Nawet dziecko oszacuje masę czarnej dziury

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Astronomowie z australijskiego Swinburne University of Technology i amerykańskiego University of Minnesota Duluth opracowali metodę, dzięki której amatorzy astronomii, a nawet uczniowie szkół podstawowych mogą samodzielnie oszacować masę czarnej dziury w galaktyce spiralnej. Jako, że czarne dziury nie emitują światła, bada się je obserwując gaz i gwiazdy znajdujące się w pobliżu i na tej podstawie określa ich masę. Takie obserwacje wymagają specjalistycznej wiedzy i sprzętu.

Australijsko-amerykański zespół, korzystając z już istniejących pomiarów, wykazał, że masę czarnej dziury można dokładnie ocenić obserwując ramiona galaktyki spiralnej, w której się ona znajduje.

Niemal sto lat temu James Jeans i Edwin Hubble zauważyli, że galaktyki spiralne z dużym centralnym zgrubieniem galaktycznym mają ściślej przylegające ramiona, a w galaktykach o małym zgrubieniu ramiona są luźniej rozłożone. Od tamtego czasu astronomowie opisali miliony galaktyk spiralnych i przypisali każdą z nich do typu Sa, Sb, Sc lub Sd, w zależności od rozłożenia ramion. Profesor Marc Seigar z University of Minnesota Duluth, jeden z autorów obecnych badań, odkrył przez laty, że istnieje zależność pomiędzy masą czarnej dziury a rozłożeniem ramion galaktyki.

Doktor Benjamin Davis i profesor Alister Graham, to przeanalizowaniu dużej próbki galaktyk spiralnych zauważyli, że ta zależność jest jeszcze większa niż odkrył Seigar. Siła tej zależności jest podobna, jeśli nawet nie większa, niż siła wszystkich metod używanych dotychczas do szacunku mas czarnych dziur. Teraz każdy może popatrzeć na obraz galaktyki spiralnej i szybko oszacować masę jej czarnej dziury, mówi Davis.

Specjaliści zwracają uwagę, że powinniśmy lepiej poznać zależność pomiędzy dyskiem galaktycznym a czarnymi dziurami. Skoro bowiem istnieje silna zależność pomiędzy ramionami a czarnymi dziurami, a ramiona wyłaniają się z dysku, to poznanie wspomnianej zależności jest bardzo istotne. Tym bardziej, że opracowana przez australijsko-amerykański zespół procedura pozwala na szacunki masy czarnych dziur w galaktykach nieposiadających centralnego zgrubienia. To zaś oznacza, że czarne dziury i dyski galaktyczne wspólnie ewoluują, stwierdza Davis. Oszacowanie masy czarnej dziury w galaktyce spiralnej stało się teraz tak proste, jak nauczenie się alfabetu, mówi profesor Graham.

« powrót do artykułu