Język matki kształtuje mózg dziecka jeszcze przed urodzeniem

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Dzieci łatwiej uczą się języków niż dorośli. Pierwsze lata rozwoju dziecka są kluczowe dla umiejętności sprawnego posługiwania się językiem. Wiemy też, że dzieci już w łonie matki słyszą to, co ona mówi. Zatem mają kontakt z językiem jeszcze przed urodzeniem się. Co prawda jest to kontakt niedoskonały, gdyż docierające do dziecka dźwięki są zniekształcone, ale wpływają one na dziecko. Naukowcy z Uniwersytetu w Padwie postanowili sprawdzić, jak mózgi noworodków są ukształtowane przez doświadczenia językowe z okresu przed urodzeniem.

Uczeni zastanawiali się, jak zmienia się aktywność mózgu noworodka gdy słyszy własny język, w porównaniu z językiem obcym. Wysunęli hipotezę, że zmiany takie mają związek z tym, co dziecko słyszało w łonie matki. By ją sprawdzić, naukowcy rejestrowali za pomocą EEG aktywność neuronów noworodków w czasie, gdy słyszały swój rodzimy język – francuski – i porównywali ją z aktywnością podczas słuchania języków obcych – hiszpańskiego i angielskiego. Okazało się, że podczas słuchania języka ojczystego aktywność neuronów była znacznie bardziej złożona, niż w czasie słuchania języków obcych. Co więcej, w aktywności neuronów rejestrowanej podczas słuchania języka ojczystego widoczne były reakcje związane z informacjami przechowywanymi w pamięci. Mózg dzieci odwoływał się zatem do doświadczeń z czasu sprzed narodzin.

Na potrzeby pomiarów uczeni zastosowali algorytm detrended fluctuation analysis (DFA). Należy on do domeny analizy szeregów czasowych i umożliwia obliczenie wykładnika Hursta, który jest wskaźnikiem obecności efektu pamięci oraz zjawiska persystencji, czyli trwałości danych, o której możemy mówić gdy trwa ona dłużej niż proces, który ją stworzył. DFA pozwala ni mniej ni więcej stwierdzić, jak dobrze badany system – w tym przypadku mózg noworodka – zapamiętał wcześniej dostarczone do niego dane. Głównym parametrem DFA jest α, czyli wartość wykładnika Hursta. W przypadku naszych badań, im wartość ta wyższa, tym większy wpływ na reakcję neuronu miały doświadczenia z przeszłości.

Badania pokazały, że gdy noworodek słyszy język, którym posługuje się matka, widoczne są wyraźne wzrosty wartości α, których nie ma, gdy słyszy obcy język. To dowodzi, jak mówi Judit Gervain, że język ojczysty wywołuje w mózgu dziecka złożone dynamiczne procesy, które prawdopodobnie związane są z uczeniem się języka. Procesy te są znacznie słabsze, gdy dziecko słyszy obcy sobie język, możemy więc stwierdzić, że rozpoczęły się one i ewoluowały jeszcze przed urodzeniem.

Wydaje się zatem, że mózg noworodka jest ukształtowany do zapamiętywania i reagowania na język jego matki, a kształtowanie to zachodzi w jej łonie. Silniejsza reakcja na jej język wskazuje, że ma on pewne „przywileje” w porównaniu z innymi językami, co kształtuje wczesne etapy nauki języka. To zaś pokazuje, jak niezwykłe możliwości adaptacyjne posiada ludzki mózg, szczególnie w obliczu faktu istnienia dużej różnorodności i złożoności ludzkich języków.

« powrót do artykułu