Machu Picchu powstało dekady wcześniej, niż się obecnie uważa

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Machu Picchu mogło powstać całe dekady wcześniej, niż się uważa, czytamy na łamach pisma Antiquity. Ta królewska rezydencja powstała za rządów twórcy potęgi imperium Inków, Pachacutiego Inki Yupanquiego. Przyjmuje się, że objął on władzę w 1438 roku, a Machu Picchu zbudowano w latach 50. XV wieku. Jednak autorzy najnowszej pracy przekonują, że miejsce to było zasiedlone już wcześniej.

Richard L. Burger, Lucy C. Slazar i Jason Nesbitt z Yale University oraz Eden Washburn i Lars Fehren-Schmitz z Unwersytetu Kalifornijskiego w Santa Cruz, przeprowadzili badania radiowęglowe kości i zębów osób pochowanych w jaskiniach na czterech cmentarzach wokół Machu Picchu. Wykazały one, że miejsce to było zamieszkane już ok. roku 1420. Było to zatem co najmniej 2 dekady przed tym, co możemy wyczytać w źródłach pisanych, wiążących Machu Picchu z Pachacutim. To zaś ma konsekwencje dla zrozumienia chronologii historii Inków.

Mimo tego, że Machu Picchu cieszy się dużym zainteresowaniem naukowców, dotychczas nie datowano tego miejsca na podstawie akceleratorowej spektrometrii mas (AMS) z użyciem dużej próbki materiału. Brak takich prac wynikał w dużej mierze z opinii znacznej liczby archeologów, którzy uważali je za niepotrzebne, gdyż stwierdzali, że dokładne datowanie inkaskich miejsc takich jak Machu Picchu można przeprowadzić metodą analizy hiszpańskich tekstów historycznych. Zresztą już w 1945 roku John Rowe opublikował – opierając się na zapiskach historycznych – chronologię imperium Inków, która do dzisiaj pozostaje dominującym modelem używanym przy opisywaniu ich historii.

Rowe stwierdził, że w 1438 roku armia Pachacutiego, po odparciu inwazji ludu Chanka, podbiła dolną część Doliny Urubamba, gdzie znajduje się Machu Picchu, a następnie Pachacuti rozszerzył swoją władzę na znaczną część centralnych Andów. Opierając się na hiszpańskiej XVI-wiecznej dokumentacji prawniczej, Rowe wykazał, że Machu Picchu powstało jako część królewskiej rezydencji znanej jako Picchu. Uczony argumentował, że rezydencja należała do Pachacutiego i uznał, iż kompleks powstał, by upamiętnić podbicie przez niego Urubamby. W chronologii Rowe'a Machu Picchu powstało pomiędzy objęciem władzy przez Pachacutiego (1438) a zanim jego syn Tupac Inca Yupanaqui objął dowództwo armii Imperium (1463) lub zasiadł na tronie (1471). Uczony przyznaje, że istnieją rozbieżności pomiędzy hiszpańskimi źródłami, jednak opierał się głównie na datach z kroniki z 1586 roku, której autorem jest Cabello de Balboa. Dotychczas jednak nie udało się ustalić, na jakich źródłach opierał się z kolei Balboa, jednak pamiętajmy, że w czasach, gdy Rowe pisał swoje dzieło, nie istniały inne metody ustalenia chronologii.

W ostatnich latach zaczęły ukazywać się kolejne prace, w których użyto datowania, a wiele z wniosków wydaje się rozbieżnych z chronologią Rowe'a. Stąd też zarówno wezwania do ponownej oceny chronologii Rowe'a, jak i pojawiające się wątpliwości, co do datowania Machu Picchu.

Machu Picchu było wiejskim pałacem inkaskiej rodziny królewskiej. Położone jest w odległości 75 kilometrów od stolicy, Cuzco. Podróż trwała zapewne 4–6 dni. Prawdopodobnie nie mieszkało w nim więcej niż 500 osób i mogło być atrakcyjnym miejscem wypoczynku elity, szczególnie w miesiącach zimowych, pomiędzy majem a sierpniem.

Burger i jego grupa wykorzystali 26 próbek kości i zębów. Szczątki złożonych ludzi noszą niewiele śladów ciężkiej pracy fizycznej, nie widać też, by zginęli gwałtowną śmiercią. Większość znanych pochówków pochodzi z obrzeży królewskiego pałacu. Wszystko wskazuje na to, że pochowano tutaj członków świty królewskiej, zatem datowanie powinno dać odpowiedź na pytanie, od kiedy do Machu Picchu przybywała inkaska elita. Mało zaś jest prawdopodobne, by obecność elity była związana z samym okresem budowy pałacu. Ci, którzy budowali Machu Picchu chowali swoich zmarłych w wioskach, z których pochodzili. Zarówno same szkielety, nie noszące śladów ciężkiej pracy fizycznej, oraz przedmioty z nimi złożone, wskazują na pałacową elitę. A zatem na czas, w jakim Machu Picchu było zamieszkane. Sama budowa musiała zaś mieć miejsce wcześniej.

Na podstawie przeprowadzonych badań ich autorzy doszli do wniosku, że Machu Picchu było nieprzerwanie zamieszkane przez inkaską elitę w latach 1420–1530. Jeśli uczeni mają rację i kolejne badania potwierdzą takie datowanie, będzie to oznaczało, że Pachacuti – twórca potęgi inkaskiego imperium – wstąpił na tron o co najmniej 2 dekady wcześniej niż się przyjmuje. Zatem kolejne jego podboje również musiały mieć miejsce wcześniej. Taki wnioski znajdują poparcie w innych badaniach, podczas których prowadzono datowanie w Cuzco i okolicach. Jednocześnie Burger i jego koledzy podkreślają, że w ich badaniach nie ma niczego, co pozwoliłoby przyznać rację niektórym autorom postulującym przesunięcie początku rządów Pachacutiego na końcówkę XIV wieku.

« powrót do artykułu