Koło do opisu, które pomoże w zachowaniu zapachów ważnych dla dziedzictwa kulturowego

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Na Uniwersyteckim College'u Londyńskim powstało Koło Zapachowe Książek Historycznych (Historic Book Odour Wheel), które ma pozwalać na dokumentowanie i archiwizowanie woni związanych ze starymi woluminami. Metodę opisano na łamach Heritage Science.

Koło powstało jako część eksperymentu, w ramach którego odwiedzających bibliotekę w Katedrze św. Pawła w Londynie proszono o scharakteryzowanie tutejszego zapachu.

Najczęściej woń biblioteki opisywano jako drzewną (taką odpowiedź wybrało 100% respondentów). Na kolejnych pozycjach uplasowały się określenia: dymny (86%), ziemisty (71%) i waniliowy (41%). Intensywność zapachów uznawano za silną-bardzo silną. Dla ponad 70% ankietowanych woń była przyjemna, a dla 14% lekko przyjemna. Również 14% uznało, że jest neutralna.

W kolejnym eksperymencie odwiedzającym Birmingham Museum and Art Gallery prezentowano zapach historycznej książki (próbki pobrano z wydanej w 1928 r. książki z londyńskiego antykwariatu). Naukowcy zapisywali określenia używane do jego opisu. Najczęściej pojawiało się słowo czekolada (i wyrazy pokrewne, typu kakao i czekoladowy). Na dalszych miejscach znalazły się zaś słowa: kawa, stary, drewno i spalony. Wspominano też o rybie, zapachu ciała, śmierdzących skarpetkach i kulkach na mole.

Nasze koło zapachowe stanowi przykład na to, jak naukowcy i historycy mogliby zacząć identyfikować, analizować i dokumentować wonie o znaczeniu kulturowym, np. aromaty starych książek w historycznych bibliotekach. Dotąd nie badano systematycznie roli zapachów w postrzeganiu dziedzictwa - podkreśla Cecilia Bembibre.

Próbując odpowiedzieć na pytanie, czy pewne zapachy można uznać za część dziedzictwa narodowego, a jeśli tak, jak je identyfikować, chronić i konserwować, naukowcy przeprowadzili analizę lotnych związków organicznych (LZO), próbkowanych z książek w bibliotece.

Z połączenia analizy LZO i odpowiedzi respondentów powstało Koło Zapachowe Książek Historycznych, które łączy chemiczny opis zapachu (np. kwas octowy) z epitetami zmysłowymi zapewnionymi przez ludzi (np. octowy).

Koło Zapachowe Książek Historycznych może potencjalnie zostać narzędziem diagnostycznym dla konserwatorów, informując ich o stanie obiektu, np. stopniu rozkładu, za pośrednictwem profilu zapachowego.

Brytyjczycy dodają, że koło dałoby się także zastosować do odtwarzania/tworzenia woni towarzyszących wystawom muzealnym.

« powrót do artykułu