Wiemy, co spowodowało katastrofę tlenową

[KopalniaWiedzy.pl 357]

U zarania dziejów w atmosferze i oceanach naszej planety brakowało wolnego tlenu, pomimo tego, że cyjanobakterie produkowały ten gaz jako produkt uboczny fotosyntezy. Wolny tlen, to taki, który nie jest związany z innymi pierwiastkami. Jest on niezbędny do życia organizmom aerobowym.

Około 3 miliardów lat temu w oceanach zaczęły pojawiać się małe regiony zawierające wolny tlen, a przed 2,4 miliardami lat rozpoczęła się katastrofa tlenowa. W ciągu zaledwie 200 milionów lat poziom tlenu w atmosferze zwiększył się 10 000 razy.

Naukowcy od dawna zastanawiali się, co było przyczyną katastrofy tlenowej. Matthijs Smit z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej i Klaus Mezger z Uniwersytetu w Bernie uważają, że rozwiązali zagadkę. Uczeni przyjrzeli się ponad 48 000 próbek skał z całego świata. Okazało się, że w tym samym czasie gdy tlen zaczął gromadzić się w oceanach doszło do znaczących zmian w składzie skorupy ziemskiej – mówi Smit.

Przed katastrofą tlenową kontynenty składały się ze skał bogatych w magnez, a ubogich w krzemionkę. Jednak, co najważniejsze, skały te zawierały dużo oliwinu. Gdy oliwin wchodzi w kontakt z wodą rozpoczyna się reakcja, w wyniku której zostaje użyty tlen i jest on wiązany z innymi pierwiastkami. To właśnie działo się z tlenem produkowanym przez cyjanobakterie.

Skorupa ziemska przeszła jednak w pewnym momencie ewolucję i oliwin praktycznie z niej zniknął. To pozwoliło na gromadzenie się tlenu w oceanach, a gdy te zostały nasycone, tlen uwolnił się do atmosfery. Wydaje się, że właśnie to wydarzenie było początkiem różnicowania się życia do takiego, jakie znamy obecnie. Po tej zmianie Ziemia stała się bardziej przyjazna i zdolna do utrzymania złożonych form życia. Jednak potrzebny był mechanizm wyzwalający zmiany i właśnie go znaleźliśmy – mówi Smit.
Obaj uczeni chcą teraz zbadać, co spowodowało zmianę składu skorupy ziemskiej. Mają już pewien trop. Smit zauważa, że mniej więcej w tym samym czasie rozpoczęły się współczesne ruchy płyt tektonicznych.

« powrót do artykułu