Znaleziono „pasek wypłaty” rzymskiego legionisty tłumiącego żydowskie powstanie

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W Masadzie, starożytnej twierdzy, jednym z najważniejszych żydowskich symboli, znaleziono dokument wypłaty dla rzymskiego legionisty. To jeden z zaledwie trzech tego typu dokumentów, jakie znamy z terenów całego Imperium Romanum.

Masada znajduje się na szczycie samotnego płaskowyżu. Szczyt został po raz pierwszy ufortyfikowany w II lub I wieku p.n.e. przez władców z dynastii hasmonejskiej. Jednak większą rolę zaczęła odgrywać za czasów Heroda Wielkiego, który uczynił z Masady twierdzę królewską. Znajdowały się tam m.in. dwa pałace, w tym jeden trzypiętrowy, mury i wieże obronne. Po śmierci Heroda kontrolę nad Masadą przejęli Rzymianie. W 66 roku naszej ery na początku powstania żydowskiego przeciwko Rzymianom Masada została zdobyta w nagłym ataku przez sykariuszy – radykalny odłam zelotów – pod wodzą Eleazara ben Jaira. W 72 roku, w końcowym okresie wojny żydowskiej, Rzymianie tłumili już resztki oporu i postanowili zdobyć też Masadę. Początkowo chcieli wziąć obrońców głodem. W Masadzie znajdowało się mniej niż 1000 obrońców, w tym kobiety i dzieci. Oblegani byli przez kilkanaście tysięcy żołnierzy. Gdy po wielu miesiącach Rzymianie podjęli ostateczny szturm okazało się, że nie mają z kim walczyć. Obrońcy popełnili samobójstwo. Tym samym wojna żydowska się zakończyła, a Masada do dziś jest ważnym symbolem Izraela.

Archeolodzy z Izraelskiej Służby Starożytności poinformowali o znalezieniu na terenie Masady 14 łacińskich zwojów. Trzynaście z nich było spisanych na papirusie, a jeden na pergaminie.

Dokument wypłaty dla legionisty datowany jest na rok 72 n.e. To jeden z trzech dokumentów, jakie żołnierz otrzymywał w ciągu roku. Starożytny „pasek wypłaty” zawiera nie tylko informacje o zarobkach żołnierza, ale też o wydatkach, jakimi został obciążony. Dowiadujemy się zatem, że musiał zapłacić za buty, tunikę oraz pożywienie dla konia. Co zaskakujące, obciążenia żołnierza niemal przekraczają jego wynagrodzenie. Wiemy, że dokument taki pokazuje jedynie część wydatków żołnierza. Zatem jest jasne, że żołnierze nie służyli w wojsku tylko ze względu na wypłatę, mówi doktor Ableman.

Zdaniem uczonego, żołnierzom prawdopodobnie pozwalano zatrzymywać łup zdobyty na wojnie. Najprawdopodobniej mieli też inne źródła dochodów, na co wskazuje dokument z czasów powstania Bar Kochby (132˜–135) znaleziony w Nahal Hever. Dokument ten to umowa pożyczki spisana pomiędzy rzymskim żołnierzem a pewnym Żydem, w której żołnierz pobiera od cywila wyższe odsetki niż dopuszczało to prawo. Dokument ten pokazuje, że legioniści mogli mieć inne źródła dochodów, co czyniło służbę bardziej lukratywnym zajęciem, niż można by wnioskować z samej tylko wysokości żołdu.

« powrót do artykułu