Unikatowe znalezisko z okolic Opatowa: niezwykły złoty stater celtycki

[KopalniaWiedzy.pl 358]

Kamil Bilski ze Stowarzyszenia „Wspólne Dziedzictwo” z Opatowa znalazł w Kaliszanach niezwykle cenną, unikatową monetę – złotą monetę celtycką z I wieku p.n.e. To tzw. stater miseczkowaty, który ma jedną stronę wklęsłą, drugą wypukłą. Niektórzy badacze uważają, że tego typu monety należą do celtyckich staterów typu krakowskiego. Najwięcej ich znaleziono w okolicach Krakowa, gdzie prawdopodobnie znajdowała się mennica. O jej istnieniu może świadczyć chociażby znalezienie na terenie Nowej Huty (Mogiły) form odlewniczych do krążków menniczych.

Tego typu statery znane są też z innych części Polski i Ukrainy, a pojedyncze sztuki znaleziono w Niemczech, Czechach, Słowacji i Chorwacji. O tym, jak unikatowe to odkrycie niech świadczy fakt, że w całej Europie znaleziono dotychczas jedynie około 30 staterów typu krakowskiego. Jeszcze rzadsza jest moneta typu znalezionego przez Kamila Bilskiego. Specjaliści mówią w jej wypadku o typie „Kryspinów”. Pierwszy taki numizmat znaleziono w XIX wieku i obecnie znajduje się on w Bibliothèque nationale de France w Paryżu, drugi odkryto w 1995 roku w Kryspinowe. Ten z Kaliszan jest trzeci.

Celtowie mieszkali w okolicach dzisiejszego Krakowa w ostatnich wiekach przed naszą erą. Byli oni prawdopodobnie odłamem plemienia Bojów, których główne siedziby znajdowały się w Kotlinie Czeskiej. Badacze nie są zgodni co do tego, czy statery typu krakowskiego są naśladownictwem staterów greckich czy też rzymskich denarów. Nie ma też zgody co do znaczenia ikonografii na monetach.

W okolicach Opatowa i Sandomierza znaleziono wiele zabytków celtyckich. Niewykluczone, że Celtowie osiedlali się w okolicach Opatowa, gdyż tamtędy prowadziły szlaki handlowe łączące Małopolskę z Kujawami. Być może jednak interesowali się złożami rud żelaza w Górach Świętokrzyskich. Nie wiemy jednak, czy złoża te eksploatowali, ale jeśli tak, to na niewielką skalę. Ośrodek metalurgii w Górach Świętokrzyskich powstał dopiero w II/III wieku i został stworzony przez Wandalów.

« powrót do artykułu