Wpływ ksenobiotyków na hormony tarczycy

[KopalniaWiedzy.pl 332]

Choroby tarczycy zaliczają się do najczęstszych zaburzeń hormonalnych człowieka. W celu przeprowadzenia właściwej diagnozy są niezbędne badania laboratoryjne. Tarczyca wytwarza hormon tyroksynę i tróijodotroninę. W praktyce klinicznej dzisiejsza diagnostyka biochemiczna opiera się na wysokoczułych metodach oznaczeń TSH oraz czułych metodach oznaczania wolnej tyroksyny i wolnej trijodotyroniny. Podstawowym testem diagnostycznym do rozpoznawania zaburzeń tarczycy jest ocena stężenia TSH w surowicy. Należy pamiętać, że na stężenia TSH, fT4 T3 fT3 poza stanem czynnościowym tarczycy, wpływają min: wiek, płeć, stan odżywienia, podaż jodu, pojemność białek transportujących hormony tarczycy, palenie tytoniu, ciąża, ciężkie choroby ogólnoustrojowe oraz niskie stężenia hormonów.

Poniżej znajduje się wykaz ksenobiotyków oraz leków, które wpływają na oznaczenia parametrów tarczycy oraz metody.

TSH zwiększające stężenie TSH stosowane Antagoniści receptorów dopaminergicznych:
chloropromazyna, haloperidol, sulpiryd
metoclopramide, domperidon do leczenia depresji oraz mają działanie
uspokajającym Epinefryna przy resuscytacji krążeniowo-oddechowa
w przypadku zatrzymania krążenia
niezależnie od mechanizmu, nasilonej
reakcji i wstrząsu anafilaktycznego, napadu
astmy oskrzelowej, ciężkiej bradykardii,
wstrząsie kardiogennym. Teofilina do leczenia astmy oskrzelowej i przewlekłej
obturacyjnej choroby płuc Zmniejszające stężenie TSH   Lewodopa w chorobie Parkinsona Alfa-adrenolityki (adrenalina, noradrenalina,
midodryna, fenylefryna) przy zatrzymaniu akcji serca, arytmii, we
wstrząsie anafilaktycznym Hormon wzrostu niedobory hormonu wzrostu Euthyrox stosowany rutynowo przy leczeniu
nadczynności tarczycy

 Hormony tarczycy (HT)- stężenie całkowite i frakcja wolna

Leki nasilające syntezęLeki hamujące syntezę lub wydzielanie Związki organiczne zawierające jod: jodowe
środki kontrastujące, amiodaron, związki organiczne zawierające jod Związki nieorganiczne: płyn Lugola, nasycony
roztwór jodku potasu Lit (stosowany w leczeniu nastroju) Glikokortykosteroidy Sulfonamidy (w leczeniu nadciśnienia) Propranolol (lek stosowany przy nadciśnieniu i
arytmii) Fenytoina (lek o działaniu
przeciwdrgawkowym i przeciwarytmicznym)   Fenobarbital (lek o działaniu nasennym
i uspokajającym)   Niedobory białkowe ( głód. leczenie
głodówką, choroby jelit upośledzające
przyswajanie białka przez organizm )

 

Metody stosowane do oznaczeń TSH: Immunometryczna IMA Wśród przeciwciał heterofilnych wyróżnia
się dwie klasy: przeciwciała polireaktywne
np. czynnik reumatoidalny z klasy IgM oraz
przeciwciała powstałe w wyniku infekcji
bądź kontaktu z antygenem zwierzęcym Immunoenzymatyczna EIA ELISA Immunofloromeryczna FIA Immunochemiluminescencyjna LIA Radioizotopowe Reakcje krzyżowe z FSH LH i hcG
powodujące wzrost TSH Metody kompetycyjne z użyciem biotyny Nadmiar biotyny w surowicy krwi powoduje
wysycenie miejsc wiążących na
streptawidynie, co powoduje niemożność
przyłączenia kompleksu biotynylowany
analit-przeciwciało

 

Inne czynniki zaburzające wyniki: Rozcieńczenie surowicy Redystrybujca hormonów z frakcji
związanej do wolnej Heparyna Stosowana jako antykoagulant lub w
leczeniu zakrzepicy

Przedstawione ksenobiotyki istotnie wpływają na prawidłowy obraz czynności tarczycy. Można zauważyć fakt, że jeśli pacjent posiada choroby współistniejące to ważnym elementem jest poinformowanie “pobierającego” o przyjmowanych lekach. Każde interferencje ze strony niewłaściwego przygotowania pacjenta, próbki a nawet dobrania metody będą powodować, iż wyniki będą fałszywie dodatnie bądź fałszywie ujemnie.

Bibliografia :

Jak interpretować wyniki badań H Woschnagg, W. Exel wyd. Biblioteczka Zdrowia
Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej pod redakcją Aldona Dembińska-Kieć, Jerzy W. Naskalski, Bogdan Solnica wyd. IV rozdział dot. Diagnostyki laboratoryjnej chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego

« powrót do artykułu