Wykrywanie mutacji MTHFR a znaczenie kliniczne

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Badanie mutacji MTHFR polega na wykrywaniu mutacji C677T i A1298C w genie MTHFR. Test wykonuje się metodą PCR określające predyspozycje genetyczne do zaburzeń metabolizmu kwasu foliowego, podwyższonego poziomu homocysteiny i nadkrzepliwości, związane z genem MTHFR. Enzym reduktaza metylenotetrahydrofolianowa ( MTHFR) uczestniczy w przekształceniu aminokwasu homocysteiny w metioninę. Gen reduktazy metylenotetrahydrofolianu (MTHFR) występuje w formie polimorficznej w populacji ludzkiej.

Spośród kilku opisanych mutacji kliniczne znaczenie mają: C677T oraz A1298C. Polimorfizm reduktazy metylenotetrahydrofolianowej (MTHFR) C677T jest powiązany z różnymi chorobami (naczyniowymi, nowotworami, neurologicznymi, cukrzycą, łuszczycą itp.), a epidemiologia polimorfizmu C677T różni się w zależności od położenia geograficznego i pochodzenia etnicznego. Locus reduktazy 5,10-metylenotetrahydrofolianu (MTHFR) zmapowano na chromosomie 1 na końcu krótkiego ramienia (1p36.6). Enzym ten jest ważny dla metabolizmu kwasu foliowego, który jest integralnym procesem metabolizmu komórkowego w metylacji DNA, RNA i białek. Mutacja genu MTHFR powodująca polimorfizm C677T zlokalizowana jest w eksonie 4, co powoduje konwersję waliny do alaniny w kodonie 222, co jest powszechnym polimorfizmem zmniejszającym aktywność tego enzymu. Homozygotyczni zmutowani pacjenci mają wyższy poziom homocysteiny, podczas gdy heterozygotyczni zmutowani pacjenci mają nieznacznie podwyższony poziom homocysteiny w
porównaniu z normalną, niezmutowaną grupą kontrolną.

Hiperhomocysteinemia jest pojawiającym się czynnikiem ryzyka różnych chorób układu krążenia, a w obliczu rosnącego znaczenia tego polimorfizmu ze względu na wpływ zachorowalności i śmiertelności na pacjentów, dalsze strategie profilaktyczne i zalecenia żywieniowe z suplementacją witaminy B12 i kwasu foliowego, które obniżają poziom homocysteiny w osoczu i związanego z tym zwiększonego ryzyka zakrzepicy żylnej, chorób sercowo-naczyniowych (zawał, udar niedokrwienny), uszkodzeń OUN, występowania zaburzeń psychicznych, a także zaburzeń procesu rozrodu (poronienia nawykowe). Częstość występowania mutacji w populacji ogólnej (rasa kaukaska) jest stosunkowo wysoka, szacuje się ją na około 11-20%. Mutacja A1298C (1298A>C) powodująca zamianę kwasu gluaminowego na alaninę w pozycji 429 łańcucha białka również skutkuje zwiększonym poziomem homocysteiny i podobnym ryzykiem chorób jak w przypadku mutacji C677T, choć zależność jest uważana za mniej istotną klinicznie.

Wskazania do przeprowadzenia badania obejmują nawracające epizody zakrzepicy żylnej (żył głębokich kończyn dolnych, miednicy) i zatorowość płucną. Wykonanie badania należy rozważyć również w przypadku wystąpienia zakrzepicy po zastosowaniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych, a także przy niepowodzeniach położniczych, zwłaszcza w przypadku
stwierdzenia zawału łożyska. Identyfikacja osób z grupy ryzyka pozwala na zastosowanie odpowiedniej profilaktyki w okolicznościach mogących wyzwalać zakrzepicę (np. podczas zabiegów operacyjnych).

Bibliografia:
• Liew SC, Gupta ED. Methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) C677T polymorphism: epidemiology, metabolism and the associated diseases. Eur J Med Genet. 2015 Jan;58(1):1-10. doi: 10.1016/j.ejmg.2014.10.004. Epub 2014 Nov 4. PMID: 25449138.
• Moll S, Varga EA. Homocysteine and MTHFR Mutations. Circulation. 2015 Jul 7;132(1):e6-9. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.114.013311. PMID: 26149435.
• Undas A, Chojnowski K, Klukowska A, Łętowska M, Mital A, Młynarski W, Musiał J, Podolak-Dawidziak M, Sąsiadek M, Treliński J, Urasiński T, Windyga J, Zdziarska J, Zawilska K. Determination and interpretation of MTHFR gene mutations in gynecology and
internal medicine. Pol Arch Intern Med. 2019 Oct 30;129(10):728-732. doi:10.20452/pamw.15039. Epub 2019 Oct 30. PMID: 31670725.

« powrót do artykułu