Nowo odkryty gatunek to prawdopodobnie największa anakonda na świecie

[KopalniaWiedzy.pl 320]

Zespół profesora Bryana Fry'a z University of Queensland dotarł do regionu, w którym prawdopodobnie żyją największe anakondy na świecie i opisał nowy gatunek tych węży – anakondę zieloną północną (Eunectes akayima). Ekspedycja, zorganizowana przez National Geographic, nagrywała kolejny odcinek serii Pole to Pole with Will Smith, a badania w regionie Bameno na Baihuaeri Waorani Territory w Ekwadorze można było przeprowadzić dzięki temu, że profesor Fry otrzymał zaproszenie od wodza ludu Waorani Pentiego Baihauy. To jedno z niewielu zaproszeń dla ludzi z zewnątrz od czasu, gdy Waorani nawiązali kontakt w 1958 roku.

Amazonia podzielona jest na dwa baseny: Amazonki na północy i Orinoko na południu. Znana dotychczas anakonda zielona (Eunectes murinus), którą badacze postulują nazwać anakonda zielona południowa, zamieszkuje Brazylię, Boliwię, Peru i część Gujany Francuskiej. Nowo opisana anakonda zielona północna (Eunectes akayima sp.nov.) spotykana jest w Kolumbii, Ekwadorze, Gujanie, Surinamie, Trynidadzie, Wenezueli i części Gujany Francuskiej. Wszystko wskazuje też na to, że anakonda zielona północna jest większa od południowej. Od dawna krążyły pogłoski, że w Ekwadorze żyją największe anakondy na świecie, jednak przed ekspedycją Fry'a nikt tego nie zweryfikował. Było to niemożliwe zarówno z powodu niedostępności tych terenów, jak i dlatego, że jest to region autonomiczny, należący do Waorani.

Fry i jego zespół przez 10 dni podróżowali po dżungli w towarzystwie myśliwych Waorani. Największy wąż, jakiego zmierzyli miał 6,3 metra długości i ważył około 360 kilogramów. Uczony przypomina, że największa zmierzona dotychczas anakonda miała 6,4 metra długości. Tymczasem Waorani mówią, że regularnie widują większe anakondy niż ta zmierzona. Syn Pentiego, Marcelo Tepeña Baihua, ma na ramieniu blizny pozostawione przez węża, którego długość Waorani ocenili na 7,5 metra, a wagę na ponad 500 kilogramów. Biorąc pod uwagę, jak dokładnie potrafili oni oszacować rozmiary węży zanim je mierzyliśmy w czasie naszej ekspedycji – byli w tym znacznie lepsi niż my – to jeśli oni mówią o 7,5 metrach, to im wierzymy. Zresztą te blizny z pewnością pochodziły od wielkiego zwierzęcia, mówi profesor Fry.

To jednak nie wszystko. Krajowcy mówią, że czasami widują olbrzymy, których długość szacują na ponad 8 metrów, a wagę na ponad 800 kg. Jest więc jasne, że na terenach Waorani żyją największe anakondy na świecie. Indianie uznają je za święte, nic więc dziwnego, że gatunek może w spokoju żyć i osiągać duże rozmiary.

Badania genetyczne wykazały, że anakonda zielona północna i anakonda zielona południowa oddzieliły się niemal 10 milionów lat temu. Różnią się od siebie 5,5% genomu. To naprawdę duża różnica. Ludzi od szympansów dzieli około 2% genomu. Członkowie ekspedycji porównali też genom Eunectes akayima z danymi genetycznymi innych węży zebranymi przez czołowego światowego eksperta od anakond, doktora Jesusa Rivasa z New Mexico Highlands University i wykorzystali te dane do oceny stanu zdrowia populacji anakondy zielonej północnej.

Profesor Fry alarmuje, że Amazonia jest coraz bardziej zagrożona. Wycinanie drzew pod pola uprawne już spowodowała utratę 20–30 procent habitatów, a do roku 2050 odsetek ten może zwiększyć się do 40%. Innym poważnym problemem jest niszczenie habitatów przez fragmentację terenu powodowaną przez uprzemysłowione rolnictwo oraz zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi przez górnictwo. [...] Te rzadkie anakondy i inne gatunki, które dzielą z nimi ich odległy ekosystem, są coraz bardziej zagrożone, mówi Fry.

Uczony zapowiada, że w ramach kolejnego projektu naukowego będzie badał zanieczyszczenie Amazonii metalami ciężkimi. Podkreśla też, że co prawda odkrycie nowego gatunku jest niezwykle ekscytujące, konieczne są jednak dalsze badania nad anakondą zieloną północą. Szczególnie pilne jest sprawdzenie, jak wycieki ropy naftowej wpływają na zdolności reprodukcyjne tego i innych kluczowych gatunków Amazonii, dodaje uczony.

Grupa Fry'a uważa też, że anakondę boliwijską (Eunectes beniensis) oraz anakondę ciemną (Eunectes deschauenseei) należy włączyć do gatunku anakonda żółta (Eunectes notaeus).

« powrót do artykułu