Po wiekach ustalono, kto zaprojektował i budował Krzywą Wieżę w Pizie

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Włoskim naukowcom udało się ustalić nazwisko architekta, który zaprojektował i odpowiadał za budowę Krzywej Wieży w Pizie. Inskrypcja odczytana z kamienia znalezionego przed niemal 200 laty potwierdziła, że słynna budowla jest dziełem Bonanno Pisano. Od dawna sądzono, że mógł być on autorem budowli, jednak brak było ostatecznych dowodów, dlatego też pojawiały się głosy przypisujące autorstwo innym osobom.

Wspomniany kamień odnaleziono zakopany u podnóża wieży w 1838 roku. Teraz udało się odczytać inskrypcję, z której dowiadujemy się, że Pisano był niezwykle dumny ze swojego dzieła. Jednak gdy wieża zaczęła się przekrzywiać, uznał budowlę za swoją porażkę i ze wstydu zakopał kamień z inskrypcją pod ziemią.

Autorstwo wieży przypisywano początkowo Giorgio Vasariemu, jednak jako że niewiele wiemy o jego życiu pojawiły się inne nazwiska, jak Gherardo di Gherardo czy Giovani di Simone.

Przed 200 laty u podnóża wieży odkryto kamień z inskrypcją, jednak wówczas uznano, że pochodził on z nagrobka Pisano. Teraz Giulia Ammannati ze Scuola Normale Superiore w Pizie przeanalizowała inskrypcję i uznała, że nie jest to napis nagrobny. Mimo, że napis przez 800 lat uległ zatarciu, litery zachowały się na tyle dobrze, że udało się je odczytać.

Ja, którym bez wątpienia wzniósł to cudowne dzieło, które jest nad wszystkie inne, jestem obywatelem Pizy, a imię moje Bonanno (Mìrificùm qui cèrtus opùs condéns statui ùnum, Pìsanùs civìs Bonànnus nòmine dìcor). Pani Ammannati, która specjalizuje się w paleografii, mówi, że wyraz „certus” świadczy o tym, jak bardzo dumny ze swego dzieła był autor. To pokazuje na wielką dumę z bycia architektem. Bonanno wzniósł wieżę i był pewien jej piękna oraz tego, że jest ona wspaniałym pomnikiem, stwierdza uczona.

Jednak duma szybko zamieniła się w rozpacz, gdy zaledwie pięć lat po rozpoczęciu budowy wieża widocznie się przechyliła. Budowę porzucono i przez 100 lat wieża była niedokończona, a jej autor postanowił pogrzebać świadectwo swojej porażki pod ziemią.

Budowę wieży rozpoczęto w 1173 roku, Pisano zmarł w roku 1200, a wieżę dokończono dopiero w XIV wieku.

Wiemy, że za przechylanie się wieży odpowiada zbyt miękki grunt po jednej stronie. Od kilkudziesięciu lat trwają starania o uratowanie budowli. W 1990 roku rozpoczął się żmudny proces prostowania wieży i od tamtej pory udało się ją naprostować o 0,5 stopnia, czyli o 45 centymetrów. Obecnie wieża jest przechylona więc o 5 stopni.

Najbardziej znanym dziełem Bonanno sprzed wybudowania wieży są rzeźbione w brązie drzwi katedry w Pizie.

« powrót do artykułu