Szympansy Ngogo zadziwiają długowiecznością

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Prowadzone przez 20 lat badania demograficzne szympansów żyjących w ugandyjskim Parku Narodowym Kibale ujawniły, że w sprzyjających okolicznościach nasi kuzyni mogą cieszyć się zadziwiająco długim życiem. Z Journal of Human Evolution dowiadujemy się, że na podstawie badań 306 szympansów stwierdzono, iż średnia długość życia zwierząt wynosi 33 lata. To niemal dwukrotnie więcej niż w innych szympansich społecznościach i – co najważniejsze – odpowiada to średniej oczekiwanej długości życia w ludzkich społecznościach łowców-zbieraczy, gdzie wynosi ona 27-37 lat. Odkrycie dotyczące szympansów z Kibale jest bardzo ważne z punktu badań nad ewolucją szympansów i homininów.

Nasze badania pokazują, jak czynniki ekologiczne, w tym zróżnicowanie źródeł pożywienia i zagrożenie ze strony drapieżników wpływają na oczekiwaną długość życia wśród dzikich szympansów – mówi główny autor badań, profesor Brian Wood z Yale University. Dają nam również wyobrażenie o ewolucji człowieka, pozwalając nam zrozumieć, jak zmiany warunków środowiskowych zmieniały śmiertelność wśród wczesnych populacji homininów.

Szympansy ze społeczności Ngogo zamieszkują centrum Parku Kibale w południowozachodniej Ugandzie. Dyrektorzy Ngogo Chimpaneze Project, David Watts (Yale University), John Mitani (University of Michigan) oraz Kevin Langergarber (Arizona State University) od 1995 roku zbierają dane o narodzinach, śmierci i migracji w tej społeczności. Powstał w ten sposób największy na świecie zbiór danych dotyczących dziko żyjącej społeczności szympansów. Dzięki niemu wiemy, że szympansy z Ngogo mogą pochwalić się największą średnią życia spośród wszystkich dzikich szympansów.

Przyczyną takiego stanu rzeczy są sprzyjające warunki środowiskowe. Okoliczny las zapewnia stałe obfite źródła pożywienia wysokiej jakości, w tym łatwe do trawienia figi. To pozwala szympansom przetrwać w dobrej kondycji okresy głodu, pomaga też w walce z chorobami, gdyż lepiej odżywione zwierzęta rzadziej umierają z ich powodu. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na długie życie jest niskie ryzyko ze strony drapieżników. W Kibale National Park nie ma lampartów, które polują na szympansy. Ponadto w czasie badań społeczność Ngogo – w przeciwieństwie do innych społeczności nad którymi prowadzone są długoterminowe badania – nie doświadczyła dużych wybuchów epidemii.

Na terenie tego samego parku narodowego, niedaleko społeczności Ngogo żyje społeczność Kanyawara. Na ich terenie również nie występują drapieżniki, ale mimo to średnia długość życia u Kanyawara wynosi nieco ponad 20 lat. Naukowcy przypuszczają, że większa długość życia Ngogo wynika z faktu, że dobrze przystosowały się one do bardziej obfitych, mniej zmieniających się w czasie źródeł pożywienia, niż źródła, z jakich mogą korzystać Kanyawara.

Od bardzo dawna uważano, że istnieje dramatyczna przepaść pomiędzy spodziewaną długością życia u ludzkich łowców-zbieraczy a długością życia szympansów. Nasze badania wykazały, że o ile istnieje wielka różnica pomiędzy maksymalną długością życia, to nie jest ona tak widoczna jeśli bierzemy pod uwagę średnią. Stwierdzenie to jest szczególnie prawdziwe tam, gdzie szympansy nie są narażone na negatywne skutki działalności człowieka. Wzorce demograficzne społeczności Ngogo są bliższe wzorcom ludzkich łowców-zbieraczy niż innych społeczności dzikich szympansów – mówi profesor Watts.

« powrót do artykułu