W mózgach szympansów znaleziono oznaki choroby Alzheimera

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W mózgach sędziwych szympansów rozwijają się podobne, ale nie identyczne, struktury, co u ludzi z chorobą Alzheimera. Szympansy, najbliżsi krewni Homo sapiens, są pierwszymi zwierzętami, u których znaleziono oznaki choroby. Odkrycie może pomóc lepiej zrozumieć tę chorobę, pokazuje również, że osoby opiekujące się starszymi szympansami powinny zwrócić uwagę, czy nie zmienia im się osobowość.

Z wiekiem u niemal wszystkich zwierząt dochodzi do spadku zdolności poznawczych. Wydaje się jednak, że tylko u ludzi pojawia się choroba Alzheimera. W mózgach osób na nią cierpiących odkładają się płytki amyloidowe i splątki neurofibrylarne oraz dochodzi do utraty neuronów.

Zespół Mary Ann Raghanti z Kent State Uniersity przyjrzał się mózgom 20 szympansów, które zmarły w wieku 37-62 lat. Przeanalizowano przy tym te regiony, w których u ludzi widoczne są objawy choroby Alzheimera, jak np. hipokamp. Okazało się, że u 4 szympansów wystąpiły zarówno płytki jak i splątki. U wszystkich zauważono zaś zaczątki splątków, a w naczyniach krwionośnych części ze zwierząt zaobserwowano amyloid beta. U ludzi znajduje się go poza naczyniami krwionośnymi mózgu, co sugeruje, że rozwijają się one u nas w inny sposób niż u szympansów.

Nie jest natomiast jasne, czy u szympansów występuje choroba Alzheimera. Nawet jeśli nigdy nie dochodzi do ujawnienia jej objawów, to informacje zdobyte dzięki badaniom szympansich mózgów przynoszą niezwykle cenne informacje na temat rozwoju choroby, co może się przełożyć na opracowanie metod jej zapobiegania.

Niestety, badacze nie byli w stanie powiązać badań mózgu z ewentualną zmianą zachowania szympansów. Zwierzęta pochodziły bowiem z ogrodów zoologicznych, laboratoriów badawczych i schronisk, oddziaływały na nie więc różne bodźce i przechodziły różne testy badające zdolności poznawcze.

Dotychczas brak doniesień, by u szympansów zaobserwowano poważne przypadki demencji. Jednak obecność płytek amyloidowych i splątek sugeruje, że jest to możliwe. Tym bardziej, że sekwencje amyloidu beta i tworzących splątki białek tau są identyczne u ludzi i szympansów. Niewykluczone jednak, że istnieje jakiś mechanizm chroniący szympansy. Niewykluczone, że amyloid i białka różnie się zawijają u ludzi i zwierząt. Innym czynnikiem chroniącym może być zachowanie proteiny APOE, która kontroluje zbijanie się amyloidu beta w płytki. U ludzi występuje wiele wersji genu APOE, a wersja APOE4 powoduje, że jej posiadacz jest bardziej narażony na rozwój choroby. Niewykluczone, że w toku ewolucji zyskaliśmy niekorzystne wersje APOE, gdyż spełniają one jakąś pożyteczną rolę, np. chronią przed pasożytami.

Obecnie zespół Raghanti skupia się na policzeniu neuronów w mózgach szympansów, by sprawdzić, czy u zwierząt również dochodzi do ich utraty. Uczeni poszukują też śladów procesu zapalnego w mózgu.

« powrót do artykułu