Na wraku średniowiecznego królewskiego okrętu znaleziono unikatową skrzynię

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Od ponad 10 lat archeolodzy badają niezwykły średniowieczny wrak – duński okręt królewski, który zatonął w 1495 roku wraz z setką niemieckich najemników, gdy król Danii płynął do Szwecji, by uzyskać dla siebie tron i przywrócić Unię Kalmarską. To jeden z najlepiej zachowanych szczątków statków ze średniowiecza. Na jego pokładzie, o czym wcześniej informowaliśmy, znaleziono egzotyczne przyprawy i podarunek króla Danii dla regenta Szwecji. Teraz archeolodzy trafili tam na kolejny wyjątkowy zabytek, średniowieczną skrzynię z narzędziami i materiałami do wytwarzania amunicji, zeuglade.

Latem 1495 roku król Hans (Jan Oldenburg) płynął do Szwecji na królewskim okręcie flagowym Gribshunden. Ten 40-latek był od 1481 roku królem Danii, a od 1483 królem Norwegii. Jan chciał przywrócić Unię Kalmarską, Ten najpotężniejszy w swoim czasie sojusz północnej Europy przeżywał poważny kryzys. Został de facto zerwany pod koniec lat 40. XV wieku. Chrystian I Oldenburg, wybrany wówczas na króla Danii zdobył Norwegię w 1450 roku, jednak walki o tron szwedzki toczyły się przez kilkadziesiąt lat.

Dlatego też duński i norweski król Jan Oldenburg płynął z Kopenhagi do Kalmaru, w nadziei, że spotka się ze szwedzkim regentem Stenem Sture Starszym i przekona go do uznania praw Duńczyka do tronu Szwecji. Chciał pokazać swą potęgę i wspaniałomyślność.

Pewnej nocy, gdy Gribshunden znajdował się na wysokości Ronneby, które wówczas należało do Danii, na pokładzie wybuchł pożar. Króla nie było wówczas na okręcie, jednak jednostka wraz z załogą i całym ładunkiem zatonęła.

Skrzynia to jedno z najważniejszych dotychczasowych odkryć na pokładzie Gribshundena. O jej istnieniu wiedziano od 2019 roku, dopiero jednak podczas ostatniego sezonu badawczego przystąpiono do jej szczegółowych oględzin i dokumentacji zawartości. Znaleziono tam między innymi formy i ołowiane płyty, które służyły do produkcji kul do wczesnej ręcznej broni palnej. Najprawdopodobniej należała do najemników, których Jan Oldenburg wiózł ze sobą na negocjacje z regentem.

Archeolodzy znaleźli też fragmenty kolczugi, które pochodziły z jednej lub więcej kolczug. Analizy przeprowadzone na Uniwersytecie w Sztokholmie wykazały, że fragmenty zawierały wiele metalowych kółek o różnej konstrukcji, co wskazuje na wielokrotnie przeprowadzane naprawy.

Naukowcy skupiają się obecnie na rekonstrukcji budowy jednostki oraz badaniu zmian, jakim wrak podlega w czasie. Okręt ten to ważny przyczynek do poznania „wojskowej rewolucji na morzu”, jaka zachodziła we wczesnej nowożytności, gdy taktyka walki na morzu zmieniała się z walki wręcz na bitwy artyleryjskie. Okręt ten będzie porównywany z innymi ważnymi i dobrze zachowanymi jednostkami, jak Mars (zatonął w 1564) czy Waza (1628), co pozwoli nam zrozumieć ewolucję takich jednostek, zauważa doktorant Rolf Warming.

Szczegółowy raport z badań został udostępniony w sieci.

« powrót do artykułu