Upadki cywilizacji Majów dzieliły setki lat, łączą je podobne wzorce

[KopalniaWiedzy.pl 357]

Specjaliści od dawna zastanawiają się, co doprowadziło do upadku cywilizacji Majów w IX wieku. Najnowsze badania radiowęglowe stanowisk archeologicznych pozwalają lepiej zrozumieć wydarzenia, które spowodowały, że kwitnące miasta zostały nagle opuszczone. Od niedawna wiemy też, że nie był to pierwszy upadek tej cywilizacji. Podobne wydarzenia miały miejsce również w II wieku, w okresie przedklasycznym.

Takeshi Inomata i jego koledzy z University of Arizona sugerują na łamach PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences), że w obu przypadkach wystąpiły podobne wzorce niepokojów społecznych, wojen i kryzysów politycznych, w wyniku których upadło wiele kwitnących miast.

Uczeni z Arizony od ponad 10 lat pracują w Ceibal w Gwatemali. Przeprowadzili tam m.in. 154 datowania radiowęglowe, które wskazują na istnienie złożonych wzorców kryzysów i odbudowywania społeczności, które poprzedzały upadki.

Odkryliśmy, że oba okresy upadku (przedklasyczny i klasyczny) nastąpiły według podobnych wzorców. To nie było pojedyncze załamanie się, a cała seria upadków. Najpierw pojawiły się mniejsze problemy, związane z wojnami i niestabilnością polityczną, później dochodzi do dużego upadku, podczas którego wiele centrów zostaje opuszczonych. Później w niektórych miejscach dochodzi do odrodzenia się struktur społecznych, a następnie do ich ponownego załamania się - mówi profesor Inomata.

Najbardziej chyba interesujące jest spostrzeżenie, że pomimo iż oba wielkie upadki dzieliło 7 wieków, to przebiegały one bardzo podobnie. Odkrycie wzorców było możliwe właśnie dzięki datowaniu radiowęglowemu. Technika jest coraz bardziej doskonała, a zespół Inomaty przeprowadził najbardziej szczegółowe badania tego typu. Nigdy wcześniej w pojedynczym majańskim stanowisku archeologicznym nie przeprowadzono tak wielu badań mających na celu datowanie znalezisk.

Badania radiowęglowe pozwoliły stwierdzić, że okresy upadku cywilizacji Majów nastąpiły w latach 150-300 oraz 800-950. W obu okresach widoczny jest podobny scenariusz. Najpierw dochodzi do zwiększonej intensywności wojen, wskutek czego około roku 75 i 735 zaczyna się proces destabilizowania społeczeństwa, następnie około roku 150 i 810 ma miejsce upadek wielu centrów cywilizacyjnych. Ceibal przez jakiś czas jeszcze trwało, w końcu około roku 300 i 900 także i ono upadło.

Skutki obu upadków były jednak różne. Po pierwszym z nich w wielu centrach, w tym Ceibal, pojawiły się dynastie, które legitymizowało pochodzenie od bogów. Dynastia rządząca Ceibal pojawia się w okresie, gdy po upadku preklasycznym miasto było zamieszkane przez nieliczną ludność, co sugeruje, że rządzący mogli zostać narzuceni przez siły zewnętrzne. Po drugim upadku, tym z okresu klasycznego, cywilizacja Majów już się nie podniosła.

« powrót do artykułu