Nowatorski eksperyment sugeruje, że trzmiele rozumieją rolę współpracowników

[KopalniaWiedzy.pl 327]

Z obserwacji przyrody znamy wiele przykładów współpracy owadów. Zagadką jednak pozostaje, na ile ta współpraca jest świadoma, czy owady potrafią wyobrażać sobie współpracę i płynące z niej korzyści, czy jest to tylko działanie instynktowne. Czy obecność lub nieobecność współpracownika wpływa na ich działania. Kwestię tę postanowił zbadać doktor Olli Loukola z Uniwersytetu w Oulu. Przeprowadził interesujący eksperyment, którego wyniki go zaskoczyły.

Uważa się, że rozumienie roli partnera we współpracy to zadanie złożone, z którym radzą sobie ssaki o dużych mózgach, takie jak szympansy czy ludzie. Jednak badania Loukoli dowodzą, że również owady rozumieją tę kwestię, mogą uczyć się i adaptować do nowych zadań wymagających współpracy. Nawet niewielkie mózgu owadów posiadają umiejętność kooperacji, by osiągnąć wspólny cel, mówi Loukola.

Uczony wraz ze swoim zespołem nauczyli pary trzmieli wykonywać dwa wspólne zadania. Jedno polegało na przepchnięciu klocka lego na środek wyznaczonego obszaru, drugie na wspólnym otwarciu drzwi znajdujących się na końcu podwójnego tunelu. Gdy już zwierzęta to umiały, badacze wypuszczali partnerów w różnych odstępach czasu. I zauważyli, że trzmiel, który wcześniej miał dostęp do klocka czy drzwi, z większym prawdopodobieństwem zaczynał pchać dopiero wtedy, gdy dołączył do niego partner. Innymi słowy, zwierzęta, które nauczono wspólnego wykonywania zadania, wydawały się czekać, aż dołączy do nich partner. W grupie kontrolnej, w której trzmiele nie miały partnera, nie zauważono takiego zwlekania z rozpoczęciem wykonywania zadania.

Dodatkowe interesujące zachowanie zauważono w tunelu. Trzmiel, który pierwszy dotarł do drzwi, z większym prawdopodobieństwem odwracał się do nich tyłem, patrząc w głąb tunelu, a gdy zobaczył idącego w jego kierunku partnera, znowu odwracał się w kierunku drzwi. Wyglądało to tak, jakby czekał na partnera i sprawdzał, czy ten już idzie.

Nasze badania są pierwszymi, które pokazują, że trzmiele mogą nauczyć się poza gniazdem nowych zadań polegających na współpracy. Jednak najbardziej ekscytujące jest spostrzeżenie, że na współpracę tę wpływają okoliczności społeczne, a nie wyłącznie indywidualny wysiłek, cieszy się doktor Loukola. Uczony ostrożnie jednak podchodzi do uzyskanych wyników. Dodaje, że potrzebne będą kolejne badania, by jednoznacznie udowodnić, że trzmiele rozumieją rolę partnera we współpracy.

« powrót do artykułu