Zaloguj się, aby obserwować tę zawartość
Obserwujący
0
Oleśnica: otwarto sarkofag księcia Sylwiusza Nimroda. Odkryto wyjątkowy męski strój i wskazówki sugerujące włamanie
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Humanistyka
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Po 8 miesiącach do bazyliki św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy powrócił książę Sylwiusz Nimrod i jego wspaniały sarkofag. Po restauracji niezwykły skarb sztuki sepulklarnej został udostępniony zwiedzającym. Już w kwietniu, gdy informowaliśmy o otwarciu sarkofagu, zachwycaliśmy się zdjęciami zabytku. Po renowacji dokonanej przez A.T. Pracownię Konserwacji Zabytków z Tychów odzyskał on swój oszałamiający blask.
Sylwiusz Nimrod to pierwszy książę oleśnicki z dynastii Wirtembergów. Był synem księcia Juliusza i Anny Sabiny von Schleswig-Holstein-Sonderburg. W maju 1647 r. ożenił się z Elżbietą Marią, córką księcia oleśnickiego Karola Fryderyka Podiebradowicza. Karol zmarł parę tygodni po ślubie. Sylwiusz zaś uzyskał od cesarza Ferdynanda III tytuł księcia oleśnickiego; jednocześnie zrzekł się swoich praw do tytułu księcia Wirtembergii-Weiltingen. Nowy władca energicznie zabrał się do nauki języka polskiego – sprowadził w tym celu diakona Jerzego Bocka, jednego z najlepszych pisarzy polsko śląskich – i odbudowy księstwa po wojnie trzydziestoletniej. Był niezwykłym władcą. Świetnie posługiwał się bronią białą i jeździł konno, studiował matematykę, historię i teologię, interesowały go sztuka i pirotechnika. Podłożył podwaliny pod dynastię, która przez niemal 150 lat rządziła w Oleśnicy.
W 1652 roku Sylwiusz założył na swoich ziemiach Zakon Trupiej Czaszki. Był jego przeorem (wielkim mistrzem), a przeoryszą (wielką mistrzynią) została Sophia Magdalena, wdowa po księciu Karolu Fryderyku. Pierwsi członkowie zakonu to przede wszystkim urzędnicy książęcy i ich żony.
Członkowie zakonu mieli badać tajemnice Boga i natury i kontemplować nad celem życia. Po śmierci Sylwiusza zakon zakończył działalność (w 1709 r. wnuczka Sylwiusza Luise Elisabeth von Württemberg-Öls podjęła próbę kontynuacji Damskiego Zakonu Trupiej Czaszki; zakon upadł jednak po jej śmierci). Niewykluczone, że charakter grupy wpłynął na formę ikonograficzną sarkofagu.
A sarkofag ten jest naprawdę niezwykły. Już sam fakt, że został wykonany z metalu czyni go wyjątkowym. Doktor Agnieszka Trzos, która wraz z mężem przeprowadzała renowację sarkofagu księcia, mówi, że w Europie jest zaledwie około 200 metalowych sarkofagów, z czego 130 w Polsce. Być może są jeszcze jakieś w zamkniętych kryptach, o których nie wiemy.
Państwo Trzos wcześniej zajmowali się sarkofagami polskich władców na Wawelu czy biskupów łuckich w Janowie Podlaskim. Teraz odnowili sarkofag Sylwiusza Nimroda i zapowiadają, że po zdobyciu finansowania zajmą się kolejnymi sarkofagami z Oleśnicy. A trzeba wiedzieć, że w tym dolnośląskim mieście znajduje się jeden z najbogatszych w Polsce zbiorów 15 metalowych sarkofagów. Do tego są w dobrym stanie. Sam fakt, że się zachowały to niemal cud. W czasie II wojny w Oleśnicy stacjonowały wojska radzieckie, zaopatrujące swoje oddziały podczas walk o Festung Breslau. Szczęśliwie ani wówczas, ani po wojnie, nikt nie zniszczył, ani nie ukradł sarkofagów, by np. sprzedać w skupie cynę.
Mauzoleum Wirtembergów znajduje się w podziemiach bazyliki św. Jana Apostoła. Pierwsze wzmianki o istniejącym tutaj kościele pochodzą z 1189 roku. W drugiej połowie XIV wieku kościół przebudowano. Później miały miejsce kolejne przebudowy. W 1700 roku do kościoła dobudowano barokowe mauzoleum. W jego podziemiach chowano zmarłych członków dynastii. W 1998 roku świątynia została podniesiona do bazyliki mniejszej.
Prace nad restauracją sarkofagu Sylwiusza Nimroda trwały 8 miesięcy i kosztowały ponad 200 tysięcy złotych. To, co wyszło spod ręki konserwatorów dowodzi, że dobrze wydano każdą złotówkę. Eksperci najpierw usunęli produkty korozji cyny, które z czasem doprowadziłyby do rozpadnięcia się sarkofagu. Wyprostowali wgniecenia i wzmocnili skrzynię konstrukcją ze stali nierdzewnej, która zapobiega odkształceniom. Następnie zajęli się rekonstrukcją detali: poprawieniem napisów, dorobieniem skrzydła aniołowi czy uzupełnieniem dziur. Konieczne było też wyzłocenie sarkofagu 22,5-karatowymi płatkami złota. Złocenie wykonano techniką mikstion, tą samą, jaką posłużył się twórca sarkofagu. Używa się wówczas kleju złożonego z wolno gotowanego oleju, sykatyw i żywic naturalnych. Płatki złota trzeba nałożyć na klej gdy ten nie jest zbyt mokry, by złoto w nim nie zatonęło, ani zbyt suchy, bo się nie przyklei. Dzięki wiedzy i umiejętnościom konserwatorów, możemy teraz podziwiać wspaniały zabytek w pełnej krasie.
Sylwiusz Nimrod został pochowany w zdobnym, polichromowanym i złoconym sarkofagu ze stopu cyny z ołowiem. W przekroju poprzecznym jest on sześcioboczny, a podłużnym - trumienny (zwężający się w kierunku stóp). Ozdobiono go licznymi rzeźbionymi i płaskorzeźbionymi aplikacjami, w tym listwą o ornamencie falistym i chrząstkowym, krucyfiksem, owalnym kartuszem epitafijnym, kartuszami herbowymi czy okrągłymi medalionami z przedstawieniami o tematyce symbolicznej. Widzimy też ornamenty roślinne i panoplia. Ważący ponad 600 kilogramów sarkofag posadowiono na 6 podporach w formie lwów z mitrami książęcymi na głowach. W narożnikach na lwach stoją pełnoplastyczne postaci aniołów, które obejmują miejsce spoczynku księcia.
Podczas gdy w Tychach trwało odnawianie sarkofagu, doczesnymi szczątkami księcia zajmował się dr hab. Henryk Głąb z Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych UJ. Z zapisków historycznych wiemy, że Sylwiusz zmarł nagle w wieku 42 lat. Już po otwarciu sarkofagu naukowcy stwierdzili, że materiał kostny zachował się źle, by nie powiedzieć fatalnie. Jest tylko sklepienie czaszki i dwa zęby [praktycznie nie ma części twarzowej i żuchwy]. Pozostałe części szkieletu są w kiepskiej formie. Na pierwszy rzut oka z tak zachowanego materiału kostnego nie da się pobrać kolagenu będącego podstawą do badań genetycznych. Ale będziemy próbować, mówił doktor Głąb.
Książę nie zdradził zbyt wielu tajemnic. Zauważono, że miał proste czoło, co widzimy też na jego portretach. Potwierdzono, że szczątki należą do mężczyzny, w wieku 40–50 lat. Jeden z zębów był bardzo zniszczony przez próchnicę. Do tego stopnia, że rozwinęła się torbiel korzeniowa. Zmiana była tak zaawansowane, że nie można wykluczyć, iż spowodowała ona wtórne ogniska zapalne w całym organizmie. Bakterie mogły wraz z krwioobiegiem wędrować z niej do serca, nerek czy mózgu.
Książę i sarkofag już są w Oleśnicy, a konserwatorzy zajmują się jeszcze ubiorem księcia. Elementy garderoby zachowały się w stosunkowo dobrym stanie. Dwuczęściowy ubiór uszyty został z jedwabnej, wzorzystej tkaniny. Książę miał na sobie kaftan [do pasa, zapinany z przodu na drobne guziczki]. Do tego [pludry], krótkie spodnie, sięgające do wysokości kolan. Mocno szerokie, w pasie obficie przymarszczone. Zwisając swobodnie, mogły przypominać spódnicę. Zdobione po bokach tasiemką, koronką, z przodu miały rozporek zapinany na guziki. Przy dolnej krawędzi nogawki zachowały się kokardy. Cały strój odpowiada ówczesnemu kanonowi mody zachodniej, charakterystycznej dla mężczyzny w pierwszej połowie XVII wieku, mówiła w kwietniu profesor Anna Drążkowska z Katedry Średniowiecza i Czasów Nowożytnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jednak bliższe przyjrzenie się ubiorowi pokazało, że nie zachował się tak dobrze, jak się wydawało. Tkaniny wydobywane z grobów często na pierwszy rzut oka wyglądają dobrze, ale później rozpadają się konserwatorom w rękach. Dlatego też profesor Drążkowska wciąż nie jest zadowolona z uzyskanych efektów. Zapowiada jednak, że za kilka miesięcy powinna ukończyć pracę nad strojem księcia, więc i jego będziemy mogli oglądać w Oleśnicy.
Sylwiusz Wirtemberski był ubrany w jedwabne pończochy; jedna zachowała się w lepszym stanie, a druga tylko fragmentarycznie. Dopełnieniem stroju była obwiązana wokół nogi wstążka z kokardą. Na stopy księcia włożono trzewiki na obcasie z prosto ściętymi noskami. Wiązało się je na kokardę znajdującą się na wysokości podbicia. Sięgające ramion włosy księcia podtrzymywał duży kościany grzebień. Pod głową zmarłego ułożono jedwabną czerwoną poduszkę. Eksperci znaleźli też modlitewnik z okładkami zdobionymi ażurowymi okuciami.
Prof. Drążkowska dodaje, że nie mamy do czynienia ze strojem przygotowanym specjalnie do trumny. Po pierwsze, był on dokładnie wykończony, po drugie - miał część zakrywającą plecy. Książę mógł go nosić na co dzień.
W działania na rzecz odnowienia sarkofagu zaangażowała się oleśnicka Fundacja Kachny. Ta założona w 2019 roku organizacja chce uczynić z Oleśnicy ważny punkt na turystycznej mapie Polski. Za cel stawia sobie edukację oraz promocję miasta. Jej patronką jest Krystyna Kachna Szydłowiecka, która przybyła do oleśnickiego zamku w czasach, gdy władzę nad miastem objęli książęta czescy. W 1536 roku wyszła za księcia Jana z dynastii Podiebradów, z jej posagu i spadku książę dokonał renesansowej przebudowy zamku.
Są w Polsce tacy, co czekają na złoty pociąg, a do nas lokomotywa już przyjechała, powiedział nam prezes Fundacji Kachny, Krzysztof Burzyński. A w podziemiach czekają kolejne skarby. Naukowcy są zachwyceni pozostałymi sarkofagami, szczególnie żony księcia. Jest on wykonany w podobnym stylu, co sarkofag Sylwiusza. Dlatego też i Fundacja Kachny, i eksperci, którzy pracowali nad sarkofagiem księcia, poszukują źródeł finansowania dalszych prac.
Na razie jednak, przynajmniej do Świąt Bożego Narodzenia, szanse na zwiedzanie bazyliki św. Jana i sarkofagu Sylwisza Nimroda mają tylko grupy zorganizowane. Możliwość ponownego zwiedzania, przynajmniej weekendowego, pojawi się zapewne po święcie Trzech Króli. Natomiast latem bazylika będzie otwarta codziennie.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
W rzymskiej nekropolii w Los Villaricos znaleziono piękny duży sarkofag z epoki Wizygotów. Niespodziewanego odkrycia dokonali naukowcy z Universidad de Murcia, pracujący pod kierunkiem profesora Rafaela Gonzáleza Fernándeza. Odkrycia dokonano w ruinach rzymskiej willi.
W czasach rzymskich Los Villaricos było dużą posiadłością ziemską, specjalizującą się w produkcji i przechowywaniu oliwy z oliwek. Na przełomie V i VI wieku willa utraciła swoje dotychczasowe znaczenie. Jej sala biesiadna, triclinium, została przekształcona w chrześcijańskie miejsce kultu, a przy budynku powstała nekropolia zwana „necropolis ad sanctos”.
Podczas ostatnich prac archeolodzy odkryli coś, co początkowo uznali za kolumnę. Gdy jednak zabytek zaczęto oczyszczać, ukazały się bogate zdobienia i stało się jasne, że to sarkofag.
Zabytek ma 2 metry długości, jest zdobiony rzeźbionymi liśćmi bluszczu i elementami geometrycznymi. Widnieje też na nim chrystogram Chi Rho (☧). Składa się on z dwóch pierwszych liter greckiej wersji imienia Chrystusa – ΧΡΙΣΤΟΣ. W chrystogramie tym litera rho przecina literę chi.
Naukowcy sądzą, że sarkofag pochodzi z VI wieku, z okresu, kiedy kolejne fale ludności germańskiej – wśród nich Wizygoci – przybywały na byłe tereny rzymskie. W czasach Wizygotów wiele rzymskich budynków zostało opuszczonych lub zmieniono ich przeznaczenie. W Los Villaricos pomiędzy V a VII wiekiem nad częścią willi powstał niewielki kościół.
Profesor Fernández, komentując odkrycie, stwierdził, że jest ono spektakularne oraz niespodziewane i potwierdza dotychczasowe datowanie tego miejsca.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Podczas prac w Sydney Gardens w Bath archeolodzy odkryli sarkofag z miejscowego wapienia sprzed ok. 2 tys. lat (z okresu rzymskiego), w którym pochowano szczątki 2 osób. Jedną z nich ułożono na brzuchu, a częściowe szczątki drugiej złożono w jej nogach.
Kamienny sarkofag odkryto w grobie o długości ok. 2 m, szerokości 60 cm i głębokości 50 cm. W pobliżu natrafiono na możliwą ofiarę - naczynie z resztkami pokarmu, a także na czerwone i niebieskie szklane koraliki.
W Sydney Gardens są obecnie prowadzone prace renowacyjne. W czasie ich trwania na obrzeżach cmentarza Bathwick odkryto rzymski mur. Sarkofag znaleziono podczas wykopalisk na obszarze wokół konstrukcji.
Kelly Madigan, partnerka w sprawującej nadzór archeologiczny firmie L-P Archaelogy, ma nadzieję, że uda się ustalić, kim byli ludzie pochowani w sarkofagu (skąd pochodzili, jaki był ich status społeczny i stan zdrowia). Dodaje też, że znalezisko daje rzadki wgląd w miejscowe praktyki pogrzebowe sprzed niemal 2 tys. lat. Warto dodać, że w pobliżu odkryto także pochówek ciałopalny (to jak dotąd jedyny taki pochówek z nekropolii Bathwick).
Znalezienie ludzkiego szkieletu powiązanego z trumną to rzadkość, a tutaj mamy jeszcze dar wotywny i pobliski pochówek, cieszy się Madigan. W e-mailu przysłanym KopalniWiedzy uczona wyjaśnia, że pochówek jest zorientowany na osi północ-południe, z głową zmarłej osoby w kierunku północnym. Obecnie szczątki przechodzą badania osteologiczne i środowiskowe. Specjaliści chcą poznać wiek, status materialny, stan zdrowia i płeć zmarłej osoby. Z kolei w ramach badań środowiskowych szczegółowo sprawdzane jest wszystko, co znajdowało się w trumnie. W laboratorium poszukuje się koralików, niewielkich kości, pyłków roślinnych, nasion czy pasożytów.
Ratusz rozważa możliwość, że pusty sarkofag będzie wystawiany w Świątyni Minerwy w Sydney Gardens.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
W Sakkarze, gdzie przed niemal 2 tygodniami znaleziono 13 nietkniętych od 2500 drewnianych trumien, dokonano kolejnego odkrycia. W tym samym miejscu odkryto kolejnych 14 drewnianych trumien ozdobionych kolorowymi malunkami.
Egipcjanie przez tysiące lat składali swoich zmarłych w nekropolii w Sakkarze. To tam znajduje się słynna piramida Dżosera. Niestety, równie długo, jak składano tam zmarłych, plądrowano groby. Dlatego tak olbrzymią sensacją jest znalezienie aż 27 trumien, których nikt nie otwierał od 2500 lat.
Na razie archeolodzy niewiele potrafią powiedzieć o pochówkach. Badania dopiero się rozpoczynają. Wiemy, że mamy do czynienia ze zdobionymi drewnianymi sarkofagami, przy których założono niewielkie artefakty. Wstępne badania wykazały, że trumny są zamknięte i nie były otwierane od czasu pochówku, oświadczyło egipskie Ministerstwo ds. Starożytności.
To jedno z największych odkryć tego typu. Przedstawiciele Ministerstwa obiecują, że w najbliższym czasie zdradzą szczegóły dotyczące zarówno dokładnej liczby sarkofagów, jak i imion złożonych tam ludzi oraz ich funkcji i stanowisk, jakie zajmowali.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Podczas wykopalisk nekropolii w Asuanie w pochówku AGH026 odkryto fragmenty pokrywy sarkofagu, zdobione barwnym pyskiem lamparta. Archeolodzy z włosko-egipskiego zespołu wyjaśniają, że w starożytnym Egipcie lampart był symbolem siły i determinacji. W tym przypadku miał on wspierać duszę niedawno zmarłej osoby w podróży do krainy umarłych; jego namalowany na akacjowym drewnie wizerunek znajdował się zapewne dokładnie nad głową człowieka.
Wykopaliskami prowadzonymi w ramach EIMAWA 2019 (Egyptian-Italian Mission at West Aswan) współkierowała prof. Patrizia Piacentini, egiptolog z Uniwersytetu w Mediolanie.
Złożona z ok. 300 pochówków nekropolia była wykorzystywana przez ~1000 lat, do IV w. n.e. Znajduje ona się w pobliżu mauzoleum Agi Chana III. Odkrycia dokonaliśmy pod koniec stycznia 2019 r., ale dopiero teraz skończyliśmy cyfrową rekonstrukcję fragmentu.
W pobliżu znaleziono niewielkie naczynie z roślinnymi resztkami. Okazało się, że to orzeszki piniowe. To, wg włoskich naukowców, wyjątkowe odkrycie, zważywszy że orzeszki piniowe były towarem importowanym. Wiadomo, że używano ich w Aleksandrii do przygotowywania sosów i innych dań. Wspominano o tym w książce kucharskiej De re coquinaria (O sztuce gotowania). Jej autorstwo przypisuje się niekiedy rzymskiemu gastronomowi Apicjuszowi (Markowi Gawiuszowi) z I w. n.e., ale wydaje się, że jest to raczej dokonana w późniejszych wiekach kompilacja kilku źródeł.
Odnosząc się do tego, czemu orzeszki znalazły się w pochówku, Piacentini napisała: lubimy sobie wyobrażać, że ludzie pochowani w Asuanie przepadali za tym rzadkim przysmakiem - lubili orzeszki do tego stopnia, że krewni umieścili je przy nich [...], tak by mogli się nimi raczyć przez całą wieczność.
« powrót do artykułu
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.