Pierwsza europejska ryba jaskiniowa

[KopalniaWiedzy.pl 357]

W systemie wód podziemnych w południowych Niemczech nurek amator odkrył pierwszą europejską rybę jaskiniową. Należy ona do rodzaju Barbatula.

Ryba jaskiniowa została odkryta zaskakująco daleko na północ, bo w Południowych Niemczech. To spektakularne, bo dotąd uważano, że plejstoceńskie zlodowacenia nie dopuściły do kolonizacji podziemnych habitatów tak daleko na północ - wyjaśnia Jasminca Behrmann-Godel z Uniwersytetu w Konstancji.

Badania genetyczne i wiedza nt. historii geologicznej regionu sugerują, że ryba pojawiła się w ciągu ostatnich 20 tys. lat. Lodowce musiały się najpierw wycofać, by system [wód] zaczął się w ogóle nadawać na habitat dla ryb - opowiada Arne Nolte z Instytutu Biologii Ewolucyjnej Maxa Plancka.

Mimo stosunkowo krótkiego stażu ewolucyjnego zwierzę wykazuje szereg przystosowań prawdziwej ryby jaskiniowej. Jak opowiada Jörg Freyhof z Leibniz Institute for Freshwater Ecology and Inland Fisheries w Berlinie, jego oczy stały się znacznie mniejsze, a ich kolor niemal zanikł. Pysk ryby porastają przypominające wibryssy wydłużone wąsy. Oprócz tego nozdrza są większe niż spokrewnionych ryb żyjących bliżej powierzchni.

Joachim Kreiselmaier ujrzał pierwsze ryby w sierpniu 2015 r., badając najgłębsze części systemu Dunaj-Aach, do których można się dostać wyłącznie latem i jesienią podczas dużej suszy. Ponieważ wydały mu się one dziwne, zrobił im parę zdjęć. Pokazał je później geologowi hobbyście Rolandowi Berce. Ten z kolei skontaktował się z Behrmann-Godel.

Przede wszystkim trzeba było kogoś z dobrym okiem, kto zdałby sobie sprawę, że to coś specjalnego. Odkrycie zależało od wyjątkowego nurka, jakim jest Joachim [...] - podkreśla Behrmann-Godel. Do miejsca, gdzie odkryto rybę, dotarło nie więcej niż 30 nurków. Z powodu złej zazwyczaj widoczności, silnego prądu, niskiej temperatury i labiryntu na wejściu większość nurków tu nie wraca - dodaje Kreiselmaier.

Jego samego uwaga ta jednak nie dotyczyła, bo w listopadzie 2015 r. w czasie kolejnej "misji" schwytał żywy egzemplarz. Dzięki niemu naukowcy mogli rybę lepiej zbadać. W 2016 r. Kreiselmaier złowił kolejne osobniki, co pozwoliło poznać morfologię i genetykę gatunku.

Autorzy raportu o pierwszej europejskiej rybie jaskiniowej z pisma Current Biology podkreślają, że jak widać, przystosowanie do podziemnego habitatu może zajść szybko, bo w ciągu "zaledwie" kilku tysięcy lat. Przypominają też, że cuda natury mogą się pojawić wszędzie, nawet na twoim własnym podwórku.

Prace nad genetyką czy cechami zachowania będą kontynuowane.

« powrót do artykułu