Studentki z AGH zbadały wpływ osłon twarzy na zrozumiałość mowy

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Trzy studentki Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH) zbadały wpływ różnych osłon twarzy na zrozumiałość mowy. W Laboratorium Akustyki Technicznej sprawdziły ich oddziaływanie na wskaźnik transmisji mowy (STI) i przejrzystości mowy (C50). Jak napisano w komunikacie prasowym uczelni, wyniki eksperymentu pokazują, że stosowanie osłon twarzy nie wpływa korzystnie na zrozumienie mowy. Zarówno wyniki pomiarów, jak i przeprowadzonych ankiet wskazały, że m.in. przyłbice mają negatywny wpływ na jakość odbieranego przekazu.

Michaela Murzyniec, Emilia Puchała i Kinga Sapieja z Koła Naukowego Akustyki Architektonicznej oceniały wpływ 7 najpopularniejszych osłon twarzy - maseczki jednorazowej, maseczki bawełnianej dwuwarstwowej gładkiej, maseczki bawełnianej dwuwarstwowej z zakładkami, maseczki medycznej, komina jednowarstwowego, półprzyłbicy i przyłbicy. Ich badanie składało się z 2 części: pomiaru wskaźnika STI oraz ankiety.

By wyznaczyć wielkości wskaźnika transmisji mowy (STI), który jest najważniejszym parametrem związanym z jej zrozumiałością, przeprowadzono pomiary w komorze pogłosowej. W tle wykorzystano szum różowy na poziomie 50 dBA. Studentki posłużyły się specjalistycznym mikrofonem i sztucznymi ustami, przez które generowany był sygnał filtrowany w taki sposób, żeby jego charakterystyka była dopasowana do ludzkiej mowy.

Analizując otrzymane wyniki, można zauważyć, że zwiększenie dystansu społecznego z ok. 1,0 m do 1,5 metra w warunkach akustycznych, dla których przeprowadzono badanie, obniża zrozumiałość mowy o ok. 10%. Kolejne 10% tracimy, zakładając maseczkę dwuwarstwową, medyczną lub półprzyłbicę – opowiada opiekun projektu, dr inż. Adam Pilch. Najgorsze wyniki uzyskano dla przyłbicy, w przypadku której doszło do 15-procentowej utraty zrozumiałości w porównaniu do wartości referencyjnej.

Murzyniec, Puchała i Sapieja podkreślają, że spory wpływ na uzyskiwane wyniki ma lokalizacja mikrofonu. I tak mowa w maseczce jest lepiej zrozumiała na wprost mówcy, natomiast w przyłbicy wyższą zrozumiałość mowy uzyskano, ustawiając odbiornik pod kątem 45 stopni względem osi głośnika.

W kolejnym etapie studentki wykorzystały nagrania zdań z korpusu mowy polskiej CORPORA (CORPORA została stworzona w 1997 r. przez Stefana Grocholewskiego). Nagrania przeprowadzono w komorze bezdechowej. Mówiący stał w odległości 1,5 m od mikrofonu. Aby nagrania jak najbardziej przypominały warunki realnej rozmowy, w tle użyto szumu. Próbki wykorzystano w ankiecie, w której porównywano 2 rodzaje osłon twarzy (maseczkę jednorazową i przyłbicę) i brak osłony. W ankiecie wzięło udział 61 respondentów (w przypadku 5 osób polski nie jest językiem ojczystym, ale posługują się nim one na co dzień).

Badanie subiektywne składało się z kilku części. Jak wyjaśniła nam Michaela Murzyniec, na początku porównywano nagranie z maseczką z nagraniem bez osłony, [dalej] nagranie z przyłbicą porównano z nagraniem bez osłony, a następnie porównano nagranie z maseczką oraz nagranie w przyłbicy. Ostatnim punktem ankiety było wybranie nagrania bardziej zrozumiałego w sytuacji, kiedy zestawione zostały wszystkie trzy powyższe nagrania. Nagranie polegało na wypowiedzeniu przez koleżankę zdań o różnorodności fonetycznej ze zbioru zdań CORPORY. W taki sposób testowano każde z 3 wybranych zdań.

Gdy zadanie polegało na wybraniu najbardziej zrozumiałego zdania z trzech, zdecydowana liczba badanych wybrała zdanie wypowiedziane bez żadnej osłony. Niewielka liczba osób wskazała zdanie z maseczką, natomiast zdania z przyłbicą, jako tego najbardziej zrozumiałego, nie wybrał nikt.

« powrót do artykułu