje się anglosaska srebrna moneta z VIII wieku, przedmiot z VIII-X wieku wykonany ze stopu miedzi, srebrna broszka wykonana z monety wybitej przez Knuta Wielkiego (1016–1035) i kilka innych przedmiotów sprzed normańskiej inwazji. Przypominają, że w innych miejscach badanych w ramach projektu „Where Power Lies” tego typu znaleziska pozwalały na zidentyfikowanie nieznanych wcześniej siedzib arystokratycznych.

Zdaniem Goulda i jego kolegów wszystkie te dowody – duża posiadłość, latryna zintegrowana z budynkiem, cenne przedmioty – wraz z przedstawieniem na Tkaninie z Bayeux, wskazują, że Bosham Manor House stoi na terenie, na którym w przeszłości znajdowała się siedziba Harolda Godwinsona.

Ponowna ocena wyników  badań z 2006 roku bezsprzecznie pokazuje, że Bosham Manor znajduje się w miejscu arystokratycznej siedziby przedstawionej na Tkaninie z Bayeux. Scenariusz taki często rozważano, ale nigdy nie zaprezentowano fizycznych dowodów na jego poparcie. Siedziba Godwinsona znajdowała się w miejscu bogatego niegdyś klasztoru, który istniał od co najmniej 670 roku. A sam klasztor został prawdopodobnie wybudowany w pobliżu rzymskiej siedziby znajdującej się w tej części półwyspu. W XI wieku z klasztoru prawdopodobnie wydzielono kościół i świecką siedzibę. Mógł to być proces na podobieństwo tego, co zrobiono w Deerhurst, gdzie mnisi zatrzymali północną część swojego klasztoru, a earl Odda przejął część południową na swoją siedzibę. W przypadku Bosham podział mógł przebiec na linii wschód-zachód, a obie strefy mógł dzielić strumień, zapewniający Godwinsonowi dostęp do rezydencji, kościoła i portu, stwierdzają autorzy badań.

« powrót do artykułu